indi – Strona 8

czerwiec262024

„Bitwy o przeszłość. Nauka, polityka, media, edukacja”. Spotkanie dyskusyjne z prof. Janem m. Piskorskim [wideo]

CIESZYN / W sobotę 18 maja Muzeum Śląska Cieszyńskiego gościło wybitnego historyka, profesora Jana M. Piskorskiego z Uniwersytetu Szczecińskiego. Spotkanie towarzyszyło promocji jego najnowszej książki "Bitwy o przeszłość". Spotkanie było nie tylko okazją do rozmowy o książce, ale również inspirującym wydarzeniem, które skłoniło do refleksji nad przeszłością i jej wpływem na teraźniejszość. Wracamy do tematu teraz, ponieważ właśnie na muzealnym kanale YouTube opublikowane zostało nagranie tego interesującego spotkania. Prof. Piskorski w rozmowie z dziennikarzem i publicystą Rafałem Geremkiem poruszał tematykę zawiłości historii oraz różnorodnych jej interpretacji i przedstawień. Dyskusja nie ograniczała się jednak jedynie do przeszłości – profesor odniósł się również do aktualnej sytuacji na świecie oraz współczesnych bohaterów. Uczestnicy spotkania mieli okazję wysłuchać ciekawych analiz i refleksji, które skłaniały do głębszego zastanowienia się nad rolą historii we współczesnym świecie. Różnice w pamięci historycznej Jednym z najciekawszych momentów spotkania była uwaga prof. Piskorskiego na temat różnic w pamięci historycznej między Szczecinem a Cieszynem. Stwierdził on, że Cieszyn charakteryzuje się "nadmiarem…

czerwiec262024

Wianki w Lutyni. Bez wody, za to z polską muzyką [WYWIAD]

ORŁOWA LUTYNIA / W sobotę 22 czerwca odbyła się przy Domu PZKO w Orłowej Lutyni tradycyjna impreza pt. Wianki. Dawniej podczas tej imprezy dziewczyny wiły wianki i puszczały je na pobliskim stawie. Chociaż organizatorzy obecnie nie mają dostępu do stawu, organizatorzy nie zrezygnowali z organizowania tejże imprezy. Jak zatem wygląda tradycyjna impreza pod nazwą Wianki, gdy brak dostępu do wody? Rozmawiamy z Piotrem Brzeznym, prezesem MK PZKO Orłowa-Lutynia. Wianki to tradycyjna impreza waszego Miejscowego Koła PZKO. Aczkolwiek nie do końca zgodna z tradycją, bo wianki zazwyczaj kojarzą się z wodą, a tutaj wody w pobliżu nie ma. Jak rozwiązaliście ten problem? Może zacznę od tego, że faktycznie są to Wianki, czyli tradycyjna impreza naszego koła. Jest to wydarzenie, które odbywa się praktycznie nieprzerwanie od roku 1947, z wyjątkiem okresu covidowego. Która to więc edycja imprezy Wianki? To już wyższa matematyka, bo nie przypominam sobie dokładnie, jak to było w latach covidowych. Jedne Wianki udało nam się jeszcze zorganizować po pierwszej fali…

czerwiec252024

Wakacje na Zaolziu. Na jakie ciekawe półkolonie mogą cieszyć się zaolziańskie dzieciaki?

REGION / Półkolonie to nie tylko zapewnienie opieki. To też ciekawie i twórczo spędzony czas. Dodatkowo te organizowane przez Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej w Republice Czeskiej zapewniają kontakt z językiem ojczystym. Sprawdziliśmy, jak idą przygotowania do "Wakacji na Zaolziu" i na jakie atrakcyjne zajęcia tego roku mogą cieszyć się zaolziańskie dzieciaki, a także młodzież. Po raz pierwszy bowiem w półkoloniach mogą wziąć udział starsze dzieci w wieku 11-14 lat. W każdej z tych miejscowości jest po kilka propozycji tematycznych. Turnus trwa tydzień, a tematyczne tygodnie powtarzają się kilkukrotnie w ciągu wakacji. O tym, jak można zapisać dziecko na półkolonie w ramach "Wakacji na Zaolziu" pisaliśmy tutaj. Poniżej natomiast prezentujemy listę przygotowanych w poszczególnych miejscowościach tygodni tematycznych Bystrzyca Tydzień gier sportowych. Czeka nas mnóstwo dyscyplin sportowych, zabawy z piłką, rakietką, skakanką, ale także sporty zespołowe, gry ruchowe a przede wszystkim mnóstwo zabawy. "Płyniesz Olzo po dolinie…" Poznajemy ciekawe miejsca, legendy i wydarzenia związane z naszą rzeką. Zajęcia edukacyjno-turystyczne. "Fit Dzieciaki" to zajęcia…

czerwiec252024

Karać i nagradzać za stopnie na świadectwie? Marta Kmeť wyjaśnia [WYWIAD]

REGION / Za kilka dni uczniowie, zarówno ci najmłodsi, jak i ci już niemal dorośli, wrócą do domów ze świadectwami szkolnymi. Jedni z dumą, inni z obawami, jak rodzice zareagują na gorsze stopnie, aniżeli od swoich pociech oczekiwali. Być może też ci pierwsi z oczekiwaniem nagrody, a ci drudzy ze strachem, jaka czeka ich kara. My tymczasem zapytaliśmy Martę Kmet', dyrektor Centrum Pedagogicznego dla Polskiego Szkolnictwa Narodowościowego w RC w Czeskim Cieszynie, co sądzi o nagradzaniu i karaniu uczniów za oceny na świadectwie. Co Pani, jako pedagog, myśli o nagradzaniu za dobre oceny na świadectwie i karaniu za złe? Jest to najgorszy możliwy pomysł! Nie raz już wypowiadałam się na temat całkiem niezrozumiałych dla mnie akcji w księgarniach i innych sklepach na temat oceniania: "przynieś świadectwo, a za takie z samymi jedynkami dostaniesz książkę". Tak więc uczeń, który lubi czytać, ale ma na świadectwie dwójki na przykład z fizyki, książki nie dostanie. To jest, moim zdaniem, zły pomysł. A więc…

czerwiec242024

W OBIEKTYWIE: Nawałnica wyrządziła olbrzymie szkody na cmentarzu w Czeskim Cieszynie

