
Sejmiki Gminne odwołane
REGION / - Począwszy od dnia dzisiejszego wszystkie Sejmiki Gminne zostają odwołane - poinformował Prezes Kongresu Polaków Mariusz Wałach. W poniedziałek 16 marca odbędzie się posiedzenie Rady Kongresu Polaków, na którym zapadnie decyzja w sprawie kwietniowego Zgromadzenia Ogólnego Kongresu Polaków.

Karwińska Biblioteka Regionalna będzie otwarta dla czytelników
KARWINA / Podaliśmy dziś po południu przekazaną nam z Biblioteki Regionalnej w Karwinie informację, że na podstawie decyzji Rady Bezpieczeństwa Miasta Karwiny placówka będzie zamknięta do odwołania. Jednak informacja ta została później zmieniona. Można korzystać z usług Biblioteki Regionalnej, odwołane zostały natomiast wszystkie organizowane przez nią akcje. Wstrzymane zostały też wszystkie imprezy, przedstawienia teatralne i filmowe, kursy, spotkania organizowane w Miejskim Domu Kultury.

Był poetą wyczulonym na dźwięki
CZESKI CIESZYN / Bohaterem spotkania Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego, które odbyło się w czwartek 5 marca w Czeskim Cieszynie, był nauczyciel, literat, animator kultury Władysław Młynek (1930-1997). O jego „śpiewającej” poezji mówiła doc. Jana Raclavská z Uniwersytetu Ostrawskiego, wykład przeplatany był fragmentami twórczości, które przedstawił Karol Suszka. Szczególną okazją był fakt, że w tym roku obchodziłby Władysław Młynek dziewięćdziesiąte urodziny. – Niestety ten nauczyciel, działacz społeczny, animator kultury, kierownik artystyczny Gorola, Hadam z Drugi Jizby nie doczekał tej rocznicy. Ale pozostawił nam spuściznę literacką, pozostawił nam wiele wspomnień – mówiła Jana Raclavská. „Śpiewy zza Olzy”, zawierające utwory stylizowane na ludowo, i „Droga przez siebie”, stanowiąca zwrot w stronę refleksji egzystencjalnej, to dwie książki autorskie poezji, które wydał Młynek. Niezwykłą muzykalnością odznaczały się wiersze z wcześniejszego okresu twórczości. Zdaniem Raclavskiej są one dlatego takie fascynujące, że przemawiają do czytelnika nie tylko słowem, ale i dźwiękami, które poeta potrafił w swoich tekstach zawrzeć. Przechodząc do ostatniego okresu twórczości Władysława Młynka,…

Bardzo ciężko pracowaliśmy
LUTYNIA DOLNA / Z kilku części składało się przedwiosenne spotkanie, które zorganizowane zostało przez Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Lutyni Dolnej w niedzielę 8 marca w salce Domu Kultury. Pierwszą z nich był Sejmik Gminny przed kwietniowym Zgromadzeniem Ogólnym Kongresu Polaków w RC. Na spotkaniu przywitała obecnych prezes dolnolutyńskiego Koła PZKO Maria Sztwiertnia. Sejmik prowadził pełnomocnik gminny Radomir Sztwiertnia, który podkreślił dobrą współpracę Kół PZKO (na terenie Lutyni Dolnej działają dwa Koła PZKO: Lutynia Dolna i Wierzniowice) z polską szkołą i przedszkolem oraz z gminą. Wicewójt Jan Czapek jest przedstawicielem polskiej mniejszości narodowej. Na Sejmiku Gminnym działalność Kongresu Polaków przedstawiła Małgorzata Rakowska, która jest członkiem Rady Kongresu Polaków, a jednocześnie przewodniczącą Rady Przedstawicieli. Poinformowała o spotkaniach Rady Przedstawicieli, cztery razy w roku, na których przedstawiciele 25 zrzeszonych w KP organizacji oraz pełnomocnicy gminni mogą sygnalizować problemy do rozwiązania. Wicewójt Lutyni Dolnej Jan Czapek Podkreśliła bardzo dobrą współpracę KP z PZKO, omówiła program Wizja 2035, cele Funduszu Rozwoju Zaolzia i…

Książka Kazimierza Jaworskiego poszerza wiedzę o regionie
REGION / W tych dniach ukazała się na naszym rynku księgarskim pozycja, która wzbogaca wiedzę o regionie. Kazimierz Jaworski jest autorem wydanej przez Kongres Polaków w RC publikacji „Historia kościoła Wszystkich Świętych w Końskiej 1447-1964”. Autor pochodzi z Końskiej, która dziś jest dzielnicą Trzyńca. Wydał już publikację „220 lat szkolnictwa w Końskiej – 220 let školství v Konské”, za którą w 2012 roku został laureatem Srebrnych Spinek. Opisał też „65-lecie działalności Miejscowych Kół PZKO w Końskiej w kontekście przedwojennych Kół Macierzy Szkolnej i przedwojennych Miejscowych Grup SMP”. „Historia kościoła Wszystkich Świętych w Końskiej 1447-1964” jest jego najnowszą książką. Kazimierz Jaworski jest nie tylko autorem zawartych w niej tekstów. Zdjęcia pochodzą z jego zbiorów lub są jego autorstwa, sam też opracował publikację graficznie. Na niespełna osiemdziesięciu stronach znalazło się mnóstwo materiałów dokumentujących ponad pięćsetletnie dzieje kościoła, sylwetki osób z nim związanych, fakty historyczne dotyczące Końskiej, uzupełnione wieloma materiałami ilustracyjnymi, zdjęciami archiwalnymi i bardziej współczesnymi. Pierwsza wzmianka o Końskiej pochodzi z ok.…

