indi – Strona 14

listopad152023

Do czego może przydać się wiedza z biologii, fizyki i chemii? Uczniowie przekonali się, że nie tylko do zaliczenia kolejnej klasy

CZESKI CIESZYN / W środę 15 listopada w salach Polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Czeskim Cieszynie odbyły się warsztaty przyrodnicze. Brali w nich udział uczniowie klas dziewiątych zaolziańskich polskich szkół podstawowych. Podczas zajęć doświadczalnych w klasopracowniach biologii, chemii oraz fizyki mieli okazję przekonać się, że wiedza z tych przedmiotów wykorzystywana jest w praktyce. — Chcieliśmy przedstawić uczniom ciekawostki, których normalnie w szkole nie przerabiamy. Uczniowie zajmowali się z analizami, które na co dzień nie są spotykane w programie nauczania chemii — wyjaśniła naszej redakcji Monika Rzymanek - nauczycielka chemii z Polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Czeskim Cieszynie. Przykładowo, uczniowie nie tylko zobaczyli, ale i samodzielnie wypróbowali, jak pobiera się i porównuje odciski palców czy zobaczyli, jak bada się próbki krwi. Badania chemiczne wykorzystywane w kryminalistyce bardzo ciekawiły młodych ludzi. Zajęcia praktyczne z chemii prowadzili studenci z Wyższej Szkoły Chemiczno-Technologicznej w Pradze w ramach programu „Hodina moderní chemie“ (pol. Godzina nowoczesnej chemii). Czym innym jest mówienie o tym, a…

listopad152023

Świętomarcińskie młode wino, gęsina i rogale. Działo się na zamku w Kończycach Wielkich!

KOŃCZYCE WIELKIE / Dzień św. Marcina, czyli 11 listopada, interesuje nie tylko noszących to imię. Związane są z nim bowiem konkretne tradycje. Nie tylko na Morawach dzień św. Marcina to święto wina. Dzień ten kojarzony jest także z gęsiną i specyficznymi, świętomarcińskimi słodkimi rogalami. Niczego z wyżej wymienionych nie zabrakło w minioną sobotę, 11 listopada, w Pałacu w Kończycach Wielkich. Prowadzący tam winnicę "Chatou Kończyce Wielkie" Marcin Lipski, odziany w kostium nawiązujący do swego patrona, godnie witał tego dnia gości. - Dzień św. Marcina to tradycyjnie święto młodego wina. Święto u nas, w Polsce trochę zaniedbane. Natomiast bardzo popularne jest w całych Czechach, a przede wszystkim na Morawach Południowych, gdzie winiarze każdego roku 11 listopada o godzinie 11:11 otwierają pierwszą butelkę młodego wina z danego roku. Tak samo zrobiliśmy dzisiaj u nas. Chcemy bowiem tę tradycję winiarską pielęgnować na naszych ziemiach, ponieważ wino i tradycje winiarskie przywędrowały do nas już w XIV wieku - wyjaśnia Marcin Lipski. właściciel winnicy i prezes…

listopad142023

Cieszyński Jarmark Świąteczny tym razem odbędzie się w Czeskim Cieszynie

CZESKI CIESZYN / 25 i 26 listopada na Rynku Czeskiego Cieszyna odbędzie się Cieszyński Jarmark Świąteczny. Zaprezentują się rękodzielnicy i pracownie rękodzieła artystycznego – głównie z Polski, ale nie tylko. Na odwiedzających będą czekały m.in. oryginalne prezenty świąteczne, ceramika i biżuteria artystyczna, ozdoby, świąteczne dekoracje, ręcznie szyte zabawki, maskotki, makatki, torby oraz ubrania i wiele innych. Nie zabraknie też czegoś pysznego na ząb. Będą sery, wędliny, kołacze, pierniki, miody, churrosy, chałwa, langosze… Z pewnością każdy odwiedzający znajdzie coś dla siebie! Organizatorem imprezy jest Pracownia „Pat the Cat”, która od 10 lat odpowiada za jarmarki rękodzieła odbywające się w Cieszynie oraz – od 2022 r. – także w Skoczowie. – Sama jestem rękodzielnikiem i przez wiele lat uczestniczyłam w różnych imprezach rękodzielniczych w Polsce i Czechach. Jednak brakowało mi takiej imprezy w Cieszynie, dlatego w 2013 r., razem z mężem, zorganizowaliśmy pierwszy Cieszyński Jarmark Piastowski. Było to w sierpniu 2013 r. Oczywiście wcześniej w Cieszynie odbywały się podobne imprezy, na przykład…

listopad142023

Członkowie stowarzyszenia Rodzina Katyńska spotkali się przy pomniku na Konteszyńcu. Wspominali przodków, którzy walczyli o niepodległą Polskę

CZESKI CIESZYN / W przeddzień Święta Niepodległości Polski, 10 listopada, członkowie stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Republice Czeskiej spotkali się przy pomniku na Konteszyńcu. Złożyli kwiaty przy tablicach upamiętniających ofiary zbrodni katyńskiej. — Te tablice przypominają nam wszystkich tych, którzy tworzyli nasze rodziny, a których nie mogliśmy poznać — mówił Jan Ryłko, prezes Rodziny Katyńskiej w RC. — Wszyscy ci, których wspominamy, to byli polscy patrioci, którzy walczyli o niepodległą ojczyznę — dodał. https://www.youtube.com/shorts/4CYjmyXIfMc Aby te wspomnienia pomogły nam przekazywać doświadczenia przeszłych generacji przyszłym Ofiary zbrodni katyńskiej uczczono też wspólną modlitwą, którą poprowadzili ksiądz Sebastian Jarczyk i pastor Martin Piętak. — Chcę w tej chwili prosić Cię o żywych. O nas żywych, którzy mamy taką krótką pamięć. Tak szybko zapominamy o tym, co się wydarzyło w przeszłości. Chcemy Cię prosić Panie, aby ta dzisiejsza chwila wspomnienia przywiodła nam znów ku pamięci wszystko to, od czego Ty chcesz nas ochraniać. Chcę Cię prosić Panie, aby te wspomnienia pomogły nam przekazywać doświadczenia przeszłych…

listopad132023

Znamy wyniki konkursu gwar. Zobacz, kto wystąpi w finale XIX edycji konkursu „Po cieszyńsku po obu stronach Olzy”

