Sercem malowane. Wystawa malarstwa na szkle Antoniego Szpyrca w Cieszynie
CIESZYN / W czwartek w Cieszyńskim Ośrodku Kultury "Dom Narodowy" odbył się wernisaż wystawy malarstwa na szkle nieżyjącego już zaolziańskiego artysty Antoniego Szpyrca. Wystawę we współpracy z rodziną artysty przygotowało Centrum Folkloru Śląska Cieszyńskiego. Otwarciu towarzyszyło słowo wstępne prof. Daniela Kadłubca oraz występ zespołu bluegrassowego "Blaf". Na wystawie "Sercem malowane" zaprezentowano prace artysty, szkice do obrazków na szkle, archiwalne zdjęcia i artefakty z życia Antoniego Szpyrca. Artysta urodził się w 1950 roku w Jabłonkowie, mieszkał w Wędryni-Zaolziu. Był jednym z nielicznych artystów na Śląsku Cieszyńskim, którzy tworzyli obrazy na szkle. Inspirował się obrazkami z XVIII i XIX wieku. Podejmował jednak przede wszystkim tematykę świecką, związaną z życiem w dawnym Jabłonkowie i na całym Śląsku Cieszyńskim. Był laureatem licznych nagród i wyróżnień. Swoje prace prezentował na wystawach w Czechach i w Polsce. Był też zaangażowanym społecznikiem. Zmarł 29 grudnia 2014 roku. Święte obrazki miały chronić od pożaru i wszelkiego nieszczęścia Wydarzenie uświetnił swoim wystąpieniem prof. Daniel Kadłubiec, który w skrócie zarysował…
„Strużoki” w czeskiej Izbie Poselskiej. Krystyna Mucha zaprezentowała strój góralski i tradycyjne rzemiosło w Pradze
PRAGA / Dwa dni temu w Izbie Poselskiej Republiki Czeskiej odbył się Dzień Strojów Ludowych i Województw. Strój Górali Śląskich zaprezentowała pochodząca z Mostów koło Jabłonkowa Krystyna Mucha, Mistrzyni Tradycyjnej Rękodzielniczej Twórczości Kraju Morawsko-Śląskiego, wraz ze swoim synem Prokopem. W środę (12.03) w Izbie Poselskiej po raz kolejny odbył się Dzień Strojów Ludowych i Województw, podczas którego posłowie mają okazję zaprezentować się w tradycyjnych strojach regionalnych. Wydarzenie rozpoczęło się uroczystym przemarszem z Rynku na Malej Stranie przy akompaniamencie kapel ludowych. Pomysłodawca inicjatywy, były przewodniczący Izby Poselskiej Radek Vondráček, przypomniał postać posła Františka Skopalíka, który już w XIX wieku nosił strój ludowy podczas obrad sejmowych w Wiedniu. Minister Kultury Martin Baxa podkreślił, że strój to nie tylko tradycja, ale symbol tożsamości i więzi z przodkami. W salach parlamentu zaprezentowano rzemiosło i regionalne produkty – koronki, pierniki, pisanki. Całość uświetniły występy dziecięcych zespołów folklorystycznych. Krystyna Mucha przybliżyła tradycyjne rzemiosło - Nasz region pełen jest utalentowanych ludzi, którzy pielęgnują tradycyjne rzemiosła i przenoszą…
Sprawozdawczo w Oldrzychowicach. Na zebraniu zaprezentowano mapę ze zwyczajowymi nazwami geograficznymi miejscowości
OLDRZYCHOWICE / Pierwszy kwartał nowego roku to dla wszystkich miejscowych kół Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego czas podsumowań, sprawozdań i planowania roku bieżącego. Nie inaczej było w niedzielę 2 marca w Domu PZKO w Oldrzychowicach, gdzie w standardowym planie spotkania znalazło się również miejsce na krótki występ dzieci z miejscowego polskiego przedszkola i szkoły oraz prezentację nowo wydanej mapy ze zwyczajowymi nazwami geograficznymi miejscowości. Zanim członkowie Miejscowego Koła PZKO w Oldrzychowicach przystąpili do zebrania, wystąpiły przed nimi dzieci z polskiego przedszkola i polskiej szkoły. Następnie prezes koła Krzysztof Kokotek podsumował rok 2024. Zeszły rok był dla miejscowych działaczy bardzo owocny. Odbyły się między innymi takie wydarzenia, jak druga edycja spotkań warsztatowych "Szykowne Oldrzychowicki rynce", tradycyjny mecz piłki nożnej, wieczór poezji z Ewą Furtek, prelekcja podróżnicza Agaty Grycz, spotkanie przy choince. W maju nie zapomniano o złożeniu kwiatów pod pomnikiem ofiar drugiej wojny światowej. Nie zabrakło również sztandarowej imprezy oldrzychowickiego koła, czyli Dożynek na Fojstwiu. Do wyjątkowo udanych wydarzeń zeszłego roku należał natomiast…
Bal ostatkowy w Wędryni. Poloneza poprowadzili byli tancerze zespołu „Bystrzyca”
WĘDRYNIA / W zeszły weekend amatorzy tańca i dobrej zabawy mieli ostatnią szansę w tym karnawale, żeby zabalować. W sobotnim balu ostatkowym Miejscowego Koło PZKO w Wędryni wzięło udział około 180 osób. Zainteresowanie zabawą w „Czytelni” było tak duże, jak w czasach sprzed pandemii. Poloneza poprowadzili byli członkowie Zespołu Folklorystycznego „Bystrzyca”. W choreografii rodem z Bollywoodu wystąpili młodzi tancerze bystrzyckiego zespołu. Wędryński bal ostatkowy tradycyjnie rozpoczął się nie czym innym, a polonezem, tym razem poprowadzonym przez byłych członków Zespołu Folklorystycznego „Bystrzyca”. Elegancja i energia w tańcu starej gwardii zespołu "Bystrzyca" - Dzisiaj w programie wystąpi między innymi nasza stara gwardia, czyli byli tancerze zespołu „Bystrzyca”, którzy przygotowali poloneza. Taniec ten został wyćwiczony przez nich na na nasz jubileusz, który odbył się pod koniec zeszłego roku. Po jubileuszu doszli jednak do wniosku, że chcieliby jeszcze kontynuować próby, tak więc pomagają nam aktywnie i występują z nami na balach. To jest bardzo miłe, ponieważ wnoszą w program energię i elegancję wynikającą z…
