Sylwia Grudzień – Strona 20

grudzień072021

Pogotowie językowe. Prawidłowo czy regularnie?

Dziś będzie krótko - o zapożyczeniu językowym, które nagminnie pojawia się w języku polskim na Zaolziu, nie tylko mówionym, ale i pisanym. Chodzi o przysłówek ‘prawidłowo’, na przykład w zdaniu: ‘Członkowie klubu spotykają się prawidłowo co dwa tygodnie w Domu PZKO’. W tym zdaniu ‘prawidłowo’ zostało użyte w znaczeniu ‘regularnie’ i jest zapożyczaniem z języka czeskiego (‘pravidelně’ - pol. regularnie). Zdanie powinno więc brzmieć: Członkowie klubu spotykają się regularnie co dwa tygodnie w Domu PZKO. Mamy tutaj do czynienia z tzw. fałszywym przyjacielem, czyli słowem zdradliwym. ‘Pravidelně’ i ‘prawidłowo’ brzmią bardzo podobnie, ale oznaczają coś zupełnie innego. ‘Prawidłowo’ oznacza ‘tak jak należy’. Można więc postąpić prawidłowo, czyli znalezioną walizkę z pieniędzmi zanieść na komisariat policji. Można wykonać prawidłowo zadanie, wtedy gdy rezultat będzie właściwy, taki jak zamierzony. Urządzenie może działać prawidłowo, czyli bez zastrzeżeń. Pamiętajmy więc, że ‘spotykamy się regularnie co dwa tygodnie’. A czy to prawidłowo? Oczywiście! Warto się spotykać!

grudzień062021

Oldrzychowice również mają swoją choinkę. Zabrzmiały pod nią polskie kolędy

OLDRZYCHOWICE / W sobotę 4 grudnia o godzinie 17.00 rozświetlono choinkę w pobliżu Domu Seniora w Oldrzychowicach. Oprawę muzyczną wydarzeniu zapewnił Zespół Taneczny "Oldrzychowice". Mimo przenikającego zimna dzieci zaprezentowały program, w którym opowiedziały o zwyczajach kolędniczych w katolickich i ewangelickich domach oraz zaśpiewały kilka polskich kolęd. – Nasz zespół "Oldrzychowice" zaśpiewał góralskie kolędy i pastorałki. Dzieci z "Małych Oldrzychowic" winszowały zgromadzonym jako mali połaźnicy, czyli kolędnicy chodzący po domach 26 grudnia. Połaźnicy chodzili po domach, życząc gazdóm i ich rodzinom wszystkiego dobrego z okazji narodzenia Pana Jezusa. Dzieci z "Małych Oldrzychowic" występowały po raz pierwszy. Myślę, że udało im się to świetnie – powiedziała Janina Kokotek, kierowniczka zespołu. Przed rozświetleniem choinki zebranych przywitali posłanka Pavla Golasowská oraz Marian Plucnar, przewodniczący rady dzielnicy Trzyniec-Oldrzychowice. Dopisali również sami Oldrzychowianie, którzy licznie zgromadzili się pod choinką.

grudzień062021

W niedzielę rozświetlono choinkę w Trzyńcu. Tym razem nie było tłumów

TRZYNIEC / W tym roku miasto Trzyniec zdecydowało się na rozświetlenie choinki miejskiej w kameralnym gronie. Choć nie zaproszono na tę uroczystość mieszkańców miasta, w niedzielę po południu na plac przed Trisią przyszło kilkadziesiąt osób. Prezydent miasta Trzyńca Věra Palkovská wyraziła nadzieję, że w przyszłym roku podczas rozświetlania choinki na rynku będą mogły być tłumy. – Niestety rozświetlamy naszą choinkę w Trzyńcu w ponurych okolicznościach. Koronawirus tutaj był, jest i będzie. Ale wierzę, że w przyszłym roku, gdy przybędzie zaszczepionych i wyleczonych, wrócimy do normalnego życia, i że za rok spotkamy się tutaj wszyscy razem. Adwent jest pięknym czasem refleksji i zwalniania tempa, choć dziś trudno być spokojnym, gdy targają nami obawy o przyszłość, martwimy się też o zdrowie naszych najbliższych, nie tylko fizyczne, ale i psychiczne, wielu ludzi ma również problemy z zapewnieniem podstawowych potrzeb. Jednak mimo wszystko wierzę, że możemy mieć piękne święta wśród swoich najbliższych - powiedziała Věra Palkovská, prezydent miasta Trzyńca. Nadzieja na piękne, normalne życie…