CIESZYN / Dwa (8 i 9 listopada) dni trwały przesłuchania uczestników Konkursu Gwar „Po cieszyńsku po obu stronach Olzy” (pisaliśmy). Uczestnicy konkursu - dzieci i młodzież recytowali teksty napisane gwarą – zarówno te znanych autorów, jak i swoje własne teksty, albo utwory spisane przez dziadków. Jury pracowało w składzie: Prof. Jadwiga Wronicz – przewodnicząca jury, emerytowana profesor zakładu Dialektologii Polskiej Instytutu Języka Polskiego PAN; Leszek Richter – członek, prezes Sekcji Ludoznawczej przy Zarządzie Głównym Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego; Jadwiga Palowska – znawca folkloru dolańskiego, długoletni kierownik dziecięcych zespołów folklorystycznych w Karwinie–Frysztacie; Tomasz Sochacki – absolwent etnologii UŚ w Cieszynie, miłośnik gwary cieszyńskiej oraz Adam Cekiera - sekretarz, przedstawiciel Górnośląskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Katowicach. WYNIKI: KATEGORIA A (3 – 6 lat): I Miejsce nie przyznano Miejsce II Marta Dyląg (Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 3 w Ustroniu) Miejsce III ex aequo Nadia Ferfecka (Oddział Przedszkolny przy Szkole Podstawowej im. Tadeusza Kościuszki w Górkach Wielkich) Radek Marekwica (Szkoła Podstawowa z Polskim Językiem Nauczania…

listopad132023

Zaskakująca podróż cierlickiego zbójnika na Daleki Wschód. Niesamowite przedstawienie uczniów i przedszkolaków z Cierlicka

CIERLICKO / W niedzielne popołudnie 12 listopada w Domu Kultury w Cierlicku wystawiono spektakl muzyczny pt. Bajka zbójnicka autorstwa i reżyserii Ireny Włosok. Wystąpiły wszystkie dzieci ze Szkoły Podstawowej i Przedszkola z Polskim Językiem Nauczania im. Żwirki i Wigury w Cierlicku. Irena Włosok scenariusz przygotowała, korzystając ze znanych bajkowych motywów. Osadziła je jednak w regionalnych realiach. Główny bohater — zbójnik Jura, który uzdrowił orientalną księżniczkę, pochodził bowiem w bajce z Cierlicka. Przedstawienie wystawione zostało dla szerokiej publiczności w niedzielne popołudnie 12 listopada w Domu Kultury w Cierlicku. Wcześniej, w piątek, obejrzały go dzieci z okolicznych szkół. Z małej szkoły wielcy ludzie — Pomysł, by wystawić spektakl, w który zaangażowane będą wszystkie dzieci z polskiego cierlickiego przedszkola i szkoły powstał już trzy lat temu. Tadek napisał wtedy wniosek do Funduszu Rozwoju Zaolzia na dofinansowanie tego przedsięwzięcia. Ale jego realizację uniemożliwiła nam wtedy pandemia. I tak przedstawienie zrealizowaliśmy dopiero w tym roku i spektakl dedykowaliśmy właśnie Tadkowi — wyjaśniła, witając widownię, Barbara…

listopad132023

1918 metrów dla uczczenia niepodległości. Zobacz, jak turyści z Zaolzia uczcili polskie święto narodowe

CIESZYN, REGION / W sobotę 11 listopada Polacy na całym świecie świętowali rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości po zakończeniu I wojny światowej. Nie inaczej było na Zaolziu. Turyści zrzeszeni w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Sportowym "Beskid Śląski" w RC z tej okazji włączyli się w promowaną od kilku lat przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” akcję "Biegów Niepodległości". Turyści jednak formułę biegu zamienili na spacer. — Zamiast biegu zorganizowaliśmy spacer niepodległości. Chodzi o to, żeby się spotkać i przypomnieć tę tak ważną dla Polaków rocznicę — wyjaśnia Halina Twardzik, prezes PTTS "Beskid Śląski" w RC. — Wydarzenie organizujemy już od sześciu lat - dodaje. Trasa spaceru niepodległości Spacer Niepodległości wyruszył w sobotni poranek spod Zamku w Cieszynie. Trasa miała dwie, liczące po 1918 metrów części. "Beskidziocy" odwiedzili także Cmentarz Komunalny, gdzie pochylili się nad grobem zasłużonych dla miasta działaczy. Oprócz Cieszyna Spacery Niepodległości organizowane przez PTTS "Beskid Śląski" w RC odbywały się także w innych zaolziańskich miejscowościach. Już 7 listopada Bieg Niepodległości zorganizowano w…

listopad102023

11 listopada — Narodowe Święto Niepodległości. Zobacz, co przygotowali organizatorzy uroczystości w Cieszynie

