
Zamiast w sali balowej zatańczyli poloneza na płycie rynku
CIESZYN / Maturzyści z Zespołu Szkół im. Wł. Szybińskiego w piątkowe wczesne popołudnie zatańczyli poloneza na płycie Rynku. Do wspólnej zabawy zaprosili wszystkich chętnych. Z zaproszenia skorzystali także mieszkańcy zachodniej części miasta, a wspólne wyjście na wydarzenie zorganizowali członkowie MK PZKO Czeski Cieszyn-Centrum. Dołączyli do nich również członkowie MK PZKO Czeski Cieszyn Osiedle. Cieszyńscy maturzyści taneczną imprezę na cieszyńskim Rynku zorganizowali już po raz 9. Nie po raz pierwszy też wspólnie z nimi w tany ruszyli Zaolziacy. — Już w zeszłym roku skrzyknęliśmy się w kilka osób z naszego Koła i wybraliśmy się na Rynek. Najpierw zatańczyliśmy poloneza, a później poszliśmy sobie na kawę. Jest to bardzo sympatyczna impreza. Rzadko już chodzimy na bale. Jakoś w wielu wypadkach nie ten wiek i nie to zdrowie. A taki polonez odtańczony na Rynku stwarza trochę karnawałowej atmosfery — wyjaśnia naszej redakcji Ewa Sikora, organizatorka wspólnego wyjścia czeskocieszyńskich PZKO-wców do Cieszyna. — Zatańczyć na cieszyńskim rynku to atrakcja. A z drugiej strony nasze…

Zaolziańskie ślady w Kalendarzu Cieszyńskim 2025. Historia, literatura i bohaterowie z Zaolzia w najnowszym roczniku
CIESZYN / Podczas promocji „Kalendarza Cieszyńskiego”, jaka odbyła się 30 stycznia w cieszyńskiej bibliotece, wiele uwagi poświęcono zaolziańskim wątkom, które znalazły się w tegorocznym wydaniu. Wydawcą publikacji jest Macierz Ziemi Cieszyńskiej, a jej redaktorem naczelnym Wojciech Święs. To już 41. edycja rocznika, który od lat dokumentuje historię i współczesność Śląska Cieszyńskiego. W tym roku na jego łamach znalazło się aż 36 artykułów i 29 wierszy, wśród których nie zabrakło treści poświęconych Zaolziu. Ważne postacie i ich wkład w historię regionu Wśród tematów poruszonych w publikacji pojawiły się m.in. artykuły o Annie Ruckiej – najwybitniejszej działaczce kobiet na Zaolziu w okresie międzywojennym, o legionistce Julii Świtalskiej, a także o dawnych realiach życia w regionie. O historii i kulturze Polaków na Zaolziu pisali m.in. Władysława Magiera i inni autorzy, którzy podkreślili bogate dziedzictwo tego obszaru. Tegoroczny rocznik to nie tylko kompendium wiedzy o Śląsku Cieszyńskim, ale także cenny zbiór opowieści o Polakach na Śląsku Cieszyńskim, w tym na obecnym tzw. Zaolziu, ukazujący…
![Juliusz Kossak na otwarcie Spotkań Szersznikowskich. Wykład o wybitnym malarzu zainaugurował tegoroczny cykl wykładów w Muzeum Śląska Cieszyńskiego [nagranie]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2025/01/29-01.25-szersznikowskie-Wojciech-Kossaki-IMG_5625.jpg-600x400.jpg)
Juliusz Kossak na otwarcie Spotkań Szersznikowskich. Wykład o wybitnym malarzu zainaugurował tegoroczny cykl wykładów w Muzeum Śląska Cieszyńskiego [nagranie]
CIESZYN / W Muzeum Śląska Cieszyńskiego zainaugurowano tegoroczny cykl Spotkań Szersznikowskich. Pierwszy wykład, poświęcony Juliuszowi Kossakowi, wygłosiła Diana Pieczonka-Giec, kierowniczka Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej w Górkach Wielkich. Prelekcja skupiła się na znaczeniu twórczości Juliusza Kossaka oraz roli, jaką odegrał w historii polskiego malarstwa. Kossakowie i Śląsk Cieszyński Choć rodzina Kossaków najbardziej kojarzy się z Krakowem, jej związki ze Śląskiem Cieszyńskim są znaczące. W Górkach Wielkich znajduje się Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej, wnuczki Juliusza Kossaka i wybitnej pisarki, która przez lata dbała o pamięć swojego dziadka i jego dorobku artystycznego. Podczas wykładu przypomniano, że w tym miejscu przechowywane są także obrazy Juliusza Kossaka, w tym jeden z nielicznych odnalezionych po kradzieży dzieł. Juliusz Kossak – malarz koni i historii Diana Pieczonka-Giec w swojej prelekcji podkreśliła, jak wielką rolę w kształtowaniu polskiego malarstwa odegrał Juliusz Kossak. Uznawany za twórcę charakterystycznego stylu łączącego tematykę historyczną z realistycznym portretowaniem koni, Kossak był pionierem w promowaniu rodzimej tradycji artystycznej. – Juliusz Kossak był nie tylko mistrzem akwareli,…

Lekcja pokazowa Rytmiki. Mali i młodzi tancerze zaprezentowali się swoim rodzicom
CZESKI CIESZYN / W poniedziałek 27 stycznia, w połowie roku szkolnego zespół "Rytmika" działający przy Zarządzie Głównym Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego zorganizował tradycyjną lekcję pokazową dla rodziców, aby zaprezentować efekty swojej pracy. Jak tłumaczy prowadząca "Rytmikę" Renata Milerska, tego typu wydarzenia mają na celu przybliżenie opiekunom metod i efektów zajęć, które na co dzień odbywają się bez ich obecności. – Lekcje pokazowe robimy po to, aby rodzice wiedzieli, co się dzieje na próbach. Normalnie nie mają okazji, aby to zobaczyć, bo w zajęciach nie biorą udziału. Jeśli bardzo chcą, to oczywiście mogą przyjść, ale generalnie ich tam nie ma – wyjaśnia Milerska. Tegoroczna frekwencja na lekcjach pokazowych była wyjątkowo wysoka. – Przyszło dość dużo rodziców. Dzieci chcą się prezentować przed bliskimi, a rodzice chętnie to oglądają. Sama pamiętam, jak moje dzieci były małe i też chciałam wiedzieć, co robią na zajęciach, kiedy mnie tam nie ma. Cztery grupy, 70 uczestników Obecnie w zajęciach zespołu "Rytmika" bierze udział około 70 dzieci, które…