CZESKI CIESZYN / Potężna nawałnica, jaka przeszła m.in. przez Czeski Cieszyn w sobotę 22 czerwca rano, zostawiła za sobą wiele szkód. Burza przetoczyła się także przez czeskocieszyński cmentarz. Sprawdziliśmy więc, jak wygląda sytuacja na tej nekropolii. Czeskocieszyński cmentarz odwiedziliśmy z aparatem fotograficznym w poniedziałkowe popołudnie 24 czerwca. Im bliżej nekropolii, tym więcej spotkać można było na ulicy Cmentarnej (Hřbitovní) rowerzystów. Jednak już na pierwszy rzut oka było widać, że nie wybrali się na rowerową przejażdżkę. Bynajmniej nie wyglądający na sportowców, z zatroskanymi, ponurymi minami sunęli, często na niesportowych rowerach typu "składak", w stronę cmentarnej bramy. Ruch na cmentarzu niczym w Dzień Wszystkich Świętych Im bliżej cmentarza, tym większy ruch. Dołączyli bowiem ci, którzy przyjechali samochodami, autobusem, przyszyli pieszo. Ruch na cmentarnych alejkach niczym w Dzień Wszystkich Świętych. Jednak nikt nie ma w ręce kwiatów czy zniczy. Za to prawie każdy — telefon komórkowy. Zewsząd słychać, jak ci, którzy przybyli na cmentarz, przez telefon relacjonują swym bliskim, co zastali. "Dzwóń do…

czerwiec232024

Co czytamy? Czesław Kraina poleca

Jesteście ciekawi, po jakie lektury sięgają mieszkańcy Zaolzia? Dzisiaj Czesław Kraina poleca książkę "Miedzianka – Historia znikania" Filipa Springera: Książka autorstwa Filipa Springera opowiada historię niedużego miasteczka na Dolnym Śląsku. Miasteczka, które było, a które zniknęło. Stało się tak przez bogactwo ukryte w jej ziemi, które na przestrzeni wieków okazało się nie tylko zbawieniem, ale zarazem wyrokiem. Autor na ponad 250 stronach kreśli obraz miasteczka - od rozkwitu po upadek. Przedstawia losy ludności autochtonicznej, jej powojenne wypędzenie i napływ przesiedleńców ze wschodu. Wiele wątków i poruszonych tematów ma wspólne cechy z naszym Zaolziem, w szczególności z jego niziną częścią. Łąki, Darków, Raj i kolejne paręnaście miejscowości ma analogiczną historię. Zaolziański czytelnik z łatwością utożsami się z Miedzianką.

czerwiec222024

W OBIEKTYWIE: Cieszyn, Czeski Cieszyn – krajobraz po burzy

REGION / Dzisiaj rano potężna nawałnica przeszła przez Cieszyn, Czeski Cieszyn, Trzyniec i okolicę. Zostawiła za sobą powalone drzewa, zniszczone samochody, przystanki autobusowe. Strażacy mają pełne ręce pracy. Tak sytuacja wygląda w Cieszynie i Czeskim Cieszynie:

czerwiec212024

Będą poznawać Polskę i uczestniczyć w warsztatach twórczych. Panie z Sekcji Kobiet spotkały się przed wakacyjną przerwą

CZESKI CIESZYN / W środę 19 czerwca ostatni raz przed wakacjami spotkały się panie z Sekcji Kobiet Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej. Spotkanie zdominowane było omawianiem planowanej dwudniowej wycieczki poznawczej. — Zwiedzimy Jurę Krakowsko-Częstochowską. Odwiedzimy Ogrodzieniec, Pieskową Skałę, Częstochowę, Jasną Górę i Koziegłowy. W Koziegłowach będziemy miały warsztaty twórcze w tamtejszym skansenie — Anna Piszkiewicz, przewodnicząca Sekcji Kobiet zdradza program planowanej na 12-13 września wycieczki. Spotkanie Jesienne w Bystrzycy Oprócz tych najbliższych planów panie omawiały też planowane na październik Spotkanie Jesienne Sekcji Kobiet. Jest to jedna z dwóch dorocznych imprez, na których spotykają się i wymieniają doświadczeniami panie z Klubów Kobiet z całego Zaolzia. Tym razem zjazd odbędzie się w Bystrzycy. Przez wakacje Sekcja Kobiet nie ma regularnych zebrań czy spotkań. Panie pochłonięte są pracą na rzecz swoich Kół PZKO, przygotowując liczne imprezy, jakie w sezonie letnim w poszczególnych Kołach są organizowane. (indi)

czerwiec182024

Roztańczony festyn. Udana zabawa uczniów wędryńskiej polskiej szkoły i ich bliskich

