Kultura

wrzesień192021

Festiwal Teatralny Bez Granic – Edycja powrotów

CIESZYN/ W samym środku tygodnia, w samo południe (w środę 15 września o 12:00) w Domu Narodowym odbyła się konferencja prasowa dotycząca jubileuszowej, 30. edycji Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Bez Granic/Bez hranic. Na przywitanie uczestnikom konferencji pokazano film ze spotkania organizacyjnego przed festiwalem z roku 1996. A gospodarz konferencji – dyrektor COK „Dom Narodowy" Adam Cieślar, który jako student pracował przy festiwalu, stwierdził, że cieszy się, że po latach festiwal wrócił do Domu Narodowego, gdzie się zaczął. Podkreślono, że Festiwal organizują organizacje pozarządowe — Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka, Oddział Regionalny w Cieszynie i Člověk na hranici. Wspierają je partnerzy, sponsorzy, bez których zaproszenie tyłu teatrów, i to teatrów — jak podkreślano, na bardzo wysokim poziomie — nie byłoby możliwe. Festiwal rozpoczyna się 30 września i potrwa do 10 października. Program jest tak bogaty i tak obfitujący w niezwykle wartościowe przedstawienia, że nie sposób ich wymienić. Program wszystkich, jubileuszowych wydarzeń znajdziemy na stronie www.borderfestival.eu. Tam też trwa sprzedaż biletów na poszczególne spektakle. Warto pamiętać,…

wrzesień182021

Trówła pełna skarbów otwarta

CIESZYN, CZESKI CIESZYN / Wczoraj otwarto jubileuszową, XX edycję Skarbów z Cieszyńskiej Trówły. Wieko symbolicznej trówły uroczyście podnieśli na dziedzińcu Wzgórza Zamkowego przedstawiciele organizatorów – Zamku Cieszyn oraz Ośrodka Czasu Wolnego Amos z Czeskiego Cieszyna i władz miejskich obu Cieszynów oraz powiatu. Tegoroczna trówła pęka w szwach od skarbów cieszyńskiej kultury. Program trzydniowego wydarzenia jest niezwykle bogaty i urozmaicony. Przed nami jeszcze dwa dni obfitujące w spotkania, wystawy, tematyczne spacery, warsztaty, jarmark i oczywiście występy cieszyńskich zespołów folklorystycznych. https://youtu.be/QoqVqBODd3g Podczas uroczystego otwarcia jubileuszowej edycji wydarzenia nie zapomniano o jego twórcach sprzed dwudziestu lat Podczas uroczystego otwarcia jubileuszowej edycji wydarzenia przypomniano i uhonorowano jego inicjatorów z Ewą Gołębiowską na czele i osób, które przez te wszystkie lata bardzo aktywnie przyczyniały się do tworzenia tego wydarzenia. Wśród nich znalazł się też m.in. Leszek Richter z Sekcji Ludoznawczej PZKO od lat promujący lokalnych rzemieślników, którzy, zrzeszeni pod marką „Gorolska Swoboda”, rokrocznie uświetniają „Skarby z cieszyńskiej trówły”. Wspomniano też śp. Mariusza Makowskiego. I wielu…

wrzesień172021

Tematem wczorajszej prelekcji w ramach Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego była historia i kultura cieszyńskich Żydów

CZESKI CIESZYN/ Prelegentem kolejnego wykładu MUR-u był dr Jacek Proszyk, badacz dziejów Żydów na Śląsku Cieszyńskim. Opowiadał on o cieszyńskich i bielskich Żydach – ich historii, kulturze, podziałach w obrębie społeczności żydowskiej. Prelekcję rozpoczął od żydowskiej symboliki. Wyjaśnił, że gwiazda, która stereotypowo kojarzy się z Żydami, wcale nie jest ich odwiecznym symbolem. - Prawdziwym symbolem Judy jest lew. Kolejnym symbolem biblijnym, który kojarzy z tym narodem, jest biblijny siedmioramienny świecznik – wyliczał. Skąd więc wzięła się ta gwiazda? - To starożytny symbol, który kojarzy się z różnymi ludami wschodnimi. Proszyk przybliżył kulturę cieszyńskich oraz bielskich Żydów, pokazywał zdjęcia ukazujące różnice między nimi a przykładowo ortodoksyjnymi Żydami przybywającymi z Galicji. Jedni i drudzy to są Żydzi - wyjaśnił prelegent ukazując te dwa zdjęcia Z całości wykładu wyłaniał się obraz społeczności żydowskiej jako podzielonej na różne odłamy. Zwyczaje Żydów liberalnych były tak odmienne, od tego co kultywowali Żydzi ortodoksyjni, że jedni nie przekraczali progu świątyni drugich. Kultura żydowska nie jedno ma imię…

