Orszak Trzech Króli przemaszerował przez Cieszyn. Kolędy śpiewał zespół Bartnicky
CIESZYN / Tradycyjnie już w Cieszynie w Święto Epitafii zorganizowano Orszak Trzech Króli. A właściwie trzy orszaki. Orszaki bowiem wyruszały z trzech parafii, by spotkać się na cieszyńskim Rynku, gdzie w świąteczny nastrój wprowadzał swymi oryginalnymi aranżacjami kolęd zespół „Bartnicky”. Najprawdopodobniej jedyny ekumeniczny orszak w Polsce Jak podkreślał proboszcz parafii pw. świętej Marii Magdaleny ks. Jacek Gracz, cieszyński Orszak Trzech Króli najprawdopodobniej jest jedynym ekumenicznym orszakiem w Polsce. Jeden z orszaków podąża bowiem na Rynek z ewangelickiego Kościoła Jezusowego. Kolędy w oryginalnych aranżacjach zespołu „Bartnicky” bardzo podobały się licznie zgromadzonej publiczności Tradycją cieszyńskich orszaków jest też program artystyczny na ustawionej na Rynku scenie. Tym razem oprawę artystyczną zapewnił zespół „Bartnicky”. Zgromadzonej na płycie Rynku publiczności kolędy w oryginalnych aranżacjach pochodzącego z Gródku muzyka bardzo przypadły do gustu. Zamiast wybierać najlepsze przebranie, nagrodzono wszystkich uczestników zabawy Nie dotrzymano natomiast tradycji konkursu na najlepsze przebrania Świętej Rodziny. Tym razem drobnymi słodkościami nagrodzono bowiem wszystkich, którzy się przebrali. A były to pojedyncze dzieci,…
Wydano reprint książeczek dla dzieci autorstwa Pawła Hulki-Laskowskiego. Dostępne są również w sieci
ŻYRARDÓW / Paweł Hulka – Laskowski chyba najbardziej kojarzony jest jako tłumacz „Przygód dobrego wojaka Szwejka”. Miłośnicy historii Śląska Cieszyńskiego znają go jako autora wydanej w 1938 roku książki „Śląska za Olzą”. Ale Hulka – Laskowski był też autorem książeczek dla dzieci. Muzeum Mazowsza Zachodniego w Żyrardowie, rodzinnym mieście Pawła Hulki Laskowskiego, wydało niedawno reprint dwóch książeczek dla dzieci autorstwa Hulki wydanych w latach 1923 i 1924 przez Łódzkie Towarzystwo Wydawnicze. O publikacji rozmawiamy z Marcinem Olborskim, pracownikiem Muzeum Mazowsza Zachodniego w Żyrardowie. Wydawnictwo to reprint, a więc nie tylko treść, ale i wygląd książeczek jest taki sam, jak oryginałów sprzed prawie stu lat? Tak. Tyle, że obie wydaliśmy w jednym tomie. Ale na podstawie oryginałów. W reprincie są oryginalne ilustracje, nawet czcionka jest oryginalna. Natomiast dodaliśmy na końcu publikacji wkładkę przedstawiającą postać Pawła Hulki-Laskowskiego. O czym sto lat temu pisało się dla dzieci? Pierwsza jest o tym, jak miastowe dzieci wyjeżdżają na wieś na wakacje. Opisane są ich przygody…
W czwartek wypada święto Trzech Króli. Zobacz, jak świętowane będzie w Polsce
POLSKA, CIESZYN, SKOCZÓW, ISTEBNA / 6 stycznia to święto Objawienia Pańskiego, inaczej nazywane świętem Epifanii, a popularnie zwane Dniem Trzech Króli. Od 2011 roku w Polsce jest to dzień ustawowo wolny od pracy. Dzięki temu w wielu miejscowościach przywrócono dawną tradycję organizowania z tej okazji orszaku Trzech Króli. Nie inaczej będzie w tym roku. Orszak Trzech Króli przemaszeruje przez Cieszyn W Cieszynie Orszak Trzech Króli będzie ekumeniczny. Tradycyjnie orszaki wyruszą z trzech cieszyńskich kościołów. O 13:00 spotkają się na Rynku. „W programie czeka nas spotkanie orszaków na rynku, pokłon trzech króli, wspólne kolędowanie i inne atrakcje” - zapowiada Dom Narodowy, który jest organizatorem wydarzenia wspólnie z Miastem Cieszyn, Parafią Świętej Marii Magdaleny w Cieszynie, Parafią Ewangelicko-Augsburska w Cieszynie oraz Stowarzyszeniem "Dziedzictwo św. Jana Sarkandra" w Cieszynie. Trzej Królowie zawitają również do Skoczowa W Skoczowie rozpoczęcie wydarzenia planowane jest na Rynku o godz. 13.50. Potrwa do 15.00. Organizator - Parafia św. Ap. Piotra i Pawła w Skoczowie podkreśla, że to wydarzenie,…
Styczniowe premiery w Teatrze Cieszyńskim
CZESKI CIESZYN / Widzowie Teatru Cieszyńskiego cieszyć się mogą na styczniowe nowości. Już w sobotę 8 stycznia Scena Polska po raz pierwszy wystąpi przed publicznością z komedią „Dom otwarty”. Tydzień później, w piątek 14 stycznia, wystawiona zostanie przez Scenę Lalek Bajka polska wersja bajki „Niesamowita wyprawa lewych skarpetek”. Pośmiać się z zakłamania obyczajowego mieszczańskiej rodziny będzie można ze Sceną Polską Scena Polska przygotowała komedię Michała Bałuckiego „DOM OTWARTY” już w ubiegłym roku. Jednak ze względu na obowiązujące wówczas przepisy aktorzy nie mogli występować przed publicznością. Spektakl był transmitowany bezpłatnie za pośrednictwem platform elektronicznych. Cieszył się dużym zainteresowaniem. - Teraz mamy nadzieję, że sytuacja pozwoli nam zaprezentować go publiczności na żywo w sobotę 8 stycznia – mówi Iva Lupková, rzecznik prasowy Teatru Cieszyńskiego. Spektakl zaplanowano na godzinę 17:30. Wyreżyserował go Adam Sroka. Wystąpi cały zespół artystyczny Sceny Polskiej. Komedia „Dom otwarty” po raz pierwszy wystawiona została w Krakowie w roku 1883. Sztuka ukazuje epizod z życia poczciwej, choć nie pozbawionej śmieszności…