Pogotowie językowe. Postęp do całopaństwowego koła
Jakiś czas temu na jednej z zaolziańskich stron internetowych natknęłam się na takie oto zdanie: „Nasi zawodnicy wywalczyli postęp do całopaństwowego koła”. Jeżeli potraficie, Drodzy Czytelnicy, zrozumieć przekaz zawarty w tym zdaniu, to znaczy, że posiadacie supermoce. Zwykli zjadacze chleba (patrz: osoby posługujące się na co dzień wyłącznie polszczyzną) mogą liczyć jedynie na cud lub iluminację – bo w tym przypadku nawet żaden słownik nie pomoże. Zastanówmy się więc, mówiąc kolokwialnie, co tu się porobiło? Pierwsza część zdania, składająca się z przydawki, podmiotu i orzeczenia, jest zrozumiała: „Nasi zawodnicy wywalczyli”. Do tego momentu wszystko jest klarowne. Problem pojawia się w drugiej części zdania. Co wywalczyli nasi zawodnicy? „Postęp do całopaństwowego koła”. I w tym miejscu muszę się Państwu przyznać, że sama nie wiem, co z tego zrozumie osoba posługująca się tylko językiem polskim. Spróbujmy się jednak temu przyjrzeć. "Postęp" to według słownika języka polskiego „ciąg zmian powodujących poprawę czegoś” lub „wyższy stopień rozwoju”. Przymiotnik „całopaństwowy” nie występuje w słownikach języka…
Bielskie muzeum pozyskało cenny pergamin z czasów Piastów cieszyńskich. Dokument trafił do zbiorów dzięki czytelnikowi „Zwrotu”
BIELSKO-BIAŁA / Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej pozyskało cenny pergamin z czasów Piastów cieszyńskich. Dokument trafił do zbiorów bielskiego muzeum dzięki czytelnikowi „Zwrotu”. O nowym nabytku z końca XVI wieku rozmawiamy w kierownikiem Działu Historii – dr. Grzegorzem Madejem. Jakiego rodzaju dokument państwo pozyskali dzięki naszemu czytelnikowi? Dział Historii Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej pozyskał niezwykle cenny z punktu widzenia lokalnego historyka dokument na pergaminie wystawiony w 1569 roku przez Fryderyka Kazimierza – księcia cieszyńskiego i Wielkiego Głogowa, który był również księciem we Frysztacie, Skoczowie i Bielsku. W treści dokumentu jest mowa o tym, że książę oraz Mikołaj Karwiński z Karwiny na Wielkich Kończycach, marszałek Księstwa Cieszyńskiego, i Maciej Pilar z Pilchu na Otrębowie potwierdzają, że gmina miasta Frysztatu poręczyła władcy 50 talarów od szlachcica Jerzego Rzesza z Karisse i jego żony Elżbiety z Nowego Miasta. Co wiemy o Fryderyku Kazimierzu? Fryderyk Kazimierz był najstarszym synem księcia cieszyńskiego Wacława III Adama i jego pierwszej żony Marii z Pernsteinu. Gdy uzyskał pełnoletniość, ojciec…
Budowa Cirk Areny ruszy latem. Umowa z wykonawcą została podpisana
TRZYNIEC / W miejscu starej Werk Areny w Trzyńcu powstanie nowoczesne centrum badań i rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym Cirk Arena. Tydzień temu organizacja badawcza Materiálový a metalurgický výzkum (MMV) podpisała umowę na wykonanie prac budowlanych z Metrostav DIZ. Prace rozpoczną się latem tego roku i mają potrwać do końca 2027. Projekt jest finansowany z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Szacowany koszt budowy wynosi 1,236 mld koron. Pozostała część niemal 2-miliardowego budżetu zostanie przeznaczona na realizację działań badawczych w dziedzinie bioodpadów, odpadów budowlanych i przemysłowych. - Cirk Arena jest symbolem nowoczesnej transformacji kraju morawsko-śląskiego i konkretną odpowiedzią na wyzwania przemysłowe i ekologiczne. Projekt ten łączy naukę, innowacje i zrównoważony rozwój i przyczyni się do wzmocnienia gospodarki o obiegu zamkniętym, nie tylko w regionie, ale także na poziomie europejskim. Prace projektowe związane z usunięciem pierwotnego budynku i rozpoczęciem budowy nowego idą pełną parą. W związku z tym, z wyjątkiem niewielkich wycinek zieleni na terenie budowy, w nadchodzących miesiącach nie wydarzy się nic…
Relikwie św. Małgorzaty Marii Alacoque będą wystawione w Czeskim Cieszynie
CZESKI CIESZYN / W niedzielę 16 lutego wierni z parafii pw. Najświętszego Serca Jezusowego w Czeskim Cieszynie przeżywać będą nawiedzenie obrazu i relikwii św. Małgorzaty Marii Alacoque – świętej Kościoła rzymskokatolickiego, mistyczki i propagatorki nabożeństw ku czci Najświętszego Serca Jezusowego. Powitanie i prezentacja relikwii św. Małgorzaty Marii odbędzie się w sobotę 15 lutego przed mszą św. o godz. 17.30. Relikwie nawiedzą miasto nad Olzą w związku z 350. rocznicą pierwszego objawienia Pana Jezusa św. Marii Małgorzacie (1647-1690). Miało ono miejsce 27 grudnia 1673 roku w dzień św. Jana Apostoła, który podczas Ostatniej Wieczerzy położył głowę na Sercu Pana. To właśnie wtedy francuska święta otrzymała szczególną łaskę mistyczną w postaci poznania tajemnicy Najświętszego Serca Jezusa. Od grudnia 1673 do czerwca 1675 roku miała ona kilka widzeń Jezusa, w których Zbawca opowiedział jej o nieskończonym miłosierdziu dla ludzi i o potrzebie zwrócenia się wszystkich do jego Serca poprzez specjalne nabożeństwo. Z okazji rocznicy od stycznia ubiegłego roku przez całą Polskę przechodzi pielgrzymka…