grudzień062021

Czy św. Mikołaj lubił śnieg? Gdy podczas urlopu odkrywasz magię świąt

Na Patarze – najdłuższej plaży tureckiego wybrzeża – znaleźliśmy się z mężem właściwie przez przypadek. W 2011 roku niewiele można się było o tym miejscu dowiedzieć. Polskie przewodniki o niej milczały, a anglojęzyczny opisywał ją w kilku zdaniach. Przeczytaliśmy, że na ciągnącej się przez 18 km plaży znajdziemy ciszę i spokój, rozległe wydmy otoczone górami oraz żółwie wodne mające tam swoje miejsca lęgowe. Ruszyliśmy więc w poszukiwaniu raju na ziemi. Leżące w odległości 2 km od plaży Miasteczko Gelemiş przywitało nas atmosferą post apokaliptyczną – większość restauracji była zamknięta lub znajdowała się w stanie rozkładu, baza noclegowa była okrojona, grozy dodawały panoszące się bezpańskie psy wszelkiej maści. Nocleg znaleźliśmy na małym campingu przy barze „Medusa”, prowadzonym przez Turka, który od kilkudziesięciu lat mieszka na stałe we Francji i przyjeżdża do Turcji wraz ze swoją rodziną na wakacje. Tu kiedyś znajdowało się starożytne miasto portowe Patara Ponieważ właściciel był miłośnikiem bluesa i jazzu na ścianach wisiały plakaty muzyczne, a z głośników…

grudzień042021

Św. Barbara – choć nie wiadomo, czy istniała, jej kult w tradycji polskiej jest żywy do dziś

Legenda o świętej Barbarze, jak większość opowieści hagiograficznych, mrozi krew w żyłach. Jej kult jest szczególnie żywy na Górnym Śląsku. Jest patronką pracowników narażonych na nagłą i nieoczekiwaną śmierć - górników, hutników, marynarzy rybaków, żołnierzy, kamieniarzy, murarzy. Wspomnienie świętej obchodzimy 4 grudnia. Święta Barbara była córką Dioskura z Heliopolis w Bitynii, wysoko postawionego urzędnika. Bez wiedzy ojca przyjęła chrzest i złożyła ślub dozgonnej czystości jako oblubienica Chrystusa. Gdy ojciec się o tym dowiedział, zamknął ją w wieży bez okien, z wymalowanymi na ścianach wizerunkami pogańskich bożków. Poddawał ją torturom, aby wyrzekła się Chrystusa. Z pomocą murarzy udało jej się zbiec z więzienia. Dopadli ją jednak siepacze ojca. Zginęła męczeńską śmiercią przez ścięcie głowy mieczem. Wcześniej poddano ją okrutnym torturom. Do dzisiaj jest przedmiotem kultów lokalnych Choć usunięto jej imię z litanii świętych kościoła katolickiego - ze względu na wątpliwości związane z jej istnieniem - nadal jest przedmiotem kultów lokalnych. Najczęściej przedstawiana jest w stroju królowej w koronie. W ręku trzyma…

