
„Ojczyzna nasza znalazła się nad przepaścią”. 43 lata temu wprowadzono w Polsce stan wojenny
Aresztowania, represje, wojsko i sprzęt opancerzony na ulicach i godzina policyjna - tak wyglądała polska rzeczywistość po 13 grudnia 1981 roku. Równo 43 lata temu wprowadzono bowiem stan wojenny. W tej operacji wojskowej, trwającej od właśnie 13 grudnia 1981 do 22 lipca 1983, brało udział 70 tysięcy żołnierzy, 30 tysięcy milicjantów. Na ulice polskich miast wyjechało także 1750 czołgów, 1900 wozów bojowych i 9 tysięcy samochodów służb państwowych. W trakcie całego stanu wojennego internowano ponad 10 tysięcy działaczy NSZZ "Solidarność". Życie straciło ponad 70 osób, w tym dziewięciu górników w trakcie pacyfikacji strajku w kopalni "Wujek" w Katowicach. Powód? Oficjalnie - pogarszająca się sytuacja gospodarcza Wprowadzenie stanu wojennego było rozważane przez władze komunistyczne PRL już w 1980 roku, jednak ostatecznie z pomysłu się wycofano i podpisane zostały z "Solidarnością" porozumienia sierpniowe. Dzięki temu kompromisowi powstał właśnie Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność". Władze PRL nie porzuciły jednak tego pomysłu - przygotowania do wprowadzenia stanu wojennego trwały ponad rok w ścisłej współpracy…

Emerytowani nauczyciele wciąż aktywni. Była okazja do rozmów i wspomnień
CZESKI CIESZYN / Klub Nauczycieli Emerytów tradycyjnie zorganizował świąteczne spotkanie w ośrodku kultury Strzelnica. Była okazja do podsumowania działalności w mijającym roku, a także rozmów i wspomnień. Znamienici goście, wystąpiły także dzieci Na czwartkowe (12 grudnia) spotkanie przybyło kilku zaproszonych gości. Obecny był konsul Stanisław Bogowski z Konsulatu Generalnego RP w Ostrawie, Marcela Siemieńska z Centrum Pedagogicznego w Czeskim Cieszynie czy Danuta Ryłko z Towarzystwa Nauczycieli Polskich. Przed emerytowanymi nauczycielami wystąpił także chór dziecięcy "Cieszynianka", który prowadzi Maria Szymanik. Piosenki z różnych bajek i filmów dla dzieci zaśpiewały same przedszkolaki z czeskocieszyńskich placówek. Publiczność była pod wielkim wrażeniem odwagi i umiejętności młodych śpiewaków i śpiewaczek, nagrodziła ich występy brawami. "Projekty, które piszemy, zawsze mają na celu integrację naszych członków" Przemówienie podsumowujące kolejny rok działalności Klubu Nauczycieli Emerytowanych wygłosiła jego prezes - Marta Roszka. Podkreśliła, że udało się zrealizować wszystkie zaplanowane aktywności. Klub współpracował między innymi z Konsulatem Generalnym RP w Ostrawie, który wsparł zarówno wiosenne, jak i grudniowe spotkanie, a…

Rojowski subiektywnie. Czy polska polityka jest gotowa na białą islandzką tablicę?
Gdybyśmy byli portalem lubiącym clickbaity, to jeden z naszych tekstów z poprzedniego tygodnia zatytułowalibyśmy: SZOK! Partia Polaka odkryła jeden prosty trick i została trzecią siłą polityczną w kraju [ZOBACZ JAKI]. Pisaliśmy bowiem o Pawle Bartoszku, obecnym pośle islandzkiej partii Odrodzenie, która dzięki radykalnej zmianie podejścia przeniosła się z marginesu politycznego na szczyty władzy. Warto się jednak zastanowić, czy ich podejście można by było przenieść na polski grunt? Deputowany Polak mówił nam, że jego ugrupowanie jeszcze w 2017 roku miało poparcie nieprzekraczające 5-procentowego progu wyborczego. Jak to się stało, że teraz ma ono szansę na wejście do koalicji rządowej? - Postanowiliśmy, że zaczniemy słuchać ludzi. Spotykaliśmy się z nimi w centrach handlowych, w popularnych miejscach, gdzie stawialiśmy białe tablice i pytaliśmy: co wam leży na sercu? - wyjaśniał nam Bartoszek. Islandczycy najczęściej narzekali na dwie kwestie: rachunki i złe samopoczucie. Dlatego partia swój nowy, napisany całkowicie od podstaw program oparła na zmianach gospodarczych i zdrowiu psychicznym. Zaczęli robić to, co chcieli…

Dziennikarz Roku 2024 dla „Zwrotu”. „Odwaga w dziennikarstwie lokalnym jest kluczowa”
W poniedziałek (10 grudnia) w Warszawie odbyła się gala wręczenia nagród Grand Press dla najlepszych polskich dziennikarzy. Tytuł przypadł Andrzejowi Andrysiakowi - redaktorowi i wydawcy Gazety Radomszczańskiej, a także prezesowi Stowarzyszenia Mediów Lokalnych. W krótkiej rozmowie ze "Zwrotem" opowiada o znaczeniu polskich mediów lokalnych i zmianach, jakie je dotknęły w ostatnich latach. Grand Press po raz 28. W tym roku wyróżniono także dziennikarzy lokalnych W konkursie Grand Press nagrody wręcza się: Dziennikarzowi Roku oraz autorom materiałów tematycznych z różnych kategorii. Tegoroczna edycja była już 28. Wśród kategorii tematycznych w tym roku po raz pierwszy pojawiła się także ta dotycząca Dziennikarstwa Lokalnego. Nagroda ta trafiła do red. Macieja Czerniaka z "Gazety Pomorskiej" za cykl "Klamki". Andrysiak Dziennikarzem Roku 2024 Nasz rozmówca z kolei to laureat głównej nagrody. Przyznało mu ją środowisko dziennikarskie - głosowało 88 polskich redakcji prasowych, radiowych, telewizyjnych i internetowych. Andrzej Andrysiak wyprzedził innych nominowanych do tytułu: Renatę Kim ("Newsweek Polska), Justynę Dobrosz-Oracz (TVP), Andrzeja Poczobuta (internowanego na Białorusi…