Dzieje rodu Górniaków z Sibicy będą tematem najbliższego MUR-u. Wykład 13 lutego
CZESKI CIESZYN / / Już w czwartek 13 lutego o godz. 17:00 w Centrum Polskim w Czeskim Cieszynie (na parterze budynku ZG PZKO przy ul. Strzelniczej) odbędzie się kolejny wykład w ramach Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego ZG PZKO. Tym razem jego bohaterami będą znamienici członkowie rodu Górniaków z Sibicy. Prelegentką zaś Władysława Magiera - autorka kilku powieści swą fabułą osadzonych w historii regionu, z których ostatnia opisuje właśnie dzieje rodu Górniaków. Temat: "Dzieje rodu Górniaków z Sibicy" Górniakowie - właściciele cegielni w Sibicy prowadzili szeroko zakrojoną działalność charytatywną i filantropijną. Dzięki Franciszkowi powstał Dom Narodowy w Cieszynie, syn Jan w dużym stopniu przyczynił się do budowy kościoła Na Niwach, dzisiejszej polskiej szkoły w Czeskim Cieszynie, schronisk turystycznych. Działali w organizacjach społecznych, wspierali wydawnictwa narodowe, pomagali studentom.Troje z czworga bohaterów powieści o Górniakach jest upamiętnionych w przestrzeni miasta. Prelegent - Mgr. Władysława Magiera Historyczka, przewodniczka beskidzka, twórczyni Cieszyńskiego Szlaku Kobiet. Autorka pięciu książek o kobietach Śląska Cieszyńskiego oraz powieści historycznych z dziejów…

Zakończono renowację pomnika ofiar katastrofy górniczej w Karwinie. Pamięć o tragedii sprzed 130 lat utrwalona na kolejne pokolenia
KARWINA / Korzystając ze sprzyjającej pogody, działacze stowarzyszenia Olza Pro dokończyli prace wykończeniowe przy odrestaurowanym pomniku na cmentarzu katolickim w Starej Karwinie (naprzeciwko starego kościoła). Chodzi o zbiorową mogiłę górników poległych w katastrofie górniczej, jaka miała miejsce 16 marca 1895 roku w kopalni Hohenegger. Renowacja pomnika objęła zarówno metalowy krzyż, jak i jego ceglane fundamenty, które zostały odtworzone zgodnie z pierwotnym wyglądem. Zakres i realizacja prac Prace konserwatorskie prowadzono w drugiej połowie 2024 roku, od września. Szczególnym wyzwaniem była naprawa fundamentów, które uległy osłabieniu przez zapadnięcia na skutek tzw. szkód górniczych. Zamiast zastosować nowoczesny beton, zdecydowano się na odtworzenie pierwotnego fundamentu z podstawą z cegły klinkierowej, co zachowało autentyczny charakter pomnika. Metalowy krzyż został oczyszczony i poddany renowacji, a tablica pamiątkowa – konserwacji. Na swoją kolej do renowacji oczekuje jeszcze figura Chrystusa. Za renowację odpowiadała pracownia Witolda Butkiewicza z Brwinowa koło Warszawy, specjalizująca się w konserwacji zabytków. Prace były realizowane w ramach projektu „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą”. W projekcie…

Międzynarodowy konkurs dla Polaków mieszkających poza krajem. Opowiedz swoją historię
KRAKÓW / Centrum Młodzieży im. dr. H. Jordana w Krakowie zaprasza dzieci i młodzież do udziału w XXV edycji Konkursu Literackiego i Plastycznego dla Młodych Polaków Mieszkających poza Granicami Kraju. Tematem tegorocznej edycji jest "Moja historia". Konkurs ma na celu propagowanie języka polskiego oraz rozwijanie zainteresowań i zdolności twórczych uczniów. Konkurs plastyczny oraz konkurs filmowy skierowane są do dzieci i młodzieży polskiego pochodzenia z całego świata. Do udziału zaproszeni są także młodzi Polacy z Ukrainy, którzy w związku z wojną przebywają obecnie w Polsce lub innych krajach. Konkurs plastyczny W ramach konkursu plastycznego uczestnicy mogą przedstawiać swoje życie, zainteresowania, marzenia czy najbliższe otoczenie za pomocą dowolnych technik plastycznych. Prace nie mogą jednak być przestrzenne ani wykonane z materiałów sypkich. Wymiary prac nie powinny przekraczać formatu A3. Konkurs filmowy Konkurs filmowy polega na przygotowaniu krótkiego filmu o maksymalnej długości 3 minut. Uczestnicy mogą używać dowolnych urządzeń i programów do nagrywania oraz montażu. Filmy muszą być przygotowane w języku polskim i przedstawiać…
![Spacer Szersznikowski śladami walk o Stonawę w wojnie ośmiodniowej 1919 roku. Pamięć o bohaterach i ofiarach tamtych dni [nagranie]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2025/01/25-01-25-Stonawa-spacer-szersznikowski-wojna-osmiodniowa-IMG_4997.jpg-600x400.jpg)
Spacer Szersznikowski śladami walk o Stonawę w wojnie ośmiodniowej 1919 roku. Pamięć o bohaterach i ofiarach tamtych dni [nagranie]
STONAWA / W przeddzień 106. rocznicy walk o Stonawę, które miały miejsce 26 stycznia 1919 roku podczas ośmiodniowej wojny polsko-czechosłowackiej, Bohdan Prymus z MK PZKO w Stonawie i historyk Daniel Korbel poprowadzili spacer upamiętniający tamte dramatyczne wydarzenia. Organizowane przez Muzeum Śląska Cieszyńskiego wydarzenie przyciągnęło ponad 60 uczestników. Bohaterska obrona Stonawy przez Polaków i tragiczne wydarzenia Podczas spaceru, trwającego ponad dwie godziny, przybliżono dramatyczne wydarzenia tamtego dnia. Korbel jako historyk opowiadał o tym, jak polscy obrońcy przez siedem godzin stawiali zacięty opór mającym 4-5 krotną przewagę dobrze uzbrojonym czechosłowackim oddziałom. Bohdan Prymus natomiast jako gospodarz spotkania uzupełniał wykład dotyczący walk o informacje o Stonawie, historii i jej mieszkańcach na przestrzeni ostatnich ponad 100 lat. — Proszę sobie wyobrazić, że Stonawa w 1919 roku wyglądała zupełnie inaczej. było tu znacznie mniej domów, a niektóre przysiółki, które kiedyś istniały, zostały całkowicie zlikwidowane. Historia zmieniała ten teren nie do poznania — rozpoczął Bohdan Prymus. Widok na Stonawę od strony Solcy - taki widzieli prawdopodobnie czescy żołnierze…