grudzień032021

Zaadoptuj zwierza na święta! Certyfikat adopcji podaruj komuś na gwiazdkę

OSTRAWA / Jak co roku Ogród Zoologiczny w Ostrawie zachęca do symbolicznego zaadoptowania swoich podopiecznych. Możesz w ten sposób wesprzeć finansowo zoo i podarować komuś pod choinkę zdjęcie zwierzaka i certyfikat adopcji. Adopcja ma charakter symboliczny, opłacenie składki nie rodzi żadnych roszczeń wobec zwierząt - osoba adoptująca nie będzie miała możliwości robienia zdjęć z adoptowanym lub wejścia na jego wybieg. Wybiera się gatunek zwierzęcia, a nie konkretnego osobnika. Zwierzęta adoptują dzieci, dorośli, klasy szkolne, rodziny i zespoły pracowników. Certyfikat adopcji może być ciekawym prezentem gwiazdkowym, szczególnie dla miłośników zwierząt. Jak zaadoptować zwierzę z ostrawskiego zoo? Wybierz zwierzę, które chcesz adoptować. Wypełnij formularz adopcyjny na stronie internetowej (zjedź na dół strony) i prześlij go. Wpłać minimalnie 500 koron rocznie (dane podane są na stronie). Zoo w Ostrawie po otrzymaniu darowizny finansowej prześle potwierdzenie wpłaty, podziękowanie i zdjęcie zwierzęcia. Nazwisko darczyńcy będzie również opublikowane przez cały rok na stronach zoo. Darczyńcy, którzy wpłacą powyżej 1000 koron będą zaproszeni na Dzień Darczyńcy, który…

grudzień032021

Ogłaszamy konkurs na pamiątkę rodzinną związaną z Bożym Narodzeniem

Być może macie w domu stare ozdoby świąteczne, które przypominają wam o bliskich, foremki do ciastek, których używa już czwarte pokolenie w waszym domu, maszynę do robienia szulek, zastawę świąteczną po babci albo zwykłą kartę z życzeniami świątecznymi, która ma dla was specjalne znaczenie? Podzielcie się swoimi skarbami z nami. Zdjęcia pamiątek wraz z opisem prześlijcie do 9 grudnia na adres info@zwrot.cz. Wszystkie pamiątki postaramy się opublikować na naszym portalu, a zwycięska pamiątka ukaże się na okładce grudniowego numeru „Zwrotu”.

listopad302021

Kto jeszcze nie ma kalendarza adwentowego? Ten ma ostatnią szansę na przygotowanie

Moje najwcześniejsze wspomnienia z kalendarzem adwentowym wcale nie są takie wczesne, bo pierwszy swój kalendarz w kształcie stajenki z ponumerowanymi okienkami, za którymi kryły się czekoladki, dostałam w wieku 7 lat. Moje dzieciństwo przypadało na okres kryzysu gospodarczego lat 80., więc takie dobra jak czekolada widywałam tylko dwa razy w roku w paczkach od wujka z Niemiec. Właśnie w jednej z nich moja mama znalazła to kolorowe cudo. I mogłam się wtedy nazwać szczęściarą. Kalendarz adwentowy będzie mi się już zawsze kojarzył nie tylko ze świętami Bożego Narodzenia, ale z oszałamiającym, kolorowych i pachnącym światem z zagranicy. Pierwszy kalendarz pojawił się w Niemczech Skąd właściwie wziął się pomysł odliczania dni do Bożego Narodzenia za pomocą czekoladek? Okazuje się, że trop prowadzący za zachodnią granicę, jest dobry. Pomysł kalendarza pojawi się w kręgach protestanckich w Niemczech. Pierwsze kalendarze miały formę wieńców, w których zamiast świec umieszczano małe woreczki z drobnymi niespodziankami. Dni do Bożego Narodzenia odliczano również za pomocą kresek rysowanych…

listopad292021

Nie karm ptaków chlebem i ciastkami! [przepis na kulę tłuszczową]