Polskie i czeskie władze o sytuacji w Gruzji. „To poważny cios dla aspiracji narodu gruzińskiego”
W Gruzji wciąż trwają wielotysięczne demonstracje antyrządowe, wywołane odstąpieniem władz od dążenia do integracji z Unią Europejską. Protestujących popierają prezydenci Polski, Litwy, Łotwy i Estonii oraz ministrowie spraw zagranicznych państw Trójkąta Weimerskiego. Stanowisko zajęły także czeskie władze. O trudnej sytuacji w Gruzji pisaliśmy na naszych łamach w ubiegłym tygodniu - na miejscu była niedawno nasza koleżanka redakcyjna. Rozmawialiśmy też z mieszkanką Tbilisi polskiego pochodzenia, która opowiedziała nam o demonstracjach. Szczegóły w artykule: https://zwrot.cz/2024/12/w-gruzji-trwaja-masowe-protesty-przeciw-wladzy-wsrod-demonstrujacych-sa-takze-polacy/ "Potępiamy użycie siły wobec narodu gruzińskiego" W oświadczeniu wydanym po spotkaniu prezydentów państw bałtyckich i Polski w Kłajpedzie, Andrzej Duda, Alar Karis, Edgars Rinkēvičs i Gitanas Nausėda wyrażają "głębokie rozczarowanie niedawno podjętą decyzją rządzącego Gruzją kierownictwa Gruzińskiego Marzenia o zawieszeniu negocjacji akcesyjnych z UE do 2028 roku". Decyzja ta stanowi poważny cios dla aspiracji narodu gruzińskiego. Wybory parlamentarne, które odbyły się w Gruzji 26 października 2024 roku, były naznaczone poważnymi kontrowersjami, co poddaje w wątpliwość legitymację nowo wybranego parlamentu. Przyjmujemy do wiadomości wezwanie Parlamentu Europejskiego do ponownego…

Memorandum podpisane. Rurociąg ciepłowniczy poprowadzi ciepło z Trzyńca do Czeskiego Cieszyna?
Miasto Czeski Cieszyn i Energetika Třinec podpisały w piątek (6 grudnia) memorandum o współpracy. To pierwszy krok do budowy rurociągu ciepłowniczego, którym z Trzyńca popłynie tańsze ciepło do domów w zachodniej części miasta. O inwestycji pisaliśmy pod koniec listopada, gdy nad memorandum debatowali radni miejscy i przyjmowali stosowną uchwałę: https://zwrot.cz/2024/11/memorandum-ws-rurociagu-z-trzynca-przyjete-co-dalej-z-inwestycja/ Dokument został w końcu parafowany. Jak informuje czeskocieszyński ratusz, ciepło ma być dostarczane z Ciepłowni E3 należącej do Energetiki Třinec. Ogłoszony został już przetarg na wybudowanie źródła, które wykorzystuje technologię gazowo-parową. Oszczędność i ekologia przede wszystkim - Inwestycja wynika z potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa i samowystarczalności energetycznej, zgodnej z unijnym celem redukcji emisji CO2 - wyjaśnia Petr Matuszek, dyrektor Energetyki Trzyniec. Obecnie zachodnia część Czeskiego Cieszyna - ta zlokalizowana od dworca kolejowego do zewnętrznych granic - ocieplana jest blokowymi piecami gazowymi. Przez nowe źródło ciepła mają zostać zastąpione do nawet 2027, a nie 2028 roku. - Wykorzystanie ciepła z elektrociepłowni strategicznie zmniejszy zużycie paliw kopalnych oraz innych. Chcemy zapewnić mieszkańcom niezawodne…

Gwiazdy łyżwiarstwa figurowego zawitają do Cieszyna. Mistrzostwa Czterech Narodów już w ten weekend
CIESZYN / Już w najbliższy piątek i sobotę (13-14 grudnia) w Cieszynie rywalizować będą najlepsi łyżwiarze i łyżwiarki figurowe z Polski, Czech, Słowacji i Węgier. Mistrzostwa Czterech Narodów to rokrocznie odbywające się zawody, w których startują zarówno soliści jak i pary seniorskie oraz juniorskie. Nie zabraknie znanych nazwisk, a wstęp jest całkowicie bezpłatny. Po raz piąty w Polsce, czwarty w Cieszynie Zawody co roku odbywają się w innym z tych czterech państw - w Polsce gościły w 2009, 2012, 2016 i 2020 roku, z czego trzykrotnie w Cieszynie. Tym razem znów zawitają nad Olzę, a konkretnie do hali widowiskowo-sportowej. 80 sportowców, w tym gwiazdy Seniorzy o medale powalczą w konkurencjach solistów, solistek, par sportowych oraz par tanecznych, a dodatkowo do rywalizacji staną też juniorskie pary sportowe i taneczne. Łącznie spodziewanych jest ponad 80. łyżwiarzy i łyżwiarek, w tym ci dobrze rozpoznawalni - czeskie pary Kateřina Mrázkovái Daniel Mrázek oraz Natálie Taschlerová i Filip Taschler. Zobaczyć będzie można także słowackich solistów:…