Z POCZTY REDAKCYJNEJ. Uroczystość 151. rocznicy urodzin Wincentego Witosa
WIERZCHOSŁAWICE / W Wierzchosławicach w sobotę 18 stycznia b.r. odbyły się uroczystości z okazji 151. rocznicy urodzin Wincentego Witosa. Wzięli w nich udział między innymi wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, minister infrastruktury Dariusz Klimczak, wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar. - Małopolska od końca XIX wieku była bastionem ruchu ludowego. Niewątpliwie jednym z najwybitniejszych działaczy był Wincenty Witos. Jego życie i praca stanowią nie tylko świadectwo oddania narodowej sprawie, ale także inspirację do działania na rzecz wspólnego dobra. Uczestnicząc w tych obchodach, możemy oddać hołd jego pamięci i przypomnieć o jego niezłomnej postawie wobec naszej Ojczyzny. Sentencja: „Nie ma sprawy ważniejszej niż Polska” odzwierciedla duch patriotyzmu dzisiejszych uroczystości, który powinien towarzyszyć nam na każdym kroku, gdyż to właśnie duch patriotyzmu jest gwarantem wolności Polski - mówił Władysław Kosiniak-Kamysz, wicepremier i minister Obrony Narodowej. Na cmentarzu w Wierzchosławicach złożono kwiaty na grobie Wincentego Witosa. Zapalono również symboliczny znicz przy domu, w którym się urodził. W uroczystości brał udział również Stanisław Gawlik,…
![Zobaczyć Ekwador idąc na Bożka. Janina Hławiczka dzieli się swoimi wrażeniami [nagranie, zdjęcia]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2025/01/14.01.25-Ekwadror-prelekcja-w-MK-Cieszyn-Centrum-IMG_4973.jpg-600x400.jpg)
Zobaczyć Ekwador idąc na Bożka. Janina Hławiczka dzieli się swoimi wrażeniami [nagranie, zdjęcia]
CZESKI CIESZYN / 14 stycznia w sali PZKO na ul. Bożka odbyła się ciekawa prelekcja poświęcona podróży do Ekwadoru. Prelekcje podróżnicze organizowane przez Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Czeskim Cieszynie-Centrum cieszą się sporym zainteresowaniem. Tym razem o zabranie słuchaczy w daleki świat poproszono Janinę Hławiczkę, która w pełen pasji sposób podzieliła się swoimi doświadczeniami ze swojej egzotycznej wyprawy. Uczestnicy mieli okazję poznać ten południowoamerykański kraj z wielu perspektyw. Prelegentka, korzystając z fotografii i prezentacji multimedialnej, opowiedziała o różnorodności Ekwadoru – od historycznego Quito, pełnego zabytków wpisanych na listę UNESCO, po surowe krajobrazy Andów. Szczególną uwagę zwróciła na bogactwo kulturowe kraju, gdzie tradycje rdzennych mieszkańców przeplatają się z dziedzictwem kolonialnym. Publiczność z zainteresowaniem słuchała historii o majestatycznych kościołach, które Hiszpanie wznieśli na ruinach świątyń Inków i ozdobili przetopionym z nich złotem. Od realiów codziennego życia po typowe atrakcje turystyczne Podczas prelekcji można było się także dowiedzieć o codziennym życiu w Ekwadorze – od zmagań z kryzysem energetycznym po szacunek, jakim…

Śladami drzewiónek z Jankiem Michalikiem i „Beskidem Śląskim”. Obejrzyj archiwalne zdjęcia, poznaj trasę spaceru
PIOSEK, BUKOWIEC / W sobotę, 11 stycznia, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Sportowe „Beskid Śląski” w RC zorganizowało spacer szlakiem "Pioszczańskich i bukowiańskich drzewiónek" – dawnych góralskich drewnianych chat. Zainteresowanie wydarzeniem przerosło wszelkie oczekiwania, zarówno organizatorów, jak i przewodnika. Przewodnikiem był Jan Michalik – rodowity pioszczanin, rozmiłowany w historii i tradycji swojego regionu. Od lat promuje wiedzę o powoli odchodzących w zapomnienie przejawach kultury beskidzkich górali. Michalik poprowadził gości od remizy strażackiej w Piosku aż do dworu Chybidziury, gdzie mieszkała znana Anna Chybidziurowa z Bukowca. Po drodze pokazywał zachowane (w lepszym lub gorszym stanie) drzewiónki. Pokazywał też miejsca, gdzie kiedyś stały domy drewniane, których już nie ma. Uzbrojona w archiwalne fotografie i trytytki jego żona Anna przytwierdzała zalaminowane zdjęcia dawnych zabudowań na płotach, za którymi obecnie nie ma nic, albo są nowoczesne, murowane zabudowania. 12 zachowanych drzewiónek Uczestnicy spaceru zobaczyli 12 zachowanych drewnianych domów z bali i sporo archiwalnych zdjęć budynków, które nie dotrwały do naszych czasów. W Piosku 2 zabytki architektury nie zachowały się do współczesności, w…