CIESZYN / Jak co roku 11 listopada w całej Polsce obchodzone jest Narodowe Święto Niepodległości. W Polsce to święto państwowe jest dniem wolnym od pracy. Uroczyste obchody odbywają się więc w godzinach przedpołudniowych i okołopołudniowych. Nie inaczej będzie w Cieszynie. A jako że w tym roku dzień ten wypada w sobotę, to i Polacy z Zaolzia mają większą możliwość wziąć udział w uroczystych obchodach tego święta. Tegoroczny program uroczystości przedstawia się następująco:9:00, Nabożeństwo ekumeniczne, Kościół Jezusowy10:30, Manifestacja patriotyczna, Plac Wolności12:00, Biało-Czerwone Święto, Rynek Lekcja Śpiewu Patriotycznego Od wielu już lat państwo Cichomscy przygotowują na ten dzień śpiewnik patriotyczny. Jest on rozdawany chętnym, po czym na płycie rynku odbywa się wspólne śpiewanie polskich pieśni patriotycznych. Zobacz, jak śpiewano w ubiegłym roku, kiedy z uwagi na remont płyty Rynku Lekcja Śpiewania Patriotycznego odbyła się w dużej sali Domu Narodowego. https://youtu.be/vU0IzLaTjno Obchody w innych miejscowościach regionu Obchody organizowane są także w innych miejscowościach regionu. Ciekawą propozycję ma przykładowo Pogórze. Organizowana tam będzie Niepodległościowa…

listopad102023

Najpiękniejsza kobieta swoich czasów z kompleksami. Bohaterką MUR-u była księżna Elżbieta znana jako Sisi [nagranie]

CZESKI CIESZYN / Bohaterką listopadowego wykładu Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego była księżna Elżbieta Bawarska znana jako Sisi. Postać tę przybliżył 9 listopada Wojciech Święs, historyk Muzeum Śląska Cieszyńskiego. W swej prelekcji pt. "Sisi. W 125. rocznicę śmierci cesarzowej Elżbiety Bawarskiej" skupił się jednak nie na suchych faktach historycznych. Podjął próbę analizy skomplikowanych relacji psychologicznych, w jakich na przestrzeni swego dość długiego, jak na owe czasy, życia Sisi tkwiła. Z opowieści historyka wyłania się postać niewątpliwie skomplikowana, której przyszło zmagać się z wieloma trudnościami emocjonalnymi. Jej dorosłe życie można by w skrócie podzielić na dwa etapy. Ich granicznym momentem była śmierć pierworodnej córki. Dzisiaj byłaby celebrytką Prelegent przyznał, że Sisi dzisiaj byłaby celebrytką. Słynęła ze swej nadzwyczajnej urody, ale także nadzwyczajnej o nią dbałości i rozlicznych dziwactw. Zapamiętana została jako wiecznie młoda, gdyż w wieku 30 lat zabroniła się portretować. Sisi nie dosostosowywała się do dworskich etykiet, wzbudzając tym liczne kontrowersje wokół swej osoby. Zmarła w wieku 60 lat na skutek zamachu…

listopad092023

Konkurs Gwar „Po cieszyńsku po obu stronach Olzy”. Trwają przesłuchania

CIESZYN / Wczoraj i dziś od rana w Domu Narodowym w Cieszynie trwają przesłuchania Konkursu Gwar "Po cieszyńsku po obu stronach Olzy". Jak wynika już z samej nazwy konkursu, udział biorą w nim recytatorzy z obu części przedzielonego graniczną rzeką Olzą Śląska Cieszyńskiego. Konkurs ma już długoletnią tradycję. Organizują go Górnośląski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Katowicach, Zarząd Główny Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej oraz Sekcja Ludoznawcza ZG PZKO w Republice Czeskiej. Od dobrych kilku lat przesłuchania i późniejszy koncert laureatów odbywają się w Cieszyńskim Ośrodku Kultury "Dom Narodowy". Instytucja ta wzięła też na swe barki sporo spraw organizacyjnych związanych z przyjmowaniem zgłoszeń i organizacją konkursu. Dzieci i młodzież recytują teksty napisane gwarą - zarówno te autorstwa znanych pisarzy, jak i utwory spisane przez ich dziadków lub tworzone przez siebie. Koncert laureatów już 24 listopada Najlepszych gwarowych recytatorów — laureatów tegorocznej, XIX już edycji konkursu wysłuchać będzie można podczas Koncertu Finałowego. Zaplanowano go na 24 listopada o godz. 16:00…

listopad092023

Małe Jesienne Do Re Mi. Koncertowali chórzyści z Polskiej Szkoły Podstawowej w Czeskim Cieszynie [wideo]

CZESKI CIESZYN / Tradycyjnie działające przy Polskiej Szkole Podstawowej w Czeskim Cieszynie chóry Trallala i Trallalinki zaprosiły na koncert pod hasłem Małe Jesienne Do Re Mi. Tym razem gościnnie wystąpił oprócz organizatorów także chór Štývarův dětský sbor z Trzyńca. Koncert odbył się we wtorkowe popołudnie 7 listopada w Kinie Central. Wszystkie trzy chóry zaprezentowały bardzo zróżnicowany tak pod względem muzycznym, jak i językowym repertuar. Od ludowych piosenek z regionu Śląska Cieszyńskiego, poprzez utwory hiszpańskie po indiańskie. Od klasyki utworów dziecięcych, poprzez jesienne piosenki z różnych kultur, na kompozycjach własnych kończąc. https://youtube.com/shorts/PFMMaBAe4LI?feature=share Koncert poprowadziła Beata Brzóska - nauczycielka PSP Czeski Cieszyn, dyrygentka chórów Trallala i Trallalinki. (indi)

listopad072023

„Sisi. W 125. rocznicę śmierci cesarzowej Elżbiety Bawarskiej”. Wykład MUR-u już w najbliższy czwartek