Beskidzka Poprzeczka po trzech latach przerwy. Najlepsza była Ukrainka, wśród mężczyzn wygrał Czech
TRZYNIEC / Tydzień temu kilka tysięcy fanów kibicowało zawodnikom startującym w 31. edycji międzynarodowych halowych zawodów lekkoatletycznych Beskydská lat'ka (pol. Beskidzka Poprzeczka). W środę 5 lutego w Werk Arenie w Trzyńcu po trzech latach przerwy można było zobaczyć światowe gwiazdy w skoku wzwyż. Wśród kobiet triumfowała Ukrainka Kateryna Tabashynk. Wśród mężczyzny najlepszy był Czech Jan Štefela. Międzynarodowy mityng lekkoatletyczny odbywa się w Trzyńcu przy wsparciu Huty Trzynieckiej, miasta statutowego Trzyniec i wielu innych partnerów. Organizacją zawodów zajmuje się przede wszystkim klub sportowy TJ TŽ Třinec. Wśród kobiet triumfowała Ukrainka Kateryna Tabasznyk, wśród mężczyzn - Czech Jan Štefela Podczas tegorocznych zawodów wśród kobiet triumfowała Ukrainka Kateryna Tabasznyk, która pokonała poprzeczkę zawieszoną na 193 cm, co jest najlepszym kobiecym wynikiem w Beskidzkiej Poprzeczce od 2018 roku. W kategorii mężczyzn publiczność była świadkiem próby pobicia rekordu zawodów. Czech Jan Štefela próbował przeskoczyć poprzeczkę zawieszoną na wysokości 234 cm. Niewiele brakowało do sukcesu. Ostatecznie Štefela osiągnął wynik 230 cm i był najlepszy wśród mężczyzn…
Krystyna Mucha z Mostów koło Jabłonkowa została Mistrzem Tradycyjnej Produkcji Rękodzielniczej. Rzemiosła nauczyła się od swoich przodków
Krystyna Mucha z Mostów koło Jabłonkowa otrzymała tytuł Mistrza Tradycyjnej Produkcji Rękodzielniczej Kraju Morawsko-Śląskiego. Laureatka jest jedynym w województwie producentem tzw. strużoków, czyli sienników z żytniej słomy, wytwarzanych tradycyjnymi metodami. Umiejętność tę przekazała również swoim dzieciom, zachowując w ten sposób tradycyjne rzemiosło dla przyszłych pokoleń. Nagrodę wręczył jej osobiście radny województwa Peter Harvánek. - Większość ludzi jest entuzjastycznie nastawiona do nowoczesnych technologii. Uczymy się korzystać ze sztucznej inteligencji, a różne innowacje oszczędzają nam wiele czasu i energii. Nie możemy jednak zapominać o naszych korzeniach, naszej przeszłości, pracy i rzemiośle pokoleń, które żyły tu przed nami - mówi Peter Harvánek, radny województwa morawsko-śląskiego ds. kultury i opieki nad dziedzictwem. Dodaje, że szkoda by było, gdyby dawne zwyczaje czy tradycyjne techniki ludowe popadły w zapomnienie. – Dlatego co roku przyznajemy tytuł Mistrza Tradycyjnej Produkcji Rękodzielniczej tym, którzy zachowują dawne technologie dla nas i przyszłych pokoleń. W tym roku podziękowaliśmy pani Musze, dzięki której technika produkcji sienników nie zaniknie - powiedział Peter Harvánek,…
Prowodyr podpalenia kościółka w Gutach jest na wolności. Wyszedł z więzienia warunkowo
Jan Bortel, prowodyr podpalenia drewnianego kościółka w Gutach, został kilka dni temu warunkowo zwolniony z więzienia. Pierwotnie miał odsiedzieć dziewięć lat za przestępstwo, które według niego miało być zemstą na Bogu za swoją chorobę. Jego wspólnik podpalacz, Jakub Hurník, został zwolniony warunkowo z więzienia w zeszłym roku, a trzeci podpalacz nie doczekał wolności i zmarł z powodu niewydolności serca. - Mogę potwierdzić, że skazany został zwolniony warunkowo w dniu 30 stycznia 2026 przez Sąd Rejonowy w Pardubicach. Okres próbny został ustalony na cztery lata, podczas których skazany będzie pod nadzorem służby kuratorskiej i mediacyjnej - powiedział Igor Krajdl, rzecznik Sądu Okręgowego w Ostrawie. Trzej młodzi mężczyźni zostali skazani za przestępstwo podpalenia zabytkowego przez Sąd Okręgowy w Ostrawie - Jakub Bortel został skazany na dziewięć lat, Lukáš Hurník miał odsiedzieć osiem lat i został zwolniony przez sąd w zeszłym roku za dobre zachowanie. Trzeci skazany otrzymał tylko trzy i pół roku, ponieważ w momencie ataku nie był jeszcze pełnoletni. Jednak wkrótce…
Podwójna pula pieniędzy. Trzyniec przegłosował budżet obywatelski