WĘDRYNIA / W sobotę 15 czerwca przedszkolaki i uczniowie Polskiej Szkoły Podstawowej im. Wisławy Szymborskiej tańczyli i bawili się na festynie szkolnym. Imprezę zorganizowano na terenie kompleksu sportowego przy boisku w Wędryni. Tanecznie w części artystycznej W ramach występu przed rodzicami, dziadkami i innymi bliskimi poszczególne klasy odtańczyły przygotowane uprzednio układy choreograficzne. Dzieci i młodzież zaprezentowały taneczne interpretacje rocka, country, hip-hopu, heavy-metalu, popu oraz muzyki klasycznej. Występy poszczególnych klas zapowiadały konferansjerki Anna Cienciała i Maria Mrózek - uczennice klasy dziewiątej. Oprawę muzyczną zapewnił Andrzej Macoszek. Smacznie w części gastronomicznej Dla tych, którzy zgłodnieli, problemem mogła być co najwyżej decyzja, czym się uraczyć. Wybór serwowanych w stoiskach gastronomicznych potraw był bowiem bardzo różnorodny - od wyśmienitego gulaszu, poprzez żeberka, chleb ze smalcem czy naleśniki po placki z blachy, których nie może chyba zabraknąć na żadnej zaolziańskiej imprezie plenerowej. Podobnie było z trunkami, których bufety oferowały pełną gamę - co kto lubi i na co może sobie pozwolić. Wesoło w strefie atrakcji Dzieci…

czerwiec172024

130. rocznica największego górniczego wypadku w regionie. Godnie uczczono pamięć ofiar

KARWINA / 14 czerwca 1894 r. w trzech karwińskich kopalniach doszło do największego wypadku górniczego w całym ostrawsko-karwińskim zagłębiu węglowym. Wskutek wybuchu metanu zginęło wówczas 235 górników oraz ratowników. W sobotę 15 czerwca wspominano nie tylko tych, którzy wtedy zginęli. Sporo mówiono także o wdowach i sierotach, które po nich pozostały i o tym, jak wypadek wpłynął na życie całego regionu. Uroczystości wspomnieniowe rozpoczęły się nabożeństwem ekumenicznym. Odprawili go w "Krzywym Kościele", czyli kościele p.w. św. Piotra z Alkantary w Starej Karwinie wspólnie David Kantor, proboszcz w Karwinie, Emil Macura, pastor śląskiego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego wyznania (SCEAV) w Karwinie oraz Niki Otisková, pastorka husycka. Po nabożeństwie uczestnicy uroczystości wspomnieniowej udali się na pobliski cmentarz, gdzie znajduje się pomnik ofiar wypadku w kopalni. Niedawno został on starannie odrestaurowany do pierwotnego kształtu, który w 1894 roku dał mu hrabia Larisch, właściciel kopalń, w których doszło do tragedii. Poza oczyszczeniem pomnika i poprawieniem czytelności nazwisk ofiar, po latach na pomnik powrócił krzyż z oryginalną…

czerwiec142024

Ruszyło Święto Trzech Braci. Zobacz, co będzie się działo w Cieszynie w najbliższe wolne dni

CIESZYN / Dzisiaj (14 czerwca) rozpoczęło się Święto Trzech Braci. Trzydniowa impreza łączy Cieszyn i Czeski Cieszyn. Bogaty program kulturalny dla uczestników przygotował Cieszyński Ośrodek Kultury „Dom Narodowy” w Cieszynie oraz Ośrodek Kultury „Strzelnica” w Czeskim Cieszynie. Uroczystą inaugurację Święta Trzech Braci zorganizowano tradycyjnie w piątkowe popołudnie na moście Przyjaźni. Jako że nazwa miejskiego święta nawiązuje do legendy o założeniu Cieszyna, opowiedziano ją ze sceny. Podczas tej opowieści pomiędzy licznie zebranym tłumem przechadzali się legendarni trzej bracia, czyli rekonstruktorzy historyczni odziani w rycerskie zbroje. Następnie burmistrzowie obu miast wręczyli symboliczny klucz do miasta dyrektorom instytucji kultury święto organizujących. Nie mogło też zabraknąć salwy armatniej w wykonaniu cieszyńskiego Bractwa Kurkowego. Impreza, która powstała z potrzeby spotkania Zgromadzonych na moście poczęstowano tradycyjnym strudlem. Po czeskiej stronie miasta można już było usłyszeć muzykę. Na obu rynkach przygotowane były stoiska gastronomiczne oraz z różnymi wyrobami, a także karuzele i inne atrakcje nie tylko dla dzieci. — Święto Trzech Braci powstało 32 lata temu z…

czerwiec122024

„Dla nas najważniejsze jest, że w oficjalnej nazwie naszej szkoły jest słowo «polska»”. Czeskocieszyńska szkoła podstawowa zmienia nazwę

CZESKI CIESZYN / Polská základní škola a mateřská škola - Polska Szkoła Podstawowa i Przedszkole Český Těšín, příspěvková organizace. Tak od września będzie brzmieć pełna, oficjalna nazwa szkoły. Zatem zamiast "szkoły z polskim językiem nauczania" po prostu będzie "polska szkoła". Obecnie placówka nosi nazwę: Základní škola s polským jazykem vyučovacím a Mateřská škola s polským jazykem vyučovacím Český Těšín Havlíčkova 13 okres Karviná. — Zmieniliśmy nazwę z tego powodu, że była ona niepraktyczna. Za długa, a do tego były w niej niepotrzebne rzeczy takie jak adres łącznie z powiatem, co czyniło ją niepotrzebnie jeszcze dłuższą. Nie było to praktyczne w jej użytkowaniu. A z drugiej strony brakowało w niej potrzebnej końcówki „příspěvková organizace”. Chcieliśmy więc to zmienić. To, na czym nam przede wszystkim zależało to, aby mieć w nazwie „polska”. Tak więc teraz mamy nazwę: Polská základní škola a mateřská škola - Polska Szkoła Podstawowa i Przedszkole Český Těšín, příspěvková organizace — wyjaśnia Marek Grycz, dyrektor placówki. Nowa nazwa od…

