Opinie

Luty052021

Czy używanie języka polskiego na Zaolziu jest akceptowalne, czy może jednak budzi pewne zastrzeżenia?

Na młodzieżowym obozie chrześcijańskim nie wszyscy animatorzy mówili po polsku, ale większość z nich starała się używać gwary. Ta jednak jest czasem niewystarczająca. Konstrukcje zdań i wielość zapożyczeń z czeskiego czynią ją niejednokrotnie niezrozumiałą dla polskich native speakerów. Lecz nie to zdziwiło mnie, kiedy wracałam z dziećmi (półtora roku po obozie) autobusem do Krakowa i ni stąd, ni zowąd, zaczęły wspominać minione wakacje. Na obozie było kilkoro dzieci z Polski, wśród nich był m.in. chłopczyk, który z powodu bariery językowej nie rozumiał poleceń i często prosił o wyjaśnienia. Stało się to powodem do żartów zebranych dzieci, które zaczęły go wykluczać ze wspólnych zabaw. – Marysiu, czy z ciebie też się śmiali? - zapytałam. – Nie, mamo, bo ja ukrywałam, że jestem z Polski – wyjaśniła córa. To zdanie mną wstrząsnęło. – Czy nabijano się też z dzieci, które mówiły czysto po czesku? – Nie, no jasne, że nie, przecież takich tam było mnóstwo - mówi córka. Wniosek nasuwa się sam.…

Grudzień142020

AKTUALIZACJA. Oświadczenie ZTF. Cenzura w AVIONIE

W piątek miał odbyć się w Kawiarni i Czytelni AVION w Cz. Cieszynie tradycyjny już grudniowy wernisaż aktualnych prac Zaolziańskiego Towarzystwa Fotograficznego. Niestety do wernisażu nie doszło. Prezentujemy stanowisko Mariana Siedlaczka, prezesa ZTF i kuratora wystawy: Tym razem wystawiane miały być prace powstałe podczas jesiennego pleneru w Lanckoronie – kilkanaście portretów z Izą Wacławek i Roksaną Waraksa, członkiniami ZTF, w rolach głównych. Instalacja wystawy odbyła się w czwartek i nic nie wskazywało na to, że już następnego dnia, dosłownie kilka godzin przed wernisażem, dojdzie do nieoczekiwanego zwrotu akcji. Roksana, która od lat pracuje w AVIONIE, po przyjściu w piątek do pracy została poinformowana przez swoją zmienniczkę Danę Zipserową, iż na polecenie ich przełożonej – dyrektor Biblioteki Miejskiej w Cz. Cieszynie, pani Jany Galášovej, powinna niezwłocznie wyeliminować z wystawy zdjęcia z jej – Roksany – udziałem. Rzekomo dlatego, że „przepisy nie zezwalają na prezentowanie wizerunku pracownika w jego miejscu pracy”. Po otrzymaniu tej informacji spodziewałem się – jako kurator wystawy –…

Wrzesień082020

KOMENTARZ. Czy stać nas na amatorskie działanie?

W Czeskim Cieszynie powstało Centrum Polskie. Rolą Centrum Polskiego, zdaniem jego twórców, ma być profesjonalne wspieranie polskich organizacji. Podczas konferencji prasowej pomysłodawca Centrum Zygmunt Rakowski powiedział: – I to jest ta różnica w stosunku do tego, co dotychczas było. Bo cała nasza działalność na tym terenie jest praktycznie czysto amatorska, społeczna. Tutaj wprowadzamy pierwszy raz profesjonalizm – wyjaśnił Rakowski. Te słowa bardzo mnie zdziwiły, zwłaszcza, że padły z ust człowieka, który jest twarzą "Wizji 2035" i powinien znać nasz teren bardzo dobrze. Mamy przecież profesjonalne dwie polskie sceny teatralne - Scenę Polską i Scenę Bajka Teatru Cieszyńskiego. Działają profesjonalne (nie społeczne) szkoły i przedszkola. Jest też przecież Centrum Pedagogiczne! Mamy kilka profesjonalnych redakcji - redakcje Zwrotu, Głosu, polską redakcję w ostrawskim radiu, redakcję w ostrawskiej telewizji. I nawet, jeśli pan Rakowski miał na myśli nasze organizacje, stowarzyszenia, to bardzo się myli. Żadna z nich bowiem nie może pozwolić sobie nawet na odrobinę amatorszczyzny w swoim działaniu. Nie można amatorsko zorganizować…

Sierpień152020

A jednak warto czytać!