TRZYNIEC / Radni miasta Trzyńca przegłosowali budżet obywatelski. W zeszłym roku dzięki budżetowi obywatelskiemu mieszkańcy miasta zorganizowali kilkanaście inspirujących wydarzeń, w których wzięło udział 1500 uczestników. W tym roku podwojono pulę pieniędzy. Pierwszy termin składania wniosków na ten roku upływa już niebawem. Trzynieccy radni nie tylko poparli budżet obywatelski, ale także zdecydowali się podwoić kwotę przeznaczoną na działania kulturalne, sportowe i społeczne. - Zamiast zeszłorocznych 300 tys. koron, w tym roku do dyspozycji będzie 600 tys. koron. Oznacza to więcej możliwości dla każdego mieszkańca Trzyńca - niezależnie od tego, czy chce przeprowadzić turniej sąsiedzki, zorganizować wyjątkowy koncert, czy wesprzeć wydarzenia, które wzmacniają naszą społeczność - zachęca do skorzystania z budżetu obywatelskiego radna Lucie Fremrová. Nowości w 2025 roku W edycji 2025 pojawiło się kilka nowości. Nie tylko można zgłaszać propozycje letnich wydarzeń, ale także ubiegać się o dofinansowanie wydarzeń z okazji 17 listopada lub w okresie poprzedzającym Boże Narodzenie. - Łączna kwota 450 tys. przeznaczona jest na 15 wydarzeń w…
Pogotowie językowe. Mamuśka i mamusia
Gdy kilka lat temu po raz pierwszy usłyszałam, że "mamuśki proszone są o upieczenie ciastek" na przedszkolną imprezę, nie wiedziałam, jak się zachować. Domyśliłam się, że chodzi o nas, mamy przedszkolaków, ale nie wiedziałam, w jakim celu zostało użyte słowo "mamuśki". Czy pani przedszkolanka chce nas obrazić, czy sobie żartuje? Dziś już wiem, że pani przedszkolanka nie miała niczego złego (ani zdrożnego) na myśli. Słowo "mamuśka" używane jest na Zaolziu w znaczeniu "mamusia". Warto jednak wiedzieć, że w języku polskim "mamusia" i "mamuśka" mają inne znaczenie. Oba wyrazy tyczą się kobiety, która urodziła dziecko, ale na tym podobieństwa się kończą. Wielki Słownik Języka Polskiego podaje dwa znaczenia wyrazu "mamuśka". Określenia "mamuśka" używamy wtedy, gdy chcemy wyrazić się ekspresywnie o matce, czyli kobiecie, która urodziła dziecko. Warto jednak wiedzieć, że w dzisiejszej polszczyźnie w ten sposób wyrażamy się na przykład o kobiecie, która w naszym odczuciu za bardzo zaangażowała się w rolę matki i nie widzi świata poza swoim dzieckiem. Jest…
„Uczymy się, nawiązujemy kontakty i jeszcze do tego mamy szanse zadebiutować”. Rozmowa z Agnieszką Buchtovą, uczestniczką programu rozwoju talentów literackich CELA
Jesienią zeszłego roku rozpoczął się po raz kolejny międzynarodowy program rozwoju talentów literackich CELA. Na temat trwającego aż cztery lata programu rozmawiamy z jego tegoroczną uczestniczką, tłumaczką z języka polskiego na czeski – Agnieszką Buchtovą. Program CELA ma w założeniu umożliwić kontakty młodym tłumaczom i pisarzom z doświadczonymi już przedstawicielami tych profesji. Jak wygląda ten projekt od środka? W czym brała już pani udział? Kiedy wybrano mnie do projektu, czekałam jeszcze, aż będą znane wszystkie nazwiska autorów i tłumaczy. Potem organizator wysłał nam listę pięciu autorów polskich – były to same kobiety. My, tłumaczki z języka polskiego na języki inne, miałyśmy wybrać trzy autorki spośród nich. Na podstawie fragmentów ich książek wybrałyśmy trzy młode autorki. Są to: Barbara Woźniak z książką zatytułowaną „Niejedno”, za którą otrzymała Nagrodę Literacką im. Witolda Gombrowicza, Marta Hermanowicz z książką „Koniec” i Marta Karpińska – „Żywopłoty”. Czyli autorki macie wybrane. Co będziecie robić teraz? Każda z nas dostanie mniej więcej po cztery strony tekstu z…
Pracowników Huty Trzynieckiej czekają podwyżki. Wczoraj podpisano układ zbiorowy
TRZYNIEC / Związki zawodowe i zarząd Huty Trzynieckiej porozumiały się w sprawie podwyżek płac. Układ zbiorowy na lata 2025-2028 został podpisany przez przedstawicieli zarządu huty wraz ze związkowcami ze związków zawodowych KOVO i ZO OS UNIOS TŽ we wtorek 28 stycznia. Huta w ciągu tych czterech lat przejdzie szeroko zakrojoną transformację. Średnia płaca w hucie w 2025 roku powinna wynieść 43 990 koron brutto. W przypadku osiągnięcia zakładanych wyników ekonomicznych średnia płaca może wzrosnąć nawet o kolejne 3%. Pracownicy otrzymają podwyżkę od lutego tego roku. Średnia kwota na pracownika wyniesie 750 koron. Ostateczną wysokość podwyżki będą wyliczać menadżerowie, kierujący się oceną wyników pracy swoich podwładnych. Pracownicy zmianowi otrzymają o 400 koron wyższy dodatek za pracę zmianową, dzięki czemu otrzymają łącznie 2 000 koron miesięcznie. Dodatek za soboty, niedziele i nocne zmiany został również zwiększony z 50 koron do 54 koron, co stanowi wzrost o 480 koron miesięcznie, jeśli przepracowana zostanie pełna liczba zmian. Pracownicy otrzymają również nadzwyczajną premię w wysokości…
Remonty, sukcesy i plany. Rozmowa z Jolaną Kantor – dyrektorką trzynieckiej podstawówki