„Zdrzódło” Anieli Kupiec
Z okazji 100. rocznicy urodzin Anieli Kupiec redakcja miesięcznika „Zwrot” i portalu zwrot.cz ogłasza konkurs na ilustrację utworu Anieli Kupiec. Regulamin konkursu można znaleźć tutaj. Termin nadsyłania prac mija 30 kwietnia. Na naszym portalu prezentujemy utwory Anieli Kupiec. Oczywiście autorzy ilustracji mogą wybrać do swojej pracy jakikolwiek utwór autorki, nie tylko ten prezentowany na naszym portalu. Zdrzódło (Władysławowi Kristenowi) Wróć jeszcze do zdrzódeł, kaj ojcowie twoi brali siłe taką, co pumógła przeżyć, kaj czerpali wiare, nadzieje, co goi, i w dobroć człowieka pozwoliła wierzić. Nabier świętej wody, co z tych zdrzódeł płynie, óna słów matczynych przibliżo znaczyni, a bedziesz szczęśliwy w rachunku godzinie, żeś nigdy swojigo w cudze nie zamiynił.

W Suchej Górnej wybrano delegatów na Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków
SUCHA GÓRNA / W piątek 28 lutego na Sejmiku Gminnym, który odbył się w Domu PZKO w Suchej Górnej, spotkali się polscy mieszkańcy gminy. Głównym celem był wybór delegatów na kwietniowe XIII Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków w Republice Czeskiej oraz pełnomocnika gminnego. W spotkaniu, które prowadził pełnomocnik gminny Jan Gałuszka, wzięli udział prezes Rady Kongresu Polaków Mariusz Wałach, przewodnicząca Rady Przedstawicieli Kongresu Polaków Małgorzata Rakowska, jak również prezes Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego Helena Legowicz. Przybył wójt Suchej Górnej Jan Lipner oraz przewodniczący gminnej komisji ds. mniejszości narodowych Jan Charvát. Obecni byli też wybrani już na Zgromadzenie Ogólne KP przedstawiciele działających w Suchej Górnej polskich organizacji. Miejscowe Koło PZKO będzie reprezentować Edward Rychlik, Macierz Szkolną Zbigniew Zachwieja, Towarzystwo Nauczycieli Polskich dyrektor polskiej szkoły i przedszkola Monika Plášková. Mariusz Wałach przedstawił obecnym działalność Kongresu Polaków. Przypomniał, że Kongres walczy również o prawa przedstawicieli polskiej mniejszości narodowej, którzy nie są zrzeszeni w żadnej organizacji. Podkreślił, że Republika Czeska posiada wysokie standardy, jeśli chodzi o…

Działalność pezetkaowskich Klubów Kobiet opisana została w nowej publikacji
CZESKI CIESZYN / Ukazała się wydana przez Polski Związek Kulturalno-Oświatowy druga część publikacji „Kluby Kobiet w życiu Związku”. Pomyślana została jako dodatek do poprzedniego wydawnictwa pod tym samym tytułem. Obejmuje ostatnie dziesięciolecie działalności pezetkaowskich Klubów Kobiet. W 2009 roku ukazała się publikacja „Kluby Kobiet w życiu Związku”, będąca podsumowaniem czterdziestolecia działalności Sekcji Kobiet Zarządu Głównego PZKO i często dłuższej jeszcze historii Klubów Kobiet Miejscowych Kół PZKO w różnych miejscowościach Zaolzia. Jej wydana obecnie druga część jest, jak pisze we wstępie redaktor Katarzyna Czerná, kontynuacją poprzedniej, toteż specjalna uwaga skupiona jest na ostatnim dziesięcioleciu. Jednak, jak podkreśla, nie można było pominąć początków działalności oraz postaci założycielek, stąd opisując pracę 41 zaolziańskich Klubów Kobiet, patrzyła również wstecz, nierzadko nawet 50 lat. Szczególne podziękowania składa Henryce Żabińskiej i Eugenii Kaňi, które zebrały ankiety, na podstawie których powstała książka. Wyraża też nadzieję, że stanie się ona również pewną inspiracją, motywacją do działania dla następnych pokoleń pań. By do podtytułu publikacji „Byłyśmy, jesteśmy” można było…