CZESKI CIESZYN / Listopadowe spotkanie Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego odbędzie się już w najbliższy czwartek 9 listopada o godz. 17:00 w salce Centrum Polskiego przy ul.Strzelniczej. Wojciech Święs opowie o cesarzowej Elżbiecie Bawarskiej, znanej jako Sisi. W tym roku bowiem przypada 125. rocznica jej śmierci. Wykład nawiązuje do poprzedniego wykładu o Franciszku Józefie. Wykład „Sisi. W 125. rocznicę śmierci cesarzowej Elżbiety Bawarskiej” ma na celu nie tylko przedstawienie podstawowych faktów z życia cesarzowej, ale także konfrontowanie obecnych narracji z mitami, które narosły wokół jej postaci. Tematem spotkania będzie też analiza relacji cesarzowej z najbliższymi, a także wpływ tych relacji na jej skomplikowaną osobowość. O prelegencie Prelegent: Mgr Wojciech Święs to absolwent socjologii, historii i studiów podyplomowych z bibliotekoznawstwa na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, doktorant historii na UniwersytecieOstrawskim. W latach 2011 - 2021 pracował w Książnicy Cieszyńskiej, od 2021 roku jest pracownikiem Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Jest autorem kilkunastu wystaw oraz kilkudziesięciu artykułów naukowych i popularnonaukowych na temat historii Śląska Cieszyńskiego. Jest członkiem Zarządu Polskiego…

listopad042023

Macierz Szkolna w Republice Czeskiej. Plany, osiągnięcia i bolączki [WYWIAD]

CZESKI CIESZYN, REGION / Zbliża się Walne Zgromadzenie Macierzy Szkolnej w Republice Czeskiej. O tym, co ostatnio udało się Macierzy zrealizować, jakie są plany, a jakie bolączki tej jakże ważnej dla polskiego życia społecznego na Zaolziu organizacji rozmawiamy z jej prezesem Markiem Bystroniem. Zacznijmy może od przedstawienia najważniejszych działań Macierzy i najbliższych planów. Jeśli chodzi o plany Macierzy na przyszłość, a więc na następną trzyletnią kadencję, to chcemy kontynuować nasze tradycyjne imprezy. Mamy taką wizję, żeby dla każdej grupy wiekowej coś robić. A więc dla przedszkolaków organizujemy konkurs recytatorski. W zeszłym roku była pierwsza edycja występu teatru lalkowego we wszystkich osiemnastu przedszkolach, również w tych mieszanych. Dla pierwszej klasy oczywiście jest bon pierwszaka. Dla szkół podstawowych turniej w piłce nożnej, który był ostatnio. Dla starszych, dla szkoły średniej jest turniej w siatkówce. A ogólnie dla wszystkich Zjazd Gwiaździsty oraz zawody w biegu na nartach, które objęliśmy organizacyjnie przed dwoma latami patronatem. Jest już termin i miejsce Zjazdu Gwiaździstego? Tak. Odbędzie…

listopad022023

Wszystkich Świętych nie tylko na Zaolziu. Konsulat i ambasada pamiętają o zasłużonych Polakach

REGION / Co roku z okazji uroczystości Wszystkich Świętych konsul generalna RP w Ostrawie Izabella Wołłejko-Chwastowicz odwiedza groby polskich działaczy i artystów z Zaolzia. Tradycyjnie towarzyszy jej Helena Legowicz, prezes ZG PZKO. Nie inaczej było w tym roku. — W tym roku chcieliśmy uczcić pamięć osób, które odeszły od nas zupełnie niedawno, jak prezes Macierzy Szkolnej Tadeusz Smugała, aktorka Sceny Polskiej Halina Pasekowa, czy prezes Stowarzyszenia Rodzina Katyńska Józef Pilich — wyliczała Izabella Wołłejko-Chwastowicz. — To są osoby, które zasługują na to, by żyć w pamięci kolejnych pokoleń — dodała. https://youtube.com/shorts/Bh3BRapkBcA?feature=share Od Karwiny po Jabłonków Konsul rozpoczęła swój objazd po cmentarzach w Karwinie. Tutaj razem z przedstawicielami miejscowych kół PZKO i wiceprezydentem Karwiny Andrzejem Bizoniem złożyła wiązanki i zapaliła znicze na grobie dr. Wacława Olszaka. Z Karwiny konsul udała się do Mistrzowic, gdzie leży grób harcerki Wandy Delong. Później wraz z prezes ZG PZKO pojechała na cmentarz w Czeskim Cieszynie. Tutaj czekali na nie przedstawiciele miejscowych kół PZKO, Sceny Polskiej…

październik312023

Po raz XX maszerowali ku pamięci partyzantów pod Czantorię

LESZNA / W sobotę 28 października turyści z Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Sportowego "Beskid Śląski" w Republice Czeskiej wzięli udział w jubileuszowym, XX spotkaniu przy pomniku partyzantów pod Czantorią. Do pomnika turyści doszli króciutką, liczącą zaledwie 5,5 km trasą. Delegacja PTTS „Beskid Śląski” zapaliła znicz przy pomniku partyzantów. Międzynarodowy Turystyczny Marsz Pamięci do pomnika partyzantów pod Małą Czantorią w Lesznej Górnej organizowany jest od 2004 roku. Od początku organizuje go Gminne Koło PTTK nr 19 „Ślimoki” w Goleszowie wraz z Polskim Towarzystwem Turystyczno Sportowym „Beskid Śląski” w Republice Czeskiej. Od początku marsz miał charakter międzynarodowy. Uczestniczyli w nim mieszkańcy gminy Goleszów, Wędryni oraz Nydku. Na początku spotkania przy pomniku miały charakter oficjalny. Brały w nich udział także liczne grupy szkół z obu stron granicy. Wartę obok pomnika pełnili żołnierze Straży Granicznej oraz harcerze. Udział brali również włodarze gmin Goleszów, Wędrynia oraz Nydek. Od pewnego czasu marsz stał się imprezą turystyczną – uczestniczą w niej turyści z obu stron granicy. Oficjalne spotkania organizowane są…

październik312023

Kolejny mural w Cieszynie. Tym razem związany ze słodką wizytówką miasta — Prince Polo