Oczywiście czytać można zacząć w każdym wieku, moim zdaniem im prędzej się rozpocznie, tym łatwiej później nawiązać trwały kontakt z książką. Czytanie dzieciom ma sens Wiele zależy od tego, czy rodzice poświęcają czas, by czytać dzieciom, kiedy są małe i czy prowadzą ich do czytania w okresie dorastania. Ludzki umysł oraz przyzwyczajenia formują się w bardzo młodym wieku, więc jeżeli rodzic prowadzi dziecko do polubienia książek i sam mu je czyta, istnieje większe prawdopodobieństwo, że w późniejszym wieku ono samo sięgnie po lekturę. Okazuje się, że najbardziej zapalonymi czytelnikami mogą pochwalić się Indie, gdzie jedna osoba przeciętnie czyta prawie jedenaście godzin tygodniowo. Kobiety spędzają nad lekturą znacznie więcej czasu niż mężczyźni. Dlaczego warto rozwijać i pielęgnować czytanie? Czytanie książek daje wiele korzyści. Relaksują, poszerzają wiedzę, dają poczucie dobrze wykorzystanego i mile spędzonego czasu. Tak naprawdę pozytywnych czynników podczas obcowania z książką jest cała masa. To bezcenna czynność, która niestety powoli zanika. Jedną z przyczyn jest szybki rozwój technologii i życie w…

Lipiec312020

KOMENTARZ. Historia pewnego słupa

CZESKI CIESZYN / Zaplanowanie obchodów 100-lecia powstania Czeskiego Cieszyna jest zadaniem nie do pozazdroszczenia. To trochę tak, jakby planować świętowanie rocznicy dosyć brutalnego rozwodu w obecności dzieci i rodziny z obu stron nieważnego już małżeństwa. Prawie nic z najczęściej stosowanych chwytów nie działa. Trudno zrobić podziwianą przez tłumy rekonstrukcję historyczną stawiania słupów granicznych. Nie wypada, by na scenie na rynku aktorzy Teatru Cieszyńskiego pokazali scenę uzgadniania porozumienia w Spa. Do tego wszystkiego jeszcze trzeba dodać pandemię koronawirusa, która uniemożliwia organizowanie chociażby najbardziej neutralnego z możliwych jarmarku. I jak tu wybrnąć? Skoro rekonstrukcji historycznej stawiania słupów granicznych zrobić nie można, to niektórzy pomyśleli – choć jeden słup sobie postawmy. I to taki, który stał będzie następnych sto lat co najmniej. I niestety, jak pomyśleli, tak zrobili. Słup stoi, przed muzeum w Czeskim Cieszynie. I tak zaledwie parę dni po tym, jak przez kilka miesięcy ponownie została zamknięta przez koronawirusa granica, po protestach rodzin przez nią podzielonych, po miesiącach obecności żołnierzy i…

Lipiec052020

BLOG. Matura to bzdura?

W trochę nietradycyjnym czasie, pod koniec czerwca ostatni adepci zdawali egzaminy dojrzałości. Chociaż nie najlepiej się zapowiadało, to wiele wskazuje na to, że przynajmniej wakacje letnie będą się mogły odbyć bez większych ograniczeń. Wakacje w oczach maturzystów bywają zazwyczaj pod znakiem podróży i zwiedzania świata, a dla absolwentów trzecich klas okresem przygotowawczym przed niemalże półrocznym maratonem, na końcu którego znajduje się prawdziwy test ich umiejętności. Dla mnie, tegorocznego maturzysty, zeszłoroczne wakacje były okresem licznych rozważań na temat, gdzie powinienem się wybrać po skończeniu „Gimpla” i z tym związanego pytania, jakie w ogóle mam wybrać przedmioty maturalne. Brakowało mi jakiegoś przewodnika z recenzjami, który opisywałby, jak trudno czego się nauczyć, w których przedmiotach nauczycielki są wymagające, a w których raczej przyjazne. Wpadłem więc na pomysł opisania trudów u matur i mojego subiektywnego poglądu na sprawę. Język polski Da się opisać jednym słowem „loteria”– są zarówno pytania lekkie jak i trudne. Radzę właśnie na ten przedmiot przygotowywać się z wielkim wyprzedzeniem. Jak…

