Sylwia Grudzień – Strona 2 – zwrot.cz

56. Przegląd Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody już wkrótce. Organizatorzy czekają na zgłoszenia
grudzień182024

56. Przegląd Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody już wkrótce. Organizatorzy czekają na zgłoszenia

BIELSKO-BIAŁA, ŻYWIEC, MILÓWKA / Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej zaprasza do wzięcia udziału w 56. Przeglądzie Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody. Konkurs ma charakter otwarty i jest skierowany do mieszkańców wszystkich regionów etnograficznych Beskidu Śląskiego i Żywiecczyzny, czyli powiatów: żywieckiego, cieszyńskiego, bielskiego i suskiego. W góralskiej kulturze Boże Narodzenie jest okresem wielkiej radości i hucznego świętowania. Muzyka, śpiew i wzajemna serdeczność są kwintesencją beskidzkiego karnawału. Nie inaczej będzie podczas 56. edycji Przeglądu Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody, które są najstarszym, wciąż odbywającym się, przeglądem kolędniczym w Polsce. To również największa tego typu imprezą w regionie. Głównym celem wydarzenia jest kultywowanie i popularyzacja tradycji Beskidu Śląskiego i Żywiecczyzny, związanych z okresem zimowego świętowania (od św. Andrzeja poprzez Święta Bożego Narodzenia, Nowy Rok, aż po cały karnawał). Ochrona dziedzictwa kulturowego Kluczową częścią wydarzenia są konkursy mające na celu ochronę dziedzictwa kulturowego, w których corocznie bierze udział  ponad tysiąc uczestników. Podczas pierwszej jego części (11-12 stycznia) w Auli Domu Katolickiego w…

Tradycje adwentowo-godowe w Bukowcu. Wysłuchaj wykładu profesora Kadłubca
grudzień012024

Tradycje adwentowo-godowe w Bukowcu. Wysłuchaj wykładu profesora Kadłubca

BUKOWIEC / Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Bukowcu zorganizowało spotkanie z profesorem Danielem Kadłubcem. W wigilię św. Andrzeja, czyli 29 listopada, znany na całym Zaolziu badacz kultury, folkloru i języka Śląska Cieszyńskiego tym razem opowiedział o tradycjach adwentowo-godowych w Bukowcu i okolicach. Profesor Kadłubiec w ponad godzinnym wykładzie opowiedział o genezie Godnich Świąt, zwyczajach związanych z czasem oczekiwania na narodzenie Chrystusa, czyli adwentem, skupił się na zwyczajach związanych z dniem św. Łucji oraz wyjaśnieniu znaczeniu wieczerzy wigilijnej czy kolędowania w kulturze ludowej. Podkreślił również, jakie znaczenie ma tradycja oraz podtrzymywanie wzajemnych więzi w zachowaniu tożsamości narodowej Polaków Zaolzia. Profesor Kadłubiec wygłosił wykład w gwarze Na prośbę organizatorów profesor Kadłubiec wygłosił wykład w gwarze, co dodatkowo nadało wyjątkowości całemu wystąpieniu. Całego wykładu można wysłuchać tutaj: Andrzejkowe spotkanie w Bukowcu uatrakcyjniły uczennice i absolwentki polskiej szkoły w Bukowcu, które wyrecytowały krótkie utwory gwarowe oraz zaśpiewały pieśni regionalne. Na koniec wykonały pieśń "Ej gróniczku" na dwa głosy - w śpiew włączył się…

Krzysztof Wielicki na Fest Outdoor w Gródku: Góry dały mi wiarę w człowieka
listopad292024

Krzysztof Wielicki na Fest Outdoor w Gródku: Góry dały mi wiarę w człowieka

GRÓDEK / Jednym z gości tegorocznego festiwalu górskiego Fest Outdoor, który odbył się w 22 i 23 listopada w Domu PZKO w Gródku, była legenda polskiego himalaizmu - Krzysztof Wielicki. Piąty na świecie zdobywca Korony Himalajów i Karakorum i pierwszy na świecie zdobywca trzech ośmiotysięczników zimą spotkał się z gródecką publicznością, by opowiedzieć o sile przyjaźni i motywacjach w dążeniu do celu. Krzysztofa Wielickiego nie trzeba specjalnie przedstawiać osobom, które choć w minimalnym zakresie interesują się historią polskiego sportu lub pamiętają czasy, gdy sukcesy święcili tacy himalaiści, jak Jerzy Kukuczka, Wanda Rutkiewicz, Wojciech Kurtyka czy Leszek Cichy. Wielicki swoją przygodę z górami rozpoczął w harcerstwie, wspinać zaczął się podczas studiów na Politechnice Wrocławskiej. Wspinał się w Tatrach, Dolomitach, Alpach, Kaukazie, Pamirze, Hindukuszu, by w końcu trafić w Himalaje i Karakorum. Jest pierwszym na świecie zdobywcą zdobywcą Mount Everestu (w 1980 roku wraz z Leszkiem Cichym), Kanczendzongi i Lhotse zimą. Broad Peak zaliczył solo w ciągu jednego dnia, Dhaulagiri w 16…

PAMIĄTKA RODZINNA. Wojenne losy Ottona Tomana – Zaolzianina z krwi i kości
listopad292024

PAMIĄTKA RODZINNA. Wojenne losy Ottona Tomana – Zaolzianina z krwi i kości

Historia życia Ottona Tomana (1923-2005) jest podobna do historii wielu Polaków z Zaolzia, których młodość przypadła na czasy wojny. O tym, jak Otton Toman znalazł się w Polskich Siłach Zbrojnych w Wielkiej Brytanii, rozmawiamy z jego wnukiem Dariuszem Tomanem. https://youtu.be/_zxbi92bbRs Chciałbyś się podzielić historią na temat swojego dziadka Ottona Tomana. Kim on był? Dziadek był Zaolzianinem z krwi i kości, uczęszczał do szkoły w Orłowej. Jego historia nie jest zbyt oryginalna – w tym sensie, że jest podobna do historii wielu Zaolzian, którzy zostali wcieleni do Wehrmachtu. Rodzina dziadka podpisała, nie mając za bardzo wyboru, volkslistę, mając nadzieję, że wojna nie będzie trwała długo. Gdy w 1944 roku dziadek skończył 21 lat, został wcielony do niemieckiego wojska i wysłany na front zachodni do Francji lub Belgii, być może nawet w rejony ofensywy w Ardenach. Tego niestety nie wiem na pewno. Tam zdezerterował wraz z kilkoma kolegami, poddał się aliantom, chcąc przedostać się do wojska polskiego. Udał mu się to i…