Udany XIX Bal Cieszyński. Nie zabrakło na nim zespołów z Zaolzia
CIESZYN / Na tegorocznym, XIX Balu Cieszyńskim tradycyjnie bawiono się w regionalnych klimatach Śląska Cieszyńskiego. Na scenie gościli muzycy serwujący muzykę Beskidu Śląskiego i ludowe cieszyńskie pieśniczki, a także folklor słowacki. Goście w miarę swych możliwości przywdziali regionalne stroje bądź ich elementy. Wyśmienicie bawiła się ponad siedemdziesiątka gości, w tym organizatorzy 45 minionych edycji Balów Gorolskich w Mostach koło Jabłonkowa, a także występujący w programie artystycznym muzycy i tancerze - w sumie około 120 osób. Wśród występujących Olza i Lipka Bal zorganizowała nieformalna grupa "Miłośnicy Tradycji i Folkloru" wywodzący się z dawnego Koła nr 6 Macierzy Ziemi Cieszyńskiej wspólnie z Cieszyńskim Ośrodkiem Kultury "Dom Narodowy" oraz restauracją "Konczakowski". Zagrały trzy kapele: "Lipka", kapela Zespołu Regionalnego "Istebna" oraz słowacka kapela, w której gra m.in. Marek Konček, który swego czasu z zespołem "Tekla Klebetnica" z Ustronia zachwycił jurorów i publiczność programu 'Mam Talent'. Zatańczył Zespół Pieśni i Tańca "Olza". — Po występie "Olzy" na Górze Zamkowej byliśmy nimi zachwyceni. Chcieliśmy też uhonorować…

WOŚP zagra 26 stycznia 2025 roku. Jest już szczegółowy program wydarzeń w Cieszynie
CIESZYN / 26 stycznia 2025 roku w całej Polsce odbędzie się 33. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Tego roku zbierane będą fundusze na wsparcie dziecięcej onkologii i hematologii. Tradycyjnie również Cieszyn włącza się w Orkiestrę. Organizatorzy, którymi są Cieszyński Sztab Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy oraz Cieszyński Ośrodek Kultury "Dom Narodowy" - COK zapraszają mieszkańców oraz turystów do udziału w pełnym atrakcji dniu. Tegoroczny finał odbywa się pod hasłem „Bezpieczeństwo i zdrowie dzieci”. Środki zebrane w ramach akcji zostaną przeznaczone na wsparcie najmłodszych pacjentów. Wolontariusze z puszkami WOŚP będą obecni na ulicach miasta, zachęcając do wspierania tej inicjatywy. Program wydarzeń w Cieszynie Cieszyński Sztab WOŚP oraz Cieszyński Ośrodek Kultury "Dom Narodowy" przygotowali bogaty program wydarzeń, który zadowoli zarówno najmłodszych, jak i dorosłych uczestników. Wydarzenia w COK "Dom Narodowy" 11:00–16:00 – Strefa Majsterkowania: kreatywne zajęcia dla dzieci. 14:00–17:00 – Fotobudka: możliwość wykonania pamiątkowych zdjęć. Atrakcje na rynku 11:00–20:30 – Koncerty na scenie: Mażoretki Serduszko + Dream Stars CHYTROCK Weterani Rocka Cieszyńskiego Afera…

Puchar „Beskidu Śląskiego” już 18 stycznia. O zawodach rozmawiamy z Arnoldem Sikorą
ISTEBNA / Sekcja sportowa Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Sportowego "Beskid Śląski" w RC zaprasza na zawody narciarskie, które odbędą się 18 stycznia 2025 na stoku Złoty Groń w Istebnej. W zawodach mogą brać udział wszyscy absolwenci polskich szkół podstawowych na Zaolziu oraz ich małżonkowie lub partnerzy życiowi. Ta wyjątkowa impreza sportowa jest kontynuacją popularnego Zjazdu Gwiaździstego. W zawodach mogą brać udział wszyscy uczniowie szkół średnich, wyższych uczelni, ich rodzice, babcie, dziadkowie. Zawodnicy będą rywalizować w slalomie, który obejmuje dwa przejazdy. Organizatorzy przewidzieli kategorie wiekowe dla kobiet i mężczyzn, aby rywalizacja była sprawiedliwa. W zawodach mogą uczestniczyć również rodzice, dziadkowie i babcie uczniów oraz studenci szkół średnich i wyższych. Zgłoszenia i opłaty Zapisy na zawody przyjmowane są do 11 stycznia 2025 roku. Formularz zgłoszeniowy można znaleźć na stronie internetowej PTTS „Beskid Śląski”: tutaj. Pierwszą edycję zawodów PTTS zorganizował w 2023 roku. https://zwrot.cz/2023/03/pierwsza-edycja-pucharu-beskidu-slaskiego-za-nami-termin-zawodow-na-2024-rok-juz-wyznaczono-zdjecia/ O tym, co organizatorzy przygotowali na ten rok, rozmawialiśmy z Arnoldem Sikorą odpowiedzialnym za organizację zawodów. Skąd pomysł na zorganizowanie Pucharu Beskidu Śląskiego…
![Bronisław Liberda bohaterem styczniowego wykładu MUR-u. Postać nietuzinkowego zaolziańskiego artysty przybliżyła Renata Putzlacher [nagranie]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2025/01/09-01-25-MUR-Putzlaher-o-Liberdzie-IMG_4846.jpg-600x400.jpg)
Bronisław Liberda bohaterem styczniowego wykładu MUR-u. Postać nietuzinkowego zaolziańskiego artysty przybliżyła Renata Putzlacher [nagranie]
CZESKI CIESZYN / Postać Bronisława Liberdy, wybitnego artysty, rysownika, muzyka i reżysera z Zaolzia, była tematem styczniowego wykładu Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej. Spotkanie odbyło się w Klubie „Dziupla”, a poprowadziła je Renata Putzlacher – pisarka i tłumaczka. Prelegentka podzieliła się osobistymi wspomnieniami o Liberdzie, z którym współpracowała w Teatrze Cieszyńskim i w ramach "Kawiarni Avion, której nie ma". Przywołała także fragmenty notatek artysty, wydanych w książce „Bronisław Liberda. Notatki o życiu, Zaolziu, sztuce i przemijaniu”, prezentując zebranym cytaty pełne refleksji na temat życia, sztuki czy demokracji. Wykład spotkał się z dużym zainteresowaniem i stał się okazją do przypomnienia twórczości Liberdy oraz refleksji nad dziedzictwem Zaolzia, które wciąż inspiruje kolejne pokolenia. Nagranie wykładu dostępne jest na naszym portalu Prelekcja odbyła się 9 stycznia w klubie Dziupla. Tradycyjnie dla tych, którzy przyjść nie mogli, a temat ich interesuje, mamy pełne nagranie audio całego wykładu: https://youtu.be/EYEJCbIv_-4