Druga porażka przed własną publicznością. Stalownicy nie sprostali wiceliderowi ligi
Ponad 4,5 tysiąca widzów w trzynieckiej WERK Arenie przyszło wspierać drużynę Oceláři w meczu z wiceliderem Tipsport Extraligi - Vervą Litvinov. Mimo gorącego dopingu przez cały mecz, gospodarze razili nieskutecznością i przegrali 1:0. Przed rozpoczęciem meczu Drużyna gości przed rozpoczęciem spotkania ze Stalownikami była wiceliderem Tipsport Extraligi, a gospodarze i obrońcy tytułu zajmowali 11. miejsce. Mecz kończył pierwszą połowę fazy zasadniczej rozgrywek i był ostatnim przed przerwą na mecze reprezentacji narodowych. Mimo różnic w tabeli, to Oceláři w poprzednim jesiennym spotkaniu ograli Verve. Jiří Raszka, asystent trenera Zdenka Motaka, przed meczem przestrzegał mimo to przed ciężką przeprawą. Było jednak o co walczyć - różnice punktowe w tabeli nie były duże i strata punktów mogła być bardzo bolesna. Gospodarze w piątek (6 grudnia), mimo wyrównanego meczu, przegrali przed własną publicznością 3:5 z liderującymi Pardubicami i chcieli się meczem z Litvinovem zrewanżować swoim fanom. Pierwsza tercja dla gości Od początku meczu to Oceláři prowadzili grę, ale ich ataki skutecznie zatrzymywała defensywa przyjezdnych.…

W Gruzji trwają masowe protesty przeciw władzy. Wśród demonstrujących są także Polacy
GRUZJA / Od końca listopada w Tbilisi trwają masowe protesty antyrządowe. Powodem jest decyzja prorosyjskiego premiera Irakliego Kobachidze o rezygnacji z dążenia Gruzji do członkostwa w Unii Europejskiej. Demonstracje tłumione są siłą. Pobicia, aresztowania, policja na ulicach - Gruzińskim rządem kieruje oligarcha na usługach Rosji. Nie chcemy wracać do czasów Związku Radzieckiego, chcemy integracji z Zachodem. Niestety sytuacja tutaj jest trudna, także dla Polaków biorących udział w demonstracjach - wiele osób jest bitych, codziennie są aresztowania. Nie wiemy, jak to wszystko się zakończy - relacjonuje "Zwrotowi" Anita Ostrowski, mieszkanka Tbilisi polskiego pochodzenia. "Integracja z UE, mimo jej niedoskonałości, jest lepszym pomysłem niż sojusz z Rosją" W stolicy Gruzji ostatnio była także nasza redakcyjna koleżanka - Beata Indi Tyrna. Jak widać na poniższych zdjęciach, jeszcze przed największymi protestami na ulice miasta wyjechała policja, widać było też umundurowane oddziały funkcjonariuszy. Fotografie są z 25 listopada, jeszcze przed rozpoczęciem demonstracji i z 29 listopada rano, gdy protestujących były już tysiące. - Rozmawiając na…

Uczniowie polskich szkół na Zaolziu grali w unihokeja. Emocji na mikołajkowym turnieju nie brakowało
HAWIERZÓW / Aż 5 zaolziańskich polskich szkół podstawowych wzięło udział w mikołajkowym turnieju unihokeja, który odbył się w piątek (6 grudnia) w hali Slavii w Hawierzowie. Rywalizacja toczyła się w dwóch grupach wiekowych, a sportowych emocji nie brakowało. Problemu z uprawianiem sportu wśród dzieci w Hawierzowie nie ma - Już od siedmiu lat mikołajki spędzamy tutaj, w hali Slavii. Imprezę organizują rodzice Macierzy Szkolnej, którym udało się w tym roku ściągnąć wyjątkowo dużo drużyn. Mamy uczniów z Olbrachcic, Cierlicka, Suchej Górnej, Gnojnika, no i naszą z Błędowic. Swój wkład finansowy ma także Konsulat Generalny RP w Ostrawie - mówi "Zwrotowi" Tomáš Labudek, dyrektor Polskiej Szkoły Podstawowej w Hawierzowie-Błędowicach. Jak dodaje, błędowiccy uczniowie chętnie uczestniczą w lekcjach wychowania fizycznego. - W Hawierzowie działa też program, dzięki któremu do każdej szkoły co miesiąc przychodzi trener innej dyscypliny sportowej. Dzieciaki w ten sposób poznają różne sporty i to je motywuje do rozwoju - wyjaśnia. "Zawsze panuje tu świetna atmosfera" Na mikołajkowy turniej unihokeja…

Polak szefem ważnego resortu na Litwie. „Kiedyś to było nie do pomyślenia”
Władysław Kondratowicz został mianowany na ministra spraw wewnętrznych Litwy. Jak uważa Rajmund Klonowski, redaktor Kuriera Wileńskiego, to postać rozpoznawalna wśród polskiej społeczności w tym kraju i mocno z nią związana. Pochodzi z rodziny zaangażowanej społecznie Kondratowicz wszedł w skład socjaldemokratycznego rządu premiera Ginatautasa Paluckasa, który został zatwierdzony przez prezydenta Gitanasa Nausedę. - Jako urzędnik Kondratowicz ma przede wszystkim służyć społeczeństwu, ale pochodzi z polskiej rodziny znanej z zaangażowania w sprawy społeczne. Wśród społeczności polskiej na Litwie jest postacią mocno rozpoznawalną - mówi "Zwrotowi" redaktor Klonowski. Minister polskiego pochodzenia to nie nowość na Litwie Nowo mianowany minister wcześniej pełnił funkcję dyrektora administracji powiatu wileńskiego, był także wiceministrem komunikacji. To zresztą nie pierwszy raz, kiedy politycy polskiej narodowości zasiadają w rządzie Litwy - ministrem energetyki był Jarosław Narkiewicz, ministerstwem spraw wewnętrznych kierowała Rita Tamaszuniene, a przez ostatnie cztery lata ministrem sprawiedliwości była Ewelina Dobrowolska. - Od 2012 roku w każdym rządzie mieliśmy ministrów polskiej narodowości. Kiedyś było nie do pomyślenia, by Polakom…