CIESZYN / W poniedziałek 30 października uroczyście zaprezentowano nowy mural. Malowidło ma ponad 12 metrów. Zdobi ścianę fabryki Mondelez, czyli zakładu produkującego kultowe wafelki "Prince Polo", cieszyniakom znany bardziej pod dawną nazwą "Olza". Mural przedstawia kobietę, pracownicę fabryki. Inspiracją dla jego twórców były archiwalne zdjęcia z produkcji z lat 50. XX wieku, na których uchwycone zostały kobiety pracujące przy liniach produkcyjnych. Mural przez ponad 50 godzin malowało czterech artystów grafików. Zużyli około 50 litrów farb. – Mural jest symbolem i inspiracją dla wszystkich, którzy przechodzą obok, przypominając im o niezwykłej podróży fabryki i kobiet w niej pracujących - mówi Lucyna Probst, kierowniczka fabryki. 100 lat słodkości Uroczyste odsłonięcie muralu było dopiero początkiem obchodów 100-lecia powstania zakładu. W przyszłym roku firma planuje szereg wydarzeń dla mieszkańców Cieszyna. W planach są warsztaty, wykłady, pikniki oraz konkursy dla mieszkańców i inne działania społeczne, które umożliwią celebrację jubileuszu na dużą skalę. Początki zakładu sięgają 1924 roku, kiedy to powstała Fabryka Wafli, Keksów i Herbatników.…

październik302023

Na cmentarzu w Karwinie Meksyku uratowano kolejne nagrobki. Wdzięczni krewni dziękują wolontariuszom

KARWINA MEKSYK / Stowarzyszenie "Olza Pro" nie ustaje w swych staraniach o przywrócenie staremu cmentarzowi ewangelickiemu w Karwinie Meksyku należytego nekropolii wyglądu. W minioną sobotę 21 października wolontariusze stowarzyszenie wykonali drenaż wokół kaplicy, aby przygotować ją na deszczowe dni jesienne. Kontynuowali także prace nad naprawą wieży, aby dokończyć dach przed zimą. W sobotę 28 października wolontariusze również zakasali rękawy. — Murujemy fundamenty, które się rozpadają. Głównie koło drzwi wejściowych. Dzisiaj powinniśmy te fundamenty dokończyć. I kontynuujemy prace ratowania drewnianej wieży, która się zapadła, a w zeszłym roku udało nam się ją wyciągnąć. Uzupełniamy brakujące deski na dachu tej wieży. Jest już pomalowana farbą impregnacyjną. Chcemy ją zabezpieczyć, zakryć przed nadejściem zimy — relacjonował Stanisław Kołek ze stowarzyszenia "Olza Pro" w sobotni poranek 28 października. — Chodzi nam o to, by uratować to, co z kaplicy zostało — skwitował. Odkryto kolejna nagrobki Wolontariuszom podczas ostatnich prac udało się także oczyścić kolejne pomniki. — Ten był przewrócony i zasypany ziemią i zgniłymi…

październik292023

„Plebiscit 1920 / Plebiscyt 1920”. Dwujęzyczna wystawa w Muzeum Ziemi Cieszyńskiej

CZESKI CIESZYN / Do 25 lutego w Muzeum Ziemi Cieszyńskiej (Muzeum Těšínska) oglądać można wystawę "Plebiscit 1920 / Plebiscyt 1920". Autorem dwujęzycznych plansz (po polsku oraz po czesku) jest czeski historyk Tomáš Rusek. Podczas ich przygotowywania pomocą służył mu polski historyk Daniel Korbel. Kurator wystawy Martin Krůl uzupełnił ją o eksponaty ze zbiorów Muzeum Ziemi Cieszyńskiej. Całość ekspozycji daje zdaniem autorów jak najmożliwiej obiektywny i ujęty z perspektywy obu stron obraz sytuacji na Śląsku Cieszyńskim w okresie okołoplebiscytowym. Wystawa została przygotowana w ramach wspólnego projektu przez Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie oraz Uniwersytet Śląski w Opawie. Wernisaż pierwszej odsłony wystawy odbył się w piątek 6 maja 2022 roku w Muzeum Śląska Cieszyńskiego, o czym pisaliśmy. — Cieszę się, że możemy robić coś wspólnie, ponieważ to gwarantuje obiektywizm tej prezentacji — stwierdziła Irena French, dyrektor Muzeum Śląska Cieszyńskiego, ciesząc się, że z kierowanej przez nią placówki muzealnej wystawa powędrowała do partnerskiej placówki w Czeskim Cieszynie. — To, co Tomáš Rusek wyciągnął na…

październik272023

Czy wiesz, co działo się na naszych ziemiach przed przybyciem Mieszka I? Odpowiedź znajdziesz w najnowszej książce Michaela Morysa Twarowskiego