„Beskidziocy” Nowy Rok witali w górach
FILIPKA / Przełom starego i nowego roku to moment, który wielu ludzi chce szczególnie zaakcentować. Spędza więc ten wyjątkowy dzień na najróżniejszych imprezach. A jaką imprezę mogli wybrać miłośnicy górskich wędrówek, członkowie Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Sportowego „Beskid Śląski” w Republice Czeskiej? Oczywiście wyjście w góry! I tak w południe 31 grudnia grupa prawie pięćdziesięciu członków i sympatyków PTTS „BŚ” spotkała się na Filipce. Trasy wyjścia uczestnicy spotkania obrali dowolne. Na górze zaś było ognisko, o które postarali się państwo Kúdelowie i harcerze z drużyny „Czarne Pantery” z Trzyńca. Każdy przyniósł coś do turystycznego bufetu. I oczywiście nie mogło zabraknąć szampana. - Tradycję spotykania się na Filipce w Sylwestra zapoczątkowali karwińscy beskidziocy. Z czasem dołączali do nich inni. Tak powstała tradycja, którą PTTS BŚ oficjalnie włączyło do kalendarzyka imprez i wycieczek – wyjaśnia Wanda Farnik, wice prezes PTTS do spraw turystyki. Toast za zdrowie w nadchodzącym roku poprzedził „Szumi jawor…”. Były osobiste życzenia i spora wiązanka kolęd. - Było to miłe pożegnanie…
Polską architekturę oglądać można na murze „Fasalówki”
CZESKI CIESZYN/ Na murze budynku ZG PZKO od strony wejścia do Klubu „Dziupla” od grudnia oglądać można wystawę plenerową poświęconą polskiej architekturze i kulturze. O wystawie wypożyczonej z Polskiego Instytutu w Pradze pisaliśmy, gdy była ona prezentowana na Dniach Polskich w Karwinie. Na planszach pokazane są nowoczesne obiekty przestrzeni publicznej, które pełnią funkcję kulturalne: muzea, centra kultury sale koncertowe, które powstały w Polsce w ostatnich latach. „To budynki, które łączy nie tylko ich kulturowe przeznaczenie, ale są one także przykładem niezwykłej przemiany polskich miast. Ich powstanie nasunęło pytanie, jak w najbardziej naturalny sposób wkomponować nowoczesną architekturę w przestrzeń miejską, nie naruszając istniejącego charakteru miasta. Podobne pytanie zadają sobie architekci wielu innych miast europejskich, w tym czeskich” - prezentuje wystawę Instytut Polski w Pradze. (indi)
„Dizajn w przestrzeni publicznej. Nasza zima zła?”. Wystawę oglądać można w Zamku Cieszyn
CIESZYN / Do 27 lutego w Zamku Cieszyn oglądać można wystawę dizajnu zatytułowaną „Dizajn w przestrzeni publicznej. Nasza zima zła?”. Tytuł wystawy nawiązuje do dziecięcej piosenki znanej już kilku pokoleniom Polaków. Tegoroczna edycja cyklicznej wystawy poświęconej dizajnowi w przestrzeni publicznej przygląda się zimie z perspektywy użytkowników tej przestrzeni. Zima to określone problemy. Konieczność odśnieżania i przemieszczania się po oblodzonych chodnikach, smog i wiele innych. - Trudno w takiej sytuacji w pełni cieszyć się zimą, bo trzeba przyznać, że zazwyczaj przestrzeń publiczna nie jest dostosowana do funkcjonowania o tej porze roku - przyznaje Anna Kaleta, kuratorka wystawy. Ale zaraz stwierdza, że powoli się to zmienia. Coraz więcej jest przykładów pokazujących, że możliwe jest stworzenie miejsc, z których ludzie mogą aktywnie korzystać w mroźne, czy wietrzne dni. Chodzi o kreatywne, innowacyjne podejście i praktyki nie tylko rozwiązujące problemy śniegu i zimna. Innowacyjne rozwiązania w miejskiej przestrzeni publicznej mają zaangażować lokalne społeczności do uczestnictwa w życiu swojego miasta również zimą. Na wystawie zobaczyć…
Na swoje noworoczne koncerty zapraszają chóry Ta Grupa, Gorol i Hejnał-Echo