Promocja „Kalendarza Beskidzkiego”. Zaolziańskie akcenty w centrum uwagi
CIESZYN / W środowe popołudnie 8 stycznia w Bibliotece Miejskiej w Cieszynie odbyła się promocja 59. edycji „Kalendarza Beskidzkiego”. Spotkanie poprowadził Jan Picheta — redaktor naczelny rocznika. O oprawę muzyczną zadbał Artur Papieski. W wydarzeniu wzięli udział zarówno autorzy publikacji, jak i miłośnicy regionalnej literatury, sztuki i historii. Nie zabrakło również licznych nawiązań do tematyki zaolziańskiej. "Kalendarz Beskidzki" od lat cieszy się uznaniem jako publikacja promująca historię, kulturę i tradycję regionu. Podkreślmy - regionu traktowanego jako całość. Każdorazowo więc zawiera teksty opisujące postaci i miejsca związane ze Śląskiem Cieszyńskim po obu stronach Olzy. Nie inaczej tegoroczna edycja. Zespół "Olza", wędryńska "Czytelnia", Niemka, która czuła się Polką Autorzy obecni na spotkaniu zachęcali do lektury swoich tekstów zamieszczonych w roczniku. Wśród nich znaleźli się Janusz Branny, Teresa Dudek-Bujarek, Władysława Magiera, Beata Tyrna oraz Dobrosław Barwicki-Picheta. Każdy z nich podzielił się krótkimi refleksjami dotyczącymi swojej pracy i tematów poruszonych w tegorocznej edycji "Kalendarza Beskidzkiego". Janusz Branny tym razem opisał historię zespołu "Olza". Warto…

Kroniki PTTS „Beskid Śląski” dostępne online. Wśród nich również ta z okresu międzywojennego
Ciekawi cię, co w kilku tomach kronik uwiecznili turyści zrzeszeni w Polskim Towarzystwie Turysztyczno-Sportowym "Beskid Śląski" w Republice Czeskiej? Teraz możesz zajrzeć do opasłych tomów, pełnych relacji z organizowanych przez działaczy PTTS wydarzeń, nie wychodząc z domu. Osiem tomów pełnych zdjęć i opisów wycieczek i innych wydarzeń działacze Towarzystwa zeskanowali i udostępnili w internecie. Przeglądać można je tutaj. Kronika z okresu międzywojennego Najstarsza spośród udostępnionych cyfrowo kronik obejmuje okres międzywojenny i kończy się na roku 1938. Piękne odręczne pismo jest dość czytelne, z powodzeniem można zagłębić się w lekturę opisującą działalność polskich turystów na nowopowstałym wówczas Zaolziu. Tekst uzupełniają ciekawe archiwalne fotografie. Najmłodsza udostępniona kronika obejmuje lata 2021-2023. Utrzymana w tradycyjnej konwencji stanowi równie ciekawą lekturę. Jest też "Album Sekcji Krajoznawczej P.T.T.S. Beskid Śląski w Czechosłowacji", który zebrał Karol Piegza. Chcieli pójść z duchem czasu — Dzisiaj wszystko jest w sieci. A jak jakaś informacja nie jest dostępna w sieci, to dla wielu osób nie istnieje. Chcieliśmy więc pójść z…

Orszak Trzech Króli w Cieszynie. Wspólnota, nadzieja i solidarność
CIESZYN / Cieszyński Rynek w Święto Objawienia Pańskiego, 6 stycznia, stał się uosobieniem wspólnoty, refleksji i wsparcia. Tegoroczny Orszak Trzech Króli zgromadził licznych mieszkańców, którzy w barwnym korowodzie oddali pokłon nowo narodzonemu Dzieciątku, a także zjednoczyli się, by pomóc ofiarom niedawnej tragedii na ulicy Głębokiej. Wydarzenie było częścią ogólnopolskiej inicjatywy, w której bierze udział kilkaset miejscowości w Polsce. Tegoroczny Orszak w całej Polsce nawiązywał do dwóch wyjątkowych rocznic: Roku Jubileuszowego ogłoszonego przez Papieża Franciszka z okazji 2025-lecia Narodzin Chrystusa oraz 1000-lecia koronacji pierwszego polskiego króla Bolesława Chrobrego. Hasłem przewodnim było: „Kłaniajcie się królowie”. W Cieszynie orszak miał jeszcze jeden dodatkowy temat związany z niedawną tragedią na ulicy Głębokiej. Symbolika i wspólnota Program rozpoczął się kolędowaniem z zespołem „Dzień Dobry”, które towarzyszyło przybyciu uczestników na Rynek. Następnie Trzej Królowie w barwnych strojach wyruszyli z Domu Narodowego, aby złożyć pokłon przy symbolicznej szopce. Towarzyszyła temu atmosfera wspólnoty i radości, którą podkreślali organizatorzy wydarzenia. W rolę Króli wcielili się m.in. zastępcy burmistrza Cieszyna.…