wrzesień172021

Bez pana i plebana. 111 gawęd z ludowej historii Śląska

FRYSZTAT/ Spotkanie z Dariuszem Zalegą – autorem książek o historii Śląska zorganizował Oddział Literatury Polskiej Biblioteki Regionalnej w Karwinie. Zalega mówił o swej najnowszej, niedawno wydanej książce pod tytułem „Bez pana i plebana. 111 gawęd z ludowej historii Śląska”. Jak autor sam podkreślał, jego najnowsza książka to lekkie do czytania gawędy. Co jednak nie oznacza, że nie ma w nich wiedzy historycznej opierającej się na źródłach, do których autor dotarł. - Jest 360 przypisów. Pisząc te gawędy, opierałem się na autentycznych dokumentach z różnych archiwów, wspomnieniach, dokumentach policyjnych, prasie z okresu — podkreślił. Zauważył jednak, że choćby wspomnienia zazwyczaj bywają subiektywne, a niekiedy „aktualizowane co dziesięć lat, na przykład jak zmieniała się władza”. Na koniec nie zabrakło dyskusji obecnych na sali słuchaczy z autorem. Książka do nabycia jest w polskiej księgarni Wirtha w Czeskim Cieszynie. (indi)

wrzesień162021

Dni Polskie w Karwinie rozpoczęły się od otwarcia wystawy plenerowej

KARWINA / Dziś ruszyły Dni Polskie w Karwinie. Wydarzenie, którego organizatorami są Kongres Polaków i Polski Zwązek Kulturalno-Oświatowy, potrwa do niedzieli 19 września. Wydarzenie rozpoczęło się od otwarcia wystawy plenerowej „Polska: architektura & kultura”, umieszczonej na ul. Karola Śliwki w Karwinie. Niestety z przyczyn technicznych nie odbył się dziś wykład na temat historii wzajemnych polsko-czeskich stereotypów. Wykład przesunięto na jutro na godzinę 16.00. W Domu PZKO w Karwinie-Frysztacie o czas prelekcyjny podzielą się Jan Ziegler z Michałem Przywarą. Polska: architektura & kultura Tak wystawę, którą można oglądać w Karwinie, prezentuje Instytut Polski w Pradze: „Wystawa prezentuje nowoczesne obiekty publiczne o funkcji kulturalnej — muzea, centra kultury czy sale koncertowe z najnowocześniejszą akustyką, które powstały w Polsce w ostatnich latach. To budynki, które łączy nie tylko ich kulturowe przeznaczenie, ale są one także przykładem niezwykłej przemiany polskich miast. Ich powstanie nasunęło pytanie, jak w najbardziej naturalny sposób wkomponować nowoczesną architekturę w przestrzeń miejską, nie naruszając istniejącego charakteru miasta. Podobne pytanie zadają sobie architekci…

wrzesień162021

Popołudnie z jabłkiem w roli głównej

JABŁONKÓW / W sobotę, po dwuletniej przerwie, w Jabłonkowie w parku za ratuszem odbył się tradycyjny Dzień Jabłka. Słoneczna pogoda i ciekawy program przyciągnęły do Jabłonkowa tłumy gości. Dzień rozpoczął się od występu Karla Vlacha. Później scena należała do wokalistki Karoliny Treli z Gogolina. Dzieci bawiły się natomiast, oglądając przedstawienie „Zlobidla”. Ciekawym punktem programu był występ zespołu Muzyka cymbałowa Fogáš. Widzów zachwycił skrzypek Jiří Erlebach, wszechstronny artysta i laureat wielu konkursów skrzypcowych. Zaśpiewała też Anna Julie Slováčková. Program zakończył występ zespołu Elán revival. W parku prezentowały się organizacje społeczne. Dzieci mogły sprawdzić na własnej skórze, jak czuje się stary czy niewidomy człowiek. W ramach Dnia Jabłka swoje prace prezentował Klub Fotograficzny Jabłonków, w ratuszu natomiast wystawili zdjęcia członkowie Pictorial Photo Beskydy. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele miast partnerskich: Gogolin i Kysucké Nové Město. Delegacja z Gogolina przywiozła do Jabłonkowa prezent — koronę żniwną, której stworzenie zajęło trzy miesiące. Do Jabłonkowa przyjechał także minister kultury Lubomír Zaorálek oraz posłanka Pavla Golasowská.…