Polak posłem na Islandii. „Postanowiliśmy, że będziemy słuchać ludzi”
30 listopada na Islandii odbyły się przedterminowe wybory do tamtejszego parlamentu. Trzecią siłą polityczną będzie partia Odrodzenie, której posłem został Polak - Paweł Bartoszek. W rozmowie ze "Zwrotem" wyjaśnia znaczący wzrost poparcia dla jego partii w ostatnich latach. Na początek jednak nakreślmy sytuację polityczną na Islandii. Podział w koalicji rządowej Przed wyborami koalicję rządową tworzyły centroprawicowa Partia Niepodległości, progresywny Ruch Zieloni-Lewica oraz centrowa Partia Postępu. W październiku jednak się rząd się rozpadł, głównie na tle różnic politycznych na temat migracji, wykorzystania zasobów naturalnych oraz połowu wielorybów. Wobec tego zadecydowano o przedterminowych wyborach. Przyniosły one zmianę władzy. Socjaldemokraci wygrywają Wybory z końca listopada wygrała socjaldemokratyczna partia Sojusz, która zdobyła 15 miejsc w 63-osobowym parlamencie. Drugie miejsce zajęła dotychczas rządząca Partia Niepodległości (14 mandatów), a trzecie partia Odrodzenie (11 mandatów). Startowali Polacy, jeden dostał mandat Posłem właśnie tej trzeciej siły został mieszkający w Rejkiawiku Paweł Bartoszek. Nie był jednak jedynym kandydującym Polakiem - na liście Partii Ludowej znalazła się Marta Wieczorek, a…

Młodzież polonijna zjedzie się do Warszawy. Konferencja „Kraj-Emigracja-Next Generation” już wkrótce
Na cztery dni do Warszawy przyjedzie młodzież polonijna z całego świata, by nie tylko budować więź z ojczyzną, ale także promować młode talenty Polaków z różnych stron globu. Budowa propolskiego lobby Konferencja "Kraj-Emigracja-Next Generation", organizowana przez Stowarzyszenie "Wspólnota Polska", odbędzie się między 11 a 14 grudnia w warszawskiej siedzibie organizacji. Głównym celem wydarzenia jest budowa propolskiego lobby przez edukację historyczną i kulturową młodych Polaków mieszkających za granicą. Organizatorzy szczególną uwagę poświęcą Polonii amerykańskiej. Spacer po Warszawie, panele dyskusyjne i warsztaty W programie konferencji przygotowano różnorodne atrakcje: Dzień 1: Uroczysta inauguracja, prezentacja programu oraz przywitanie gości honorowych i przedstawicieli Rady Programowej. Dzień 2: Panele dyskusyjne z udziałem uczestników, obejmujące m.in. tematy historyczne, kulturowe, ekologiczne oraz szkolnictwo wyższe. Wspólnie stworzymy przestrzeń do wymiany doświadczeń, budowania więzi społecznych oraz rozwoju intelektualnego. Dzień 3: Spacer historyczny po Warszawie, wizyta w Muzeum Powstania Warszawskiego oraz inne aktywności związane z poznawaniem historii walki o niepodległość. Dzień 4: Integracja poprzez zwiedzanie Warszawy i okolic, warsztaty tematyczne oraz…

Rojowski subiektywnie. Wyścig do Belwederu czas zacząć! Będzie powtórka z 2015?
Urzędujący prezydent popierany przez rządzącą partię, który jest faworytem sondaży? Jest. Mało rozpoznawalny kandydat największego opozycyjnego ugrupowania? Też jest. I chociaż sylwetki te mogą opisywać zarówno Bronisława Komorowskiego i Andrzeja Dudę z 2015 roku oraz Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego ze zbliżającej się kampanii, to jednak nadchodzące wybory prezydenckie niekoniecznie muszą wyglądać tak samo, jak te sprzed dekady. Na początek zerknijmy na statystyki. Nawrocki jak Duda… 45% ankietowanych, którzy brali udział w badaniu CBOS-u w grudniu 2014 roku, nie znało w ogóle Andrzeja Dudy. Ustępujący więc obecnie prezydent RP dziesięć lat temu był bardziej rozpoznawalnym politykiem niż obecny kandydat Prawa i Sprawiedliwości - Karol Nawrocki. Prezesa IPN według sondażu Opinia 24 dla Radia Zet nie zna aż 61% badanych. Opinia publiczna według tych danych lepiej kojarzy między innymi kandydata Wolnych Republikanów - Marka Jakubiaka, a w czołowej czwórce (z takim samym wynikiem co Jarosław Kaczyński) znajduje się Rafał Trzaskowski. Trzaskowski (prawie) jak Komorowski… Obecnego prezydenta miasta stołecznego Warszawa, według wspomnianego…

Rojowski subiektywnie. Dopadł mnie „Whamageddon”! Ale w taki dzień to nie wstyd
Przegrałem. Wystarczyły trzy dni, bym mógł przyznać, że dopadł mnie "Whamageddon". Niewielkim pocieszeniem jest fakt, że akurat dzisiaj mija 40 lat od premiery "Last Christmas" - singla, który już na zawsze będzie symbolem przedświątecznej gorączki. "Last Christmas" ma już 40 lat. I faktycznie były to jedne z ostatnich świąt dla Wham! Brytyjski duet Wham!, który tworzyli Andrew Ridgeley oraz George Michael, wydał singiel "Last Christmas" 3 grudnia 1984 roku. To piosenka, którą Michael napisał w lutym tego samego roku w domu swoich rodziców, opowiadająca o nieszczęśliwej miłości. Akcja historii osadzona jest właśnie w czasie świąt Bożego Narodzenia. Jednocześnie święta 1984 roku były jednymi z ostatnich dla zespołu. Zakończenie działalności Wham! zostało ogłoszone wiosną 1986 roku, a pożegnalny koncert Michael i Ridgeley zagrali w czerwcu na Wembley przed ponad 72-tysięczną publiką. Zespołu już nie ma, sława przeboju wciąż trwa "Last Christmas" to obok "Wake me up before you go go" drugi największy przebój tej popowej grupy. Po premierze zdominował czołówki list…