Bronisław Liberda – jego życie i twórczość tematem styczniowego wykładu MUR-u
CZESKI CIESZYN / Już w najbliższy czwartek 9 stycznia o godz. 17:00 w klubie "Dziupla" odbędzie się pierwszy tegoroczny wykład w ramach Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego ZG PZKO. Barwną prezentację życia i dokonań zmarłego przed 5 laty zaolziańskiego malarza, grafika, ilustratora, reżysera, scenografa, muzyka, autora ponad tysiąca refleksyjnych żartów rysunkowych i filozoficznych przemyśleń, przedstawi Renata Putzlacher, polonistka, pisarka, tłumaczka i publicystka, autorka współpracująca z naszym miesięcznikiem. Spełnione życie Bronisława Liberdy "Spełnione życie Bronisława Liberdy" - tak prelegentka zatytułowała swój wykład. — Znałam Bronka od dziecka, najpierw jako sąsiada z osiedla, ojca dwu moich starszych koleżanek, potem jako długoletniego kierownika artystycznego Teatru Lalek Bajka, artystę wszechstronnego, który wprowadził żywego aktora z lalką. Później współpracowaliśmy w Teatrze Cieszyńskim i w ramach „Kawiarni Avion, której nie ma”, a także spotykaliśmy się na wernisażach i wieczorach autorskich. Nie tylko dla mojej generacji Bronisław Liberda był mentorem. Dzielił się wiedzą i doświadczeniem z tymi, którzy chcieli słuchać, zawsze wiedział, co dzieje się w świecie artystycznym u…

„Być Polakiem” – konkurs, który łączy Polaków na całym świecie. Prace można nadsyłać do 16 marca
Fundacja „Świat na Tak” serdecznie zaprasza dzieci i młodzież polskiego pochodzenia, mieszkającą poza granicami kraju, do udziału w XVI edycji konkursu „Być Polakiem”. Konkurs ma na celu głębsze uświadamianie tożsamości narodowej, rozwijanie postaw patriotycznych oraz umacnianie więzi z polską kulturą i językiem. Dla kogo konkurs? W konkursie mogą wziąć udział dzieci i młodzież w wieku od 6 do 22 lat, a także nauczyciele polonijni. Uczestnicy nie muszą być uczniami polskich szkół, co sprawia, że konkurs jest otwarty dla wszystkich młodych Polaków za granicą. Konkurs podzielono na dwa moduły: „A” – dla dzieci i młodzieży, oraz „B” – dla nauczycieli. Zadania konkursowe W ramach modułu „A” uczestnicy mogą zgłaszać prace plastyczne, literackie lub filmowe, w zależności od grupy wiekowej. Tematy tegorocznej edycji są z różnorodne i nawiązują do ważnych wydarzeń historycznych, polskich tradycji oraz wartości kulturowych. Przykładowo, najmłodsi (6–9 lat) mogą zilustrować ulubiony wiersz polskiego poety, a młodzież w wieku 17–22 lata zmierzy się z tematem „Dwadzieścia lat Polski w Unii…

Turystyczne zakończenie roku. „Beskidziocy” spotkali się na Filipce
FILIPKA / Gdzie turyści, miłośnicy spędzania czasu na górskich szlakach mogą żegnać stary rok? Oczywiście w górach! Tradycją już stało się, że członkowie Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Sportowego „Beskid Śląski” w Republice Czeskiej w ostatni dzień roku wybierają się na Filipkę, by tam wspólnie pożegnać kończący się rok. Przy trójstyku Gródku, Nawsia i Nydku zapłonęło ognisko. Opiekano kiełbaski, podsumowywano miniony rok, planowano turystyczne wyprawy na rok następny. A punktualnie o 12:00 w południe wystrzeliły symboliczne korki szampana. Nie zabrakło młodzieży Dzięki temu, że sylwestrową imprezę "Beskidziocy" organizują w południe, to członkowie i sympatycy Towarzystwa nie muszą wybierać pomiędzy spędzeniem sylwestra w górach, ze znajomymi i przyjaciółmi, z którymi dzielą turystyczną pasję, a w rodzinnym czy towarzyskim gronie w sposób bardziej, jak na sylwestra, konwencjonalny. Potwierdza to też biorąca udział w sylwestrowym spotkaniu na Filipce młodzież. — Przyszłam tutaj, bo mój tata jest zaangażowany w organizację. Ale popołudniu będę w domu na tyle wcześnie, by się wykąpać, umyć włosy, przebrać i wybrać się…

Poznawali uroki polskich Tatr zimą. „Beskidziocy” polecają
Zimowe Tatry to prawdziwa uczta dla miłośników górskich przygód. W dniach 5-8 grudnia członkowie Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Sportowego "Beskid Śląski" przemierzali szlaki największego polskiego pasma górskiego, korzystając z zimowej aury. Bazą wypadową było schronisko PTTK przy Morskim Oku, skąd codziennie ruszali na kolejne malownicze trasy. Ich relacja może być doskonałą inspiracją dla wszystkich, którzy chcieliby podjąć podobne wyzwanie. Dzień pierwszy: Wrota Chałubińskiego Wycieczka rozpoczęła się 5 grudnia. Już przed godziną 8:00 uczestnicy dotarli na parking w Palenicy Białczańskiej, gdzie szybko przepakowali ekwipunek i ruszyli w kierunku Morskiego Oka. Po dwugodzinnej wędrówce dotarli do schroniska, gdzie przy kawie zaplanowali pierwszy dzień górskich zmagań. Decyzja padła na Wrota Chałubińskiego – przełęcz znajdującą się na granicy polsko-słowackiej. Choć pogoda była mglista, a widoki ukryte za niskimi chmurami, wyprawa ostatecznie zakończyła się sukcesem. Trasa liczyła 15 kilometrów, a uczestnicy pokonali przewyższenie wynoszące ponad 1000 metrów. Szczegółowy przebieg można sprawdzić tutaj. Dzień drugi: Szpiglasowy Wierch 6 grudnia przywitał uczestników słonecznym porankiem i silnym wiatrem. Ich celem…