Zobacz Szopkę Trzyniecką! Muzeum wystawiło dzieło Jarmily Haldovej
listopad272024

Zobacz Szopkę Trzyniecką! Muzeum wystawiło dzieło Jarmily Haldovej

TRZYNIEC / Wczoraj w Muzeum Huty Trzynieckiej i Miasta Trzyńca odbył się wernisaż wystawy "Szopki Trzynieckiej". Po raz drugi mieszkańcy Trzyńca i wszyscy miłośnicy sztuki ludowej będą mogli zobaczyć unikatową szopkę składającą się z ponad dwustu figurek ludzi, zwierząt, przedmiotów i budynków. Wystawa potrwa aż do 31 stycznia 2025. Dzieło Jarmily Haldovej - prażanki, która od pół wieku mieszka w Górach Orlickich - jest prezentowane w trzynieckim muzeum co pięć lat. Pierwszy raz szopkę wystawiono w 2019 roku. W tym roku unikatowy zespół eksponatów został pokazany z okazji rocznicy 185. rocznicy powstania huty i 55. rocznicy powstania muzeum. Szopka jest tak duża, że zajmuje całą salę wystaw czasowych trzynieckiego muzeum. Centralną część szopki stanowi scena narodzenia Dzieciątka Jezus w stajence. Postacie ubrane są w góralskie i cieszyńskie stroje - autorka zadbała o takie detale jak haft krzyżykowy na chuście, którą Matka Boska położyła na sianku w żłóbku, czy biżuteria filigranowa przy stroju jednej z postaci. Wokół Sceny Narodzenia autorka stworzyła…

Leszek Kalina został laureatem Nagrody Bedřicha Smetany 2024
listopad222024

Leszek Kalina został laureatem Nagrody Bedřicha Smetany 2024

Pochodzący z Trzyńca zaolziański dyrygent Leszek Kalina został laureatem prestiżowej nagrody Bedřicha Smetany 2024. Nagroda przyznawana jest od 1995 roku przez Związek Czeskich Chórów we współpracy ze Stowarzyszeniem Dyrygentów Chóralnych. Otrzymują ją co roku osobistości świata muzycznego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie czeskiej muzyki chóralnej. W tym roku, ze względu na dużą liczbę nominacji, kapituła nagrody wyłoniła aż trzech laureatów. Nagrody otrzymali: Leszek Kalina, Jana Staněk i Jana Veverková. - Nie spodziewałem się tej nagrody. Nie sądziłem, że jury z Pragi będzie się orientować w tym, co my tutaj, na obrzeżach kraju, robimy. Jestem mile zaskoczony. Co do wręczenia nagrody, nie znam szczegółów. Za dwa tygodnie będziemy występować z chórem "Canticum Novum" w Pradze w konkursie, więc może na koncercie galowym będę mógł przyjąć tę nagrodę - powiedział naszej redakcji Leszek Kalina. Student wychowania muzycznego i filologii czeskiej Leszek Kalina urodził się w roku 1963 w Trzyńcu. Po ukończeniu Polskiego Gimnazjum w Czeskim Cieszynie został studentem wychowania muzycznego i filologii…

Młodzieżowe Słowo Roku. Znamy finałową dwudziestkę!
listopad162024

Młodzieżowe Słowo Roku. Znamy finałową dwudziestkę!

Odbył się pierwszy etap dziewiątego plebiscytu wydawnictwa PWN – Młodzieżowe Słowo Roku. Dzięki internautom do plebiscytowej bazy trafiło tysiące ciekawych słów i wyrażeń, spośród których jury wyłoniło finałową dwudziestkę. Teraz czas na kolejne głosowanie. Każdy może oddać głos na swoje ulubione słowo do 30 listopada br. „Internauci znów pokazali, jak żywa, różnorodna i zabawna jest polszczyzna młodych. Pojawiły się słowa zarówno związane z mediami i grami, jak  i te, pochodzące z codziennych rozmów i żartów. Ostateczna lista powstała z najbardziej popularnych zgłoszeń, których zgodność z regulaminem konkursu potwierdziło jury wraz z przedstawicielami PWN-u” – czytamy na stronach organizatora konkursu. Oto finałowa dwudziestka (w kolejności alfabetycznej): aura, azbest, bambik, brainrot, brat, cringe, czemó, delulu, fe!n / fein / fin, Fr /FR, glamur / glamour, GOAT, oi oi oi baka, oporowo, riz / rizzler / rizz, sigma, skibidi, slay, womp womp, yapping.Finałowa dwudziestka została wybrana spośród propozycji najczęściej zgłaszanych przez internautów. W skład jury konkursu weszli językoznawcy zajmujący się polszczyzną młodzieży: prof. UJK dr hab. Anna Wileczek, (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), prof. dr hab. Marek Łaziński (Uniwersytet Warszawski), prof. dr hab. Ewa Kołodziejek (Uniwersytet…

Polski Zespół Śpiewaczy „Hutnik” nagrodzony na Musica Orbis Gloria 2024
listopad142024

Polski Zespół Śpiewaczy „Hutnik” nagrodzony na Musica Orbis Gloria 2024

TRZYNIEC / Polski Zespół Śpiewaczy "Hutnik" zdobył drugą nagrodę na przeglądzie chórów Musica Orbis Gloria 2024 w Pradze. W trwającym od 8 do 10 listopada konkursie wzięło udział kilkanaście zespołów śpiewaczych z Czech, Słowacji oraz jeden z Hiszpanii. Festiwal Musica Orbis Gloria to młody festiwal, który odbywa się w Pradze od 2021 roku. Powstał w odpowiedzi na rosnące zainteresowanie czeskich i słowackich chórów uczestnictwem w Festiwalu Międzynarodowym Musica Orbis w Pradze, który odbywa się w miesiącach letnich. Festiwal Musica Orbis Gloria połączony jest z konkursem, w którym wyłania się najlepsze chóry. Polski Zespół Śpiewaczy "Hutnik" z Trzyńca wystąpił przed praską publicznością 9 listopada, zdobywając druga nagrodę w konkursie. W ciągu kilkudziesięciu lat istnienia "Hutnik" dał około 600 koncertów i 1200 krótkich występów Polski Zespół Śpiewaczy "Hutnik" został założony przy Klubie Zakładowym Związków Zawodowych Huty Trzynieckiej w 1954 roku przez wybitnego dyrygenta i muzyka Karola Wronkę. Już w pierwszych latach swej działalności zyskał miano jednego z najlepszych polskich chórów na Zaolziu.…