TRZYNIEC / Minął rok, odkąd Polska Szkoła im. Gustawa Przeczka w Trzyńcu otrzymała nowego dyrektora. Na temat minionego roku, planów na rok 2025 oraz zbliżającego się Zjazdu Gwiaździstego rozmawiamy z Jolaną Kantor - dyrektorką szkoły. 1 stycznia 2024 roku objęła pani stanowisko dyrektora Polskiej Szkoły im. Gustawa Przeczka w Trzyńcu. Proszę powiedzieć, co udało się Pani zrealizować przez ten czas? W styczniu 2024 roku szkoła przeprowadziła modernizację trzech przedszkoli. W Lesznej Dolnej i w przedszkolu na ul. SNP zakupiono nowe drabinki na placach zabaw, natomiast w przedszkolu na ul. Štefánikova wymieniono wykładziny, dywany oraz wszystkie drzwi wewnętrzne. Na Štefánika i na SNP powstały też dwa kąciki audiowizualne. Latem 2024 roku przeprowadziliśmy w szkole generalny remont dwóch boisk szkolnych o łącznej wartości 4 mln koron. W efekcie powstały nowoczesne obiekty sportowe: jedno boisko z gęstą sztuczną trawą oraz wielofunkcyjne boisko z powierzchnią tartanową. Organizowane są wycieczki edukacyjne i ekologiczne, warsztaty, konkursy oraz bezpłatne szkolenia dla nauczycieli. W ciągu roku zorganizowano również…
Już w najbliższą sobotę 50. Zjazd Gwiaździsty. Wiemy, gdzie odbędą się biegi narciarskie
Już w tę sobotę w ośrodku narciarskim Złoty Groń w Istebnej odbędzie się 50. Zjazd Gwiaździsty. Uczniowie polskich szkół podstawowych z Zaolzia będą współzawodniczyć w trzech dyscyplinach narciarskich: slalomie na nartach, slalomie na snowboardzie i biegach narciarskich. W tym roku organizatorem Zjazdu Gwiaździstego jest Szkoła Podstawowa i Przedszkole im. Gustawa Przeczka z Polskim Językiem Nauczania w Trzyńcu, która nie mogła zrealizować imprezy sportowej w zeszłym roku z powodu braku śniegu. Współorganizatorami zawodów są Kongres Polaków w Republice Czeskiej, Zarząd Główny Macierzy Szkolnej w Republice Czeskiej i Macierz Szkolna działająca przy trzynieckiej podstawówce. Jak co roku, zawody odbędą się w kompleksie narciarskim Złoty Groń w Istebnej. Rejestracja uczestników przebiegnie w godzinach od 7.00 do 7.45. Rozpoczęcie zaplanowano na godzinę 8.00. Zawody w slalomie rozpoczną się o 9.00, a biegi narciarskie o 10.00. Biegi narciarskie również na Złotym Groniu Od początku planowania zawodów organizatorzy zakładali, że slalom odbędzie się na Złotym Groniu. Do dzisiaj nie było jednak wiadomo, gdzie odbędą się zawody…
Młode lamparty z ostrawskiego zoo mają już trzy miesiące. Można je zobaczyć na wybiegu
OSTRAWA / Młode lamparty urodzone w ostrawskim zoo w listopadzie zeszłego roku rosną jak na drożdżach pod okiem matki. Do tej pory lamparcica z młodymi przebywała poza zasięgiem wzroku zwiedzających. Od niedawna lamparciątka będzie można zobaczyć na wybiegu. Dodatkowo zwiedzający będą mogli je obserwować za pośrednictwem kamer. Dwa młode lamparty lankijskie urodziły się w Ogrodzie Zoologicznym w Ostrawie 2 listopada 2024. Ich opiekunowie już wiedzą, że są to samice. - Matką lampartów jest dziesięcioletnia samica, która dwa lata temu z powodzeniem wychowała swoje pierwsze młode - samca i samicę. Dwa młode lamparty zostały przekzane do innych ogrodów zoologicznych na zalecenie koordynatora Europejskiego Programu Ex Situ (EEP) - samica do Singapuru, a samiec do Zoo d'Abruzzo we Włoszech - mówi inspektor ds. hodowlanych Matěj Vrúbel. Samica wzorowo opiekuje się również swoim drugim potomstwem. Hodowcy mogą monitorować opiekę nad młodymi za pomocą kamer, ale w żaden sposób w nią nie ingerują, aby nie zakłócać naturalnego procesu wychowywania młodych. Odbyły się tylko dwie…
Dyskusja na temat przyszłości schroniska na Małym Jaworowym. Już dzisiaj w Bibliotece w Trzyńcu
TRZYNIEC / Jutro 21 stycznia o 17.00 w Bibliotece w Trzyńcu odbędzie się publiczna dyskusja na temat przyszłości schroniska i kompleksu sportowo-turystycznego na szczycie Małego Jaworowego. Temat schroniska oraz podupadłego kompleksu wokół Małego Jaworowego jest przedmiotem dyskusji społecznej w Trzyńcu już od dawna. Miasto jest właścicielem schroniska oraz niewielkich działek wokół niego, jednak wiele osób uważa, że potencjał wzgórza nie jest w pełni wykorzystywany. Schronisko jest najstarszym tego typu obiektem w tej części Beskidów - zostało wybudowane w 1895 roku przez niemieckie towarzystwo turystyczne Beskidenverein. Zachodzi więc pytanie, w jaki sposób miasto powinno chatę wyremontować i w jaki sposób powinno wykorzystać sam szczyt. Rada miasta Trzyńca zleciła trzem radnym zajęcie się tym tematem. Lucie Fremrová, Vojtěch Dohnal i Adam Kurzok spotkali się z architektami, zorganizowali ankietę wśród mieszkańców Trzyńca, przeprowadzili wywiady z kluczowymi zainteresowanymi szczytem. Wyniki swoich badań przedstawią podczas spotkania z mieszkańcami Trzyńca, które odbędzie się w trzynieckiej bibliotece 21 stycznia 2025. Podczas spotkania zaplanowano również dyskusję. Celem tego…
Czerwony dywan, blask fleszy i faceci w czerni. Na balu Macierzy Szkolnej w Oldrzychowicach rozdano Oskary
