Redakcja

czerwiec022022

Budowanie mostów pomiędzy kulturami. W Krakowie odbywa się V Światowy Kongres Tłumaczy Literatury Polskiej

„Tłumaczy porównuje się często do budowniczych mostów, i słusznie, jak myślę. My także próbujemy usuwać przeszkody i nawiązywać połączenia ponad granicami, wprawdzie nie z betonu i stali, ale przy pomocy języka i literatury. Zatem budowniczy mostów. Pośrednicy między kulturami, zachęcający nas do zainteresowania się innymi doświadczeniami, tradycjami, innym sposobem myślenia, innymi narratywami, byśmy akceptując odmienność, sami się wzbogacili.” Martin Pollack Dziś rozpocznie się w Krakowie 5. Światowy Kongres Tłumaczy Literatury Polskiej, który potrwa od 2 do 4 czerwca. Wydarzenie to organizuje Instytut Książki w cyklu czteroletnim; pierwsza edycja, która odbyła się w 2005 roku, zgromadziła 174 uczestników, w ostatniej w 2017 roku wzięło udział prawie 300 gości. Zgodnie z zapowiedziami tegoroczny Kongres zgromadzi 500 uczestników, w tym 250 tłumaczy z ponad 50 krajów, przede wszystkim z Europy, ale także z Ameryki Północnej i Południowej, Azji i Australii. Już wczoraj przyjeżdżający do Krakowa uczestnicy serdecznie się witali, widać było, że to spotkanie po dłuższej, „pandemicznej” przerwie umożliwia im żywy, bezpośredni kontakt…

maj282022

Klub Narciarski SKI MOSTY ma 20 lat. Powstał z inicjatywy Alojzego Martynka i Stanisława Czudka

MOSTY KOŁO JABŁONKOWA / W tym roku Klub Narciarski SKI MOSTY obchodzi 20-lecie swego istnienia. W ciągu dwudziestu lat przez klub przewinęło się ponad stu narciarzy, jego podopieczni osiągnęli niezliczoną ilość sukcesów nie tylko w Czechach, ale także na arenie międzynarodowej. Klub powstał w roku 2002 z inicjatywy Alojzego Martynka oraz Stanisława Czudka. Pierwszym ośrodkiem narciarskim, w którym klub trenował, była Wielka Racza na Słowacji. – Zaoferowali nam świetne warunki treningowe. Stopniowo dołączali do nas kolejni narciarze. Pierwszym trenerem został Jan Jadamus. Klub nazwaliśmy Ski Beskydy Velká Rača, pierwszym prezesem został Marian Branny – tak Alois Martynek w skrócie przedstawia powstanie klubu. Prowadzenie w rankingu narodowym Niewątpliwym atutem nowo powstałego klubu był entuzjazm, z jakim klub narciarski przystąpił do wdrażania nowej koncepcji treningowej: jesienią pięciokrotnie wyjeżdżał na zgrupowanie do Alp, w zimie trenował co najmniej pięć razy w tygodniu. Wkrótce nadeszły wyniki, a młodzi narciarze objęli prowadzenie w rankingu narodowym. Rok później do klubu dołączył Mariusz Lipa, który trenował małych…

maj282022

W Koszarzyskach miyszali łowce. Do tradycji wrócili po dwu latach pandemii

KOSZARZYSKA / W ubiegłą sobotę w Koszarzyskach odbyło się tradycyjne „Miyszani łowiec”. Organizatorem imprezy była gmina i miejscowe organizacje. Dla uczestników przygotowano bogaty program. Jarmark rozpoczął Jan Czepiec grą na trombicie. Wszystkich przywitał śpiewem chór męski Gorol. Owce "wymiyszane" Później już odbyło się tradycyjne „miyszani“ owiec. Pomiyszano stada aż trzech gazdów – Michała Milerskiego z Nydku, wójta Janusza Klimka z Koszarzysk oraz Michała Staszowskiego z Milikowa. W tajniki tego pradawnego obyczaju wałaskich pasterzy wprowadzał, komentując poszczególne elementy rytuału, Michał Milerski z Nydku. Owce trzeba było zapędzić do koszora, po czym łowczorze je musieli policzyć. Owce okrążyły jodełkę, następowało kropienie wodą dla zapewnienia zdrowia, posypanie kamykami, żeby pasterze nie zaspali w czasie pilnowania. Nie brakło modlitwy pasterzy schowanych pod gunią. Potem już owce mogły z bacą wyruszyć na hale. Strzyżenie owiec i występy Kolejną atrakcją było strzyżenie owiec. Michał Staszowski pokazywał strzyżenie ręczne – srcówkami oraz nowoczesne – maszynką. Przed kolibą Agata Staszowska robiła z ojcem owczy ser. Koszarzyskiemu Miyszaniu Owiec towarzyszyły występy zespołów regionalnych – Zaolzi,…