Wiele gatunków ptaków zostaje w naszym klimacie nawet zimą. W tym okresie ich naturalny pokarm jest poważnie ograniczony. Szczególnie krytyczne dla ptaków są silne mrozy i duża pokrywa śnieżna — w ciągu jednej mroźnej nocy ptak może stracić do 20% masy ciała. Dlatego prawidłowe dokarmianie przez ludzi może znacznie zwiększyć ich szanse na przeżycie. Jeśli zdecydujemy się na karmienie ptaków w okresie zimowym, konieczne jest przestrzeganie pewnych zasad, w przeciwnym razie nie pomożemy im, a wręcz przeciwnie możemy zagrozić ich zdrowiu. Ogólnie rzecz biorąc, im bardziej urozmaiconą karmę zaoferujemy ptakom, tym więcej gatunków będziemy mogli zaobserwować w naszym karmniku. Zasady dokarmiania ptaków zimą Karmnik musi być bezpieczny i zapewniać ptakom widok. Karmnik musi znajdować się co najmniej 1,5 m nad ziemią i co najmniej 2 m od drzewa. Pokarm musi być zabezpieczony przed wypadaniem oraz chroniony przed śniegiem i deszczem. Regularnie dodajemy karmę do karmnika, oczyszczamy go z odchodów i skórek oraz dezynfekujemy octem. Karmnik może znajdować się bezpośrednio na…

listopad292021

Jiří Muryc: Gwara nie jest językiem drugiej kategorii. Kolejny wykład MUR-u za nami

CZESKI CIESZYN / W miniony czwartek w ramach MUR-u Jiří Muryc, pracownik Zakładu Polonistyki Katedry Slawistyki Uniwersytetu Ostrawskiego, poprowadził prelekcję „Polsko-czeskie pogranicze językowe”. Na wykład przyszli liczni słuchacze. Temat wywołał ciekawą dyskusję po części oficjalnej. Poprosiliśmy też prelegenta o krótką rozmowę. Jiří Muryc zdefiniował politykę językową, scharakteryzował wielojęzyczności i różnorodność językową w Europie, zaprezentował, jak przedstawia się język polski na mapie Europy. Prelegent mówił o sytuacji prawnej języków regionalnych i mniejszościowych w Europie, w szczególności o Europejskiej Karcie Języków Regionalnych lub Mniejszościowych. Mówił również o tym, jaka jest sytuacja prawna języka polskiego w Czechach. Prelegent wygłosił też swoje zdanie na temat miejsca gwary w życiu polskiej mniejszości. – Gwara jest kodem językowym, jak każdy inny, dlatego trzeba ją promować. Gwara nie jest językiem drugiej kategorii. Możemy przecież tworzyć w niej poezję i inne utwory literackie, spełnia również wszystkie funkcje języka: komunikacyjną, poznawczą, emocjonalną, społeczną. Istnieją jedynie sytuacje, w których lepiej jest użyć języka polskiego czy czeskiego. Jednak wszystkie języki są…

listopad252021

Minister klimatu i środowiska: Polskie służby zbadają wpływ wycieku gazu w hucie w czeskim Trzyńcu

We wtorek 23 listopada 2021 roku w godzinach nocnych miał miejsce wyciek gazu wielkopiecowego w Hucie Trzynieckiej. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska zwróci się do czeskich służb o pełne wyjaśnienia dotyczące przyczyn awarii, jak i podjętych później działań w tym zakresie. - W związku z wyciekiem gazu, który miał miejsce zaledwie 4 km od granicy naszego kraju, podległe mi służby zbadają, jaki wpływ na środowisko po stronie polskiej miała awaria – poinformowała minister klimatu i środowiska Anna Moskwa. 23 listopada 2021 roku w godzinach nocnych miała miejsce awaria zbiornika gazu w Hucie Trzynieckiej. Na polecenie minister klimatu i środowiska Anny Moskwy polskie służby rozpoznają, czy wyciek gazu z huty wpłynął na stan środowiska po stronie polskiej. - Mobilna stacja pomiarowa Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska zbada w pasie przygranicznym, czy nastąpiło przekroczenie parametrów środowiskowych po stronie polskiej. Chcemy być pewni, że polscy obywatele mogą czuć się bezpieczni – podkreśliła minister Anna Moskwa. Jak dodała szefowa resortu klimatu i środowiska, Generalna Dyrekcja Ochrony…

listopad252021

O niedźwiedziu, Kaczce Dziwaczce i rozmowach z myszką. Przegląd recytatorski dla przedszkolaków w kameralnym wydaniu