Teatrzyk Bez Kurtyny powraca do Kopciuszka
KARWINA / Pracowity weekend czeka Teatrzyk Bez Kurtyny. Zespół zagra dla pezetkaowców w sobotę w Dąbrowie a w niedzielę w Olbrachcicach. Działający w Miejscowym Kole Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Karwinie-Frysztacie zespół wystawił w lutym nową premierę. Przedstawienie muzyczne „Za gwiazdą” według scenariusza i w reżyserii Bogdany Najder zagrał najpierw w swej siedzibie we frysztackim Domu Polskim PZKO. https://youtu.be/jSxtbVTAhlc Repryza odbyła się, także dla tych, którzy z braku wolnych miejsc nie dostali się na premierę, w Centrum Kultury w Piotrowicach koło Karwiny. I stąd pochodzi nasza relacja zdjęciowa. W dużej sali zmieścili się już wszyscy chętni, przybyła prezes PZKO Helena Legowicz, byli i goście z Polski. Do dyspozycji widzów był bar z napojami oraz kołaczami. Poczęstunek przygotowało Koło PZKO Piotrowice-Marklowice. Chociaż główny motyw pielgrzymki „Za gwiazdą” dość luźno kojarzy się z jasełkami, a twórcy spektaklu zwracają uwagę na ukazane tam w satyrycznym świetle tematy społeczne i polityczne oraz jako główne motto podają hasło, że każdy szuka swojego szczęścia, Teatrzyk Bez Kurtyny…

Z POCZTY REDAKCYJNEJ: Skrzeczońscy klubowicze dyskutowali z Otylią Tobołą
BOGUMIN-SKRZECZOŃ / Kolejne spotkanie Klubu 50± odbyło się w piątek 28 lutego w skrzeczońskim Domu PZKO. Tym razem gościem spotkania była prelegentka Otylia Toboła, którą przywitała wiceprezes skrzeczońskiego Koła PZKO Beata Grzebień. Redaktorzy Otylia Toboła i Jiří Brzóska są autorami filmu „Stara fotografia“, który został zaprezentowany ponad dwudziestce obecnych skrzeczońskich i bogumińskich pezetkaowców. Prelegentka zaznajomiła widzów z historią powstania tego filmu, który pod koniec 2018 roku zdobył w Warszawie pierwsze miejsce w konkursie dla dziennikarzy polskich i polonijnych. Na początku była fotografia z października 1918 roku, kiedy to na rynku w Cieszynie miejscowa ludność manifestowała odzyskanie niepodległości Polski. W filmie historycy, a przede wszystkim obywatele Stonawy na podstawie opowiadań i różnych dokumentów swoich przodków przybliżają widzom historię odzyskania niepodległości Polski i powstania Czechosłowacji po I wojnie światowej. Historyczna część filmu jest przeplatana licznymi ujęciami z różnorodnych pezetkaowskich akcji i imprez. Po projekcji prelegentka odpowiadała na pytania widzów dotyczące poszczególnych części filmu związanych z takimi tematami, jak patriotyzm, tożsamość narodowa i…

W warszawskiej Polsko-Czeskiej Wiośnie Literatury uczestniczyć będzie także Renata Putzlacher
WARSZAWA / W marcu rusza 3. edycja Polsko-Czeskiej Wiosny Literatury, organizowanej przez Mazowiecki Instytut Kultury i Czeskie Centrum w Warszawie. Trwać będzie aż do czerwca. Temat główny tegorocznej edycji brzmi „Polacy i Czesi – (nie)nasz koniec świata?”. Odnosi się do coraz częściej pojawiającego się w literaturze polskiej, czeskiej i światowej motywu „końca” – rozumianego bardzo szeroko w sensie geograficznym, politycznym, społecznym, filozoficznym i kulturowym. Wokół tej problematyki i pytań, w odniesieniu do konkretnych publikacji i tytułów z polskiej i czeskiej literatury, będą toczyły się dyskusje i rozmowy. Wśród gości będą polscy i czescy pisarze, autorzy komiksów, tłumacze i wydawcy czeskiej i polskiej literatury, dziennikarze i aktorzy, m.in.: Mariusz Szczygieł, Mikołaj Łoziński, Monika Sznajderman, Julia Różewicz, Andrzej Jagodziński, Weronika Murek, František Tichý, Martin Šimečka, Josef Formanek i Ivana Myškova. W części artystycznej zaplanowano czytania i występy aktorów, wernisaże plastyczne oraz koncerty, w tym koncert legendarnych muzyków jazzowych z Polski i Niemiec Leszka Żądło i Emila Viklickiego, który urozmaici wieczór poświęcony twórczości…

Konkurs na ilustrację utworu Anieli Kupiec
Z okazji 100. rocznicy urodzin Anieli Kupiec redakcja miesięcznika "Zwrot" i portalu zwrot.cz ogłasza konkurs na ilustrację utworu Anieli Kupiec. Regulamin konkursu można znaleźć tutaj. Termin nadsyłania prac mija 30 kwietnia. Na naszym portalu będziemy prezentowali utwory Anieli Kupiec. Oczywiście autorzy ilustracji mogą wybrać do swojej pracy jakikolwiek utwór autorki, nie tylko ten prezentowany na naszym portalu. Zapraszamy do zapoznania się z twórczością Anieli Kupiec i do udziału w naszym konkursie. Pustelnia czy świat ANIELA KUPIEC - Nie bedziesz sie przeca już od teraz smykoł z dziywczackami – prawi matka Pawłowi. - Ale mamo, dyć jo sie kapke z Milką od sąsiada umówił. Dyć my se chcymy jyny pomówić, pośmioć sie, pospóminać jako my wroz krowy paśli, a wy z tego robicie Bóg wiy co. - Nie pujdziesz nigdzi! – wrzaskła na niego Hanka z taką miną, że Paweł zły jak wszyscy djobli umilknył i chycił sie dalij jakigosi struganio. Ucichło jak na pogrzebie. W tym wloz do izby starzik.…