CZESKI CIESZYN, JABŁONKÓW, INTERNET / Chór Męski Gorol wraz z Chórem Męskim Hejnał-Echo zaśpiewają w Trzech Króli (6 stycznia) w jabłonkowskim kościele. Natomiast chórzyści śpiewający w działającym przy MK PZKO Czeski Cieszyn Centrum i Osiedle zespole TA Grupa koncert noworoczny zaplanowali na piątek 14 stycznia 2022. Gorol i Hejnał-Echo W czwartek, 6 stycznia, o godzinie 16:00 na żywo posłuchać będzie można Chóru Męskiego Gorol działającego przy MK PZKO Jabłonków oraz Chóru Męskiego Hejnał-Echo działającego przy MK PZKO Karwina Frysztat. Gorol zaśpiewa pod batutą Alojzego Suchanka, Hejnał-Echo zaś pod batutą Andrzeja Szyi. Będzie to IX Koncert Kolęd. Zebrane podczas tego charytatywnego wydarzenia środki przeznaczone będą na działalność stowarzyszenia „Nigdy nie jesteś sam”. TA Grupa w Avionie Koncert zespołu TA Grupa odbędzie się w kawiarni Avion w Czeskim Cieszynie. Chór wystąpi pod dyrekcją Joanny Nowickiej. Na fortepianie zagra Agata Hołdyk. Wydarzenie organizowane jest przez Miejską Bibliotekę w Czeskim Cieszynie. Początek koncertu o godz. 16. (indi)
Wigilijka u Górali Śląskich. Nie zabrakło górali z Zaolzia
BRENNA/ Górale Śląscy skupieni w Związku Podhalan z siedzibą Oddziału w Brennej spotkali się na Wigilijce. Podsumowano miniony rok, podziękowano osobom szczególnie zasłużonym w pracy na rzecz regionu. I oczywiście składano sobie życzenia. Nie zabrakło Zaolziaków, którzy spotkanie uświetnili muzyką Świąteczne spotkanie odbyło się 18 grudnia w karczmie „Pod Skalicą”. Nie zabrakło na nim również przedstawicieli Ogniska Związku Podhalan z Koszarzysk. Działa ono w ramach Oddziału Górali Śląskich. Spotkanie uświetniła muzyka kapeli „Potasz” z Kosarzysk. Na gajdach grał Otmar Kantor z Jabłonkowa. Druga część spotkania odbyła się w muzeum „Chlebowa chata” w Górkach Małych prowadzonym przez rodzinę Dudysów. Tam ponownie zagrała kapela „Potasz” z Koszarzysk. Na spotkaniu świątecznym Górali Śląskich nie zabrakło przedstawicieli Zarządu Głównego Związku Podhalan. ZG ZP reprezentował na tych spotkaniach Prezes Julian Kowalczyk. (indi, mat/pras)
![Przesłuchania tegorocznego konkursu gwar odbywały się online. Jak wpłynęło to na gwarowe recytacje? [wywiad]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2020/12/Zwrot_7-18_PUBLERO-06-600x378.jpg)
Przesłuchania tegorocznego konkursu gwar odbywały się online. Jak wpłynęło to na gwarowe recytacje? [wywiad]
CIESZYN/ Konkurs gwar "Po cieszyńsku po obu stronach Olzy" tego roku odbył się już po raz siedemnasty (pisaliśmy). Zeszłorocznej edycji konkursu nie udało się z powodu pandemii przeprowadzić. Tego roku po raz pierwszy eliminacje miały charakter hybrydowy. Przesłuchania uczestników konkursu odbywały się online. O tym, jaki wpływ zmieniona formuła miała na konkursowe zmagania, rozmawiamy z Leszkiem Richterem z Sekcji Ludoznawczej ZG PZKO, długoletnim członkiem komisji konkursowej. Tegoroczne eliminacje do konkursu gwar "Po cieszyńsku po obu stronach Olzy" były inne, aniżeli wszystkie poprzednie… Przesłuchania przebiegały w formule zdalnej. Większość występów była transmitowana na żywo. Z tych miejscowości, gdzie podłączenie do internetu nie było zagwarantowane, przesłano organizatorom zapisy nagrań. A jak oceniasz poziom tegorocznych uczestników konkursu? Moim zdaniem, pomimo niesprzyjających warunków, poziom był dobry. Tym bardziej należy docenić wysiłek i zaangażowanie placówek edukacyjnych, nauczycieli i rodziców, którzy przygotowali ponad 40 uczestników. W tym kontekście na szczególną pochwałę i słowa uznania zasługuje Szkoła Podstawowa z Polskim Językiem Nauczania w Bukowcu, która wystawiła najliczniejszą,…
Uwaga kierowcy! Od 1 stycznia w Polsce wyższe mandaty
POLSKA/ Od dzisiaj mandaty za wykroczenia drogowe będą w Polsce znacznie wyższe! Maksymalna grzywna, którą może nałożyć sąd, podskoczyła z 5 do 30 tys. zł. Policjant na drodze może wystawić mandat nawet 6 tys. zł. Nowelizację ustawy „Prawo o ruchu drogowym” podpisał prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda. Opublikowano już też taryfikator mandatów na rok 2022. I tak przykładowo kara aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny od 1 tys. zł do 30 tys. zł przewidziana jest dla kogoś, kto prowadził pojazd bez wymaganego uprawnienia. Taka sama kara będzie groziła za prowadzenie pojazdu, który nie jest dopuszczony do ruchu. Nie mniej niż 2,5 tys. zł za prowadzenie pod wpływem alkoholu Za niezachowanie należytej ostrożności albo spowodowanie zagrożenia przez pijanego kierowcę przewidziana będzie grzywna nie niższa niż 2,5 tys zł. Surowo również będzie karane zarówno wyprzedzanie na przejściu dla pieszych, jak i nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu. Za to wykroczenie zapłacimy mandat w wysokości 1500 zł. Za wjazd za szlaban kolejowy możemy zapłacić mandat w wysokości…