maj232022

Maria Konopnicka sama o sobie. W 180. rocznicę urodzin poetki

Autorka Roty, najbardziej rozpoznawalnego utworu kojarzonego z nazwiskiem Marii Konopnickiej, przyszła na świat 23 maja 1842 roku w Suwałkach. W związku z przypadającą na bieżący rok 180. rocznicą urodzin poetki Parlament RP ustanowił Konopnicką jedną z jego patronek. W powszechnej świadomości czytelniczej funkcjonuje ona jako autorka patriotycznych wierszy (obok wspomnianej Roty – O Wrześni), tekstów poetyckich i prozatorskich poruszających ważne problemy społeczne, takie jak antysemityzm (Mendel Gdański) czy bieda (Nasza szkapa), książek dla dzieci, np. O Janku Wędrowniczku, O krasnoludkach i sierotce Marysi. W ostatnich latach wiele uwagi poświęcono jej relacji z Marią Dulębianką, malarką i emancypantką; pisał o tym m.in. Krzysztof Tomasik w książce Homobiografie z 2008 roku. Postać wielowymiarowa i niejednoznaczna Trudno jednak sprowadzić życie i twórczość Konopnickiej do suchych faktów bądź interpretacyjnych schematów. Nawet pobieżna lektura kilku artykułów i książek poświęconych poetce pokazuje, jak wielowymiarowa i niejednoznaczna jest to postać, jak wiele aspektów jej życia było przemilczanych, jak wiele utworów – pomijanych. Wreszcie – jak bardzo skomplikowana…

maj222022

Andrzej Duda: Wolny świat ma twarz Ukrainy

– Wolny świat ma twarz Ukrainy – mówił dziś Andrzej Duda w Kijowie w orędziu wygłoszonym przed Radą Najwyższą. – Dziękuję Wam, że bronicie Europy przed najazdem rosyjskiego imperializmu, że duch wolnego narodu jest silniejszy. Z całego serca dziękuję za Wasz opór, odwagę, umiłowanie wolności. Prezydent RP jest pierwszą głową obcego państwa, która wystąpiła na tym forum od ataku Rosji na Ukrainę. Deputowani powitali go oklaskami, odegrano też polski hymn. – Pojawiły się niepokojące głosy, mówiące, że Ukraina powinna poddać się żądaniom Putina – przypomniał Andrzej Duda podczas wystąpienia i podkreślił: Tylko Ukraina ma prawo decydować o swojej przyszłości. Nic o Tobie bez Ciebie. Jak dodał, czas podpisać nowe dobrosąsiedzkie porozumienie, które „uwzględni to, co zbudowaliśmy w naszych relacjach przynajmniej w ostatnich miesiącach”. Według Prezydenta RP, rosyjska agresja pokazała, że sieć połączeń drogowych, kolejowych i infrastrukturalnych między Ukrainą a Polską jest niewystarczająca i trzeba to nadrobić. – Granica polsko–ukraińska powinna łączyć, a nie dzielić – mówił Andrzej Duda i podkreślił,…

kwiecień292022

Program stypendialny dla studentów. Nabór potrwa do połowy czerwca

Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” rozpoczęła realizację „Programu stypendialnego PLus – Aktywny Student”. O stypendia mogą ubiegać się osoby polskiego pochodzenia studiujące w krajach swojego zamieszkania, poza granicami Polski. Projekt finansowany jest ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów RP w ramach konkursu "Polonia i Polacy za Granicą 2022". Właśnie trwa nabór wniosków stypendialnych na semestr wiosenny roku akademickiego 2021/2022, który zakończy się 15 czerwca 2022 r. O stypendium Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” studenci mogą aplikować za pośrednictwem elektronicznego Systemu Rejestracji Wniosków Stypendialnych – więcej informacji na stronie internetowej Fundacji www.pol.org.pl w zakładce „WNIOSEK DLA STUDENTÓW”. Regulamin Stypendialny Poniżej załączamy Regulamin Stypendialny, w którym można znaleźć szczegółowe informacje dotyczące warunków ubiegania się o stypendium oraz zasady ich przyznawania w ramach „Programu stypendialnego PLus – Aktywny Student”. Regulamin-StypendialnyPobierz

kwiecień282022

Wystawa Józef Wybicki i Pieśń Legionów Polskich we Włoszech. Zobacz wystawę

CZESKI CIESZYN / W siedzibie Kongresu Polaków w Republice Czeskiej do 25 maja 2022 r. można obejrzeć już drugą odsłonę wystawy „Józef Wybicki i Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”. Józef Wybicki (1747-1822), znany przede wszystkim jako autor tekstu „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”, czyli „Mazurka Dąbrowskiego”, od 1927 roku polskiego hymnu narodowego, był też prawnikiem, szambelanem królewskim, posłem, senatorem-wojewodą, prezesem Sądu Najwyższego, autorem wspomnień, pism politycznych, rozpraw ekonomicznych, wierszy, tragedii, librett operowych, komedii i nawet aktorem amatorem. Jeden z patronów roku 2022 Józef Wybicki jako jeden z konsyliarzy generalnych konfederacji barskiej bywał również w Cieszynie. W 1768 roku spotkał się tu z biskupem kamienieckim Adamem Krasińskim, jednym z przywódców konfederacji, który wręczył mu pełnomocnictwa upoważniające do układów z zaprzyjaźnionymi mocarstwami. W 1772 roku ponownie odwiedził Cieszyn, gdzie od przywódców konfederacji otrzymał patent na pułkownika i misję dyplomatyczną w Wiedniu. Wystawa została zorganizowana z okazji 200. rocznicy śmierci Józefa Wybickiego, jednego z patronów roku 2022. Marian Steffek