K 99 świętował 25-lecie. Tradycyjne spotkanie świąteczne zgromadziło byłych piłkarzy i gości ze środowiska sportowego
CZESKI CIESZYN / 16 grudnia członkowie Klubu 99, działającego przy Polskim Towarzystwie Turystyczno-Sportowym „Beskid Śląski”, zebrali się w restauracji Ośrodka Kultury „Strzelnica” w Czeskim Cieszynie na tradycyjnym spotkaniu świątecznym. Klub zrzesza byłych wyczynowych polskich piłkarzy, którzy reprezentowali zaolziańskie kluby sportowe. Tegoroczne spotkanie świąteczne było wyjątkowe ze względu na przypadający jubileusz 25-lecia działalności klubu. Z tej okazji uczestnicy spotkania ustawili się do pamiątkowego zdjęcia. Nie zabrakło też rozmów, w których tematem przewodnim był sport. Sportowa pasja w kameralnym gronie – Chociaż nasze grono z roku na rok się zmniejsza, staramy się podtrzymywać tradycję tych spotkań. Dziś zamiast piłki nożnej coraz częściej grywamy w kręgle, ale to także daje nam wiele radości – mówi Jerzy Czap, prezes Klubu 99. Na spotkaniu obecni byli również goście związani ze środowiskiem sportowym i kulturalnym Zaolzia. Wśród nich znaleźli się Halina Twardzik, prezes PTTS „Beskid Śląski”, Jan Zolich, trener Orłów Zaolzia, a także kapitan drużyny i wiceprezydent Karwiny Andrzej Bizoń. Wspomnienia i sportowe emocje Spotkanie prowadził…

Porcelana w blasku historii: nowy katalog Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Poznaj niezwykłą kolekcję dzięki publikacji Katarzyny Jarmuł-Niemczyk
CIESZYN / W środę 11 grudnia Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie zorganizowało spotkanie promocyjne poświęcone najnowszej publikacji zatytułowanej „Białe złoto. Porcelana z kolekcji Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Katalog zbiorów”. Wydarzenie odbyło się w sali Muzeum i zgromadziło licznych miłośników sztuki oraz przedstawicieli środowisk naukowych. Trzeci katalog Działu Sztuki Promowany katalog to trzeci tom w serii publikacji opracowanych przez Dział Sztuki Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Jego autorką jest Katarzyna Jarmuł-Niemczyk, obecna opiekunka Działu Sztuki. Publikacja obejmuje blisko pół tysiąca wyrobów z porcelany powstałych od połowy XVIII do połowy XX wieku. Katalog przedstawia zarówno porcelanę dekoracyjną, jak i naczynia zastaw stołowych, w tym obiekty zgromadzone od początków istnienia Muzeum w 1801 roku. Szczególną uwagę zwrócono na dokumentację fotograficzną, w tym sygnatury wytwórni. Wysokiej klasy publikacja Spotkanie poprowadziła Irena Prengel-Adamczyk, poprzednia opiekunka Działu Sztuki, autorka wcześniejszych katalogów dotyczących sztuki baroku oraz gotyku i renesansu. W trakcie promocji wystąpiły również osoby zaangażowane w proces wydawniczy. Katarzyna Jarmuł-Niemczyk opowiedziała o pracy nad katalogiem, Paulina Kielan, redaktorka i…

„Beskidy góry i ludzie”. Album z unikatowymi archiwalnymi zdjęciami w trzech językach
REGION / Unikalne historyczne zdjęcia z Beskidów wypełniają niedawno wydany album „Beskidy – góry i ludzie”. Jest to wznowione, ale poszerzone o dodatkowe, niepublikowane dotąd zdjęcia i informacje, wydanie albumowe. Książka spodoba się z pewnością miłośnikom góralskiej historii regionu. Pierwsze wdanie przygotował do druku w 2003 roku Henryk Wawreczka. Tegoroczne wzbogacił o wstęp autorstwa prof. Daniela Kadłubca. Niestety niedane mu było dożyć wyjścia książki z drukarni, zmarł we wrześniu tego roku. Wstęp i opisy fotografii są w trzech językach: polskim, czeskim oraz angielskim. Dziedzictwo fotografii dwóch pokoleń Kaletów Zdjęcia, które stanowią dziedzictwo Karola Kalety, są unikalnym zapisem życia Beskidu Śląskiego sprzed stu lat. Warto podkreślić, że materiał fotograficzny nie jest wyłącznie dziełem Karola Kalety. Twórczość fotograficzną rozpoczął jego ojciec, Jan Kaleta. Daty widniejące na niektórych fotografiach potwierdzają jego udział w tym dorobku, co czyni całą kolekcję wyjątkowym dziełem dwóch pokoleń. Życie codzienne i tradycje beskidzkie Fotografie Kaletów dokumentują życie na beskidzkich sałaszach i w tradycyjnych drewnianych drzewiónkach, które dziś niemal…

Górale Śląscy świętowali. W spotkaniu wzięli udział także Zaolziacy
KONIAKÓW / 20 grudnia odbyła się coroczna Wigilijka Związku Podhalan Oddział Górali Śląskich. W tym roku górale z Beskidu Śląskiego po obu stronach granicy spotkali się u Bacy Piotra Kohuta w Koniakowie w Centrum Pasterskim. Oprócz wspólnej modlitwy, życzeń i poczęstunku nie zabrało śpiewów. Gościem był Józef Broda, który przypomniał, jak kiedyś to bywało. Spotkanie muzycznie było też dzięki Janowi Kędziorowi z Wisły, Zbigniewowi Wałachowi i Elenie Kożdoń z Koszarzysk.