W Polsce przybyło 10 nowych miast
POLSKA / Od 1 stycznia 2022 w Polsce przybyło 10 miejscowości ze statusem miasta. Dla większości jest to odzyskanie praw miejskich utraconych w wyniku represji carskich po powstaniu styczniowym. Przedstawiciele gmin, które otrzymały prawa miejskie, odebrali stosowne dokumenty z rąk premiera Mateusza Morawieckiego 30 grudnia. Podczas uroczystości nadania praw miejskich Wiceminister Spraw Wewnętrznych i Administracji Paweł Szefernaker zauważył, że status miasta to nie tylko prestiż i ambicje. To nowe szanse rozwojowe. De facto odzyskane, a nie nadane prawa miejskie Do końca 2021 roku w Polsce prawa miejskie miały 954 miejscowości. Od 2022 roku będzie ich o dziesięć więcej - 964 miasta. Siedem spośród nich miastami było przez wiele wieków. Izbica, Lutomiersk, Bolimów, Cegłów, Nowe Miasto, Olsztyn i Iwaniska prawa miejskie straciły w wyniku carskich represji po powstaniu styczniowym. Kolejna miejscowość, której uroczystość była nie tyle nadaniem, co przywróceniem praw miejskich to Pruszcz w województwie kujawsko-pomorskim. Miastem był przez 500 lat, od roku 1367 do 1867. Prawa miejskie, które odebrali miejscowości…
Z Żyrardowa na Mazowszu nad Olzę. W rodzinnym mieście Pawła Hulki-Laskowskiego dobiega „Rok Hulki”
Na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie spoczywa Paweł Hulka-Laskowski. Miłośnikom regionu znany jest głównie jako autor wydanej w 1938 roku książki „Śląsk za Olzą”. Polacy znają go z tłumaczenia „Przygód dobrego wojaka Szwejka” na język polski. Urodził się w 1881 roku w Żyrardowie. A że w tym roku przypada 140. rocznica urodzin i 75. rocznica śmierci pisarza, to w jego rodzinnym mieście rok 2021 ustanowiono „Rokiem Pawła Hulki-Laskowskiego”. Podsumowujemy wydarzenia służące promowaniu wiedzy o tej związanej zarówno z Żyrardowem, jak i ze Śląskiem Cieszyńskim, postaci w rozmowie z Barbarą Rzeczycką - prezes Towarzystwa Przyjaciół Miasta Żyrardowa. Cieszyn z Żyrardowem ma niewiele wspólnego. Łączy jednak nasze miasta postać wybitna – Paweł Hulka Laskowski. Żyrardów i Cieszyn to dwa miejsca najważniejsze w jego życiu. Żyrardów, bo tu się urodził, bo tu mieszkał, tu tworzył. Tu przeżywał też najważniejsze chwile. Jest jeszcze jedno ważne miejsce w jego życiorysie - Heidelberg w Niemczech. Urodził się w Żyrardowie. To jest niesamowite, że do Żyrardowa, a właściwie…
Kozubowa przed sylwestrem. Członkowie Beskidu Śląskiego spotkali się na szczycie
KOZUBOWA / Tradycyjnie, jak co roku, turyści zrzeszeni w Polskim Towarzystwie Turystyczno Sportowym „Beskid Śląski” w Republice Czeskiej wybrali się na przedsylwestrową wycieczkę górską. We wtorek, 28 grudnia, 32 turystów zdobyło Kozubową. „Beskidziocy” na Kozubową wędrowali indywidualnie, różnymi szlakami. Niektórzy wyszli z Koszarzysk, inni z Boconowic, jeszcze inni z Łomnej Górnej lub nieznakowanymi ścieżkami. Wszyscy spotkali się w godzinach przedpołudniowych w schronisku. - Pogoda była słoneczna, a widoki dopisały. Rejestrację przeprowadziła Zofia Franek. Miała też na tę okazję przygotowane karty pamiątkowe. Tradycyjnie piernikami z PF-2022 częstowali państwo Jasińscy z Suchej – relacjonuje Wanda Farnik, wiceprezes do spraw turystyki PTTS „BŚ”. Nie mogło też zabraknąć hymnu „Beskidzioków” - „Szumi jawor” i kolęd. (indi)
Nieznany wcześniej dokument księcia Przemysława Noszaka dostępny jest w sieci
CIESZYN / Dr hab. Wacław Gojniczek, prof. Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach i członek Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Cieszynie odnalazł odpis nieznanego dokumentu księcia Przemysława Noszaka, wystawionego w 1380 roku. Artykuł na ten temat opublikował w najnowszym numerze czasopisma naukowego „Średniowiecze Polskie i Powszechne”. „Kwerenda archiwalna w źródłach nowożytnych nierzadko przynosi odkrycia odpisów znanych i nieznanych średniowiecznych dokumentów. Najczęściej są one wpisywane do różnego typu ksiąg, przede wszystkim do kopiarzy, lub pojawiają się w formie luźnych dokumentów jako ekstrakty, czyli uwierzytelnione odpisy różnego rodzaju archiwaliów z ksiąg bądź pojedynczych dokumentów pergaminowych. (...) W trakcie prowadzenia kwerendy do dziejów sądownictwa w bielskim państwie stanowym niższego rzędu w XVI i XVII wieku odnaleziono oblatę dyplomu z 1380 roku” - pisze Gojniczek. Dobra wiadomość dla zainteresowanych tematem. Tekst jest dostępny online tutaj. (indi)
Czy na przełomie roku zrobimy zakupy w Polsce i w Czechach?