NIEBORY, OLDRZYCHOWICE / Choć na rozdanie amerykańskich Oskarów będziemy musieli jeszcze trochę poczekać, goście balu Macierzy Szkolnej z Oldrzychowic w tę sobotę poczuli przedsmak słynnej amerykańskiej gali. W restauracji "U Sojki" w Nieborach nie zabrakło więc czerwonego dywanu, blasku fleszy i słynnych złotych statuetek. Naszej redakcji udało się porozmawiać z Markiem Szlaurem, jednym z organizatorów tegorocznego balu Macierzy Szkolnej w Oldrzychowicach - dosłownie tuż przed jego rozpoczęciem. - Każdego roku chcemy zrobić trochę inny program. W tym roku postanowiliśmy zrobić wieczór oskarowy i przyznawać nagrody za najlepsze filmy. Przy wejściu każdy z gości losuje sobie postać ze słynnej pary filmowej, z takich filmów jak "Śniadanie u Toffanego", "Bonnie i Clyde", "Titanic", ale są też bajki, na przykład "Shrek". Gość staje się tą filmową postacią na cały wieczór, a później my - organizatorzy - będziemy przyznawać wybranym postaciom nagrody. Uczestnicy gali nie mają wpływu na to, kto zostanie nagrodzony, wszystko jest w naszych rękach, czyli w rękach Akademii Filmowej Macierzy Szkolnej…
Europejska współpraca literacka trwa. Czeskie autorki i tłumaczki w projekcie CELA
Europejski projekt CELA (Connecting Emerging Literary Artists), którego celem jest umożliwienie nawiązywania kontaktów przez młodych autorów i tłumaczy z profesjonalistami z branży literackiej w całej Europie, rozpoczął we wrześniu swój trzeci czteroletni cykl. Tym razem jednym z kluczowych partnerów projektu w Czechach jest Czeskie Centrum Literackie, sekcja Biblioteki Morawskiej w Brnie. Jedną z uczestniczek programu jest związana z Zaolziem tłumaczka z języka polskiego Agnieszka Buchtová. Czeskie autorki i tłumaczki biorące udział w projekcie W pierwszej połowie tego roku każda z organizacji partnerskich wybrała trzech pisarzy i dziesięciu tłumaczy, którzy wezmą udział w bieżącym cyklu. Czeską scenę literacką reprezentować będą pisarki Magdalena Sodomková, Anna Luňáková i Eliška Beranová. Na tłumaczy wybrano następujące osoby: Klára Němcová (z niderlandzkiego), Barbora Genserová (z niderlandzkiego), Agnieszka Buchtová (z polskiego), Adéla Mikešová (z ukraińskiego), Anna Kostková (z włoskiego), Markéta Cubrová (z hiszpańskiego), Klára Našincová (z rumuńskiego), Věra Böhmová (z serbskiego), Jitka Zárubová (z bułgarskiego) i Petra Janků (ze słoweńskiego). - Projekt dopiero się rozpoczął. Dotychczas w…
Sezon balowy 2025. W piątek odbył się bal trzynieckiej Macierzy Szkolnej
TRZYNIEC / W piątek 10 stycznia rodzice oraz sympatycy Polskiej Szkoły Podstawowej im. Gustawa Przeczka w Trzyńcu bawili się na balu w Domu PZKO w Lesznej Dolnej. Miejscowe Koło Macierzy Szkolnej, które było głównym organizatorem balu, za temat tegorocznej zabawy obrało hasło: "W krainie śniegu". Balowiczów przywitała prezes Macierzy Szkolnej Marta Bartnicka. Zabawę poprowadziła niezastąpiona Ewa Troszok. Do tańca zagrała kapela Dr. Ong. Atrakcją wieczoru był pokaz tańca towarzyskiego pary z grupy Elan. Oczywiście nie zabrakło kotylionów, loterii fantowej i smacznych dań i przekąsek.
Przed nami huczny beskidzki karnawał. Znamy już program 56. Żywieckich Godów
ŻYWIEC, BIELSKO-BIAŁA, MILÓWKA / U górali Boże Narodzenie jest okresem wielkiej radości i hucznego świętowania. Muzyka, śpiew i wzajemna serdeczność są kwintesencją beskidzkiego karnawału. Nie inaczej będzie podczas 56. edycji Przeglądu Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody, który rozpocznie się już w tę sobotę w Żywcu. Gody Żywieckie są najstarszym, wciąż odbywającym się przeglądem kolędniczym w Polsce i jednocześnie największą tego typu imprezą w regionie. Głównym celem wydarzenia jest kultywowanie i popularyzacja tradycji związanych z okresem zimowego świętowania, występujących na terenie Beskidu Śląskiego i Żywiecczyzny, wraz z okolicami pasma Babiej Góry. Podczas pierwszej części przeglądu zaprezentują się kolędnicy w "izbie" Kluczową częścią wydarzenia są konkursy mające na celu ochronę dziedzictwa kulturowego. Co roku bierze w nich udział ponad tysiąc uczestników. Podczas pierwszej jego części (11-12 stycznia) w Auli Domu Katolickiego w Żywcu zaprezentują się kolędnicy występujący „w izbie”, którzy będą winszować gospodarzom wszelkiej pomyślności w kolejnym roku. Kolędnicy przyjdą z takimi rekwizytami jak gwiazda, szopka, owies, różanka, turoń, koza czy…
Półtora miliona koron dotacji z miasta Trzyńca. Wnioski można składać do końca stycznia 2025
TRZYNIEC / Na stronie internetowej Trzyńca dostępne są informacje dotyczące dotacji z budżetu miasta na działalność prowadzoną w zakresie aktywizowania dzieci i młodzieży, sportu, wychowania fizycznego oraz kultury. Z dotacji tych korzystają często też polskie organizacje działające na terenie miasta. O fundusze w wysokości 1,5 miliona koron czeskich można wnioskować od 1 do 31 stycznia 2025. Jeden wnioskodawca może złożyć maksymalnie 4 wnioski (w tym jeden wniosek na działalność całoroczną i 3 wnioski na wydarzenia jednorazowe). Jeden wnioskodawca może się ubiegać w ramach tego programu dotacyjnego o maksymalną łączną kwotę w wysokości 50 tys. koron. Szczegóły dotyczące programu dostępne sa na stronach miasta Trzyńca.