Chrześcijańska Orkiestra Dęta z Oldrzychowic świętowała stulecie. Jan Kaleta otrzymał medal pamiątkowy miasta Trzyńca
listopad132024

Chrześcijańska Orkiestra Dęta z Oldrzychowic świętowała stulecie. Jan Kaleta otrzymał medal pamiątkowy miasta Trzyńca

TRZYNIEC / W niedzielę 10 listopada Chrześcijańska Orkiestra Dęta z Oldrzychowic świętowała stulecie istnienia. Orkiestra, która na stałe gra podczas nabożeństw w kościele ewangelickim w Oldrzychowicach, tym razem zagrała koncert dziękczynny przed publicznością zgromadzoną w Domu Kultury "Trisia". Po koncercie prezydent miasta Věra Palkovská wręczyła dyrygentowi Janowi Kalecie medal pamiątkowy miasta Trzyniec. W programie koncertu znalazły się klasyczne utwory sakralne oraz utwory współczesnych kompozytorów. Wśród nich były kompozycje orkiestrowe Jamesa Swearingena, Heinza Briegela, Roberta W. Smitha i Jaroslava Šípa. Ariel Żmuda i Pavlína Blažková zaśpiewali pieśni sakralne w akompaniamencie orkiestry. Pod koniec koncertu dziękczynnego prezydent miasta Věra Palkovská wręczyła dyrygentowi Janowi Kalecie medal pamiątkowy miasta Trzyniec. Obecny dyrygent orkiestry prowadzi zespół od 1984 roku, więc w tym roku również obchodzi jubileusz czterdziestolecia dyrygentury. Obecnie orkiestra ma w swoim składzie dwudziestu muzyków oraz siedmiu muzyków gościnnych. Najmłodszy ma 17 lat, a najstarszy 64 lata. Na scenie z życzeniami pojawił się również Tomáš Tyrlík - biskup Śląskiego Kościoła Ewangelickiego. Orkiestra ostała założona…

Kolejna edycja „Z książką pod poduszką”. W tym roku tematem przewodnim było Halloween
listopad032024

Kolejna edycja „Z książką pod poduszką”. W tym roku tematem przewodnim było Halloween

LESZNA DOLNA / W ten weekend ponad 40 dzieci wzięło udział w ósmej edycji "Książki pod poduszką" organizowanej przez Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Lesznej Dolnej. W tym roku po raz pierwszy dwudniowe zajęcia promujące czytelnictwo miały temat przewodni - było nim święto Halloween. Dom PZKO w Lesznej opanowały więc czarownice, potwory i duchy, które z uwagą słuchały czytanych książek, brały udział w zajęciach plastycznych, a na końcu oddały się szaleństwu na parkiecie podczas dyskoteki. O krótką rozmowę na temat tegorocznej edycji "Z książką pod poduszą" poprosiliśmy Agatą Bartnicką - jedną z organizatorek wydarzenia. Ile dzieci bierze udział w tegorocznej edycji "Z książką pod poduszą"? W tym roku mamy 45 dzieci - uczniów od pierwszej do piątek klasy. Raz mieliśmy ponad siedemdziesięcioro dzieci, ale po tamtej edycji stwierdziliśmy, że taka duża liczba dzieci się nie sprawdza. Nie dało się z nimi przeprowadzić żadnych zajęć, przeczytać książek itd. Panował chaos. Więc dwa lata temu wprowadziliśmy ograniczenie do 45 osób. Ta…

Remont starej drogi z Nieborów do Bystrzycy. Mieszkańców czekają spore utrudnienia
listopad012024

Remont starej drogi z Nieborów do Bystrzycy. Mieszkańców czekają spore utrudnienia

Jeszcze w tym roku Dyrekcja Dróg i Autostrad w Czeskiej Republice rozpocznie szeroko zakrojony remont drogi II/474. Remont obejmie odcinek drogi od "nieborowskiego kopca" po rondo przy stacji benzynowej w Bystrzycy. Prace podzielono na trzy etapy, pierwszy z nich rozpocznie się już w poniedziałek 4 listopada. Przebudowa będzie wymagała ograniczenia ruchu i zamknięcia drogi na niektórych odcinkach. Remont będzie prowadzony etapami, tak aby zachować jak największą płynność i bezpieczeństwo ruchu. Podczas frezowania starej nawierzchni organizacja ruchu pozostanie bez zmian, dopiero podczas nakładania nowego asfaltu ruch będzie regulowany za pomocą sygnalizacji świetlnej. Etap pierwszy - od skrzyżowania pod "nieborowskim kopcem" do posesji Niebory nr 100 Prawie kilometrowy odcinek drogi zostanie podzielony na dwie części. Frezowanie nawierzchni zostanie przeprowadzone w dniach od 4 do 6 listopada 2024 w trakcie zachowania normalnego ruchu drogowego. Podczas układania nowej nawierzchni na 1. odcinku, tj. od dużego skrzyżowania pod "nieborowskim kopcem" do remizy strażackiej, od 7 do 8 listopada 2024 r. oraz od 15 do 16…

Zbigniew Herbert w setną rocznicę urodzin. Renata Putzlacher spotkała się z tegorocznymi maturzystami
październik252024

Zbigniew Herbert w setną rocznicę urodzin. Renata Putzlacher spotkała się z tegorocznymi maturzystami