Transgraniczny projekt trójstronny umożliwi lepszą współpracę straży miejskich
HAWIERZÓW, KARWINA, JASTRZĘBIE-ZDRÓJ / W styczniu ruszył trójstronny projekt transgraniczny „Bezpieczeństwo bez granic - projekt współpracy straży miejskich z Jastrzębia-Zdroju, Karwiny i Hawierzowa”. Realizowany będzie przez cały rok. Straż miejska z Karwiny i z Jastrzębia-Zdroju realizowała już wspólne projekty, które pozwoliły na wymianę doświadczeń w sprawach prewencji. Teraz do tej współpracy dołączyła również straż miejska z Hawierzowa. Głównym celem projektu jest pogłębienie dotychczasowej współpracy i wzniesienie jej na wyższy poziom na podstawie przeprowadzonego zdiagnozowania potrzeb i problemów pojawiających się po obu stronach granicy. A celem nadrzędnym pozostaje większe poczucie bezpieczeństwa mieszkańców danych miejscowości i turystów. Dotychczasowe projekty transgraniczne straży miejskich Karwiny i Jastrzębia-Zdroju umożliwiły na przykład stworzenie systemu łączności radiowej, specjalistycznego zestawu do znakowania rowerów syntetycznym DNA, współpracę w ramach działań przeciwpowodziowych. W ramach nowego projektu straż miejska w Karwinie otrzyma zestaw fotopułapek do monitorowania obszarów leśnych. W Hawierzowie powstanie laserowa, multimedialna strzelnica treningowa. Strażnicy jastrzębscy zostaną wyposażeni w kamery rejestrujące przebieg interwencji oraz przenośną kamerę włączoną w system monitoringu…

Co jadano na Śląsku Cieszyńskim w Środę Popielcową
REGION / Ten okres obrzędowości ludowej - pisze o Wielkim Poście w publikacji „Doroczne zwyczaje i obrzędy na Śląsku Cieszyński” Jan Szymik – jest zgodny z kalendarzem liturgicznym. Trwa 40 dni, a zaczyna się w Środę Popielcową. W Środę Popielcową na śniadanie podawano zwykle tzw. wode z chlebym. Jest to najczęściej pokrajana w kostkę kromka czerstwego chleba zalana wrzątkiem, w którym ugotowano pokrajanane w plasterki ząbki czosnku z dodatkiem kminku i szczyptą soli. Na obiad jadano zaś żur postny z nieokraszonymi ziemniakami lub ziemniaki z uprzednio „wymoczonym” solonym śledziem i surową kiszoną kapustą, a na kolację placek z pszennej żarnówki pieczony na blasze (płycie kuchennej) z niesłodzoną czarną zbożową kawą. Zrozumiałe, że ciasto na taki postny placek wyrabia się wyłącznie na wodzie z dodatkiem szczypty soli. Z takiego ciasta zamiast placków gotowano też kluski, które jadło się z kapuśniónką - kapuśnicą (wodą zebraną z kiszonej kapusty), albo z ugotowanymi w wodzie pieczkami (suszonymi owocami). Wierzący – przypomina w swej książce…

Także w Porębie pochowano basę
ORŁOWA-PORĘBA / To była czwarta edycja Zabawy Ostatkowej. Zorganizowana została przez Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Orłowej-Porębie w sobotę 22 lutego w porębskim Domu PZKO. Jak powiedział naszej redakcji prezes Koła PZKO Leon Kasprzak, kiedyś organizowane były bale, przez jakiś czas odbywały się zabawy walentynkowe. Od kilku lat pezetkaowcy zapraszają na zabawę ostatkową, którą kończy o północy obrzęd pochowania basy. I w tym roku nie obyło się bez konduktu żałobnego. Koło PZKO w Orłowej-Porębie ma jeden atut, a jest nim własny zespół, który przygrywa do tańca. To zespół Old Boys Band, preferujący polskie piosenki popularne. Toteż tańczące na parkiecie pary mogły sobie także nucić znane przeboje, a czescy goście, których było sporo, poznać lepiej polską muzykę rozrywkową. Dom PZKO w Porębie to dawna polska szkoła, nie dysponuje dużą salą, co jednak nie przeszkadza w dobrej zabawie. W jednej sali tańczono, w drugiej można było usiąść, zjeść kolację, przy ciastku i kawie porozmawiać ze znajomymi. Nie zabrakło tradycyjnej loterii z…