czerwiec122024

Co czytamy? Chrystian Heczko poleca aż trzy różnorodne tematycznie pozycje

Jesteście ciekawi, po jakie lektury sięgają mieszkańcy Zaolzia? Dzisiaj Chrystian Heczko, znany głównie jako muzyk kapeli "Lipka", poleca trzy lektury. Przekonuje, że każda z tych książek wnosi coś wyjątkowego do rozumienia naszej historii, tożsamości oraz możliwości rozwoju. Oto trzy książki, które chciałbym polecić. Każda z nich dotyka różnych aspektów moich zainteresowań, od lokalnego patriotyzmu, przez historię, po refleksje nad przyszłością Polski. „Řezaný świat: Osobisty przewodnik po Śląsku Cieszyńskim” autorstwa Adama Miklasza To wyjątkowa książka dla tych, którzy chcą zgłębić tajemnice Śląska Cieszyńskiego. Adam Miklasz, związany z regionem "kuferkorz", prowadzi nas przez labirynt tożsamości mieszkańców pogranicza polsko-czeskiego, odkrywając przed nami często trudną historię tej ziemi. Autor potrafi pokazać niedoścignioną kwintesencję Europy Środkowej, czyniąc tę książkę osobistym przewodnikiem nie tylko po geograficznych, ale i emocjonalnych krajobrazach regionu. „Lutyńskie tango” Otylii Toboły Książka, która z pewnością zachwyci miłośników literatury faktu. „Lutyńskie tango” to kronika losów poszczególnych członków ruchu podziemnego, osadzonych w szerszym kontekście społecznym. Otylia Toboła z niesamowitą precyzją oddaje ducha czasu, łącząc…

czerwiec122024

Indianie i kowboje w Parku im. Adama Sikory. Udany festyn czeskocieszyńskiej Polskiej Szkoły Podstawowej

CZESKI CIESZYN / Tematem tegorocznego festynu Polskiej Szkoły Podstawowej w Czeskim Cieszynie był "Dziki Zachód". Uczniowie poszczególnych klas przygotowali choreografie inspirowane westernami, tańcząc do piosenek związanych z tą tematyką. Po oficjalnej części na dzieci i młodzież czekały najrozmaitsze atrakcje. Słoneczny dzień sprzyjał zabawie i biesiadowaniu. Konferansjerkę rewelacyjnie jak zwykle prowadziła nauczycielka Ewa Troszok. Programy występów scenicznych poszczególnych klas oraz obu polskich przedszkoli w Czeskim Cieszynie zostały przygotowane przez ich wychowawców. W starszych klasach znaczny udział w wymyślaniu i opracowywaniu scenariuszy oraz scenografii do swego występu mieli sami uczniowie. Tradycyjnie ostatnim punktem występów na scenie był program przygotowany osobno przez dziewczyny, a osobno przez chłopaków z najstarszych, dziewiątych klas. Chłopców do występu tradycyjnie przygotował Marek Grycz - dyrektor szkoły. Adekwatnie do tematyki tegorocznego festynu wcielił się w rolę szeryfa. Chłopcy pod jego kierunkiem przygotowali scenki nawiązujące do najpopularniejszych filmów westernowych. Program artystyczny w wykonaniu uczniów to dopiero początek festynowej zabawy Program artystyczny to jedynie początek festynu szkolnego. Jego dalszą, równie ważną…

czerwiec112024

Księstwo Cieszyńskie na mapach z kolekcji Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Nową wystawę można oglądać przez całe lato [nagranie]

CIESZYN / Nową wystawę, prezentującą Księstwo Cieszyńskie na mapach, można podziwiać przez całe lato w Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Kurator Jan Paweł Borowski z bogatej kolekcji kilkuset map ukazujących Księstwo Cieszyńskie wybrał 37 unikalnych egzemplarzy. Wystawa obejmuje między innymi XVI-wieczną mapę Śląska autorstwa Marcina Helwiga, najstarszą zachowaną mapę Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego stworzoną przez Wacława Grodeckiego z końca XVI wieku, oraz najcenniejszy eksponat - samodzielną mapę Księstwa Cieszyńskiego Jana Filipa Andreae, wykonaną między 1730 a 1732 rokiem w Norymberdze, bazującą na mapie Jonasza Nigriniego z 1724 roku. Ponadto, na wystawie znajdują się mapa Jana Wielanda z Atlasu Śląska, mapy z czasów wojen śląskich i sporów granicznych z Węgrami, a także XIX- i XX-wieczne mapy komunikacyjne, turystyczne, kolejowe, obrazujące austriackie spisy powszechne, w tym „Rozsiedlenie ludności polskiej w Księstwie Cieszyńskiem”. Ekspozycja kończy się mapami z okresu plebiscytowego oraz mapą majątków Komory Cieszyńskiej z czasów sporu arcyksięcia Fryderyka Habsburga z państwem polskim o odebrane mu tutejsze włości. Historia Księstwa Cieszyńskiego w…

czerwiec082024

Humor Śląska Cieszyńskiego. Twórczość Janusza Gaudyna omówił Michał Przywara [nagranie]