„Staram się kruszyć ten kolejowy beton”. Konduktor Przemek o polskich i czeskich pociągach
Przemysław Brych to związany ze Śląskiem Cieszyńskim popularyzator kolei, w sieci znany jako Konduktor Przemek. W tym roku świętuje 10-lecie swojej działalności. Wcześniej był konduktorem oraz kierownikiem pociągów Kolei Śląskich, a od niedawna przeszedł do spółki Polregio. Bliskie są mu też koleje czeskie, postanowiliśmy więc z nim porozmawiać o tym, czym się różnią od polskich. Podróże kształcą. Dosłownie Twierdzisz, że nauczyłeś się języka czeskiego, jeżdżąc czeską koleją. Jak? Słuchałem komunikatów z megafonów. Te zapowiedzi pociągów po czesku jakoś łatwo wchodziły mi do głowy i z czasem zacząłem poznawać nowe słowa, potem nowe zwroty i pojęcia. Ostatnio nawet jak byłem na dworcu w Pradze, to pani w kasie powiedziała mi, że bardzo ładnie mówię. Oczywiście cały czas się uczę i dokształcam, ale jak jestem czy to w Pradze, czy Brnie, to jestem w stanie się z Czechami dogadać. Czyli nie dość, że kolej jest lepiej rozwinięta w Czechach niż w Polsce, to jeszcze komunikaty z głośników mają bardziej zrozumiałe? (śmiech) Są…

Derby dla Banika! Świetne widowisko w Ostrawie
Ponad 9 tysięcy widzów na stadionie w Ostrawie-Witkowicach obejrzało świetne piłkarskie widowisko. W derbach Banika z Karwiną lepsi okazali się gospodarze, którzy wygrali 2:1! Przed pierwszym gwizdkiem Mimo krótkiej tradycji bezpośrednich starć dwóch śląskich ekip (do tej pory rozegrano 13 spotkań), atmosfera na stadionie w Witkowicach była dość gorąca. Licznie wypełnił się także sektor gości - z Karwiny przyjechało kilka autokarów fanów, a wielu z racji bliskiego dystansu przyjechało własnymi samochodami. Również trenerzy podchodzili z pokorą do rywali. Pavel Hapal chwalił MFK Karwinę za wyniki, jakie osiągają i zaznaczał, że jego zespół musi być dużo bardziej skuteczny niż w poprzednim meczu, jeśli chce dopisać 3 punkty po końcowym gwizdku. Z kolei Marek Bielan, asystent trenera Hyskego, w zapowiedzi spotkania zaznaczał, że derby zawsze rządzą się swoimi prawami, a ekipa z Raju za korzystny wynik uzna nawet remis. Banik przeważał, ale do przerwy przegrywał W mecz dużo lepiej weszli gospodarze, którzy już w pierwszych 4 minutach wypracowali sobie dobre okazje. Ani…

Warsztaty świąteczne w Karwinie. Dzieci i dorośli tworzyli ozdoby w szczytnym celu
KARWINA / Narciarzyki z szyszek, gwiazdki, kartki z życzeniami świątecznymi, ozdoby na choinkę, łódeczki z orzechów, drobne upominki czy ceramikę - te i wiele innych wyjątkowych ozdób świątecznych przygotowywali uczniowie z Polskiej Szkoły Podstawowej w Karwinie wraz ze swoimi rodzicami. Wszystko w szczytnym celu. Jedna dla siebie, inne na kiermasz Na warsztatach bożonarodzeniowych, które odbyły się w czwartek 28 listopada, pracy było co niemiara. - Przygotowaliśmy sześć różnych stanowisk, na których rodzice z dziećmi mogą tworzyć ozdoby świąteczne. Jedną mogą zabrać sobie do domu, a każda kolejna trafi na jarmark świąteczny, który odbędzie się 13 grudnia - wyjaśnia "Zwrotowi" Renata Słowik, wicedyrektor szkoły. Ozdoby, które czynią dobro Zarówno młodszym, jak i starszym humory dopisywały. Warto podkreślić, że ich świąteczne prace miały też dobroczynny charakter. Cały dochód ze wspomnianego kiermaszu zostanie przekazany dwójce przyjaciół szkoły mieszkającym w Afryce. - Hadja mieszka w Gwinei, a Dickens w Kenii. Kilka lat temu adoptowaliśmy ich na odległość, a w ten sposób chcemy pomóc im…

Czeski Cieszyn docenił pioniera industrializacji Ludwika Hoheneggera. Tablica pamiątkowa odsłonięta
CZESKI CIESZYN / W holu dworca w Czeskim Cieszynie została odsłonięta tablica upamiętniająca Ludwika Hoheneggera - związanego z miastem pioniera industrializacji, autora projektów kluczowych w regionie linii kolejowych. Uroczystość odbyła się w środę (28 listopada). Wśród wielu zaproszonych gości znaleźli się między innymi burmistrz Czeskiego Cieszyna Karel Kula, burmistrz Cieszyna Gabriela Staszkiewicz, radny województwa morawsko-śląskiego Peter Harvanek czy radna województwa śląskiego Katarzyna Twardzik. Prowadzącym był Vlastimil Ciesar z Towarzystwa Historycznego Hereditas, które było inicjatorem projektu. Autorem projektu jest inż. arch. Karel Cieślar. Człowiek renesansu w epoce industrialnej Ludwika Hoheneggera można nazwać człowiekiem renesansu w epoce zdominowanej przez rozwijającą się technologię. Ten urodzony w 1807 roku w niemieckim Memmingen paleontolog, geolog, mineralog, filantrop i pedagog, był także pionierem industrializacji w hutnictwie, górnictwie i transporcie. Do Cieszyna trafił w 1839 roku, by objąć stanowisko dyrektora generalnego Komory Cieszyńskiej. Zaprojektował odcinki kolei z Koszyc do Bogumina, Cieszyna do Frydka i z Ostrawy do Frydlandu. Zmarł w 1864 roku właśnie tutaj, w Cieszynie. "To…