CIESZYN / We wtorek 24 października Biblioteka Miejska w Cieszynie zorganizowała w kawiarnio-księgarni "Kornel i Przyjaciele" spotkanie z Michaelem Morysem Twarowskim. Historyk i pisarz przedstawił swą najnowszą książkę zatytułowaną „Barbarica. Tysiąc lat zapomnianej historii ziem polskich”. Spotkanie poprowadził Szymon Brandys. Najnowsza pozycja Michaela Morysa-Twarowskiego to rzetelna wiedza historyczna podana w niesamowicie przystępny sposób. Nie na darmo prowadzący spotkanie autorskie Szymon Brandys stwierdził, że gdyby trafił na takiego autora w czasach swojej szkolnej edukacji, to żywiłby gorętsze uczucia do historii. Brakujący tom historii obecnych ziem polskich „Barbarica. Tysiąc lat zapomnianej historii ziem polskich” to pierwsza jednotomowa opowieść o czasach przedmieszkowych na terenach dzisiejszej Polski. Autor stwierdził, że książkę o tych czasach napisał, by tę lukę w polskiej historiografii uzupełnić. Zauważył bowiem, że wcześniejsze publikacje książkowe, jakie ukazały się na temat czasów przed Mieszkiem I, dotyczą jedynie jakiegoś jednego tematu. Przykładowo znajdziemy pozycję o Słowianach zamieszkujących tereny dzisiejszej Polski, wierzeniach czy motywach zdobniczych w biżuterii z tamtych czasów. Niemniej brakowało pozycji omawiającej…

październik262023

Gwiazdy literatury dziecięcej w Czeskim Cieszynie. Jak polscy autorzy zdobywają serca zaolziańskich dzieci [zdjęcia]

CZESKI CIESZYN / Biesiada Literacka w Teatrze Cieszyńskim w Czeskim Cieszynie w środę 25 października była finałową imprezą kolejnej zaolziańskiej edycji akcji „Z książką na walizkach”. Wzięli w niej udział polscy autorzy książek dla dzieci. Nie było to pierwsze spotkanie zaolziańskich małych czytelników z nimi. W poniedziałek i wtorek bowiem pisarze odwiedzali poszczególne zaolziańskie szkoły. O spotkaniach autorskich w szkołach pisaliśmy. Ich zwieńczeniem była zorganizowana w środę 25 października w czeskocieszyńskim Teatrze "Biesiada literacka" z udziałem autorów i zaolziańskich czytelników. Widownia czeskocieszyńskiego teatru była pełna. Przybyłe dzieci przywitała Helena Legowicz - wiceprezes Stowarzyszenia Przyjaciół Polskiej Książki, które wraz z Biblioteką Regionalną w Karwinie, Biblioteką Miejską w Czeskim Cieszynie oraz wydawnictwem "Literatura" z Łodzi jest organizatorem wydarzenia. Biesiadę prowadziła Marcela Wierzgoń. https://www.youtube.com/shorts/SJoFLWvF4EE Zadania do wykonania dla dzieci, a także dla pisarzy Podczas Biesiady Literackiej dzieci rozwiązywały przygotowane dla nich przez bibliotekarki zadania, które związane były z lekturą książek na konkurs czytelniczy. Za rozwiązanie zadań otrzymały nagrody książkowe. Podczas gdy dzieci startowały…

październik262023

Jeszcze można się zgłosić do Konkursu Gwar Dla Dzieci i Młodzieży „Po cieszyńsku po obu stronach Olzy”!

CIESZYN / Do 31 października organizatorzy przedłużyli termin nadsyłania zgłoszeń do udziału w tegorocznej edycji Konkursu Gwar Dla Dzieci i Młodzieży "Po cieszyńsku po obu stronach Olzy". Konkurs przeznaczony jest dla uczniów wszystkich placówek szkolnych i kulturalnych w Polsce i Republice Czeskiej. O konkursie pisaliśmy. Zgłoszenia przyjmowane będą jeszcze do 31 października 2023 r. pod adresem e-mail: a.pawlitko@domnarodowy.pl Regulamin Konkursu oraz karta zgłoszeniowa dostępne są na stronie www.domnarodowy.pl. Przesłuchania konkursowe przebiegać będą w Domu Narodowym w Cieszynie w dniach 8 – 9 listopada 2023. Natomiast Koncert Finałowy odbędzie się 24 listopada również w Domu Narodowym. (mat. pras)

październik242023

Darkowska jesień… we Frysztacie. Kolejna udana edycja festiwalu śpiewu chóralnego

DARKÓW / W niedzielę 22 października Dom Polski PZKO w Karwinie Frysztacie rozbrzmiewał dźwiękami muzyki. Działacze Miejscowego Koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego Karwina-Darków zorganizowali tam swoją sztandarową imprezę „Darkowska Jesień“. Wystąpił darkowski chór mieszany "Lira", Wanda Miech, Władysław Czepiec z przyjaciółmi oraz zaproszony przez organizatorów chór z Polski. Sala wypełniła się po brzegi miłośnikami śpiewu chóralnego. Widzowie równie entuzjastycznie przyjęli dobrze znany miejscowy chór "Lira", jak i zaproszonych przez organizatorów gości z Polski. Zagrała także Wanda Miech - pianistka, pedagog muzyczny, akompaniatorka wielu chórów zaolziańskich i zaśpiewał znany wszystkim na Zaolziu Władysław Czepiec. — Chóru Lira z Darkowa, którego na Darkowskiej Jesieni nie może zabraknąć, chyba nie muszę specjalnie przedstawiać, bo chór ten śpiewa nam już 113 lat! I o ile wiem, nie zamierza przestać — powiedziała na wstępie Helena Waclawikova, która prowadziła konferansjerkę. Koncert stał się także znakomitą okazją do uhonorowania zasłużonych członków chóru. https://youtu.be/r5wwVe5Df0U Goście tegorocznej edycji "Darkowskiej Jesieni" Gośćmi tegorocznej edycji "Darkwskiej Jesieni" był chór "Cantate Deo" działający przy parafii…

październik232023

Tym razem nietradycyjnie członkowie Beskidu Śląskiego chodzili po równinach. Było ciekawie i pięknie