CZESKI CIESZYN / Uczniowie klas maturalnych Polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego oraz uczniowie polskich klas Akademii Handlowej mieli niepowtarzalną okazję wzięcia udziału w Warsztatach Herbertowskich prowadzonych przez wykładowczynię Uniwersytetu Masaryka w Brnie Renatę Putzlacher-Buchtovą. Spotkanie odbyło się dzisiaj w ramach projektu dla młodzieży „Tu się czyta”, który jest organizowany przez Stowarzyszenie Przyjaciół Polskiej Książki oraz Bibliotekę Miejską w Czeskim Cieszynie. - Dzisiejszym spotkaniem nawiązuję tematyką na spotkanie zeszłoroczne, ponieważ na jesień 2023 roku w ramach roku Szymborskiej spotkaliśmy się w Avionie z maturzystami Polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego oraz polskich klas Akademii Handlowej. Przybliżyłam wówczas poezję i życie autorki. Tutaj chcę zrobić podobnie. Co prawda mamy rok Czesława Miłosza, ale z tego względu, że Miłosz jako noblista pojawia się wszędzie, ja jednak wybrałam Zbigniewa Herberta. W najbliższy wtorek mija setka rocznica jego urodzin, będzie to więc urodzinowe spotkanie - powiedziała naszej redakcji tuż przed wystąpieniem Renata Putzlacher. Uczniowie wysłuchali barwnego wykładu na temat twórczości, życia i podróży wybitnego polskiego poety…

Festiwal Wolności w Trzyńcu w 35. rocznicę wybuchu aksamitnej rewolucji. Już za miesiąc ciekawe spotkania i debaty
październik252024

Festiwal Wolności w Trzyńcu w 35. rocznicę wybuchu aksamitnej rewolucji. Już za miesiąc ciekawe spotkania i debaty

TRZYNIEC / Już w listopadzie Biblioteka w Trzyńcu zaprasza na kolejną edycję Festiwalu Wolności. W tym roku wydarzenie zbiegnie się z 35. rocznicą wybuchu aksamitnej rewolucji. Zaproszeni goście podejmą dyskusję wokół tematu sprawiedliwości. W krótkich prelekcjach wystąpią tacy specjaliści jak: Jindřich Šídlo, Jan Dobrovský, Vladimír Dzuro, Martin Mejstřík i Tomáš Šebek. - Festiwalem Wolności chcemy uczcić rocznicę wybuchu aksamitnej rewolucji. Przesłaniem i celem festiwalu jest potrzeba ciągłego i pilnego przypominania o wartościach, które są kluczowe dla naszego społeczeństwa. Należą do nich nie tylko demokracja i wolność, ale także pielęgnowanie komunikacji społecznej. Tegoroczny temat wskazuje też na potrzebę zajmowania zdecydowanego stanowiska wobec przejawów świadomego przeciwstawiania się tym wartościom – powiedziała Martina Wolna, dyrektorka Biblioteki w Trzyńcu.   - Ważne jest, aby nawet w bardziej odległych częściach kraju obywatele mieli okazję spotkać inspirujące osobowości, które wnoszą nowe spojrzenie na takie tematy, jak sprawiedliwość i wolność. Wielu mieszkańców naszego regionu często czuje się pominiętych, jakby ich sprawy nie miały znaczenia. Festiwal Wolności w Trzyńcu…

Widowisko muzyczne pełne emocji, autentyzmu i nawiązań do historii. Zespół „Oldrzychowice” świętował jubileusz
październik212024

Widowisko muzyczne pełne emocji, autentyzmu i nawiązań do historii. Zespół „Oldrzychowice” świętował jubileusz

TRZYNIEC / W tym roku Zespół Taneczny „Oldrzychowice” świętuje 45-lecie istnienia. Z tej okazji w sobotę 19 października w Domu Kultury „Trisia” w Trzyńcu odbył się koncert jubileuszowy. Jednak to, co przygotował zespół dla swoich widzów, wykraczało daleko poza ogólnie przyjętą formułę. Trzy generacje członków zespołu wystawiły niezwykłe widowisko muzyczne pełne emocji, autentyzmu oraz nawiązań do historii i kultury Śląska Cieszyńskiego. Program, który zespół zaprezentował na scenie, zatytułowano "Kołowrotek". To właśnie ten motyw przewijał się przez cały występ jubileuszowy. Kołowrotek to nie tylko narzędzie służące do produkcji przędzy, ale też symbol życia, przemijania, śmierci i odrodzenia. Przez cały czas trwania spektaklu muzycznego Anioł Stróż – w tej roli wystąpiła Dorota Bartnicka – prządł na kołowrotku nić życia głównego bohatera Janka, którego zagrało czterech aktorów: Arturek Zemene, Davidek Szlaur, Daniel Mrózek i Czesław Heczko. Przedstawiona opowieść przesycona była autentyzmem i emocjami Historia rozpoczyna się wraz z narodzinami Janka na początku minionego wieku w jednej z beskidzkich wiosek. Janek spędza dzieciństwo i…

Chrześcijańska Orkiestra Dęta z Oldrzychowic świętuje setne urodziny. Koncert jubileuszowy już niebawem
październik182024

Chrześcijańska Orkiestra Dęta z Oldrzychowic świętuje setne urodziny. Koncert jubileuszowy już niebawem

W tym roku Chrześcijańska Orkiestra Dęta z Oldrzychowic obchodzi setny jubileusz. Grupa została założona w 1924 roku przez ewangelickie stowarzyszenie "Społeczność Chrześcijańska". Orkiestra występuje głównie podczas nabożeństw i innych spotkań na terenie kościoła. Znana jest również z imprez odbywających się w przestrzeni publicznej i ośrodkach kultury. Oldrzychowicka orkiestra dęta uczci swój jubileusz koncertem, który odbędzie się w niedzielę 10 listopada 2024 w Domu Kultury "Trisia" w Trzyńcu. Orkiestry dęte rozpowszechniły się w Czechach w środowisku protestanckim w pierwszej połowie XX wieku. Do dziś w regionie cieszyńskim działa kilka chrześcijańskich orkiestr. Najstarszą z nich jest Orkiestra Dęta z Oldrzychowic. W listopadzie 1924 roku trzech młodych muzyków - Josef Kotas, Pavel Mazur i Jan Wałach - dali początek orkiestrze dętej, która podczas pierwszego publicznego występu wykonała hymn reformacyjny Marcina Lutra "Warownym grodem jest nasz Bóg". W orkiestrze dętej nie brakowało muzyków nawet w czasach reżimu komunistycznego Zespół szybko się rozwijał - w okresie międzywojennym osiągnął liczbę 37 muzyków. W oldrzychowickiej orkiestrze dętej…