kwiecień162022

Z POCZTY REDAKCYJNEJ: Kolarze nie boją się zimna. Memoriał im. M. Palowskiego

W sobotę 10 kwietnia 2022 roku po dwóch latach przerwy z powodu pandemii odbył się Memoriał im. Mariana Palowskiego. Pogoda wcale nie była idealna. Z Bystrzycy - skąd wyjeżdżałem - rano za oknem była oszroniona trawa, a na termometrze minus dwa stopnie. Spodziewałem się więc, że jeśli na starcie będzie pięciu uczestników, to uznam to za sukces. Ale kolarze nie boją się zimna. Na starcie było aż 27 uczestników, a na metę do Śmiłowic dojechało o siedmiu mniej. Na czeskocieszyńskim cmentarzu starsi członkowie "Beskidu" wspominali kolegę Mariana. Obecna była żona Mariana Palowskiego, Danka, i ich dwaj synowie. Rajd poprowadził Zbyszek Pawlik z Klubu Kolarskiego PTTK „Ondraszek”. Podobały mi się wspomnienia o Marianie Palowskim, którymi podzielili się spontanicznie jego koledzy. Kilka osób opowiedziało historie o nim i jego życiu, latach młodości i o jeżdżeniu w krawacie… We wcześniejszych latach nikt nie dzielił się wspomnieniami. Więc w tym roku właśnie dzięki opowieściom te osoby, które go nie znały, mogły go sobie lepiej…

kwiecień142022

Rosjanie uprowadzili z Mariupola dwie pracowniczki Caritasu. Przymusowe wywózki

Dwie pracownice Caritas w Mariupolu zostały przymusowo wywiezione do Rosji. Doszło do tego tuż po tym, jak budynek tej pomocowej organizacji został ostrzelany z czołgu. O deportacji poinformował ks. Rostyslav Spryniuk, kierujący Caritas w tym oblężonym mieście. Kapłan stwierdził, że choć Rosjanie mówią o „dobrowolnej ewakuacji”, to nie można im dać się zwieść, ponieważ kobiety zostały deportowane przymusowo, zastraszono je bronią. Przymusowe wywózki Jest to kolejne potwierdzenie informacji o przymusowych wywózkach z Mariupola do Rosji, gdzie ludziom odbierane są ukraińskie dokumenty i są wywożeni w głąb kraju. Ks. Spryniuk podkreśla, że deportowane pracownice przeżyły ostrzał siedziby Caritas, ponieważ schroniły się pod schodami. Gdy udało im się wydostać z gruzów, trafiły w ręce Rosjan. Kapłan dodaje, że w ostrzale zginęły dwie inne pracowniczki Caritas, obie z mężami, a jedna również z córką, z którą się schroniła, licząc, że budynek organizacji charytatywnej zostanie oszczędzony. Informacja: Polonijna Agencja Informacyjna

kwiecień102022

Poloniści i tłumacze w Brnie. W oczekiwaniu na wyniki konkursu Magnesia Litera

BRNO / W środę w brneńskim klubie Skleněná louka odbyło się po dwuletniej przerwie tradycyjne spotkanie wielkanocne brneńskich polonistów. Podobne spotkania odbywają się też w grudniu, przed świętami Bożego Narodzenia i zawsze, jak podkreślają organizatorzy i uczestnicy, są to bardzo rodzinne spotkania. Świadczy o tym wpis na profilu facebookowym polonistów: tutaj. W Brnie rozpoczęły się też kolejne Dni Kultury Polskiej, które Biblioteka Jiřego Mahena przygotowała we współpracy z Instytutem Polskim w Pradze i innymi instytucjami – patrz program. W imprezie tradycyjnie bierze udział brneński Klub Polski „Polonus”, a także wykładowcy i studenci polonistyki na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Masaryka w Brnie. Wykłady polonistów z naszego regionu W nadchodzącym tygodniu brneńscy poloniści, którzy wywodzą się z naszego regionu, przedstawią w gmachu głównym Biblioteki Jiřego Mahena swoje najciekawsze wykłady dotyczące problematyki przekładu, którą zajmowali się już wcześniej, przed okresem pandemii, czy to na Kongresie Czeskich Studiów Polonistycznych w Telczu, czy na konferencjach w Polsce. Roman Madecki, kierownik Seminarium Zachodniosłowiańskich Języków i Literatur przy…