Na czeskocieszyńskim rynku zabrzmiały polskie kolędy. Na scenie TA Grupa i Renata Drössler
CZESKI CIESZYN / W piątkowe popołudnie i wieczór 20 grudnia na czeskocieszyńskim rynku panowała świąteczna atmosfera. Tworzyła ją kombinacja świątecznej muzyki i smaków. Tradycyjnie kolędy i utwory świąteczne śpiewał zespół TA Grupa działający przy MK PZKO Osiedle. Tego roku jako gościa specjalnego zaproszono Renatę Drössler. Artyści po wykonaniu koncertowego repertuaru zaprosili na scenę publiczność. Zachęcali, by ci, którzy przyszli na rynek, zaśpiewali wraz z nimi. Kolędy śpiewano polskie i czeskie. Pierniki i atrakcje dla dzieci Oprócz muzyki w świąteczny nastrój przybyłych na rynek wprowadzał smak pierników. Upiekły je i rozdawały zgromadzonej pod sceną widowni członkinie MK PZKO Czeski Cieszyn-Centrum. Zadbano także o to, by nie nudziły się dzieci. Przygotowano dla nich stanowiska, przy których pod okiem instruktorów samodzielnie robiły świąteczne ozdoby. Można było także skorzystać z malowania twarzy. Jak to przy takich okazjach bywa, nie mogło zabraknąć stoisk z jedzeniem i napojami. Nad rynkiem unosił się zapach grzańca z korzeniami. Magiczną atmosferę dopełniały anioły przechadzające się na szczudłach pomiędzy świątecznymi świetlnymi…
![Chcesz poczuć atmosferę świąt? Nie masz pomysłu na prezent? Wstąp na Rynek w Cieszynie [zdjęcia]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2024/12/jarmark-rynek-Cieszyn-11-600x450.jpg)
Chcesz poczuć atmosferę świąt? Nie masz pomysłu na prezent? Wstąp na Rynek w Cieszynie [zdjęcia]
CIESZYN / Do 23 grudnia 2024 roku na cieszyńskim rynku odbywa się tradycyjny już Cieszyński Jarmark Świętego Mikołaja. Organizatorem jest Cieszyński Ośrodek Kultury. Dzięki ustawionym na Rynku stoiskom mieszkańcy i odwiedzający mają możliwość zakupu świątecznych ozdób, rękodzieła i upominków. A w przerwie pomiędzy a oglądaniem a zakupami skorzystać mogą ze stoiska gastronomicznego oferującego adekwatne do pory roku trunki. Odwiedzenie cieszyńskiego Rynku to doskonała okazja, by poczuć magię świąt, odwiedzając urokliwe stoiska. Dziś natomiast (20 grudnia) na czeskocieszyńskim rynku o 17:30 będzie można kolędować wspólnie z zespołem TA Grupa oraz Renatą Drössler.

Święta Bożego Narodzenia w tradycji Łemków. Spotkanie Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich w Katowicach dostępne w sieci
W tradycji łemkowskiej okres Bożego Narodzenia łączy w sobie dawne słowiańskie wierzenia oraz chrześcijańskie obrzędy. Przybliżyć je postanowili członkowie Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich z Katowic. Podczas spotkania, które odbyło się 17 grudnia, uczestnicy poznali odpowiedzi na pytania, dlaczego dawniej gospodarze obwiązywali drzewa owocowe, co znajdowało się na wigilijnym stole Łemków, kim byli kolędnicy z wertepem, połaznyky i szczodraky, a także jak wyglądają świąteczne nabożeństwa oraz rytuał święcenia wody w przerębli. Prelegentka Wykład poprowadziła dr Wiktoria Hojsak, adiunkt w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. WIktoria Hojsak od ponad 20 lat bada i dokumentuje kulturę ludową Karpat. Wśród jej najnowszych prac znajduje się książka "Kolędy ludowe z Łemkowszczyzny", wydana w 2023 roku. Działalność popularyzatorska badaczki obejmuje również pracę z zespołem „Łemkowski Pierścionek” z Gorlic, który prezentuje materiał etnograficzny zebrany przez badaczkę. Nagranie wykładu dostępne jest w sieci Spotkanie odbyło się w formie online. Kto nie mógł uczestniczyć w nim na żywo, nic straconego. Nagranie dostępne jest bowiem w internecie tutaj: https://youtu.be/CzPSZ71oi10 (mat.…

Turniej brydża w Nawsiu. Tradycyjna rozrywka w miłej atmosferze
NAWSIE / Już po raz trzeci w Nawsiu odbył się przedświąteczny turniej brydżowy. Organizatorami wydarzenia było Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Nawsiu. Turniej był dla uczestników doskonałą okazją do spędzenia sobotniego popołudnia w miłej i sportowej atmosferze. Turniej brydżowy w Nawsiu to nietypowa inicjatywa, wyróżniająca się na tle wielu tradycyjnych wydarzeń organizowanych przez koła PZKO. Pomysł jego zorganizowania zrodził się z zamiłowania miejscowych miłośników brydża do tej gry oraz chęci kontynuowania tradycji brydżowych. – Jesteśmy starzy brydżyści i postanowiliśmy, że warto podtrzymać tę tradycję – wyjaśnił Stanisław Gawlik, organizator rozgrywek. Kontynuacja tradycji brydżowych Dodał, że turnieje brydżowe odbywają się cyklicznie. W ciągu roku mają miejsce cztery takie turnieje, a jeden z nich – właśnie przedświąteczny – organizuje koło PZKO w Nawsiu. Pozostałe odbywają się m.in. u Karola Suszki czy w Czeskim Cieszynie, organizowany przez rodzinę Siderków. Przedświąteczny turniej brydżowy na stałe wpisał się w kalendarz lokalnych inicjatyw w Nawsiu i cieszy się sympatią uczestników. Nagrody dla zwycięzców ufundowało Miejscowe…