15 październik – Światowy Dzień Walki z Rakiem Piersi. Zrób USG lub mammografię
październik152024

15 październik – Światowy Dzień Walki z Rakiem Piersi. Zrób USG lub mammografię

W profilaktyce zdrowotnej październik jest utożsamiany z różowym miesiącem, Miesiącem Świadomości Raka Piersi. Natomiast 15 października przypada Światowy Dzień Walki z Rakiem Piersi. Jest to czas, w którym zwraca się uwagę, jak ważne jest prowadzenie zdrowego stylu życia, regularna samokontrola piersi, a także poddawanie się badaniom profilaktycznym, w tym mammografii i USG. Wszystkie te działania mają na celu zapobieganie lub wykrycie choroby na jej wczesnym etapie. To dzień, w którym okazuje się wsparcie nie tylko osobom chorym, ale i ich rodzinom, które także toczą ciężką wojnę o życie swoich najbliższych. Znakiem solidarności jest zakładana tego dnia różowa wstążeczka. Rak Piersi to nowotwór złośliwy powstający z komórek gruczołu piersiowego, który rozwija się miejscowo w piersi oraz daje przerzuty do węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych (np. płuc, wątroby, kości i mózgu). Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Na tą chorobę zapadają również mężczyźni. Dlatego tak ważne jest poddawanie się badaniom profilaktycznym oraz samobadaniom piersi (należy wykonywać regularnie, co najmniej…

Jubileusz „Oldrzychowic” już w sobotę. Są jeszcze wolne bilety!
październik142024

Jubileusz „Oldrzychowic” już w sobotę. Są jeszcze wolne bilety!

Już za sześć dni w Domu Kultury "Trisia" w Trzyńcu Zespół Taneczny "Oldrzychowice" będzie świętować 45-lecie istnienia. Można jeszcze zarezerwować ostatnie wolne bilety. Zespół przygotował dla swoich fanów wyjątkowy koncert jubileuszowy zatytułowany „Kołowrotek”, który odbędzie się w najbliższą sobotę 19 października w Domu Kultury "Trisia" w Trzyńcu. Tytuł programu odnosi się do nieustannie kręcącego się koła życia, w którym jedne rzeczy się kończą, a inne zaczynają. To właśnie ten motyw, symbolizujący przemijanie, będzie przewijał się przez cały program jubileuszowy. Gdzie można zarezerwować bilety Bilety w cenie 250 koron można zarezerwować pod adresem janka.sz@seznam.cz lub kupić w siedzibie Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Czeskim Cieszynie. (ul. Strzelnicza). Przeczytaj o przygotowania do jubileuszu: https://zwrot.cz/2024/10/teraz-jest-najlepszy-moment-na-swietowanie-oldrzychowice-przygotowuja-sie-do-jubileuszu/ https://zwrot.cz/2024/07/45-lecie-zespolu-tanecznego-oldrzychowice/

Trzyniec wesprze Jesionik i Bogumin. Każde z miast otrzyma sto tysięcy koron
październik052024

Trzyniec wesprze Jesionik i Bogumin. Każde z miast otrzyma sto tysięcy koron

TRZYNIEC / Na poniedziałkowym posiedzeniu Rady Miasta Trzyńca radni jednogłośnie zatwierdzili decyzję o udzieleniu pomocy finansowej Jesionikowi i Boguminowi - miastom, które ucierpiały podczas wrześniowej powodzi. Wielka woda spowodowała znaczne szkody w infrastrukturze, mieniu i usługach publicznych, a mieszkańcy nadal zmagają się z konsekwencjami tej klęski żywiołowej. Darowizna finansowa od Trzyńca ma pomóc miastom w odbudowie kluczowych obszarów i zapewnieniu podstawowych potrzeb mieszkańców. Trzyniec przekaże każdemu z miast po 100 tys. koron. „Od dłuższego czasu współpracujemy z radnymi Jesionika i Bogumina i dzielimy się naszym doświadczeniem w różnych obszarach. Dlatego pomoc jest skierowana do tych miast i wierzymy, że przyczyni się ona do szybszej odbudowy” - skomentowała prezydent miasta Věra Palkovská. Pieniądze zostaną wykorzystane tam, gdzie są najbardziej potrzebne, tj. na remont uszkodzonych budynków, usunięcie szkód powstałych w wyniku powodzi i zapewnienie bezpieczeństwa na obszarach najbardziej dotkniętych powodzią. Trzyniec również przygotował się na wielką wodę Prezydent miasta Trzyńca powiedziała również, że w zaistniałej sytuacji solidarność z innymi miastami jest koniecznością.…

Dzień otwarty w Drzewiónkach na Borku. Już za niecały tydzień
październik042024

Dzień otwarty w Drzewiónkach na Borku. Już za niecały tydzień

TRZYNIEC-BOREK / W środę 9 października 2024 Drzewiónki na Borku zostaną otwarte dla publiczności z okazji 20. rocznicy przystąpienia Czech i Polski do Unii Europejskiej. Odwiedzający będą mogli obejrzeć unikatowe chaty robotnicze oraz dowiedzieć się więcej na temat wieloletniej współpracy polsko-czeskiej w ramach Unii. „Drewniane domy odzwierciedlają życie lokalnych mieszkańców, ich zwyczaje i umiejętności rzemieślnicze. Chociaż życie tutaj było ciężkie i skromne, ludzie potrafili docenić życie i cieszyć się nawet najmniejszymi przyjemnościami. Ten obraz należy zachować dla przyszłych pokoleń. Tradycyjna drewniana zabudowa byłej kolonii na Borku to idealne miejsce dla miłośników historii, kultury i przyrody” - zachęca do odwiedzin chat robotniczych Věra Palkovská, prezydent miasta i przewodnicząca Regionalnej Rady Rozwoju i Współpracy z siedzibą w Trzyńcu. Wystawa fotograficzna i sadzenie drzew owocowych W tym dniu zostaną również zasadzone drzewa owocowe regionalnych odmian. Zaplanowano też otwarcie wystawy fotograficznej prezentującej ciekawe miejsca w regionie i współpracę transgraniczną. Zabytkowe budynki będą dostępna dla publiczności darmowo 9 października od 10.00 do 16.30. Wystawę fotograficzną…