wrzesień162021

Podczas festiwalu „Bez Granic” będzie można zobaczyć dwie wystawy

CIESZYN, CZESKI CIESZYN / Do wzięcia udziału w jubileuszowej 30. edycji Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Bez Granic, który odbędzie się od 30 września do 10 października 2021 roku po obu stronach Olzy, zachęcają dwie wystawy. Plakaty z wybranych edycji festiwalu można oglądać w kawiarni Avion w Czeskim Cieszynie oraz w kawiarni Tramwaj Cafe w Cieszynie do końca września. „Zwiedzający wystawy mogą w ten sposób porównać poszczególne projekty plakatów, z których każdy jest niezwykłym dziełem sztuki wielu wybitnych artystów z Czech, Słowacji i Polski” - mówią współorganizatorzy festiwalu ze stowarzyszenia „Člověk na hranici”. Poza plakatami część wystawy w kawiarni Avion poświęcona jest także fenomenowi granicy jako takiej i temu, co oznaczała dla mieszkańców miasta i świata w ostatnich pandemicznych miesiącach. „Zwiedzający mogą przeczytać fragment wiersza HRA-NI-CE poetki Renaty Putzlacher, obejrzeć historyczne zdjęcia Wiesława Przeczka, który był nierozerwalnie związany z festiwalem i teatrem – dodają organizatorzy ze stowarzyszenia EducationTalentCulture z Czeskiego Cieszyna. Obie wystawy można obejrzeć godzinach otwarcia kawiarni.

wrzesień152021

„Kontekst kulturowy Żydów na Śląsku Cieszyńskim” będzie tematem najbliższego wykładu MUR

CZESKI CIESZYN / Kolejny wykład Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej poświęcony będzie kontekstowi kulturowemu Żydów na Śląsku Cieszyńskim. Odbędzie się w czwartek 16 września o godz. 17:00 w budynku ZG PZKO przy ul. Strzelniczej w Czeskim Cieszynie. Prelegentem będzie wybitny znawca tematu dr Jacek Proszyk. Jest historykiem, religioznawcą, doktorem nauk humanistycznych, współpracownikiem Instytutu Pileckiego w Warszawie, kustoszem Muzeum Zamkowego w Grodźcu Śląskim. I autorem kilku książek o historii Żydów Śląsk Cieszyński kojarzy się między innymi z protestantyzmem, który od czasów reformacji dotrwał do dzisiaj. Słuchacze podczas prelekcji dowiedzą się m.in. czy reformacja dotknęła także judaizm i jaki wpływ miała na Żydów. Omówione zostaną stereotypy w postrzeganiu śląskich Żydów. „Stereotypy powodują, że szukamy w ich historii i kulturze tego, czego nie da się odszukać” - zauważa prelegent. Ze względu na ograniczoną ilość miejsc spowodowaną przepisami chętni do wzięcia udziału w wykładzie muszą uprzednio zarezerwować sobie miesjce pisząc na adres: mur.pzko@gmail.com lub dzwoniąc pod numer +420 705 114…

wrzesień142021

Było w sieci, teraz będzie w „realu”. Premiera Teatru Bajka już w najbliższy piątek!

CZESKI CIESZYN / W czasie pandemii Teatr Bajka przygotował dla swych najmłodszych widzów filmową, dostępną w Internecie wersję „Wielkiej bajki policyjnej”, o czym pisaliśmy. Teraz mali widzowie mogą cieszyć się na przedstawienie na żywo. Premierę zaplanowano na 17 września o 17:00. Bilet kosztuje 80 koron, a zarezerwować można go tutaj. – Opowiemy wam o kilku popełnionych przestępstwach, ale przede wszystkim o magii i miłości – zapowiadają realizatorzy spektaklu rekomendowanego dla dzieci od 3 lat. (indi)

wrzesień132021

Bomba Megabitowa – szczyt obchodów Roku Lema

13 września 2021 r. przypada setna rocznica urodzin Stanisława Lema – jednego z najwybitniejszych i najczęściej tłumaczonych pisarzy polskich. W Krakowie finał obchodów Roku Lema – w niedzielę rozpoczął się Kongres Futurologiczny 2021 w ramach festiwalu Bomba Megabitowa trwającego od piątku 10 września br. Stanisław Lem (13. 9. 1921 – 27. 3. 2006) – najwybitniejszy polski pisarz science fiction, filozof, futurolog, krytyk literacki i najchętniej przekładany polski autor w historii (przełożono jego książki na 49 języków w łącznym nakładzie 40 mln egzemplarzy). W związku przypadającej w tym roku setnej rocznicy jego urodzin Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2021 Rokiem Stanisława Lema, doceniając tak poczesne miejsce pisarstwa Stanisława Lema w literaturze XX wieku i jego znaczenie dla rozwoju kultury polskiej i światowej. Jego nazwiskiem nazwano planetoidę oraz pierwszego polskiego satelitę naukowego. Bohaterów jego książek również odnajdujemy w kosmosie: jest planetoida Ijontichy, krater na Charonie Pixs, czy też gwiazda o nazwie Solaris i jej planeta o nazwie Pirx (więcej patrz tutaj). Jubileuszowy znaczek…