Spotkanie świąteczne w Nieborach. Dwa przedstawienia i koncert Renaty Drössler
NIEBORY / Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Nieborach przygotowało wyjątkowe Spotkanie Świąteczne "Kolędy, teatr i tradycje". Teatrzyki Gapcio i Gapa 3 przygotowały dwa spektakle oraz zaśpiewały wspólnie kolędy. Gwoździem świątecznego spotkania był występ aktorki i szansonistki Renaty Drössler. Nie zabrakło świątecznych potraw i warsztatów dla dzieci. W pierwszą niedzielę po Bożym Narodzeniu (29 grudnia) nieborowskie koło PZKO zaprosiło swoich członków, przyjaciół i sympatyków na spotkanie świąteczne. Głównym punktem programu był występ dwóch grup teatralnych prowadzonych przez prezes nieborowskiego koła Halinę Szczotkę oraz licealistkę Alicję Szczotkę i dziewiątoklasistkę Zuzannę Ruszkiewicz. Spotkanie swoją obecnością zaszczycili prezydent miasta Věra Palkovská, radna Lucie Fremrová oraz Paweł Cieślar, dziekan dekanatu frydecko-misteckiego i proboszcz parafii Ropica, Trzycież i Guty. Dwa spektakle na podstawie autorskich scenariuszy Teatr dziecięcy Gapcio przygotował wciągającą opowieść kryminalną, której akcja zawiązuje się w momencie, gdy Święty Mikołaj odkrywa, że zaginęła lista dobrych dzieci. W poszukiwania włącza się nieborowska policja, której działania choć z początku okazują się mało skuteczne, w końcu doprowadzają…
Koncert świąteczny w Nawsiu. W kościele ewangelickim kolędował Chór Żeński „Melodia”, kapela „Gorole” i chór dziecięcy „Melodyjka”
NAWSIE / W ostatnią niedzielę adwentu w kościele ewangelickim w Nawsiu odbył się koncert świąteczny, w którym wystąpił Chór Żeński „Melodia” z Miejscowego Koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Nawsiu, kapela góralska „Gorole” i chór dziecięcy „Melodyjka". Muzycy nie tylko wprowadzili publiczność w ciepłą atmosferę świąteczną, ale ze względu na wspaniałe wykonanie utworów byli również powodem wielu wzruszeń. Koncert rozpoczął się od zapalenia świec adwentowych i pieśni góralskiej „Najpiekniejszo nocka” w wykonaniu Edmundy Juroszek. Następnie kapela góralska „Gorole” - w składzie Radek Matuszny, Daniel Baron i Jakub Bocek - wykonała kolędę „Przybieżeli do Betlejem”. W śpiew włączyła się publiczność. Na podium wystąpiły również dzieci z chóru „Melodyjka” pod kierownictwem Alicji Trombik. Jako soliści wystąpili: Lena Sobczyk w „Złotej gwiazdce“ i „Narodził się w szopie“ oraz Marek Sobczyk w „Za kominem świerszczyk spał“. Następnie zagrała i zaśpiewała kapela góralska „Gorole”. Ich repertuar miał charakter na wskroś regionalny, ponieważ muzycy wykonali kilka kantyczek ze zbioru Adama Sikory, który urodził się w pierwszej połowie…
Kapela Lipka odwiedziła Polaków w Brazylii. Na temat wrażeń z podróży rozmawiamy z Chrystianem Heczką
Na początku grudnia Kapela Lipka na zaproszenie Fundacji Volens odbyła podróż do Ameryki Południowej, gdzie między innymi wystąpiła na scenie polskiego festiwalu w Mallet – miejscowości, którą pod koniec XIX wieku założyli polscy osadnicy. O wrażeniach z tego pobytu rozmawialiśmy z muzykiem Chrystianem Heczką. Na początku grudnia pojechaliście z Kapelą Lipka do Ameryki Południowej. Możesz powiedzieć, jak się tam znaleźliście? Gdzie dokładnie byliście? Byliśmy w czterech państwach – w Portugalii, Brazylii, Argentynie i Paragwaju. Najpierw lecieliśmy do Portugalii, tam mieliśmy ponad jeden dzień czekania – podobnie z powrotem – więc każdą minutę wykorzystaliśmy, żeby zobaczyć Lizbonę. Później była Brazylia w największej mierze. Wylądowaliśmy w Sao Paulo, potem jechaliśmy busem do Kurytyby – tam trochę pobuszowaliśmy. Później pojechaliśmy do Mallet, które było głównym celem naszej podróży – to jest niewielka miejscowość, która została zbudowana przez polskich osadników. Potem był Foz do Iguaçu, później Rio, z Rio do Sao i z powrotem polecieliśmy do Lizbony i Pragi. Kapela Lipka załapała się na…
Krok po kroku: jak upiec wanoczkę z masą orzechową?