POLSKA, CZECHY / Ostatni dzień roku jest normalnym dniem roboczym w Polsce i w Czechach. By jednak móc świętować Sylwestra, większość placówek handlowych i usługowych o obu stronach granicy zamykana jest wcześniej. Czechy W Czechach Sylwester nie jest dniem wolnym od pracy. Jednak większość sieci handlowych zamyka swoje sklepy wcześniej. Do 18:00 czynne będą: Alfred, Globus, KauflandDo 17:00: Lidl, Billa, Penny i Tesco Na Nowy Rok wszystkie sklepy nad 200 metrów powierzchni handlowej w Czechach są zamknięte. Otwarte są tylko sklepy na stacjach benzynowych i niektóre małe sklepiki. Polska Nowy Rok jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Tak więc 1 stycznia nie zrobimy zakupów. W Polsce dodatkowo 2 stycznia jest niedziela niehandlowa. Po zamknięciu sklepów 31 grudnia na zakupy w Polsce wybrać będziemy się mogli więc dopiero 3 stycznia. Małe sklepy podają już na kilka dni przed świętami informacje, w jakich godzinach będą otwarte w Sylwestra. Duże sieci handlowe także w Sylwestra mają zmienione godziny otwarcia. I tak: Do 18:00…
Nagrodzono młodych fotografików. Nagrodę zdobyła też Bogna Jiravská z Suchej Górnej
SKOCZÓW, REGION / Ponad stu młodych amatorów fotografii wzięło udział w konkursie „Ziemia Cieszyńska w oczach uczniów”. Konkurs zorganizował Klub Fotograficzny „Start” działający przy oddziale PTTK „Beskid Śląski” w Cieszynie oraz Miejskie Centrum Kultury „Integrator” w Skoczowie. Gala wręczenia nagród odbyła się 17 grudnia w „Teatrze Elektrycznym” w Skoczowie. Aby postrzegano zdjęcie krajoznawcze jako coś więcej niż tylko zwykły „pstryk” Jury konkursowe odrzuciło prace niezgodne z regulaminem lub mające błędy techniczne. – Ale ogólnie poziom uważam za wysoki. I osiągnęliśmy nasze zamierzenie. A było nim to, by młodzież zainteresowała się fotografią w pełnym tego słowa znaczeniu. Aby postrzegano zdjęcie krajoznawcze jako coś więcej niż tylko zwykły „pstryk” - mówi Andrzej Kowol, prezes Klubu Fotograficznego "Start". Zwyciężczynią pierwszego miejsca w jednej z kategorii została Bogna Jiravská z Suchej Górnej Przeważali uczniowie szkół po polskiej stronie Śląska Cieszyńskiego. Jednak konkurs był międzynarodowy. Startowali w nim także mieszkańcy czeskiej strony. I tak zwyciężczynią pierwszego miejsca w jednej z kategorii została Bogna Jiravská z…
Znamy wyniki XVII Konkursu Gwar „Po cieszyńsku, po obu stronach Olzy”
CIESZYN / Przesłuchania uczestników tegorocznej edycji Konkursu Gwar „Po cieszyńsku, po obu stronach Olzy” odbyły się w formie online w piątek 17 grudnia. Spośród biorących udział w Konkursie dzieci i młodzieży wyłoniono laureatów. Laureatów I, II i III miejsc w każdej kategorii można było zobaczyć i wysłuchać podczas finału w Domu Narodowym. Jury pracowało w składzie: Prof. Jadwiga Wronicz – przewodnicząca jury, emerytowana profesor zakładu Dialektologii Polskiej Instytutu Języka Polskiego PAN; Leszek Richter – członek, prezes Sekcji Ludoznawczej przy Zarządzie Głównym Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego z siedzibą w Czeskim Cieszynie oraz Adam Cekiera - członek, przedstawiciel Górnośląskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Katowicach. Sekretarzem i konferansjerem była Agnieszka Pawlitko z Cieszańskiego Ośrodka Kultury „Dom Narodowy”. Po burzliwych obradach jury wyłoniło laureatów. Zostali nimi: Kategoria A (3 – 6 lat) I Miejsce Adam Szkawran (Ognisko Pracy Pozaszkolnej w Koniakowie) II Miejsce ex aequo: Marie Czepczor (Polska Szkoła Podstawowa w Bukowcu) Nadia Ferfecka (Górki Wielkie) III Miejsce Julia Bojda (Zespół Szkolno-Przedszkolny w Kiczycach…
Wydawcy regionalnych kalendarzy zastanawiali się, czy warto wydawać je w wersji elektronicznej. Zdania były podzielone
CIESZYN / Tradycją już jest, że w grudniu w jednym miejscu można zapoznać się ze wszystkimi kalendarzami regionalnymi wydawanymi na Śląsku Cieszyńskim. Książnica Cieszyńska zorganizowała ósmą już edycję spotkania z przedstawicielami zespołów redakcyjnych wychodzących w naszym regionie kalendarzy. W piątkowe popołudnie 17 grudnia za stołem prezydialnym usiedli redaktorzy ośmiu periodyków na rok 2022. W sumie tego roku w naszym regionie ukazało się dziewięć kalendarzy regionalnych. Na spotkanie nie mógł dojechać przedstawiciel „Kalendarza Ewangelickiego”. Zaprezentowane zostały: „Kalendarz Cieszyński”, „Kalendarz Śląski”, „Kalendarz Beskidzki”, „Kalendarz Ustroński”, „Kalendarz Miłośników Skoczowa”, „Kalendarz Goleszowski”, „Kalendarz z Istebnej, Jaworzynki i Koniakowa”, oraz „Kalendarz Ewangelicki – Evangelický kalendář”. Czy era papierowych wydawnictw się kończy? Spotkanie prowadził pracownik Książnicy Witold Kożdoń. Po prezentacjach dopytywał przedstawicieli wydawnictw m.in. o problemy wydawnicze. O to, czy sądzą, że era wydawnictw papierowych zmierza do końca. Redaktor „Kalendarza Cieszyńskiego” Leszek Pindur stwierdził, że myśli, że będzie tak samo, jak z płytami. - Choć nośniki kompaktowe zalały rynek, to jednak wciąż są miłośnicy płyt winylowych…