wrzesień122021

Polskie kino w Karwinie

KARWINA / 10 września odbyła się we frysztackim Domu Polskim PZKO kolejna edycja wydarzenia Alekino.pl, która jest promocją polskiego kina współczesnego na Zaolziu. – Goście mogli w tym roku obejrzeć dwa filmy, jeden po południu i jeden wieczorem. Filmy były zróżnicowane gatunkowo – komedię kryminalną i dramat sensacyjny. W tym roku wykluczyliśmy filmy historyczne. Wydarzenie mogło się odbyć w ramach współpracy transgranicznej – powiedział organizator imprezy Bogdan Zemene. W przerwach między seansami goście rozmawiali na temat prezentowanych filmów. Mogli też coś zjeść i wypić. W przygotowania imprezy zaangażowało się około 10 osób. Wydarzenie odbywa się bez przerwy od roku 2014.

wrzesień122021

Cierlicki weekend filmowy trwa

CIERLICKO /Dzisiaj ostatni dzień Cierlickiego Lata Filmowego, które przebiega od 10 do 12 września w cierlickim kinie Wolność. Pierwszy dzień festiwalu odniósł wielki sukces. „Zawsze Cierlicko kojarzyło mi się z dobrym kinem. Kiedy przed 5 laty tu właśnie zamieszkaliśmy, stwierdziłam, że właśnie takiego filmowego weekendu mi tutaj brakuje. Jak patrzę na salę i kolejne seanse, to widzę, że nie tylko mi. Cieszę się, że z tego kameralnego wydarzenia z początku lat 90. powstało tyle dobrego. Inspiracji tutaj czerpała na przykład Jolanta Dygoś, dyrektor Kina na Granicy. Wydaje mi się, że po tej pandemicznej przerwie, takie kameralne przeglądy mają sens i pomogą wrócić do kin – powiedziała na wstępie Elżbieta Štěrba Molenda, organizatorka tegorocznej edycji festiwalu. Ciekawy program na niedzielne popołudnie Dzisiaj w kinie można obejrzeć aż cztery projekcje. W świat polityki wprowadzi was biograficzny dramat historyczny „Oficer i szpieg” Romana Polańskiego, a poruszającą historię chłopaka niesłusznie skazanego na 25 lat więzienia za gwałt i zabójstwo nastolatki przedstawi dramat sensacyjny Jana Holoubka „25 lat niewinności. Sprawa…

wrzesień112021

Żwirkowisko. Historia miejsca pamięci. Losy powojenne

Po wojnie zaolziańscy działacze skupieni wokół PZKO oraz konsul PRL w Ostrawie podjęli starania w celu odbudowania miejsca pamięci. Choć ze strony komunistycznych władz spotykano się z opinią, że nie ma takiej potrzeby, aby upamiętniać „lotników Józefa Becka”, powołano nowy Komitet Budowy Pomnika, nawiązano kontakt z Aeroklubem Morawsko-Śląskim i sprowadzono rzeźbę lotnika, która przetrwała wojnę w szopie Juliusa Pelikána w Ołomuńcu. Rzeźba stanęła na kamiennym cokole w 1950 roku, poniżej umieszczono godła państwowe obu krajów. Miejscowi decydenci wymogli na organizatorach umieszczenie na cokole dwujęzycznej sentencji „Ofiarom walki z faszyzmem za wolność i demokrację”. Rzeźba Lotnika autorstwa Juliusa Pelikána Dopiero na skutek protestów gości z Polski w 1957 roku tuż przed obchodami 25. rocznicy katastrofy napis przykryto dwoma tablicami tymi samymi, które są tam dzisiaj, z napisem: „Pamięci lotników polskich Żwirki i Wigury, którzy na tym miejscu polegli w katastrofie swego samolotu dnia 11.09.1932/V úpomínku na polské letce Żwirku a Wiguru, kteří na tom míst zahynuli při katastrofě svého letadla dne…