Luty192020

Bardziej papiescy aniżeli…

Po przeczytaniu artykułu na pierwszej stronie „Głosu“ z dnia 7 lutego br. pod tytułem „Polszczyzna co uszy rwie“ postanowiłem zareagować w tej sprawie. Tak pojmowany problem przedstawia kolokwialne wytykanie tym, którzy przyczynili się do tego, że stacje na terenie Zaolzia oraz ogłoszenia w pociągach mają polski tekst, mało konsekwencji w działaniu. A to, że udało się działaczom Polskiej Sekcji Narodowej Ruchu Politycznego COEXISTENTIA-WSPÔLNOTA wymusić na Czeskich Kolejach, by realizowały postanowienia Traktatów Europejskich i przez ostatnie dziesięć lat, każdy pasażer pociągu pospiesznego z Pragi do Nawsia oraz pociągu osobowego z Ostrawy do Mostów, słyszy nazwy przystanków kolejowych na Zaolziu w języku polskim, dzisiaj wywołuje niezadowolenie. Krytykującym przeszkadza, że artykulacja tych stacji nie brzmi, jak na język polski przystało. Ten paradoks zamiast nas martwić, powinien nas cieszyć. Bo to dokumentacja tego, jak trudno przez gardło im przechodzi wymawianie, pod przymusem czegoś, o czym najlepiej chcieli by zapomnieć. Wiele razy zwróciłem uwagę na pasażerów, którzy jadąc tymi pociągami, dopiero po minięciu Ostrawy zaczynają wybrzydzać na te…

Listopad152019

Koncert i wystawa karykatur Havla z okazji 30. rocznicy rewolucji aksamitnej

CZESKI CIESZYN / Wczoraj wieczorem w Teatrze Cieszyńskim miasto Czeski Cieszyn obchodziło rocznicę 30-lecia rewolucji aksamitnej. Goście uroczystości mogli wysłuchać koncertu orkiestry kameralnej z Brna Czech Virtuosi, obejrzeć zdjęcia wydarzeń sprzed trzydziestu lat. Ciekawa była też wystawa karykatur Václav Havla, wybranego na prezydenta w grudniu 1989 roku. Podziwiać można było karykatury czeskich i zagranicznych autorów.

Listopad072019

Rozpoczęli budowę nowej drogi w dresach Stalowników

TRZYNIEC / Na tę chwilę mieszkańcy nie tylko Trzyńca, ale głównie Ropicy, Trzycieża i Gnojnika czekali bardzo długo. Oficjalnie rozpoczęto budowę ostatniego odcinka obwodnicy Trzyńca. Jeśli wszystko pójdzie według planu, kierowcy wjadą na nią już w lipcu 2022 roku. Droga połączy Niebory i Trzanowice i znacząco wpłynie na poprawę bezpieczeństwa na drogach w regionie. Odcinek Niebory-Trzanowice będzie miał 5,4 kilometra. Przetarg na budowę wygrały firmy Eurovia i Strabag, które zrealizują ją za ponad 2 miliardy koron (kwota bez VAT). Po nowej drodze pojedziemy za 32 miesiące, firmy budowlane jednak zapowiedziały już, że będą robić wszystko, by choć trochę przyspieszyć termin zakończenia prac. – Za 32, 31, a być może nawet 29 miesięcy mam nadzieję znowu się tutaj spotkamy – powiedział Martin Borovka z firmy Eurovia. https://www.youtube.com/watch?v=jxr3mtUr1hY&feature=youtu.be Nie brakowało uroczystego wmurowania kamienia węgielnego (w tym wypadku "poklepania"). Prezydent miasta Věra Palkovská przygotowała też niespodziankę dla ministra transportu Vladimíra Kremlíka oraz dyrektora Dyrekcji Dróg i Autostrad Radka Mátla - dresy trzynieckich Stalowników i kije…

Kwiecień162019