Drzwi otwarte polskiego gimnazjum. Chętnych nie brakowało
CZESKI CIESZYN / Pokazowe lekcje, eksperymenty chemiczne i fizyczne czy zajęcia językowe - te i inne atrakcje czekały na uczniów ostatnich klas szkół podstawowych z całego Zaolzia, którzy przyjechali na dzień otwarty Polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Cieszynie. Doświadczenia, wycieczki zagraniczne, prelekcje - Chcemy pokazać naszym przyszłym uczniom naszą szkołę, jakie mamy zajęcia, jak wygląda budynek po remoncie. Na przedmiotach przyrodniczych będą ciekawe doświadczenia, na zajęciach językowych będziemy opowiadać o naszych wyjazdach zagranicznych. Niedawno, na przełomie września i października byliśmy na przykład we Włoszech w ramach programu Erasmus - mówi "Zwrotowi" Daniela Kulhanek, wicedyrektor czeskocieszyńskiego gimnazjum. W ubiegłym roku przyjęto maksymalną liczbę uczniów Obecnie w placówce uczy się 318 uczniów, a każdego roku przyjmowanych jest około 80 nowych. - W ubiegłym roku mieliśmy trochę więcej tych nowo przyjętych, ale to z powodu zmiany - każdy uczeń mógł składać papiery do trzech szkół. Dlatego i zgłoszeń mieliśmy więcej, a co za tym idzie przyjęliśmy maksymalną liczbę 90 nowych uczniów -…

Przed nami piłkarski mecz jesieni! Banik zagra z Karwiną już w ten weekend
Już w najbliższą sobotę (30 listopada) o godzinie 16:00 na boisko stadionu w Ostrawie-Witkowicach wybiegną piłkarze Banika Ostrawa i MFK Karwina. Wiele wskazuje na to, że będzie to mecz jesieni w całym regionie, o ile nie całego sezonu - obie ekipy obecnie znajdują się w czołowej szóstce tabeli ligowej. Poprzednie derby bezbramkowe Oba zespoły mierzyły się już w tym sezonie ze sobą. 28 sierpnia na obiekt w dzielnicy Raj przyjechała drużyna z Ostrawy i chociaż od 38. minuty grała w osłabieniu (czerwoną kartkę otrzymał Erik Prekop), to spotkanie zakończyło się bezbramkowym remisem. Banik zajmował wtedy ósmą lokatę w tabeli, a MFK Karwina była dziesiąta. Historycznie w derbach lepszy Banik Do tej pory rozegranych zostało 13 spotkań między tymi dwoma klubami z naszego regionu. Aż sześć z nich kończyło się podziałem punktów - najwyższy wynik w tych remisowych pojedynkach padł 14 kwietnia br., gdy mecz w Ostrawie zakończył się rezultatem 2:2. W pozostałych derbach pięciokrotnie wygrywał Banik (najwyżej 3:0, w listopadzie…

Masło w Polsce wciąż tańsze. Przyda się na święta
CIESZYN, CZESKI CIESZYN / Zbliżają się święta Bożego Narodzenia - czas pieczenia różnych ciast i ciasteczek, do których oczywiście potrzebne jest masło. Jak zauważają czeskie i polskie media, jego cena w obu krajach ostatnio rośnie, chociaż w Polsce wciąż jest na niższym poziomie. I my postanowiliśmy to sprawdzić. Niewiele, ale taniej w Polsce Początkiem miesiąca portal denik.cz powoływał się na dane Czeskiego Urzędu Statystycznego. Wskazywały one, że w październiku średnia cena masła wynosiła około 69 koron (czyli niecałe 12 zł) za 250-gramową kostkę. W przeliczeniu na kilogram kosztowała więc 275 koron (około 47 zł). Portal zaznaczał jednocześnie, że masło w polskich dyskontach przy granicy standardowo kosztuje od 7,69 do 8,49 zł, jednak za 200-gramową kostkę. Wyliczano jednak, że za kilogram wciąż zapłaci się mniej, bowiem maksymalnie około 43 złote. Cena masła a sprawa cieszyńska Czeskie media sprawdzały ceny masła jednak raczej w innych przygranicznych miejscowościach, niż te zlokalizowane na Śląsku Cieszyńskim. W poniedziałek (25 listopada) wybraliśmy się do dwóch popularnych…