CZESKI CIESZYN / Z ostatniego w tym roku akademickim wykładu Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatwoego słuchacze wyszli nie tylko z ciekawą wiedzą, ale także rozbawieni. O humorze Janusza Gaudyna w czwartek opowiadał Michał Przywara. Całości nagrania wykładu wysłuchać można tutaj: https://youtu.be/06e1eXnxGuY Mistrz krótkich satyrycznych opowieści Prelegent stwierdził, że Janusz Gaudyn to mistrz krótkich satyrycznych opowieści. W jego utworach znajdziemy krótkie formy literackie – opowiadania i fraszki ukazujące codzienną rzeczywistość czasów, w jakich autor żył i tworzył, a więc połowy XX wieku. Dużo jest w jego utworach ironii względem władz socjalistycznych. Przywara przyznał, że młody czytelnik nie odczyta parodii zebrań partyjnych ani satyry wynikającej z realiów codziennego życia w państwie komunistycznym. Wie, co mówi, gdyż jako wykładowca na uczelni musi tłumaczyć studentom kontekst czasów, w jakich powstały te utwory, ponieważ bez tego nie rozumieją satyry. Nie wiedzą też, jakie sytuacje rzeczywistości tamtych czasów twórca w satyryczny sposób krytykuje. Tymczasem wszystkie opowiadania Gaudyna są związane z codziennością ówczesnego świata. "Gaudyn jest…

czerwiec062024

Ostatnia „Zemsta” przed remontem. Nowe premiery Sceny Polskiej już w Teatrze im. Adama Mickiewicza

CZESKI CIESZYN / Scena Polska Teatru Cieszyńskiego przygotowuje nowy spektakl. Premiera "Zemsty" Aleksandra Fredry odbędzie się 22 czerwca. Będzie to ostatnie spotkanie z widzami w głównej sali Teatru Cieszyńskiego na długi czas, ponieważ budynek teatru jest w remoncie. "Zemstę" dla Sceny Polskiej Teatru Cieszyńskiego wyreżyserowała Julia Mark. Scenografię i kostiumy przygotował Krzysztof Małachowski. Próba generalna odbędzie się w piątek 21 czerwca o godz. 10:00, premiera natomiast w sobotę 22 czerwca o godz. 17:30. Bilety w przedsprzedaży zakupić można tutaj. Aleksander Fredro Aleksander Fredro (1793-1876) to największy polski komediopisarz. Jego arcydzieła: Zemsta, Śluby panieńskie, Pan Jowialski oraz Mąż i żona, Damy i huzary są stałymi pozycjami polskiego repertuaru klasycznego. Największą siłą Fredry jest jego realizm, niezwykła zdolność widzenia ludzi i obyczajów społeczeństwa XIX wieku oraz talent ukazywania tych ludzi i ich zachowań w typach scenicznych i sytuacjach komediowych. O spektaklu Tematem Zemsty, komedii napisanej wierszem (prawdopodobnie w 1833 r.) jest spór dwóch powiatowych dygnitarzy (Cześnika Raptusiewicza i Rejenta Milczka) o zrujnowany zamek,…

czerwiec052024

Muzyczne pożegnanie czerwca we Frysztacie. MK PZKO zaprasza na Festyn Muzyczny

KARWINA FRYSZTAT / Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego Karwina-Frysztat zaprasza na Festyn Muzyczny. Jest to nowe przedsięwzięcie w kalendarzu imprez. Rozmawiamy o nim z Kazimierzem Kondziołką — pomysłodawcą wydarzenia. Imprezę zaplanowano na sam koniec czerwca - 29.06 od godziny 16:00. Festyn Muzyczny to nowa impreza w waszym bogatym kalendarzu wydarzeń. Skąd pomysł? Chcieliśmy jakoś zapełnić lukę po Dolańskim Grómie. Organizatorzy Grómu zdecydowali, że w tym roku akcji jest bardzo dużo i chcą odpocząć od organizowania tak ogromnej imprezy, jak Gróm. Tak więc zdecydowaliśmy się na mniejszą, bardziej kameralną, rodzinną imprezę. I wymyśliliśmy właśnie Festyn Muzyczny. A więc można powiedzieć, że będzie to taka miniaturka Grómu w roku, w którym nie jest organizowany? Takiego określenia chciałbym uniknąć. Nie chciałbym, by nasze wydarzenie było kojarzone z "Grómem". Jest to po prostu nowa impreza, której jeszcze nie było w naszym Domu Polskim w Karwinie-Frysztacie. A właściwie w ogrodzie naszego Domu Polskiego. Jeszcze nie robiliśmy w naszym ogrodzie żadnej plenerowej imprezy z muzyką. Chcemy…

czerwiec042024

Czy Kotynowie byli naszymi przodkami? Co mogło się wydarzyć w II wieku na terenach dzisiejszego Śląska Cieszyńskiego? [nagranie]

CIESZYN / W środę 29 maja w Muzeum Śląska Cieszyńskiego odbyła się prelekcja dr Michaela Morysa-Twarowskiego w ramach „Spotkań Szersznikowskich”. Historyk opowiadał o starożytności, cesarzu Marku Aureliuszu, celtyckim ludzie Kotynów oraz faktach i mitach w filmie "Gladiator" Ridleya Scotta. Szczególną uwagę poświęcił wydarzeniom, które miały miejsce (lub mogły mieć miejsce) w II wieku na terenach dzisiejszego Śląska Cieszyńskiego. Majowe „Spotkanie Szersznikowskie” nosiło tytuł: "Czy Rzymianie marzyli o Śląsku Cieszyńskim? Marek Aureliusz, lud Kotynów i ziemie nad Olzą". Historyk podkreślał, że historia regionu nie zaczyna się w 1290 roku wraz z powstaniem Księstwa Cieszyńskiego, ani w 810 roku, kiedy rzekomo spotkało się trzech braci Mieszko, Leszko i Cieszko. Morys-Twarowski wyjaśnił, że legenda o trzech braciach to wymysł z XIX wieku. Kto zamieszkiwał w starożytności tereny obecnie znane jako Śląsk Cieszyński? W starożytności na terenach dzisiejszego Śląska Cieszyńskiego mieszkał lud Kotynów. Twarowski nawiązał do filmu "Gladiator", sugerując, że Kotynowie mogli być wśród barbarzyńców walczących z generałem Maximusem. Wskazał też, że filmowi bohaterowie…

czerwiec032024

MUR na wesoło. Humor Śląska Cieszyńskiego w twórczości Janusza Gaudyna przybliży Michał Przywara