CZESKI CIESZYN / Na "Strzelnicy" w Czeskim Cieszynie odbył się coroczny przegląd recytatorski dla przedszkolaków. W tym roku wystąpiło szesnaścioro dzieci z całego Zaolzia. Były wiersze Ludwika Jerzego Kerna, Doroty Gellner, Wandy Chotomskiej. Nie zabrakło również Juliana Tuwima i Jana Brzechwy. - Cieszymy się, że udało nam się w tym roku przegląd zorganizować. Zachowujemy wszystkie obostrzenia i staramy się jednak coś robić. Tym razem było to kameralne spotkanie, ale dzięki temu było przyjemniejsze dla dzieci. Nie musimy wszystkich imprez robić na sto procent. Podoba mi się, że w tym roku przyjechały do nas mniejsze przedszkola z całego Zaolzia - powiedziała wiceprezes Macierzy Szkolnej w RC Elżbieta Štěrba-Molenda. - Myślę, że przedszkolaki się dobrze bawiły. Naszym celem jest, żeby dzieci nabyły pewnej ogłady i spróbowały swoich sił w bardziej formalnym wystąpieniu. Z tego względu, że są to jeszcze małe dzieci, organizujemy przegląd, a nie konkurs. Dziecko, które opanuje jakiś tekst i wystąpi przez publicznością, zasługuje już na medal czy nagrodę. Dla…

listopad242021

Hetman województwa zwraca się z prośbą do sanepidu. Apeluje o podjęcie działań

OSTRAWA / Hetman województwa morawsko-śląskiego Ivo Vondrák zwrócił się do wojewódzkiej stacji sanitarno-epidemiologicznej o pomoc w rozwiązaniu pogarszającej się sytuacji epidemiologicznej. Po rozmowach z zarządem województwa i członkami sztabu kryzysowego województwa morawsko-śląskiego wysłała apel do dyrektorki wojewódzkiej stacji sanitarno-epidemiologicznej Zuzany Babišovej. - Chodzi nam tylko o jedno. Spowolnić rozprzestrzenianie się zakażeń, zapobiec załamaniu się służby zdrowia i zapobiec wprowadzeniu lockdownu. Nikt nie chce, aby dzieci musiały wrócić do nauki zdalnej, aby sklepy i usługi były zamknięte, a ludzie nie mogli wyjeżdżać poza miasto. Jeszcze do niedawna była to nasza trudna rzeczywistość, do której nie chcemy wracać - powiedział hetman województwa morawsko-śląskiego Ivo Vondrák. - Tymczasowe ograniczenie spotkań towarzyskich jest z tej perspektywy znacznie mniejszym złem. Dlatego w swoim liście wezwałem wojewódzką stację sanitarno-epidemiologiczną do podjęcia nadzwyczajnych działań, leży to w jej kompetencji. Na przykład ograniczenie liczby osób w czasie imprez towarzyskich co najmniej połowę byłoby skuteczne – dodał Ivo Vondrák. https://twitter.com/ivondrak/status/1463455044842442754?s=20 Hetman zwrócił się również do wojewódzkiej stacji sanitarno-epidemiologicznej o…

listopad222021

Były łzy wzruszenia, oklaski na stojąco i uczta kulturalna. Kolejna gala plebiscytu „Tacy jesteśmy” za nami