Katastrofa lotnicza w Wilnie, są ofiary. „Rosyjska dywersja jest bardzo prawdopodobna”
W poniedziałek (25 listopada) około 5:30 czasu lokalnego doszło do katastrofy lotniczej w Wilnie. Około kilometra przed lotniskiem spadł samolot hiszpańskich linii Swift Air latający na zlecenie firmy przesyłkowej DHL. Szczegóły wypadku, w którym śmierć poniosła jedna osoba, przybliża "Zwrotowi" Rajmund Klonowski z "Kuriera Wileńskiego". Jego zdaniem wysoce prawdopodobne jest, że był to celowy atak ze strony Rosjan. Samolot rozbił się na prywatnej posesji przed lotniskiem - Rozmawiałem z naocznymi świadkami zdarzenia i z ich informacji wynika, że samolot płonął już w trakcie lotu. Rozbił się na terenie zabudowanym - niezbyt gęsto, ale jednak - znajdującym się przed lotniskiem. Uszkodzeniu uległa część domu dwupiętrowego, z którego ewakuowano 12 osób - na szczęście żadnej z nich nic poważnego się nie stało - mówi nam wileński dziennikarz. Boeingiem 737 kierowała 4-osobowa załoga składająca się z dwóch Hiszpanów, jednego obywatela Niemiec i jednego obywatela Litwy. - Na miejscu zginął jeden z hiszpańskich pilotów, inna osoba jest w ciężkim stanie, natomiast drugi pilot -…

Emocjonalna i daleka podróż po dźwiękach. Recenzja „Instant Rewards” Tides From Nebula
Od złości i strachu po radość i szczęście - tak bogaty amalgamat emocji wypływa wręcz z najnowszego albumu warszawskiego zespołu Tides From Nebula. To post-rockowe trio swoim wydawnictwem zaprasza słuchacza na bardzo daleką podróż, zahaczającą nawet o odległe zakątki wszechświata. Najpierw kwartet, potem trio Tides From Nebula to formacja założona w stolicy Polski w 2008 roku. Początkowo funkcjonowała w czteroosobowym składzie: Tomasz Stołowski (perkusja), Przemek Węgłowski (bas), Maciej Karbowski (gitara, instrumenty klawiszowe) oraz Adam Waleszyński (gitara), by po odejściu w 2018 roku tego ostatniego kontynuować działalność jako trio. "Instant rewards", któremu się dzisiaj przyjrzymy, jest szóstym albumem studyjnym tych warszawskich post-rockowców. Spośród poprzednich pięciu warto wspomnieć o "From Voodo To Zen" z 2019 roku, który był swoistym krokiem milowym kapeli. Nagrywany był w ich prywatnym studio i okazał się sukcesem komercyjnym - po premierze znajdował się na trzecim miejscu najlepiej sprzedających się płyt w Polsce. Album "zrób to sam" O ile wydanie poprzedniego krążka okazało się spektakularnym sukcesem, tak kolejne…

Hulka-Laskowski wciąż żywy. Jego książka powraca na półki księgarń po prawie 90 latach
CIESZYN / Aż 86 lat książka Pawła Hulki-Laskowskiego "Śląsk za Olzą" musiała czekać na ponowne pojawienie się w sprzedaży. Tę opowieść o ludności polskiej mieszkającej przed wojną na Zaolziu postanowił ponownie wydać Kongres Polaków w Republice Czeskiej, a spotkanie promocyjne odbyło się w środę (20 listopada) w kawiarni Kornel i Przyjaciele w Cieszynie. W dyskusji o wydawnictwie udział wzięli Remigiusz Okraska (redaktor odpowiadający za wznowienie publikacji), Mariusz Wałach (prezes Kongresu Polaków w RC) oraz Krzysztof Szelong (dyrektor Książnicy Cieszyńskiej). Rozmowę moderował Adam Miklasz, krakowski redaktor, pisarz i publicysta. "Wiedziałem, że trzymam w ręku klejnot" "Śląsk za Olzą" to wręcz epokowe dzieło, które pokazuje życie Polaków na Zaolziu w ostatnich latach przed II Wojną Światową. Paweł Hulka-Laskowski, jako przybysz z dalekich stron, odwiedzał wszystkie miejscowości w tym regionie i rozmawiał z ludźmi, a potem opisywał swoje wrażenia. Książka ukazała się jednak w niewłaściwym momencie historycznym - w przededniu globalnego konfliktu, po którego zakończeniu została skazana na zapomnienie przez władze komunistyczne. Skąd…

Za nami XI Zjazd Federacji Polskich Mediów na Wschodzie. Jest nowa prezes!
WARSZAWA / W trakcie XI Zjazdu Federacji Mediów Polskich na Wschodzie, który odbył się w Warszawie, wybrano nową prezes organizacji. Przez najbliższy rok jej pracami będzie kierować Halina Szczotka, redaktor naczelna naszego portalu i miesięcznika! Organizacja funkcjonuje od 11 lat jako dobrowolne zrzeszenie blisko 50 podmiotów medialnych z Litwy, Białorusi, Ukrainy, Czech, Mołdawii i innych państw z terenów tzw. byłego „Bloku Wschodniego” Europy. Jej zadaniem jest wspieranie i koordynowanie polskich mediów za granicami kraju, które służą lokalnym społecznościom i pielęgnują polską kulturę. Dotychczas prezesem był Rajmund Klonowski, który niedawno był gościem naszej konferencji z okazji 75-lecia "Zwrotu". Wybrano też nowy Zarząd i Radę Programową Skład Zarządu Federacji Mediów Polskich na Wschodzie: Halina Szczotka (Prezes)Rajmund KlonowskiAndrzej PisalnikJerzy WójcickiRyszard Stankiewicz Skład Rady Programowej Federacji: Witalij ChmielewskiAnna PaniszewaWiktoria LaskowskaPrzedstawiciel redakcji "Jutrzenka"Romuald Mieczkowski Głównym tematem tegorocznych obrad była sytuacja dziennikarzy polskich na Wschodzie oraz wyzwania, przed którymi stają media polskie poza granicami kraju. Przedstawiono trzy apele: pierwszy dotyczy pilnego wsparcia dla polskich dziennikarzy przebywających…