Kartę Polaka otrzymała kolejna grupa mieszkańców Zaolzia
OSTRAWA / Dwadzieścia osiem osób odebrało w piątek 21 lutego w Konsulacie Generalnym RP w Ostrawie z rąk konsul generalnej Izabelli Wołłejko-Chwastowicz Kartę Polaka. Pierwsza grupa dwudziestu jeden osób otrzymała Karty Polaka w styczniu. Uroczystość rozpoczęto od wspólnego odśpiewania polskiego hymnu. - To dla mnie wielki zaszczyt móc uroczyście wręczyć kolejnej grupie Polaków Kartę Polaka. Dla większości z państwa to symboliczne potwierdzenie przynależności do narodu polskiego – stwierdziła konsul generalna RP w Ostrawie Izabella Wołłejko-Chwastowicz. - Teraz Polska otwiera się w wymiarze legislacyjnym również na Polaków z Republiki Czeskiej. To obowiązek, który rząd polski wypełnia wobec wszystkich Polaków, którzy na skutek zmiennych losów Polski utracili obywatelstwo polskie, oraz spełniając oczekiwania tych, którzy ze względu na swoje korzenie, tożsamość narodową pragną uzyskać przynależność do narodu polskiego – mówiła pani konsul, dziękując za zachowanie polskości, za zaangażowanie, serce i osobiste poświęcenie. - Karta Polaka ma ogromny wpływ na rozwój i utrzymanie szkolnictwa, ułatwia nie tylko podróżowanie po Polsce, naukę na polskich wyższych…

W dyskusji poruszono temat dziedzictwa kulturowego
RZESZÓW / Leszek Richter z Jabłonkowa, regionalny koordynator marki „Górolsko Swoboda produkt regionalny®”, wystąpił podczas organizowanej przez Instytut Studiów Wschodnich konferencji w dniach 4-5 lutego w Rzeszowie. Międzynarodowe grono gości z krajów Europy i świata dyskutowało o przyszłości Ukrainy i całego kontynentu w ramach XIII Forum Europa-Ukraina. W konferencji wzięło udział kilkaset ważnych osobistości ze świata nauki, polityki, gospodarki i kultury. Leszek Richter jako reprezentant Miejscowego Koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Jabłonkowie i Mikroregionu Górolsko Swoboda wystąpił w panelu dyskusyjnym „Kultura jako przestrzeń dialogu między narodami”. – W dyskusji poruszyliśmy tematy dotyczące dziedzictwa kulturowego, mianowicie czy i jak może ono wpływać na relacje sąsiedzkie oraz jak w rzeczywistości zdominowanej przez obraz i skondensowany komunikat skutecznie popularyzować to, co wartościowe w przestrzeni kultury i sztuki – wyjaśnił Leszek Richter. Podczas swojego wystąpienia oparł się na własnych doświadczeniach i praktyce zdobytej podczas realizacji takich projektów, jak Szikowne Gorolski Rynce, towarzyszące MSF Gorolski Święto, Szlak Tradycji Śląska Cieszyńskiego i Górnych Kisuc czy wdrożenie…

Z POCZTY REDAKCYJNEJ: W Klubie Propozycji mówiono o popularnym szlaku pielgrzymkowym
PIOTROWICE KOŁO KARWINY / Klub Propozycji działający w Miejscowym Kole Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Piotrowicach zaprosił we wtorek 18 lutego do Domu PZKO w Piotrowicach koło Karwiny na prelekcję Marcela Balcarka, prezesa Koła PZKO w Wierzniowicach, na temat „Piesza pielgrzymka z Lizbony, stolicy Portugalii, do Santiago de Compostela w Hiszpanii”. Prelegent odbył pielgrzymkę na jesieni 2018 roku. Wędrówkę rozpoczął w Lizbonie, stolicy Portugalii, gdzie nie brakuje przepięknych zabytków. Na trasie znajdowały się miasta Coimbra, Porto, słynne z doskonałego wina, oraz liczne miasteczka i wioski. Prelegent Marcel Balcarek Podczas pielgrzymki w Portugalii widać bogactwo w miastach oraz biedę na prowincji, przeplata się tu wiek XIX, XX i XXI. Widoczny jest wpływ różnych cywilizacji, które dotarły na Półwysep Iberyjski, Celtów, Rzymian, Maurów. Portugalia przyciąga turystów niemal przez cały rok, świetnie rozwija się turystyka pielgrzymkowa. Na trasie pielgrzymki znajdują się liczne schroniska, tzw. albergue, prowadzone przez związki wyznaniowe, osoby prywatne, samorządy. Mapa szlaków pielgrzymkowych Camino do Santiago de Compostela Cel pielgrzymki, Santiago de…

Młodzi artyści zaprezentują historię muzyki w pigułce
CZESKI CIESZYN / Na godzinny koncert, który zawierać będzie „Historię muzyki w pigułce”, zapraszają Andrzej Molin i Tomáš Vrána, czyli Duo Vrámoll. Fortepianowe show odbędzie się w niedzielę 1 marca o godz. 16.00 i 18.00 w sali przy ulicy Bożka 16 w Czeskim Cieszynie. Celem programu jest zaprezentowanie muzyki w zabawnej formie. - W ciągu 60 minut będzie można spotkać się z Bachem, Mozartem, Beethovenem, Smetaną czy Lisztem – zapowiadają wykonawcy. Mistrzowską muzykę zagrają w historycznych kostiumach. Pochodzący z Czeskiego Cieszyna Andrzej Molin i Tomáš Vrána z morawskiego Morzkowa grają razem od ośmiu lat. Poznali się w gimnazjum muzycznym w Ostrawie. Ćwiczyli w tej samej klasie na dwóch instrumentach i zaczęli rozmawiać ze sobą za pomocą muzyki, gry na fortepianie. Jeden odpowiadał drugiemu, aż powstał duet. Wcześniej Andrzej Molin grał na perkusji, potem był keybord i fortepian, w szkole muzycznej przerobił w cztery lata siedem roczników. Tomáš Vrána w wieku trzech lat zachwycił się pianinem, potem była harfa, triangel, uczył…