Wspaniała jesienna, niemal letnia, pogoda towarzyszyła wędrówce turystów z Polskiego Towarzystwa Turystyczno -Sportowego "Beskid Śląski" w Republice Czeskiej terenami Bramy Morawskiej wzdłuż Odry. Trasa zorganizowanej 21 października wycieczki prowadziła ścieżkami pomiędzy stawami, rozległymi łąkami i lasami łęgowymi ze Suchdolu nad Odrą do Studénky. Za znakami niebieskiego szlaku turystycznego koło meandrów Odry wędrowała grupa szesnastu "Beskidzioków". Część wybrała krótszy wariant do Hladkých Životic, 8 osób pokonało całą trasę. Hasłem przewodnim wycieczki był ptak z rodziny jastrzębiowatych umieszczony na logo Parku Narodowego Polanská niva, jakim jest błotniak stawowy (circus aeruginosus – moták pochop). Wycieczkę przygotowała i poprowadziła Halina Twardzik - prezes PTTS "BŚ". (indi)

październik202023

200 wirtualnych „Podróży bliskich i dalekich”. O prelekcjach rozmawiamy z Ewą Sikorą

CZESKI CIESZYN / W czwartkowe popołudnie 19 października w czytelni i kawiarnia Avion miała miejsce 200. prelekcja z cyklu "Podróże bliskie i dalekie". O przedsięwzięciu rozmawiamy z jego inicjatorką Ewą Sikorą. Proszę zdradzić, skąd wziął się pomysł na ten cykl prelekcji? Pierwsza prelekcja podróżnicza odbyła się jesienią 2000 roku. Wówczas studenci z Akademii Handlowej opowiadali o pobycie na Wyspach Owczych. Ponieważ zainteresowanie słuchaczy było duże, razem z ówczesną kierowniczką filii śp. Wandą Kozdrową postanowiłyśmy spróbować, czy nie uda się zorganizować cyklu spotkań o tematyce podróżniczej i krajoznawczej. W siedzibie biblioteki przy ul. Ostrawskiej odbywały się różne spotkania w języku czeskim, a ponieważ filia przy ul. Havlíčka była ukierunkowana bardziej na polską literaturę i polskojęzycznych czytelników, postanowiłyśmy, że "u nas" prelekcje będą się odbywały w języku polskim. A żeby wyjątek potwierdzał regułę, z tych 175 spotkań, które zorganizowałyśmy od początku trwania cyklu do mojego przejścia na emeryturę w roku 2019, cztery były w języku czeskim a jedna po angielsku — oczywiście…

październik202023

Wykonał ponad 1800 ekslibrisów. Zbigniew Kubeczka swoje 85. urodziny świętował na wernisażu

CIESZYN / Do 4 grudnia w Muzeum Drukarstwa oglądać można wystawę ekslibrisów Zbigniewa Kubeczki z Orłowej. Wystawa jest prezentem środowiska artystycznego z obu brzegów Olzy dla obchodzącego 85. urodziny artysty. Wernisaż odbył się 19 października - dokładnie w dniu urodzin artysty. Wystawę dla swojego przyjaciela przygotował Władysław Owczarzy. Ekspozycję urządzono w prowadzonym przez Zamek Cieszyn Muzeum Drukarstwa. Jej kurator wyjaśnił w rozmowie z naszą redakcją, że miejsce to uznał za najodpowiedniejsze dla zaprezentowania twórczości linorytnika, który całe życie poruszał się na styku polskiego i czeskiego środowiska artystycznego. Rozluźnienie czesko-polskich kontaktów Sam artysta podczas wernisażu stwierdził, że w ostatnich latach obserwuje rozluźnienie kontaktów pomiędzy artystami z polskiej i czeskiej strony granicy. Tymczasem według niego ekslibris to nie tylko same prace. Ważne są też kontakty międzyludzkie. — Wymiana ekslibrisów pomiędzy czeskimi grafikami a polskimi kolekcjonerami i na odwrót była bardzo żywa. Obawiam się, że to wszystko trochę przygasło. — Zbigniewa Kubeczkę nie trzeba specjalnie przedstawiać — zaczął swe wystąpienie otwierające wernisaż Władysław…

październik192023

Mały Ksiónże po naszymu. Rozmowa z autorem tłumaczenia Tómkiem Sochackim

CIESZYN / Tomasz Sochacki, choć studiował etnologię, nie pracuje w zawodzie. Nasz szeroko pojęty region i zachowanie jego tradycji językowej stały się jednak dla niego pasją. Prowadzi w gwarze stronę internetową, o której sam mówi, że jest czymś w stylu muzeum, tylko że zamiast żaren, wideł i grabi, którymi posługiwali się nasi przodkowie, gromadzi w nim słowa. Ostatnim jego przedsięwzięciem było przetłumaczenie na cieszyńską gwarę książki "Mały Książę" Skąd w ogóle pomysł tłumaczenia znanej literatury na gwarę? Cieszyńskóm rzeczóm idzie napisać wszecko, aji wielkucne ksiónżki, co jich zno cały Świat. Kupa ludzi se myśli, że po naszymu idzie yny drzistać, a to ni ma prowda, bo każdy tekst po polsku lza przerobić na cieszyńskóm mowe. Jak sie zrychtuje jakómsik ksiónżke po naszymu, co jóm wszyscy znajóm po polsku, to potym baji ludzi z Krakowa se wszymnóm, że przeca kole Cieszyna je mowa, co o nij ani nie wiedzieli. Na którą z gwar Śląska Cieszyńskiego tłumaczysz? Piszym a rzóndzym tak, jak…

październik182023

Władysław Michał Żagan: Płaca cieszyńskiego kata znacznie przewyższała nawet wypłatę burmistrza Cieszyna [WYWIAD]