Teraz jest najlepszy moment na świętowanie. Oldrzychowice przygotowują się do jubileuszu
październik032024

Teraz jest najlepszy moment na świętowanie. Oldrzychowice przygotowują się do jubileuszu

OLDRZYCHOWICE / 19 października w Domu Kultury "Trisia" w Trzyńcu Zespół Taneczny "Oldrzychowice" będzie świętował 45-lecie istnienia. We wtorek w miejscowym domu PZKO odbywała się próba przed koncertem jubileuszowym. W przerwie między tańcami, zapytaliśmy kierownik zespołu Janinę Kokotek o szczegóły dotyczące jubileuszu. Czego może spodziewać się publiczność, która przyjdzie do "Trisii", żeby świętować z wami jubileusz? Z okazji jubileuszu przygotowujemy program pod tytułem "Kołowrotek". Jak wszyscy wiemy, dawniej kołowrotek był niemal w każdym domu. Był to przedmiot, który skupiał wokół siebie ludzi. Na pobaby przychodziły kobiety w każdym wieku - starsze, młodsze, dzieci. Dźwięk kołowrotka wykorzystywano do usypiania małych dzieci. Kołowrotek to również symbol ludzkiego życia, przemijania. Dlatego też w programie chcemy pokazać koleje losu jednej generacji, która przemija, ale się nie kończy, bo kolejne się rodzą i kontynuują tradycję. Program jest też ściśle związany z naszym zespołem. Jesteśmy zespołem, który nie schodzi się ze swoimi starszymi członkami raz na pięć lat, aby starsi mogli sobie zatańczyć. Naprawdę jesteśmy zespołem…

W Cierlicku uczczono pamięć Józefa Stebla. Od jego śmierci minęło pół wieku
październik032024

W Cierlicku uczczono pamięć Józefa Stebla. Od jego śmierci minęło pół wieku

CIERLICKO / Minęło pół wieku od śmierci Józefa Stebla - nauczyciela, kierownika polskich szkół, działacza społecznego i opiekuna Żwirkowiska. W poniedziałek członkowie okolicznych kół Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego złożyli kwiaty na grobie Stebla na cmentarzu ewangelickim w Cierlicku. W niewielkiej uroczystości złożenia kwiatów na grobie działacza z Cierlicka wzięli udział m.in.: prezes MK PZKO w Cierlicku-Kościelcu - Ela Štěrba Molenda, prezes MK PZKO w Stanisławicach - Wacław Glac, prezes MK PZKO Cierlicko-Centrum - Irena Włosok, która jednocześnie reprezentowała polską szkołę w Cierlicku. - Józef Stebel był skromnym, ale wielkim i zacnym człowiekiem. Wiem, że w tym gronie nie trzeba długo mówić o jego życiu i zasługach. Przypomnę tylko, że w życiu zawodowym był nauczycielem – wykształcony pedagogiem, który poświęcał dużo czasu i sił młodzieży, organizując chóry szkolne i szkolne przedstawienia teatralne. Całe życie pracował społecznie - z wielkim zapałem i poświęceniem: przed wojną w Macierzy Szkolnej i Towarzystwie Nauczycieli Polskich, po wojnie przede wszystkim w PZKO. Był cenionym prelegentem, konferansjerem i…

Strój cieszyński w Domu Narodowym. Prywatna kolekcja Danuty Chwajol do obejrzenia już w październiku
wrzesień302024

Strój cieszyński w Domu Narodowym. Prywatna kolekcja Danuty Chwajol do obejrzenia już w październiku

Już za niedługo w Domu Narodowym w Cieszynie będzie można zobaczyć wyjątkową kolekcję prywatną Danuty Chwajol. Wernisaż wystawy "Zaolzie zaprasza", na którym przewidziano występ zespołu regionalnego i wykład tematyczny, zaplanowano na 19 października o godzinie 14.00. Wystawę prezentującą kobiecy strój cieszyński i jego elementy będzie można obejrzeć do końca roku. Na wystawie trwającej od 19 października do 31 grudnia 2024 będzie można zobaczyć rożne elementy kobiecego stroju cieszyńskiego, takie jak suknie, barwnie wyszywane gorsety, czyli żywotki, koronkowe czepce i srebrną biżuterię filigranową. Każda miłośniczka stroju cieszyńskiego znajdzie coś interesującego dla siebie. Niektóre spośród prezentowanych obiektów mają już co najmniej sto lat, więc będzie można podpatrzeć, jakimi haftami zdobiono kiedyś żywotki lub jakie wzory pojawiały się na naczółkach czepców. Wernisaż prezentujący kulturę Zaolzia Wernisaż wystawy "Zaolzie zaprasza" odbędzie się 19 października o godzinie 14:00 w Centrum Folkloru Śląska Cieszyńskiego na drugim piętrze Domu Narodowego w Cieszynie. Strój cieszyński będzie można podziwiać nie tylko na wystawie, ale również na tancerkach Zespołu Regionalnego…

Pierwsze posiedzenie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu RP
wrzesień272024

Pierwsze posiedzenie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu RP

W Senacie wczoraj odbyło się pierwsze posiedzenie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu RP XI kadencji. Rada przyjęła uchwałę, w której za priorytet uznała aktywizację młodzieży polonijnej. Poparła też kierunki i priorytety wsparcia działalności polonijnej Senatu na przyszły rok, a także postulowała przywrócenie wyborów korespondencyjnych obywatelom polskim za granicą. Pierwsze posiedzenie Rady otworzyła marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska. Przypomniała, że Rada jest ciałem doradczym przy Marszałku Senatu RP w sprawach związanych z Polonią i Polakami za granicą i do jej zadań należy m.in. wyrażanie opinii na temat projektów ustaw i uchwał w tym obszarze. Istotny lobbing Polaków na świecie Przewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą Bogdan Borusewicz zadeklarował współpracę z Polonijną Radą Konsultacyjną. Podziękował marszałek za powołanie Rady i za to, że reprezentuje ona wszystkie obszary świata, gdzie mieszkają Polacy. Podkreślił znaczenie Polaków poza granicami dla polskich spraw. Dodał, że w ostatnim czasie, w związku z trwającą wojną za naszą wschodnią granicą, istotny jest lobbing dotyczący bezpieczeństwa…