Vánočka, vianočka, wanoczka, sztrucla chałka, kukiełka - bez niej wielu mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej nie wyobraża sobie Wigilii. Puszystą chałkę w formie warkocza piecze się z ciasta drożdżowego. Niektórzy posypują ją tylko kruszonką i jedzą później z masłem, miodem i dżemem. Inni zaś nadziewają ją jeszcze przed upieczeniem orzechami czy makiem. Pochodzenie tego pieczywa, które dawniej miało charakter obrzędowy, jest dyskusyjne. Jedni uważają, że chałka pochodzi z kuchni żydowskiej, gdzie tego typu pieczywo spożywane jest do dzisiaj podczas szabatu i świąt. Chałka w Polsce południowej została najprawdopodobniej rozpowszechniona dzięki piekarniom prowadzonym przez Żydów. Z kolei według czeskich badaczy wanoczka stała się kulinarną czeską tradycją bożonarodzeniową dzięki niemieckim kolonistom. My nie będziemy się spierać, co do pochodzenia tego wyjątkowego pieczywa, a tym bardziej rozstrzygać, skąd na Zaolziu wzięła się wanoczka. Mamy natomiast dla państwa przepis z jednego z naszych domów. Oto wanoczka "na bogato" - z masą orzechową w środku. Ciasto: 250 ml mleka 40 g drożdży l łyżka cukru pudru 1…
56. Przegląd Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody już wkrótce. Organizatorzy czekają na zgłoszenia
BIELSKO-BIAŁA, ŻYWIEC, MILÓWKA / Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej zaprasza do wzięcia udziału w 56. Przeglądzie Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody. Konkurs ma charakter otwarty i jest skierowany do mieszkańców wszystkich regionów etnograficznych Beskidu Śląskiego i Żywiecczyzny, czyli powiatów: żywieckiego, cieszyńskiego, bielskiego i suskiego. W góralskiej kulturze Boże Narodzenie jest okresem wielkiej radości i hucznego świętowania. Muzyka, śpiew i wzajemna serdeczność są kwintesencją beskidzkiego karnawału. Nie inaczej będzie podczas 56. edycji Przeglądu Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody, które są najstarszym, wciąż odbywającym się, przeglądem kolędniczym w Polsce. To również największa tego typu imprezą w regionie. Głównym celem wydarzenia jest kultywowanie i popularyzacja tradycji Beskidu Śląskiego i Żywiecczyzny, związanych z okresem zimowego świętowania (od św. Andrzeja poprzez Święta Bożego Narodzenia, Nowy Rok, aż po cały karnawał). Ochrona dziedzictwa kulturowego Kluczową częścią wydarzenia są konkursy mające na celu ochronę dziedzictwa kulturowego, w których corocznie bierze udział ponad tysiąc uczestników. Podczas pierwszej jego części (11-12 stycznia) w Auli Domu Katolickiego w…
Tradycje adwentowo-godowe w Bukowcu. Wysłuchaj wykładu profesora Kadłubca
BUKOWIEC / Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Bukowcu zorganizowało spotkanie z profesorem Danielem Kadłubcem. W wigilię św. Andrzeja, czyli 29 listopada, znany na całym Zaolziu badacz kultury, folkloru i języka Śląska Cieszyńskiego tym razem opowiedział o tradycjach adwentowo-godowych w Bukowcu i okolicach. Profesor Kadłubiec w ponad godzinnym wykładzie opowiedział o genezie Godnich Świąt, zwyczajach związanych z czasem oczekiwania na narodzenie Chrystusa, czyli adwentem, skupił się na zwyczajach związanych z dniem św. Łucji oraz wyjaśnieniu znaczeniu wieczerzy wigilijnej czy kolędowania w kulturze ludowej. Podkreślił również, jakie znaczenie ma tradycja oraz podtrzymywanie wzajemnych więzi w zachowaniu tożsamości narodowej Polaków Zaolzia. Profesor Kadłubiec wygłosił wykład w gwarze Na prośbę organizatorów profesor Kadłubiec wygłosił wykład w gwarze, co dodatkowo nadało wyjątkowości całemu wystąpieniu. Całego wykładu można wysłuchać tutaj: Andrzejkowe spotkanie w Bukowcu uatrakcyjniły uczennice i absolwentki polskiej szkoły w Bukowcu, które wyrecytowały krótkie utwory gwarowe oraz zaśpiewały pieśni regionalne. Na koniec wykonały pieśń "Ej gróniczku" na dwa głosy - w śpiew włączył się…
Najnowszy numer
Newsletter
Kalendarium wydarzeń
Najczęściej czytane
- Spacer wśród tysięcy gatunków roślin. Turyści z „Beskidu Śląskiego” odwiedzili arboretum Nový Dvůr i Stěbořice
- Ruszyło Święto Trzech Braci. Zobacz, co będzie się działo w Cieszynie w najbliższe wolne dni
- Znamy ostateczne wyniki wyborów prezydenckich. Jak głosowała Polonia i Polacy na świecie i Czechach?
- Gorolski Święto 2025. Poznaj tegoroczny program
- Znamy datę startu misji Axiom-4 z polskim astronautą. Sławosz Uznański-Wiśniewski poleci na Międzynarodową Stację Kosmiczną 29 maja 2025
ZWROT W KOMÓRCE
Reklama
Reklama
POGOTOWIE JEZYKOWE
![Ostatni przedwakacyjny MUR przybliżył wątek przyrody w poezji Ewy Milerskiej [nagranie]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2025/06/12-06-25-MUR-Raclawska-o-przyrodzie-w-poezji-Ewy-Milerskiej-IMG_2447.jpg-300x200.jpg)