Książnica Cieszyńska zaprasza na wystawę
CIESZYN / W piątek 21 lutego o godz. 15.00 w galerii Książnicy Cieszyńskiej odbędzie się wernisaż wystawy zatytułowanej “Nulla res tam necessaria est quam medicina: dawna literatura medyczna w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej”. Zaprezentowane zostaną najcenniejsze dzieła dawnego piśmiennictwa medycznego od czasów starożytnych do schyłku XVIII wieku. Celem wystawy jest zarówno przybliżenie poglądów najwybitniejszych w dziejach przedstawicieli świata medycznego, jak i ukazanie najważniejszych osiągnięć szkół medycznych poprzez zaakcentowanie wpływu koncepcji powstałych w ich murach na kolejne pokolenia adeptów medycyny. Zakres tematyczny wystawy rozciąga się od starożytności, której dokonania reprezentuje Hipokrates czy Galen, przez średniowiecze z Hildegardą z Bingen oraz szkołą w Salerno na czele, aż po dzieła największych przedstawicieli medycyny z XVIII wieku. Pokazane zostaną także podobizny dawnych sławnych lekarzy, wnętrza aptek i tablice anatomiczne prezentujące budowę ciała ludzkiego. Wybrane pozycje stanowią jedynie cząstkę bogatych zbiorów medycznych Książnicy Cieszyńskiej, obejmujących około 380 ksiąg, w większości zgromadzonych przez Leopolda Jana Szersznika w dziale Medici, wśród których znajduje się 30 tytułów dzieł należących…

W Karwinie dyskutowano na Sejmiku Gminnym
KARWINA / W czwartek 13 lutego odbył się w Domu Polskim PZKO w Karwinie-Frysztacie Sejmik Gminny. Wybrano na nim delegatów na kwietniowe XIII Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków w Republice Czeskiej oraz pełnomocnika gminnego. Aż trzech członków dziewięcioosobowej Rady Kongresu Polaków wzięło udział w spotkaniu, byli to prezes Mariusz Wałach oraz Dariusz Branny, który jest jednocześnie członkiem Rady Rządu ds. Mniejszości Narodowych z ramienia Kongresu Polaków, i Andrzej Bizoń, wiceprezydent Karwiny. Mariusz Wałach, który pracuje też w Miejscowym Kole PZKO w Bystrzycy, zaznaczył na początku, że ich Dom PZKO, wzorem m.in. frysztaczan, również w nazwie będzie miał słowo Polski. Przedstawił prezentację o działalności Kongresu Polaków. Przypomniał, że z ok. 30 tys. Polaków na Zaolziu do największej organizacji, Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego, należy 9600 członków, czyli około dwóch trzecich przedstawicieli polskiej mniejszości pozostaje niezrzeszonych. Kongres Polaków walczy również o ich prawa. Wyjaśnił, na jakich zasadach działa Kongres Polaków, szczegóły znaleźć można na stronach www.polonica.cz, mówił o Ośrodku Dokumentacyjnym, finansowaniu mniejszości, o wsparciu dla…

Faworki czyli chrust
Wspaniały smakołyk, kojarzony z karnawałem, a częściej z jego zakończeniem, czyli ostatkami. Faworki nazywane często chrustem, bo są chrupiące i lekkie, należą do ciast smażonych. Jest wiele przepisów przygotowania ciasta na faworki, ale zawsze najlepsze są te stare, mamy czy babci, bo po prostu wielokrotnie sprawdzone. Na ciasto potrzebujemy: 3 szklanki mąki (gładkiej), 6 żółtek, 10 łyżek kwaśnej i tłustej śmietany, 2 łyżki spirytusu, wódki lub rumu, szczyptę soli, 1 szklankę cukru pudru, cukier waniliowy, 1 litr oleju do smażenia. Mąkę przesiać na stolnicę, wymieszać z solą. Dodać żółtka i śmietanę, wlać alkohol. Wyrobić ciasto jak na makaron, zbić mocno wałkiem. Zawinięte w ścierkę lub folię wstawić na pół godziny do lodówki. Podzielić na części i każdą porcję wywałkować na cieniutki placek o grubości około 1 milimetra. Cienki placek pokroić w paski o długości 12-15 cm i szerokości 3 cm. Przez środek każdego paska zrobić nacięcie nożem o długości 5 cm i przez nie przewlec jeden koniec ciasta. W płaskim…

Udał się kulig małych łomnian
ŁOMNA DOLNA, KUBALONKA / Na kulig przełęczą Kubalonki wybrały się w piątek 14 lutego dzieci z polskiej szkoły i przedszkola w Łomnej Dolnej ze swoimi nauczycielkami, a także najbliższymi, rodzicami, dziadkami. W sumie chętnych do przejażdżki saniami po polskiej stronie Beskidów było kilkadziesiąt osób. Na trasę, gdzie śniegu było pod dostatkiem, wyruszyło kilka sań, ciągnęły je konie. Udała się pogoda, ze zbocza Kubalonki można było podziwiać zimowe krajobrazy. Dla małych uczestników wycieczki wielką atrakcją było też później zjeżdżanie z górki, do czego już żaden sprzęt nie był im potrzebny, czy turlanie w śniegu. Po kuligu na dzieci i ich opiekunów czekał w kolibie góralskiej smaczny żurek. Nie zabrakło wspólnego śpiewu z akompaniamentem gitary.