CZESKI CIESZYN / Tym razem uczestnicy wykładu Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatwoego nie tylko zdobędą wiedzę, ale także będą się dobrze bawić. Czerwcowy wykład MUR-u odbędzie się w czwartek, 6 czerwca o godzinie 17:00 w Centrum Polskim KP przy ul. Strzelniczej. Temat: "Humor Śląska Cieszyńskiego—Janusz Gaudyn” Wykładowca omówi cechy charakterystyczne humoru Śląska Cieszyńskiego, elementy komizmu w twórczości polskich autorów z Zaolzia, z wyszczególnieniem twórczości Janusza Gaudyna (z okazji 40. rocznicy jego śmierci). Prelegent: Mgr Michał Przywara, Ph.D. Wykładowca literatury polskiej na polonistyce Uniwersytetu Ostrawskiego. Pracę doktorską pt. „Literatura na Śląsku Cieszyńskim po 1989 roku” obronił na Uniwersytecie Masaryka w Brnie. Poza działalnością akademicką jest także animatorem kultury polskiej na Zaolziu. Od 2020 r. kieruje Centrum Polskim Kongresu Polaków. (mat. pras)

maj202024

Do zakochania jeden krok. O duszy i pięknie karpackich strojów ludowych opowiadała w karwińskiej bibliotece Małgorzata Kiereś

KARWINA-FRYSZTAT / W Oddziale Literatury Polskiej Biblioteki Miejskiej w Karwinie odbyło się spotkanie z Małgorzatą Kiereś. Etnografka, wykładowczyni akademicka, emerytowana kierownik Muzeum Beskidzkiego im. Andrzeja Podżorskiego w Wiśle opowiedziała o strojach ludowych noszonych przez mieszkańców polskich Karpat. Sporo uwagi poświęciła na porównania. Słuchacze mieli więc okazję dowiedzieć się, czym różni strój Górali Śląskich od strojów innych grup etnicznych zamieszkujących Karpaty. Wykładu "Do zakochania jeden krok. O duszy i pięknie karpackich strojów ludowych" mogli posłuchać w czwartek 16 maja. Wspólna kobieca bielizna, różne nakrycie głowy Wspólna w całych Karpatach jest kobieca bielizna. Wszędzie na terenie polskich Karpat występuje ciasnocha, czyli przylegająca do ciała halka z jednym ramiączkiem przyszytym na skos. Jeśli chodzi koszulkę, to jedynie w Beskidzie Śląskim zachował się kabotek o archaicznym kroju. Góralki z Żywiecczyzny, Spiszu i Orawy noszą bluzki innego typu niż góralki z Beskidu Śląskiego. Ponadto Góralki Śląskie wyróżniają się na tle pozostałych również tym, że nie noszą kwiecistych spódnic. W Beskidzie Śląskim na białą, niewidoczną spod…

maj182024

Młodzi do piór (albo klawiatur)! Można wziąć udział w najstarszym konkursie literackim w Polsce — LIPA 2024

BIELSKO BIAŁA / — Lipa to niezwykła, ważna impreza, z już ponad czterdziestoletnią tradycją. Ma zasięg ogólnopolski, ale na szczęście nie stosuje miar sportowych. Jest aż sześćdziesiąt równorzędnych nagród. I tak powinno być tam, gdzie mamy do czynienia z dziećmi, mało odpornymi na porażkę, i ze sztuką z natury niewymierną — podkreśla Tomasz Jastrun, przewodniczący jury tego niezwykłego konkursu. Konkurs, wpierw jako wojewódzki, a od 21 lat jako ogólnopolski organizuje Spółdzielnia Mieszkaniowa „Złote Łany” w Bielsku-Białej. Organizatorzy zapraszają piszących po polsku uczniów szkół podstawowych i średnich z kraju i zagranicy. Tematyka i rodzaj literacki utworów są dowolne, a liczba prac ograniczona do sześciu tekstów. W przypadku utworów prozatorskich lub prób dramatycznych objętość prac ograniczono do pięciu stron znormalizowanego maszynopisu (9 000 znaków). Prace można przesłać do 20 czerwca Warunkiem udziału jest nadesłanie samodzielnie napisanych utworów (nigdzie wcześniej niepublikowanych) w trzech egzemplarzach. Teksty należy opatrzyć słownym godłem (pseudonimem); to samo godło trzeba wpisać do karty zgłoszenia. Utwory można nadsyłać pocztą lub…

maj172024

Noc Muzeów. Odkryj sekrety muzeów pod osłoną nocy

REGION / Trudno jest obejść wszystkie placówki, które w maju otworzą swe podwoje o nietypowej porze w ramach akcji Noc Muzeów. Zapoczątkowana w Berlinie i powszechna w wielu europejskich miastach akcja kulturalna polega na tym, że muzea i inne instytucje udostępniają swoje wnętrza zwiedzającym w nietypowych porach, późnym popołudniem i w nocy i to w dodatku całkowicie za darmo. Ogólnopolska Noc Muzeów 2024 odbędzie się w Polsce w nocy z 18 na 19 maja 2024 roku. Część placówek w regionie zdecydowała się przesunąć termin Nocy Muzeów, aby umożliwić większej liczbie zwiedzających skorzystanie z ich bogatej oferty. W związku z tym w niektórych miejscowościach powiatu cieszyńskiego Noc Muzeów już się odbyła, w innych dopiero się odbędzie. W Republice Czeskiej XX edycja Festiwalu Noce Muzeów, organizowanego corocznie przez Stowarzyszenie Muzeów i Galerii Republiki Czeskiej we współpracy z Ministerstwem Kultury i innymi placówkami kulturalnymi trwać będzie od 17 maja do 15 czerwca. Ogólnoczeskie otwarcie 20. edycji Festiwalu Noce Muzeów odbędzie się w piątek…

maj172024

Podsumowanie Spotkania Wiosennego i planowanie wycieczki. Majowe spotkanie Sekcji Kobiet