CIESZYN / "Klęską urodzaju" - tak Izabela Kula, dyrektor Biblioteki Miejskiej w Cieszynie żartobliwie nazwała sytuację, w której nie miała już gdzie dostawiać krzeseł dla wszystkich przybyłych na prelekcję. Co takiego przyciągnęło tylu słuchaczy? Otóż wykład Władysława Michała Żagana "Kat w dawnym Księstwie Cieszyńskim". Prelegenta zaprosiła sekcja Przeszłość i teraźniejszość Uniwersytetu III wieku. Wykład odbył się 17 października. Po wykładzie poprosiliśmy prelegenta o krótki wywiad na temat poruszony w wykładzie. Jaki zasięg działalności miał cieszyński kat? Cieszyński kat był opłacany przez Rady Miast: Cieszyna, Frysztatu, Frydka, Skoczowa, Strumienia, Bielska oraz Jabłonkowa. Głównie w tych miastach świadczył swoje usługi. Jako ciekawostkę warto dodać, że w związku z tym zdarzały się również długi. W 1712 roku na przykład Frysztat zalegał z opłatą za kata przez 43 lata, co skutkowało długiem wobec Cieszyna w wysokości 86 talarów. Strumień zalegał w tym samym czasie 16 talarów. Wiadomo również, że cieszyńscy kaci świadczyli swoje „usługi” również poza granicami Księstwa Cieszyńskiego, np. w Żywcu w Królestwie…

październik182023

Czym jest (Pra)Zaolzie? Z Michaelem Morysem-Twarowskim rozmawiamy o jego najnowszej książce [WYWIAD]

JABŁONKÓW / W piątek 13 października w Jabłonkowie odbyło się spotkanie z Michaelem Morysem-Twarowskim poświęcone jego najnowszej książce „(Pra)Zaolzie - 102 szkice biograficzne”. Spotkanie zorganizował w kawiarni „Mono cafe” w ramach Dni Polskich Kongres Polaków w RC. My zaś rozmawiamy z autorem o tym, co czytelnik w tej niepozornych gabarytów książeczce znajdzie i kogo może ona zainteresować. Z podtytułu twojej najnowszej książki dowiadujemy się, że zawiera 102 szkice biograficzne. Biografie jakich osób znalazły się więc na kartach tej książki? To nawet nie biografie, co właśnie krótkie szkice biograficzne poświęcone wybranym osobom, mieszkającym na terenie dzisiejszego Zaolzia od średniowiecza do 1920 roku. Można je podzielić na trzy grupy. Pierwsza to osoby znane, ale opowiadam o mniej znanych epizodach z ich życia. Przykładowo pojawia się Andrzej Cinciała, słynny działacz narodowy, ale skupiam się na czasach, kiedy pracował jako notariusz we Frysztacie. Druga grupa to osoby mniej znane, ale o niebanalnych życiorysach, jak Andrzej Gniady, opat z Orłowej, protegowany królowej Bony, czy Jerzy…

październik182023

„O czasach, kiedy każdy mógł być ludoznawcą”. Posłuchaj wykładu Hanny Grudniewskiej [nagranie]

CIESZYN / 120 lat temu Polskie Towarzystwo Ludoznawcze dla Księstwa Cieszyńskiego zorganizowało wielką wystawę ludoznawczą. Z okazji tej rocznicy Muzeum Śląska Cieszyńskiego postanowiło przygotować wystawę nawiązującą do historii tamtej ekspozycji. Warto podkreślić, że wystawa z roku 1903 i zgromadzone wówczas przez Polskie Towarzystwo Ludoznawcze dla Księstwa Cieszyńskiego zbiory dały początek cieszyńskiemu muzeum. Współorganizatorem wernisażu, który odbył się 29 września, była Sekcja Ludoznawcza Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej. Sekcja zaprosiła Hannę Grudniewską, by uzupełniła otwarcie wystawy wykładem. O wystawie można przeczytać tutaj: Dzisiaj warto odwiedzić Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Przed nami ciekawy wykład i wernisaż wystawy „120 lat od pierwszej wystawy Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Cieszynie” Goście wernisażu mogli posłuchać wykładu na temat „O czasach, kiedy każdy mógł zostać ludoznawcą”. Kto zaś na wykład nie dotarł, a chciałby go wysłuchać, może odtworzyć sobie nagranie, które na swoim kanale YouTube zamieściło Muzeum Śląska Cieszyńskiego. https://youtu.be/e4z0RC-TjOE

październik162023

Chór mieszany Dźwięk działający przy MK PZKO Karwina-Raj koncertował w Prościejowie

PROŚCIEJÓW / Chór mieszany Dźwięk działający przy Miejscowym Kole PZKO Karwina-Raj w sobotę koncertował w Muzeum Harmonium - Historie w Prościejowie. Przy okazji wyjazdu członkowie chóru zwiedzili miasto. Przed koncertem zaś właściciele i zarazem założyciele muzeum - Ondřej Mucha, Jan Tomanek pochwalili się największym zbiorem harmoniów w Republice Czeskiej. W programie koncertu zabrzmiał m.in. utwór "Lipo nasza lipo", do którego melodię opracował Ondřej Mucha. — Po koncercie chóru Ondřej na harmonium i były chórzysta Dźwięku Jan - na skrzypcach wykonali utwory światowych i czeskich muzyków. Jeszcze teraz brzmią te melodie w uszach — relacjonuje Ksenia Stuchlik, prezes MK PZKO Karwina-Raj.