Scena Polska zaprasza na dramat Ibsena
CZESKI CIESZYN / Już tylko kilka wolnych miejsc zostało na jutrzejszą premierę Sceny Polskiej Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie. Widać sztuka, autor, temat budzą zainteresowanie. „Nora, czyli Dom lalki” to dramat norweskiego pisarza Henrika Ibsena sprzed prawie 150 lat. Jednak poruszone w nim kwestie pod wieloma względami zachowały aktualność, a mistrzowski sposób ich przedstawienia sprawia, że sięgają po sztukę kolejne pokolenia reżyserów, a widzowie chcą ich inscenizacje nadal oglądać. Przedstawienie Sceny Polskiej, którego premiera rozpocznie się w sobotę 15 lutego o godz. 17.30, wyreżyserował młody warszawski artysta Michał Zdunik. Rolę Nory gra Joanna Gruszka. Reżyser sięgnął po nowy przekład sztuki autorstwa Anny Marciniakówny. Autorką scenografii jest Karolina Fandrejewska, kostiumów Urszula Wasielewska-Kuziemska, muzyki Hanna Raniszewska. Widzowie, dla których zabraknie biletów na premierę, będą mieli w lutym i marcu następne okazje do obejrzenia spektaklu. W Czeskim Cieszynie grany będzie jeszcze 18 i 22 lutego oraz 29 marca, w Karwinie 19 lutego, w Trzyńcu 17 marca, w Orłowej 18 marca i w Hawierzowie…

Z POCZTY REDAKCYJNEJ: W Skrzeczoniu wiele się dzieje
BOGUMIN-SKRZECZOŃ / W niedzielę 9 lutego w skrzeczońskim Domu PZKO odbyło się zebranie sprawozdawcze, podczas którego przeprowadzono ocenę działalności Miejscowego Koła PZKO za 2019 rok. Obecna była prezes Zarządu Głównego PZKO Helena Legowicz. Sekretarz Koła PZKO Tadeusz Guziur przedstawił ogólne sprawozdanie z działalności. Szczegółowe sprawozdanie finansowe związane z Domem PZKO przedstawił Czesław Gałuszka, pełniący funkcję prezesa Koła i skarbnika. Uchwalono budżet i ramowy plan pracy na rok bieżący. Do najważniejszych akcji w ubiegłym roku należał bal „W starym kinie”, walne zebranie, Powitanie Wiosny, uroczysty apel z okazji 50. rocznicy odsłonięcia pomnika 104 Polaków na skrzeczońskim cmentarzu, smażenie jajecznicy, festyn, wycieczka do Jesioników, tematyczne spotkania nowo powstałego klubu 50±, dwa skrzeczońskie jarmarki – wielkanocny i świąteczny oraz wigilijka połączona ze spotkaniem z jubilatami Koła. W zebraniu wzięła udział prezes PZKO Helena Legowicz Kontynuowano także współpracę z zaprzyjaźnionym Towarzystwem Miłośników Ziemi Grodkowskiej, zapoczątkowaną w 1973 roku. Grodkowianie byli obecni na skrzeczońskim balu, wzięli udział w Festiwalu PZKO w Trzyńcu oraz w wycieczce…

W Książnicy Cieszyńskiej odbędzie się debata na temat myśli św. Tomasza z Akwinu
CIESZYN / W najbliższy piątek 14 stycznia o godz. 16.30 w sali konferencyjnej Książnicy Cieszyńskiej w Cieszynie odbędzie się kolejne spotkanie Akademii Filozoficznej zatytułowane „System św. Tomasza z Akwinu jako synteza wiedzy średniowiecznej”. Wykład poprowadzi dr Artur Lewandowski. Dotyczyć będzie myśli najwybitniejszego filozofa i teologa złotego wieku średniowiecznej scholastyki, a także myśliciela, którego poglądy ukształtowały zasadniczy korpus doktrynalny nauki współczesnego Kościoła katolickiego. Myśl św. Tomasza z Akwinu (1225-1274) zmieniła całkowicie tradycyjnie pojętą scholastykę, doprowadzając do rewolucyjnego przeobrażenia fundamentów treści nauczania: wraz z jego wystąpieniem światopoglądową podstawą myśli średniowiecznej stał się arystotelesowski empiryzm, który wyparł platoński idealizm stanowiący jej centrum od samego początku. Po wykładzie odbędzie się wspólna debata. Podobnie jak w przypadku poprzednich spotkań Akademii Filozoficznej dodatkową atrakcją będzie prezentacja bezcennego inkunabułu – „Questiones de duodecim quodlibet”, wydanego w Norymberdze w 1474 roku, a pochodzącego z księgozbioru ks. Leopolda Jana Szersznika, w którym św. Tomasz – jako honorowy uczestnik publicznej dysputy – rozważa szereg złożonych kwestii wzniecających ciekawość średniowiecznej publiczności.