Prof. Daniel Kadłubiec: Kto śpiewa piosenki ludowe, to zaraz pogrąża się w świecie dobrym, łaskawym
CIESZYN / Najnowsza publikacja prof. Daniela Kadłubca zatytułowana "Od Cieszyna sypana dróżeczka" została zaprezentowana we wtorek 14 grudnia w Domu Narodowym. Publikacja to 430 stron zawierających cieszyńskie pieśni ludowe i ich fachową analizę, a także nuty. Podczas spotkania prof. Kadłubiec omówił specyfikę folkloru muzycznego północnej, czyli tzw. dolańskiej części Śląska Cieszyńskiego. Jego naukowe wywody przeplatane były muzycznymi ilustracjami omawianego tematu w wykonaniu kapeli "Nowina" z Jabłonkowa. Autor książki zachęcał także zebraną publiczność do wspólnego śpiewu. – Bo kultura ma wtedy sens, kiedy jest żywa – stwierdził. Spotkanie prowadziła Agnieszka Pawlitko z Centrum Folkloru i „COK Dom Narodowy”. Publikacja zawiera analizę 203 pieśni ludowych z północnej części Ziemi Cieszyńskiej, tzw „Dołów”, czyli terenu od Czeskiego Cieszyna po Bogumin. Autor zebrał je i spisał w latach 1975-1992 w takich miejscowościach jak m.in. Żuków Dolny, Mistrzowice, Olbrachcice, Darków, Karwina, Poręba, Lutynia Dolna, Skrzeczoń, czy Bogumin. Podczas spotkania prof. Kadłubiec podzielił się ze słuchaczami częścią refleksji i naukowej wiedzy o folklorze muzycznym, który jest…
„Przystanek Zaolzie” poświęcony będzie „Kalendarzowi Śląskiemu”
CIESZYN / Ostatni w tym roku odcinek programu telewizyjnego „Przystanek Zaolzie” poświęcony będzie „Kalendarzowi Śląskiemu” wydawanemu przez Polski Związek Kulturalno-Oświatowy w Republice Czeskiej. „Przystanek Zaolzie” to cykl reportaży emitowanych na antenie TVP Polonia. Przedstawiana jest w nim polska społeczność żyjąca w Republice Czeskiej. Program przybliża tematykę Zaolzia i tego, jak radzą sobie Polacy mieszkający za Olzą. W grudniu bohaterem „Przystanku” będzie Marian Siedlaczek i redagowany przez niego „Kalendarz Śląski". Materiał nagrywany był 10 grudnia m.in. w Książnicy Cieszyńskiej. Wyemitowany będzie na kanale TVP Polonia 28 grudnia 2021 (Wtorek) o godz. 17:20. Poprzednie odcinki programu obejrzeć można tutaj. (indi)
Jak przechować rybę, by była dobra na Wigilię? Wyjaśnia sprzedawca karpi Zbyszek Pustówka z Oldrzychowic
Jednym z symboli zbliżających się świąt Bożego Narodzenia jest karp. W wielu rodzinach nie sposób wyobrazić sobie wigilijnego stołu bez tej ryby. Do hodowców i sprzedawców karpi ustawiają się długie kolejki przez około dwa tygodnie w roku. A czy poza tym okresem też można kupić karpia? A jak przechować zabitą już rybę kupioną na tydzień przed świętami, by się nie zepsuła? O tym wszystkim opowiada nam Zbyszek Pustówka mający swe stawy hodowlane w Oldrzychowicach. Karpie ma Pan z własnej hodowli? Nie. Mam za zimną wodę dla karpi. Tutaj jest woda z gór. To są warunki odpowiednie dla pstrągów. Skąd w takim razie są karpie, które u Pana można kupić? Z Jistebnika pod Ostrawą. Karpie to ryba typowo świąteczna, popyt na nią jest ogromny przed samymi świętami. Zdecydowanie. Ile tak mniej więcej ryb tutaj sprzedajecie przed świętami ? Około dziesięciu ton. Jeśli założymy, że jeden karp waży około dwu i pół, trzech kilo, to jest to około trzech tysięcy karpi przed…
Jadwiga Żebrok: Nie róbmy z kolęd popowego tła dla skomercjalizowanej gorączki świątecznej
Od początku grudnia w różnych miejscach słyszymy kolędy. Czy to w miejskiej przestrzeni publicznej, czy to w marketach podczas robienia zakupów – z głośników dobywają się kolędy w najróżniejszych, artystycznych wykonaniach. O tym, czy tak być powinno i czym właściwie jest kolęda i kiedy powinna być śpiewana, rozmawiamy z organistką w Kościele św. Jerzego w Cieszynie Jadwigą Żebrok. Jak to jest z kolędami? W sklepach i przestrzeniach publicznych usłyszeć je można co najmniej od początku grudnia. Czy tak być powinno? Uważam, że nie. Od przełomu listopada i grudnia trwa adwent. A w czasie adwentu nie należy śpiewać kolęd, tylko pieśni adwentowe. To, że się śpiewa kolędy, to jest zwyczaj pochodzący z zachodniej Europy, ze Stanów Zjednoczonych. Tam celebruje się adwent, a święta kończą się w pierwszy dzień świąt. A jaka jest tradycja polska? W Polsce w adwencie śpiewa się pieśni adwentowe, a w okresie bożonarodzeniowym kolędy. Kiedy więc powinno się zacząć śpiewać kolędy? Od Wigilii. W domu od wieczerzy wigilijnej,…
Cieszyński Browar Zamkowy świętował jubileusz. Adam Leda zdradził ambitne plany na przyszłość