Dom PZKO w Wierzniowicach ucierpiał podczas powodzi. Miejscowe koło ogłosiło zbiórkę na remont
wrzesień262024

Dom PZKO w Wierzniowicach ucierpiał podczas powodzi. Miejscowe koło ogłosiło zbiórkę na remont

WIERZNIOWICE / Powódź na Śląsku Cieszyńskim nie oszczędziła również Domu PZKO w Wierzniowicach. Chociaż budynek nie został kompletnie zalany, doznał znacznych szkód - woda na parterze podeszła do około 40 centymetrów. Po powodzi wierzniowicki dom PZKO wymaga remontu. Budynek niestety nie był ubezpieczony. Miejscowe Koło ogłosiło zbiórkę publiczną. W Dom PZKO w Wierzniowicach dotychczas odbywały się regularnie imprezy dla dzieci i dorosłych, zabawy taneczne, występy kulturalne i inne wydarzenia. - Nasz budynek PZKO to coś więcej niż tylko cztery ściany - to miejsce, w którym powstają wspomnienia, gdzie podtrzymujemy tradycje i gdzie wspólnie organizujemy wydarzenia kulturalne i społeczne. Bez Twojej pomocy nie będziemy w stanie przywrócić tej ważnej przestrzeni do stanu, w jakim wszyscy ją znamy i kochamy. Renowacja będzie wymagała nie tylko ogromnego wysiłku, ale także wsparcia finansowego wykraczającego poza nasze możliwości. Budynek niestety nie był ubezpieczony - możemy przeczytać na stronie zbiórki. Każda pomoc się liczy Remontu wymagają fundamenty, elewacja, ściany i posadzki na parterze. Konieczna jest wymiana…

Pogotowie językowe. Media socjalne czy społecznościowe?
wrzesień262024

Pogotowie językowe. Media socjalne czy społecznościowe?

Ostatnio w naszym zaolziańskim słowniku zadomowiło się określenie "media socjalne" na określenie takich platform internetowych jak Facebook, Instagram, Twitter lub YouTube. Określenie to ma się na tyle dobrze, że pojawia się nie tylko w mowie, ale też w piśmie - na plakatach lub zaproszeniach zaolziańskich organizacji i instytucji. Warto jednak wiedzieć, że "media socjalne" to kalka z języka czeskiego, utworzona od sociální média. W języku polskim na określenie serwisów internetowych i aplikacji mobilnych, dzięki którym użytkownicy mogą wchodzić w interakcję między sobą, używamy wyrażenia: media społecznościowe. Pierwszy człon sformułowania się nie zmienia - są to media. Natomiast przymiotnik, którego użyjemy, to społecznościowe - utworzony od społeczności, bo temu właśnie służą media społecznościowe: komunikowaniu się na odległość społeczności skupionej wokół danego medium. Przymiotnik "socjalny /-a / -e" kojarzy się z pomocą dla osób potrzebujących Natomiast przymiotnik socjalny w języku polskim ma zupełnie inny wydźwięk niż w języku czeskim - kojarzy się przede wszystkim z zaspokajaniem podstawowych potrzeb bytowych i materialnych członków…

Europejski Tydzień Mobilności. Autobusy w Trzyńcu za darmo przez cały tydzień
wrzesień162024

Europejski Tydzień Mobilności. Autobusy w Trzyńcu za darmo przez cały tydzień

TRZYNIEC / Od poniedziałku 16 września 2024 przez cały tydzień komunikacja miejska w Trzyńcu będzie darmowa. Miasto po raz kolejny obchodzi Europejski Tydzień Mobilności. Właśnie rozpoczął się Europejski Tydzień Mobilności, którego celem jest promocja ekologicznego transportu miejskiego, podniesienie świadomości obywateli na temat zrównoważonego korzystania ze środków transportu. Z tej okazji w Trzyńcu wprowadzono bezpłatny transport komunikacją miejską od poniedziałku do piątku (16-20 września). W automatach biletowych zostaną ustawione ceny zerowe. Jeśli takie się nie pojawią, należy skontaktować się z dyspozytorem. Możliwe, że wystąpił błąd w transmisji danych podczas aktualizacji urządzeń.Dodatkowo 29 września o 12:30 na Placu Wolności i ulicy Lidickiej w ramach Trzynieckiego Dnia Mobilności odbędzie się się koncertem charytatywny "Serce Europy". Europejski Tydzień Mobilności - promocja transportu miejskiego Europejski Tydzień Mobilności to największe coroczne wydarzenie poświęcone promocji ekologicznego transportu miejskiego, organizowane regularnie od 2002 roku z inicjatywy Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Środowiska oraz ds. Mobilności i Transportu. Nadrzędnym celem Europejskiego Tygodnia Mobilności (ETM) jest zachęcenie europejskich władz lokalnych…

Dramatyczna sytuacja w Boguminie. Powódź w mieście może być podobna do tej z 1997 roku
wrzesień152024

Dramatyczna sytuacja w Boguminie. Powódź w mieście może być podobna do tej z 1997 roku

BOGUMIN / O godzinie dziesiątej Odra przekroczyła stan ostrzegawczy. Zalało Stary Bogumin, Pudłów i Nową Wieś. Krytyczna sytuacja jest w Starym Boguminie, gdzie woda przedostała się przez wał. Woda przedostaje się też do Nowego Bogumina i szybko się podnosi. Jak informuje miasto Bogumin, fala powodziowa osiągnie szczyt w nocy z niedzieli na poniedziałek i może być podobna do tej z 1997 roku. Wszystkie integrowane jednostki ratunkowe ewakuują mieszkańców. Szkoły podstawowe i średnie zostały zamknięte do odwołania. Władze miasto proszę mieszkańców na swojej stronie FB, żeby nie zwlekali z ewakuacją, natomiast pozostałych obywateli o to, by nie uprawiali turystyki powodziowej. Bogumin jest aktualnie odcięty od Ostrawy (teoretycznie można tam dojechać przez Orłową). Połączenia kolejowe są anulowane. Autostrada D1 zamknięta. Ulica Ostravská całkowicie zamknięta Przez Rychwałd również nie można przejechać Ulica Ovocná - część w pobliżu nowego wejścia do szpitala nieprzejezdna "Skřečoňský piškotek" w kierunku Záblatí nieprzejezdny, z innych kierunków na razie z utrudnieniami Nie działają strony internetowe miasta ani komunikacja e-mailowa…