CZESKI CIESZYN / W środę Sekcja Kobiet Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej spotkała się w Centrum Polskim KP w siedzibie ZG PZKO. Panie podsumowały niedawne Spotkanie Wiosenne oraz omówiły plany na nadchodzącą wycieczkę. Spotkanie Wiosenne, które odbyło się 20 kwietnia w Domu Polskim PZKO w Karwinie-Frysztacie, zostało uznane za bardzo udane. Panie wyraziły zachwyt nad występem „Teatrzyku Bez Kurtyny”, zwracając uwagę na odpowiednią dla średniej wieku publiczności tematykę spektaklu. Kolejną część spotkania poświęcono omówieniu planowanej wycieczki po Polsce. Anna Piszkiewicz, przewodnicząca Sekcji Kobiet, przekazała niezbędne informacje dotyczące wyjazdu. Panie dyskutowały na temat kosztów, zastanawiając się, gdzie można zredukować wydatki. Na zakończenie omówienia spraw organizacyjnych panie złożyły życzenia urodzinowe Bronisławie Turoniowej z Gródku. (indi)

maj152024

Ogłoszono wyniki egzaminów wstępnych do szkół średnich. Zobacz, ilu uczniów we wrześniu zasiądzie w ławkach pierwszych klas w „gimplu” i w polskiej klasie „handlówki”

CZESKI CIESZYN / Wyniki egzaminów wstępnych do szkół średnich zostały już ogłoszone. Wiemy zatem, ilu uczniów od września zasili Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego oraz polską klasę Akademii Handlowej w Czeskim Cieszynie. Do pierwszych klas "Gimpla" od września uczęszczać będzie 90 osób. Tyle było miejsc. Nie oznacza to bynajmniej, że tylko tylu było chętnych. Jak powiedziała nam Maria Jarnot, dyrektor Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Czeskim Cieszynie osiem osób nie dostało się do szkoły, gdyż nie zdobyło wystarczającej liczby punktów podczas egzaminów. Trzy osoby, chociaż zdobyły potrzebne punkty, nie mogły zostać przyjęte ze względu na ograniczoną liczbę miejsc. - Mieliśmy 125 zgłoszeń. Z tym że część zgłaszających się miała naszą szkołę na drugim i trzecim miejscu - dodaje Jarnot. Również w "Handlówce" nie wszyscy chętni zdali. We wrześniu liczba uczniów pobierających naukę w Akademii Handlowej w języku polskim wzrośnie o osiem osób. - Niestety jednego spośród chętnych nie mogliśmy przyjąć, nie zdobył wystarczającej liczby punktów - wyjaśnia Beata Hupka. Tegoroczne nowości…

maj142024

Najnowsza premiera Sceny Lalek „Bajka” Teatru Cieszyńskiego już w najbliższą sobotę. Zobaczcie przygody Jasia i Małgosi

CZESKI CIESZYN / Scena Lalek Bajka Teatru Cieszyńskiego przygotowała nowy spektakl. Premiera bajki o Jasiu i Małgosi w polskiej wersji językowej zaplanowana jest na najbliższą sobotę (18 maja) o godzinie 16:00. "W domu jest nudno, dlaczego więc nie wybrać się do lasu? Janek jest harcerzem i z wszystkim sobie poradzi, ale tylko razem ze starszą siostrą Gosią można przeżyć prawdziwą przygodę pełną mocnych wrażeń. Las jest przecież tajemniczy i pełen niespodzianek. A jeśli ktoś zastawi na dzieci pułapkę? Pachnącą i całą z piernika?" - tak rekomenduje swą najnowszą produkcję Scena Lalek Bajka. Bajkę w reżyserii Jakuba Tomoszko po raz pierwszy obejrzeć będzie można w sobotę 18 maja o 16:00. Kolejne spektakle odegrane zostaną 20, 21, 22 i 23 maja. Bilety zakupić można na stronach internetowych Teatru Cieszyńskiego. Uwaga! Do Teatru Cieszyńskiego innym wejściem Wybierając się do Teatru Cieszyńskiego, pamiętajmy, że w związku z trwającą przebudową główne wejście od ulicy Ostrawskiej jest tymczasowo zamknięte i służy wyłącznie jako wyjście awaryjne. Odwiedzając teatr,…