Święta coraz bliżej. Jarmark rękodzieła już wkrótce w Czeskim Cieszynie
CZESKI CIESZYN / Ceramika, rękodzieło, biżuteria artystyczna czy ozdoby świąteczne - te i inne unikalne wyroby będzie można kupić już w następny weekend (30 listopada - 1 grudnia) na II Cieszyńskim Jarmarku Świątecznym, który zawita na Rynek w Czeskim Cieszynie. W Cieszynie od lat, w Czeskim Cieszynie drugi rok – Nasze jarmarki organizujemy od 2013 roku, od samego początku w niezmienionej formule. Do tej pory odbyło się ich dwadzieścia pięć, jednak wszystkie (poza zeszłoroczną imprezą w Czeskim Cieszynie) w polskim Cieszynie. Czeska strona nadal jest dla nas terenem nie do końca zbadanym, ale na szczęście, po raz kolejny spotkaliśmy się z dużą przychylnością władz Czeskiego Cieszyna. Oczywiście bardzo za to dziękujemy i zapraszamy mieszkańców na nasz jarmark – mówi Patrycja Wieczorek, właścicielka Pracowni "Pat the Cat" organizującej jarmark. Jarmark w Czeskim Cieszynie ciepło przyjęty Ubiegłoroczna edycja jarmarku spotkała się z dużym zainteresowaniem mieszkańców miasta. – Takich imprez, jak nasze, promujących rękodzieło wcześniej tutaj nie było. Na szczęście wszystko świetnie się…

Memorandum ws. rurociągu z Trzyńca do Czeskiego Cieszyna przyjęte. Co dalej z inwestycją?
CZESKI CIESZYN / Rada Miasta na poniedziałkowej (18 listopada) sesji przyjęła memorandum o współpracy z Energetyką Trzyniec. Dotyczyć ma ona budowy rurociągu doprowadzającego ciepło z Ciepłowni E3 do zachodniej części miasta. O sprawie szeroko pisaliśmy w artykule: https://zwrot.cz/2024/11/do-czeskiego-cieszyna-poplynie-cieplo-z-trzynca-goracy-temat-na-sesji-samorzadu/ Co znajduje się w memorandum W tekście memorandum znajduje się informacja, że dotychczasowe źródła ocieplania (tzw. blokowe piece gazowe) mają zostać zastąpione nowym obiegiem gazowo-parowym do 2028 roku. Projekt ma wpisywać się w unijną politykę Zielonego Ładu dla Europy dotyczącą zmniejszenia emisji i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. W dokumencie znajduje się też zapis, w którym Miasto Czeski Cieszyn stawia sobie za cel zapewnienie niezawodnych i efektywnych dostaw ciepła, a także zakup ciepła od Energetyki Trzyniec po przystępnej cenie. Powstanie grupa robocza Co więcej, powołana ma zostać specjalna grupa robocza, której celem będzie znalezienie odpowiedniego źródła finansowania inwestycji. Jak wspominał nam w powyższym artykule Dariusz Cymerys, prezes spółki Teplo Těšín doprowadzającej ciepło do zachodniej części miasta, mogą być to nawet środki…

Pamięć o Powstaniu Styczniowym wciąż żywa. Pokaz wyjątkowego filmu i spotkanie z twórcami w „Dziupli”
Chociaż od wybuchu Powstania Styczniowego minęło ponad 160 lat, to pamięć o tym zrywie czterech narodów przeciw Rosji wciąż jest żywa - nie tylko w Polsce, ale także na terenach Litwy, Łotwy, Białorusi czy Ukrainy. Historię tej walki Polaków o niepodległość ukazuje film "1863 - za wolność naszą i waszą", którego pokaz rozpocznie się już w czwartek (21 listopada) o 18:00 w klubie "Dziupla" w Czeskim Cieszynie. Narodowy zryw, za który przyszło zapłacić wysoką cenę Film prezentuje 4 krótkie historie ukazujące walkę narodu polskiego w trakcie powstania. Jak podkreślają twórcy, był to wielki zryw, za który przyszło zapłacić bardzo wysoką cenę - zesłania Polaków na Syberię, konfiskatę majątków szlacheckich i postępującą rusyfikację. Z pokolenia na pokolenie jednak przekazywane są wspomnienia z tamtego czasu. Po seansie spotkanie z twórcami Po projekcji odbędzie się spotkanie z twórcami dokumentu, które poprowadzi Piotr Dmitrowicz - dyrektor Mt 5,14 - Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego. Obraz wyreżyserowała Magdalena Juszczyk, za scenariusz odpowiadał Sebastian…

Do Czeskiego Cieszyna popłynie ciepło z Trzyńca? Gorący temat na sesji samorządu
CZESKI CIESZYN / Na poniedziałkowej (18 listopada) sesji radni z Czeskiego Cieszyna mają przyjmować memorandum o współpracy miasta ze spółką Energetika Třinec. Dotyczyć ma ona budowy rurociągu, którym do miasta popłynie ciepło z trzynieckiej ciepłowni E3. To dopiero i aż pierwszy krok Z naszą redakcją skontaktowała się radna Kateřina Krainová Byrtusová. Jak wyjaśnia, memorandum o współpracy to pierwszy krok do realizacji gigantycznej inwestycji. - Ona wpłynie na tysiące mieszkańców miasta, którzy mieszkają w gospodarstwach domowych ogrzewanych przez spółkę Teplo Těšín a.s. 100% jej akcji posiada Miasto Czeski Cieszyn - mówi radna. Jest studium wykonalności, ale nie jest miarodajne W ubiegłym roku na zlecenie spółki Teplo Těšín firma Bee Partners przygotowała studium wykonalności całej inwestycji. - Studium to ocenia nie tylko wykonalność budowy rurociągu, ale także wstępne koszty i źródła finansowania. Nie zostało jednak przekazane radnym. Poprosiłam spółkę o udostępnienie go Radzie Miejskiej, ale niestety otrzymałam odpowiedź, że stanie się to dopiero za 30 dni. To maksymalny termin odpowiedzi na moje…