TRZYNIEC. Ulica Závodní i „Mysia Dziura” są nadal zamknięte
wrzesień152024

TRZYNIEC. Ulica Závodní i „Mysia Dziura” są nadal zamknięte

TRZYNIEC / Jak informuje miasto Trzyniec, nawet po zejściu wody z „Mysiej Dziury” nie będzie możliwy przejazd ani przejście przez ten odcinek drogi. Stan mostu przed "Mysią Dziurą", zarządzany przez Zarząd Dróg Kraju Morawsko-Śląskiego, musi zostać poddany ocenie przez statyka. Żelazny most za Urzędem Miasta w kierunku Starej Sosny jest zamknięty. Kładka dla pieszych „u Motorestu” w Wędryni w kierunku Łyżbic jest zamknięta. Most nad Jagodną z Sosny do Lesznej Dolnej jest zamknięty. "Dystrybucja Ciepła Trzyniec" musi ograniczyć dostawy ciepła i ciepłej wody dla całego obszaru Trzyńca, w tym Sosny. Energetyka Trzyniec z powodu powodzi musiała wyłączyć obie ciepłownie. Mieszkańcy miasta muszą liczyć się z tym, że przez kilka najbliższych godzin nie będą mieli ogrzewania ani ciepłej wody. Na Sosnę można się dostać przez Wędrynię z zachowaniem ostrożności. Dworzec autobusowy jest obecnie sprzątany. Jego funkcjonowanie jest nadal poważnie ograniczone. Drogi: Cieszyńska i Dworcowa są przejezdne. Stara droga I/11 jest przejezdna w kierunku Oldrzychowic i Tyry. W Tyrze jednak w kilku…

Dobre kino zamiast Młodego Żwirkowiska. Remont i pogoda pokrzyżowały plany organizatorów
wrzesień142024

Dobre kino zamiast Młodego Żwirkowiska. Remont i pogoda pokrzyżowały plany organizatorów

CIERLICKO / Uczniowie z polskich szkół w Cierlicku, Błędowic i Suchej Górnej obejrzeli w piątek w ramach Cierlickiego Lata Filmowego film "Kajtek Czarodziej" na podstawie powieści Janusza Korczaka. Pierwotnie uczniowie mieli również odwiedzić Żwirkowisko. Ten punkt programu jednak odwołano z powodu złych warunków pogodowych. - Niestety z przyczyn pogodowych musieliśmy skrócić dzisiejszy program. W planie mieliśmy, że pobliskie szkoły podstawowe z Cierlicka, Błędowic i Suchej Górnej najpierw przyjdą na Żwirkowisko w ramach Młodego Żwirkowiska, a potem pójdą do kina, ale niestety, alerty są takie, a nie inne. Z uwagi na bezpieczeństwo dzieci skróciliśmy program i dzieci z tych podstawówek, które wymieniłam, przyszły tylko do kina w ramach Cierlickiego Lata Filmowego na film "Kajtek Czarodziej" - powiedziała Elżbieta Štěrba-Molenda, prezes Miejscowego Koła PZKO w Cierlicku oraz organizatorka Cierlickiego Lata Filmowego. Organizacją przedsięwzięcia związanego z przewozem wszystkich dzieci z trzech szkół do cierlickiego kina "Svoboda" zajęła się Barbara Smugała - dyrektorka Polskiej Szkoły im. Żwirki i Wigury w Cierlicku. Szkoła cierlicka pójdzie…

Bogumin wzywa mieszkańców Pudłowa do przygotowania się do ewakuacji. Ewakuowany będzie też szpital, może nie być prądu
wrzesień142024

Bogumin wzywa mieszkańców Pudłowa do przygotowania się do ewakuacji. Ewakuowany będzie też szpital, może nie być prądu

Władze Bogumina właśnie wezwały mieszkańców dzielnicy Pudłów do opuszczenia swoich domów. Przewiduje się, że przez Odrę przepłynie od 1600 do 1800 metrów sześciennych na sekundę, co odpowiada "stuletniej wodzie". Bezpośrednio zagrożone są domy w dzielnicy Pudłów, gdzie nie ukończono budowy zabezpieczeń przeciwpowodziowych.Nie jest wykluczone, że woda przedostanie się przez ulicę Ostrawską. Ewakuacja Pudłowa Mieszkańcy Pudłowa muszą przygotować się na ewakuację - strażacy i policjanci będą przejeżdżać przez miejscowość i informować mieszkańców. Władze Bogumina zalecają, żeby nie czekać i skorzystać z okazji, aby przenieść się do krewnych. Pozostawione domy będą strzeżone.Miasto przygotuje miejsca noclegowe w budynkach na trenie miasta na prośbę mieszkańców. W Boguminie może nie być prądu W Pudłowie znajduje się stacja elektroenergetyczna dla całego Bogumina - w przypadku powodzi mieszkańcy miasta zostaną odcięci od prądu. W związku z przewidywaną przerwą w dostawie prądu miasto przygotowuje się do ewakuacji pacjentów Szpitala Miejskiego w Boguminie do innych placówek. Ze względu na niebezpieczeństwo uzgodniono z Dorzeczem Odry, że zostanie pogłębiona rzeka Lutynka w…

 

NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA NA ZAOLZIU
W TWOJEJ SKRZYNCE!

 

DZIĘKUJEMY!

Ministerstvo Kultury Fundacja Fortissimo

www.pzko.cz www.kc-cieszyn.pl

Projekt byl realizován za finanční podpory Úřadu vlády České republiky a Rady vlády pro národnostní menšiny.
Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu pn. Polonia i Polacy za granicą 2023 ogłoszonego przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów.
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/autorów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie im. Jana Olszewskiego