CIESZYN / Browar Zamkowy Cieszyn nieprzerwanie warzy piwo od 175 lat. Gala jubileuszowa została zorganizowana w miniony piątek (10 grudnia) w Teatrze im. Adama Mickiewicza w Cieszynie. Jak to na takiej uroczystości bywa, nie mogło zabraknąć historii, podsumowań i planów na przyszłość. Widownię teatru wypełnili obecni i byli pracownicy oraz zaproszeni goście. Wszystkie elementy programu uroczystości dopracowane były z niezwykłą pieczołowitością. Przywołanie historii zakładu – jubilata w odniesieniu do historii regionu przeplatało się ze znakomitym programem artystycznym tak ściśle, że nie do końca dało się rozgraniczyć, gdzie kończy się omawianie historii, a zaczyna artystyczne show. Sprawił to Adam Snopek, który w swój recital fortepianowy wplatał na przemian wzmianki o historii muzyki, historii miasta, historii browaru. A wszystko to oprawione było jego muzyczną wirtuozerią. Duża porcja wiedzy podana w arcyciekawej formie Również profesjonalny wykład historyczny Michaela Morysa-Twarowskiego był niezwykle ciekawy. Forma wykładu była tak ciekawa, że słuchało się go jak najciekawszej opowieści. Bartosz Paluszkiewicz natomiast, ilustrując swą prezentację zdjęciami z lokali…
Polska Wikipedia wzbogaciła się o nowe hasła ze Śląska Cieszyńskiego. Można się dowiedzieć m.in., co to jest żywotek, owięziok albo Noemiracles
POLSKA, INTERNET / Rozstrzygnięto konkurs na artykuły i zdjęcia dotyczące Śląska Cieszyńskiego w polskiej Wikipedii i załadowane do Wikimedia Commons obrazy. Jury do przejrzenia miało 63. artykuły w polskiej Wikipedii i 308 zdjęć w Wikimedia Commons. Dzięki realizacji projektu „Śląsk Cieszyński w Wikipedii” zasoby Wikipedii zostały wzbogacone o kilkadziesiąt haseł i zdjęć ze Śląska Cieszyńskiego. Projekt realizowało Stowarzyszenie Wikimedia Polska we współpracy z Centrum Polskim przy Kongresie Polaków w Republice Czeskiej. Użytkownicy Internetu otrzymali nowe hasła, z których mogą skorzystać, a ich twórcy zainspirowali się do poszukiwania i odkrywania swoich korzeni - Chcąc zaangażować młodzież w proces tworzenia i uzupełnienia treści o Śląsku Cieszyńskim, chcieliśmy zainspirować młode pokolenie do poszukiwania i odkrywania swoich korzeni, zgłębiania tajemnic regionu oraz doskonalenia posługiwania się językiem polskim w mowie i piśmie – mówi Wioletta Matusiak ze Stowarzyszenia Wikimedia Polska. 1. miejsce: dla użytkownika Radzik100 (Filip), ucznia Liceum Ogólnokształcącego Towarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie za zdjęcie Wieża Piastowska w Cieszynie Większość spośród 63 nowych haseł, które…
Już jutro zapoznać będzie się można ze wszystkimi kalendarzami naszego regionu!
CIESZYN/ Jest takie powiedzenie, że „Cieszyniok bez kalendarza, to jak ksiądz bez brewiarza”. I faktycznie wydawane co roku kalendarze są specyfiką naszego regionu. W tym roku po obu stronach rozdzielonego granicą Śląska Cieszyńskiego ukazało się dziewięć regionalnych kalendarzy. Jedne obejmują swym zasięgiem tematycznym pojedyncze gminy, inne, jak „Śląski” i „Beskidzki” - cały region. Okazja do zapoznania się z kompletem periodyków na rok 2022 oraz wysłuchania, co o zawartości poszczególnych tytułów mają do powiedzenia ich redaktorzy, nadarzy się już jutro, 17 grudnia o godz. 17:00 w Książnicy Cieszyńskiej. Grudniowe spotkania promocyjne poświęcone regionalnym kalendarzom stały się już w Książnicy Cieszyńskiej tradycją. Tegoroczne będzie ósmym. W trakcie spotkania zostaną zaprezentowane: „Kalendarz Cieszyński”, „Kalendarz Śląski”, „”Kalendarz Beskidzki”, „Kalendarz Ustroński”, „Kalendarz Miłośników Skoczowa”, „Kalendarz Goleszowski”, „Kalendarz z Istebnej, Jaworzynki i Koniakowa”, „Kalendarz Ewangelicki” oraz „Kalendarz Ewangelicki – Evangelický kalendář”. Moderatorem rozmowy, którą zaplanowano w ścisłym rygorze sanitarnym, będzie Witold Kożdoń. Treści najnowszych kalendarzy omówią ich redaktorzy. Uczestnicy spotkania będą też mieli okazję nabyć te…
Koszula z obozu internowania, krzyż zrobiony z drutu kolczastego, przypinki cieszyńskiej Solidarności. W Cieszynie otwarto wystawę na temat stanu wojennego
CIESZYN / „Czas apokalipsy na Śląsku Cieszyńskim” to tytuł wystawy poświęconej 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego, którą oglądać można w Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Kuratorem wystawy jest Jan Paweł Borowski z działu historii cieszyńskiego muzeum. Wernisaż odbył się – a jakżeby inaczej - 13 grudnia, czyli w rocznicę wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. Podczas wernisażu Jan Paweł Borowski przyznał, że jest to trudna wystawa. Ekspozycja składa się z trzech części. Pierwsza dotyczy powstania NSZZ "Solidarność". Druga obrazuje strajk generalny. Trzecia zaś to artefakty związane bezpośrednio ze stanem wojennym. Na ekspozycję składają się w większości przedmioty z naszego regionu W gablotach obejrzymy takie eksponaty, jak koszula z obozu internowania w Jastrzębiu, zrobiony z drutu kolczastego w obozie internowania w Nowym Łupkowie krzyż, pieczątki do stemplowania ulotek ze znakiem "Solidarności", przypinki cieszyńskiej "Solidarności" czy klasyczne oporniki. A cóż to takiego? Przekonajcie się sami odwiedzając wystawę! Jest też milicyjna pałka i hełm. A także przedmioty, które były codziennością ludzi żyjących w tamtym czasie: radiomagnetofon…