Manifestował przynależność do narodu polskiego
CZESKI CIESZYN / Nasze zaolziańskie sprawy, o których mało wiemy, jak zaznaczono na wstępie, omawiano podczas spotkania Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Czeskim Cieszynie w czwartek 6 lutego. Wykładowcą był pracownik Książnicy Cieszyńskiej Wojciech Święs. Słuchaczy przywitała Ewa Sikora, która od razu zaprosiła na kolejny, marcowy MUR. Jego bohaterem będzie Władysław Młynek z Nawsia, nauczyciel, pisarz, animator kultury. Wykład poprowadzi Jana Raclavská, fragmenty utworów literackich przedstawi Karol Suszka. Słuchaczy przywitała Ewa Sikora Temat lutowego spotkania brzmiał „Andrzej Kotula (1822–1891) z Grodziszcza. Notariusz, polski działacz narodowy i autor pamiętnika «Szkoła polszczyzny»”. - Podejrzewam, że nazwisko Andrzeja Kotuli jest państwu znane – zaczął swój wykład Wojciech Święs. - Gorzej, jak trzeba powiedzieć o nim coś konkretnego. - Jest to postać, która jest stawiana wśród najważniejszych działaczy polskiego ruchu narodowego na Śląsku Cieszyńskim na samym początku formowania się polskiego obozu narodowego w okolicach roku 1848, czyli Wiosny Ludów. Czasem podawany jest nawet jako ten trzeci po Pawle Stalmachu i Andrzeju Cinciale…

Jest kolejny termin dyżuru konsularnego w Czeskim Cieszynie w sprawie Karty Polaka
CZESKI CIESZYN / W środę 4 marca odbędzie się w siedzibie Zarządu Głównego PZKO w Czeskim Cieszynie kolejny dyżur konsularny. Podczas spotkania z konsul generalną RP w Ostrawie Izabellą Wołłejko-Chwastowicz będzie można złożyć wnioski o Kartę Polaka. Dyżur konsularny rozpocznie się o godz. 12.00. Obowiązują zapisy telefoniczne pod numerami 558 711 582 i 777 710 628.

Z POCZTY REDAKCYJNEJ: Był to bal jak za dawnych lat
LUTYNIA DOLNA / Sobotni wieczór 8 lutego w Domu Kultury w Lutyni Dolnej upłynął pod znakiem dobrej zabawy podczas tradycyjnego balu PZKO tym razem pod hasłem „Cats”. Do tematu balowego dopasowana była dekoracja sali oraz stroje pań przy barze i w stylowej kawiarence. I znowu był to bal jak za dawnych lat, ponad 180 balowiczów wracało nad ranem do domów, panowie z kotylionami wpiętymi w wieczorowe stroje, panie z bukietami pięknych róż, a niektórzy z jakimś trofeem wygranym w “loterii”. O oprawę muzyczną balu zadbał profesjonalny zespół muzyczny Smolaři. Muzyka grana przez zespół idealnie wpasowała się w gusta zarówno młodych, jak i troszkę starszych gości balowych. Wodzirejem balu była Izabela Kapias, która profesjonalnie poprowadziła zabawę. Koty były głównym hasłem balu Dolnolutyński bal Miejscowego Koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego rozpoczyna się tradycyjnie polonezem, który poprowadzili w tym roku tancerze ZPiT Olza. Nim jednak zaprosili do tańca wszystkich balowiczów, sami zaprezentowali nowoczesnego walczyka oraz polonez pokazowy. Trzecim tańcem gościnnego zespołu tanecznego był wspaniały charleston, ze świetną taneczną choreografią…

Zimą smakują chłupate gałuszki ze szpyrkami
Podstawą tego popularnego dania kuchni śląskiej są ziemniaki. Jest proste, łatwe w przygotowaniu, ale nieco pracochłonne, co skazało je na niełaskę w naszym współczesnym gotowaniu, nacechowanym powszechnym pośpiechem. Warto wspomnieć, że kluski z poniżej opisanego ciasta, formowane na różne kształty, gotowane i podawane z różnymi dodatkami, znane są w wielu kuchniach regionalnych Europy. W Polsce, na Mazowszu i Kurpiach, jako „hałuszki ze skwarkami“, na Słowacji jako „bryndzove halušky“ itp. Do przygotowania tego smacznego i pożywnego dania potrzeba (na cztery porcje): 1 kg ziemniaków, 20 dag wędzonej słoniny albo boczku, mąka („gładka“), jedno jajko (dawniej nie dodawano jajka) i sól. Ziemniaki umyjemy, obierzemy i surowe utrzemy na miazgę na tarce. Masę włożymy w lniane płótno, zawiniemy u góry i wyciśniemy wodę - tu trzeba uważać, żeby nie wycisnąć za dużo - warto więc wyciśniętą ciecz zachować w naczyniu do ewentualnego dodania jej z powrotem dla uzyskania odpowiedniej masy ciasta. Do masy wbijamy jajko, dwie łyżeczki soli i, mieszając, dodajemy taką ilość…