maj132024

Wielopokoleniowy „Maj nad Olzą”. „Doły” też mają swój festiwal folklorystyczny

KARWINA-FRYSZTAT / Wypełniona widzami po brzegi sala Domu Polskiego PZKO w Karwinie-Frysztacie, a na scenie trzy pokolenia wykonawców. Tak wyglądała XXVII edycja festiwalu "Maj nad Olzą". Organizuje go Zarząd Miejscowego Koła PZKO w Karwinie-Darkowie. Ze względów lokalowych wydarzenie po raz czwarty odbyło się we Frysztacie. "Maj nad Olzą" to nie tylko festiwal folklorystyczny. To wydarzenie, które buduje mosty pomiędzy pokoleniami, kulturami i tradycjami, inspirując do dalszego pielęgnowania dziedzictwa kulturowego. W niedzielne popołudnie 12 maja na scenie wystąpili wykonawcy reprezentujący wszystkie pokolenia. — Moją wizją było to, by były wszystkie generacje. I tak na scenie zobaczyliśmy trzy pokolenia. Były dzieci pięcioletnie, byli chórzyści mający ponad osiemdziesiąt lat, byli młodzi tancerze z "Olzy" — wyjaśnia Piotr Sztuła - prezes MK PZKO Karwina-Darków. Sztuła wyjaśnia też, dlaczego podczas ustalania repertuaru prym wiedzie folklor. — Folklor jest nosicielem tradycji, w folklorze jest wszystko to, co było przedtem. Folklor jest ważny nie tylko po to, byśmy wiedzieli, jak żyli nasi dziadkowie, pradziadkowie. Ważne jest też…

maj122024

„Jestem zdrów i w dobrym nastroju…”. Co pisali żołnierze z frontów wielkiej wojny do dyrektora bytomskiego sierocińca? [nagranie]

CIESZYN / W Muzeum Śląska Cieszyńskiego trwa wystawa pod tytułem "Jestem zdrów i w dobrym nastroju...", prezentująca wybrane pocztówki wysłane przez żołnierzy podczas I wojny światowej. Zbiór ponad 150 pocztówek, będących korespondencją adresowaną do jednej osoby - Franza Samola, dyrektora sierocińca Fundacji Cesarza Wilhelma w Bytomiu, jest niezwykłą ciekawostką. Nadawcy, głównie wychowankowie placówki, przekazywali informacje z frontów, lazaretów i ośrodków rekonwalescencyjnych. Ta kolekcja stanowi ważne źródło informacji o wydarzeniach wojennych oraz relacjach społecznych, szczególnie na Górnym Śląsku. Wernisaż wystawy w Cieszynie odbył się 8 maja. Marcin Droń z Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, który wspólnie z Joanną Lusek przygotował wystawę i publikację, opowiedział o unikalnej kolekcji pocztówek. Wystawa obejmuje wybrane przykłady pocztówek. Ukazują one życie na froncie, jak również wydarzenia związane z Górnym Śląskiem. Lusek i Droń przygotowali także publikację książkową. Podczas wernisażu Marcin Droń pokazał kilka interesujących przykładów pocztówek. Były wśród nich zdjęcia (papier fotograficzny na odwrocie był od razu zadrukowany jak pocztówka), jak i przykładowo z rysunkami okopów i…

maj112024

Lektury na wiosenne wieczory. Marek Bystroń poleca

Jesteście ciekawi, po jakie lektury sięgają mieszkańcy Zaolzia? Dzisiaj Marek Bystroń, prezes Macierzy Szkolnej w RC, poleca dwie lektury. Przekonuje, że książki te skłonią do głębszych przemyśleń nad sensem życia oraz wartościami, które są dla nas najważniejsze. Bystroń poleca książki autorstwa młodej kapłanki Husyckiego Kościoła Czechosłowackiego. W książce "Deník farářky" Martina Viktori Kopecká przedstawia historię młodej pastor zmagającej się z własnymi wątpliwościami, wyzwaniami i przeciwnościami, zarówno w sferze osobistej, jak i zawodowej. W sposób bardzo autentyczny ukazuje codzienne wyzwania i trudności, z którymi boryka się ksiądz. Natomiast "Zpověď farářky" M. V. Kopecké jest poruszającą i inspirującą historią, która skłania do refleksji nad sensem życia, wiarą i miłością. Autorka przedstawia w niej historię młodej kobiety, która po trudnych doświadczeniach decyduje się zostać kapłanką Kościoła Husyckiego. Książka ta porusza wiele ważnych tematów, takich jak walka ze złem, przebaczenie, miłosierdzie i wiara w Boga. Jest to także opowieść o sile ludzkiego ducha i determinacji w osiąganiu celu oraz o znaczeniu nauki i rozwoju…

maj112024

Ile sukien miała księżna Elżbieta Lukrecja? O ostatniej Piastównie na cieszyńskim tronie opowiedział Władysław Michał Żagan [nagranie]

CZESKI CIESZYN / — Mimo przeciwności losu, jakie napotkały Elżbietę Lukrecję w życiu, należy ją uznać za władczynię wybitną. Nieugięta i bezkompromisowa stała na straży Księstwa Cieszyńskiego, rozgrywając umiejętnie nawet najtrudniejsze partie politycznej gry o tron. Warto jednak spojrzeć na Elżbietę Lukrecję nie tylko jako na dobrego stratega i polityka, lecz przede wszystkim jako na kobietę, która posiadała swoje pasje i pragnienia, która chciała kochać, ale nigdy nie zaznała prawdziwej miłości — mówi o ostatniej władczyni Księstwa Cieszyńskiego z rodu Piastów Władysław Michał Żagan. Prelegent przybliżył postać Elżbiety Lukrecji nie tylko jako księżnej, ale jako człowieka. Opowiadał o jej wyjątkowo nieudanym małżeństwie, z którego uwolniło ją objęcie władzy w Cieszynie, o jej uporze, determinacji i odwadze, które pozwoliły jej tę władzę objąć. Pośmiertny spis inwentarza źródłem wiedzy o życiu człowieka Słuchacze dowiedzieli się m.in. tego, jakie księżna posiadała suknie, jakie elementy zastaw stołowych wykazano po jej śmierci w spisie inwentarza. — W inwentarzach Księżnej Elżbiety Lukrecji widelców odnotowano jedenaście. Dla…