„Lepiej zdrowych przy zdrowiu trzymać, niż chorych leczyć”. O naturalnych sposobach na odporność opowiada pszczelarz Piotr Nytra
O odporności organizmu w ostatnich czasach mówi się tak wiele, ile jeszcze nigdy w historii się nie mówiło. Jednak zima zawsze była tą porą roku, kiedy o odporność trzeba było zadbać szczególnie. W dawnych czasach robiono to przy pomocy naturalnych produktów. O naturalnych sposobach zapewniających odporność opowiada Piotr Nytra - pszczelarz z Cieszyna legitymujący się certyfikatem marki regionalnej „Gorolsko Swoboda”. Dawniej dbanie o zdrowie opierało się na naturalnych produktach. Jednym z nich był miód i inne produkty pszczele. Czy w dzisiejszych czasach, kiedy apteki oferują całą gamę pastylek mających zapewnić nam zdrowie, warto sięgać po naturalne metody? Zdecydowanie tak. Sprawdzone od lat środki, takie jak miód, pyłek kwiatowy czy propolis jak działały, tak działają nadal. A zdecydowanie lepiej zdrowych przy zdrowiu trzymać, niż chorych leczyć. Dlatego tak ważna jest profilaktyka. Jak więc stosować miód, pyłek kwiatowy i propolis, by działały profilaktycznie? Miód z propolisem to bomba zdrowotna. Pyłek profilaktycznie dobrze jest brać na przesilenie wiosenne i na zimowe. A jak…
„Beskidziocy” wybrali się na zimową wycieczkę. Przemierzyli 15 km z Dzięgielowa przez Wróżną i Jagodną do Łyżbic
REGION / Grupa kilkunastu turystów zrzeszonych w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Sportowym „Beskid Śląski” w RC w minioną sobotę 11 grudnia wybrała się na ostatnią przedświąteczną sobotnią wycieczkę górską. 15 km zaśnieżonym szlakiem Droga, którą turyści przemierzyli, miała 15 km. Była to trasa transgraniczna. Na szlak wyruszyli z Dzięgielowa po polskiej stronie, dokąd dojechali autobusem. Granicę przekroczyli na rozdrożu szlaków na Małą Czantorię i Ostry, w miejscu o nazwie Góra. Stamtąd już czeską stroną maszerowali szlakiem biegnącym pod Wróżną i Jagodną. Wycieczkę zakończyli zaś w Łyżbicach, na przystanku kolejowym Trzyniec Centrum. Turyści pokonali 15 km i około 650 metrów przewyższenia. Wycieczkę prowadziła Aniela Macura. Dzisiaj wycieczka wtorkowa z Jilešovic do Třebovic Na dzisiaj (14 grudnia) zaplanowano wycieczkę z Jilešovic przez Bobrovníky, Hošťalkovice do Třebovic. Do przejścia turyści mają około 15 km. Po drodze planowane jest zwiedzanie Muzeum lalek porcelanowych w Dobroslavicach. (indi)
Znamy zwycięzców konkursu na cieszyńskie ciasteczka. Wznowiono książkę z przepisami
CIESZYN / Konkurs na cieszyńskie ciasteczka organizowany przez Zamek Cieszyn, ma już długą tradycję. Tego roku odbyła się XV edycja wydarzenia. Liczba uczestników wyjątkowo zamknęła się w kameralnym gronie czterech pań. W przygotowaniu konkursowych wypieków pomagały im dzieci, a czasem mamy. Tak było u Kingi Zielonki, która przyznała, że ciasteczka na konkurs przygotowywały trzy pokolenia jej rodziny. - Lubię też eksperymentować. Ale przeważnie są to przepisy jeszcze po mojej babci, po mamie – powiedziała nam inna uczestniczka konkursu - Wioletta Łazarko. Tego roku przygotowała 27 rodzajów ciasteczek. I miejsce zdobyła Krystyna Wiśniewska, II – Kinga Zielonka, a III – Wioletta Łazarko. Nagrody i dyplomy wręczały Burmistrz Cieszyna Gabriela Staszkiewicz i dyrektor Zamku Cieszyn Magdalena Chorąży-Suchy. - W przyszłym roku będziemy chcieli zrobić warsztaty tradycyjnych cieszyńskich ciasteczek. Czyli bez tych wszystkich świecących ozdób, które może nam się podobają, ale jednak z tradycją mają niewiele wspólnego. I będę Państwa na takie warsztaty zapraszać – zapowiedziała Staszkiewicz. - Myślę, że każdy z nas…
Najnowszy numer
Newsletter
Kalendarium wydarzeń
Najczęściej czytane
- Biały dym w Watykanie! Leon XIV wygłosił pierwsze słowa do wiernych [aktualizacja]
- Przed nami majówka. Zobacz, kiedy zrobisz zakupy w Polsce i w Czechach
- Zmarła najstarsza Polka i druga najstarsza osoba na świecie. Tekla Juniewicz miała 116 lat
- Nauczyciele emeryci spotkali się na wiosennym spotkaniu w Czeskim Cieszynie
- Podpowiadamy, jak poprawnie wywiesić flagę
ZWROT W KOMÓRCE
Reklama
Reklama
POGOTOWIE JEZYKOWE