CZESKI CIESZYN / W sobotę 27 listopada w Teatrze Cieszyńskim w Czeskim Cieszynie rozdano nagrody w plebiscycie „Tacy jesteśmy”. Główna nagroda kapituły powędrowała do "Teatrzyku bez Kurtyny" z MK PZKO w Karwinie-Frysztacie. Nagrodę publiczności otrzymała utytułowana i zasłużona dla Zaolzia pianistka Wanda Miech. Wyróżniono też Scenę Polską Teatru Cieszyńskiego za całokształt działalności. „Tacy jesteśmy” to prestiżowy plebiscyt, którego celem jest nagradzanie artystów, naukowców, działaczy społecznych, zespołów, organizacji i inicjatyw związanych z Zaolziem. Od niemal dwudziestu lat organizowany jest przez Kongres Polaków w Republice Czeskiej. W tym roku o tytuł „Złoty jestem” rywalizowało dziewięcioro nominowanych: „Teatrzyk bez Kurtyny" z Karwiny, Zespół Folklorystyczny „Bystrzyca”, Dziecięcy Zespół Rytmiki i Tańca, Grzegorz Gąsior, Marek Konieczny, Andrzej Kroczek, Jan Michalik, Wanda Miech i Roman Zemene. – Kapituła musiała się sporo napocić, żeby wybrać dziewięciu nominowanych i jeszcze bardziej się zapociła, żeby wybrać zwycięzcę. Chciałbym serdecznie pogratulować wszystkim nominowanym. Dla mnie wszyscy jesteście zwycięzcami! – powiedział tuż przed wręczaniem nagród prezes Kongresu Polaków w RC Mariusz…

listopad212021

Pogotowie językowe. Sprzęgło, hamulec i inne obce wyrazy

Zaolzie jest bezwzględne dla słownictwa związanego z motoryzacją. Choć usilnie będziesz się starał, by „odpowiednie dać rzeczy słowo”, ani się nie obejrzysz, gdy zaczniesz siadać za wolantem i tankować naftę. Rowery będziesz przewozić na nosiczu. Zakupy będziesz wkładać do kufra. Na drodze wyprzedzi cię motorkarz. Przed zmianą biegu, wciśniesz spojkę. Potem nadepniesz brzdy i włączysz blinkier. Gdy w końcu dojedziesz do domu, zaparkujesz w garaży. Moim ulubionym słowem z tego zestawu jest ‘motorkarz’. Za każdym razem, gdy chcę powiedzieć, że na przykład widzę w lusterku motocyklistę, muszę się chwilę zastanowić. W pierwszym momencie nie mogę sobie przypomnieć, jak go po polsku nazwać. Ale nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło. Mój zasób słów w języku czeskim w żadnym innym zakresie nie jest tak bogaty jak w motoryzacji. Pamiętajmy jednak, że w języku polskim takie słowa, jak ‘blinkier’, ‘brzdy’, ‘wolant’, ‘spojka’ czy ‘nosicz’, nic nie znaczą. ‘Nafta’ oznacza coś innego – o czym pisałam tutaj. ‘Kufer’, choć figuruje…

listopad212021

Młode ary opuściły budki lęgowe. Od rodziców odróżnia je tylko gładka skóra wokół oczu

OSTRAWA / Sezon lęgowy papug w Ogrodzie Zoologicznym w Ostrawie był w tym roku stosunkowo udany – rozmnożyło się dziesięć gatunków, z których dziewięć zdołało odchować młode. Jednym z nich jest rzadka ara - gatunek znany wszystkim z filmów o piratach. Dwoje piskląt opuściło już budkę lęgową i zaczyna zapuszczać się do woliery na świeżym powietrzu. Przed nimi długie życie – pod opieką człowieka ary potrafią dożyć do 75 lat. Te jaskrawo ubarwione ptaki hodowane są w ostrawskim zoo nieprzerwanie od 1976 roku. Choć podejmowano próby rozmnożenia ich od tamtego czasu, udało się to dopiero w 2006 roku. Pod opieką człowieka żyją znacznie dłużej Tegoroczne małe (samce) wykluły się 13 i 15 lipca, ale dopiero teraz opuściły budkę lęgową. Jest to zupełnie normalne, ponieważ ary wykluwają się nierozwinięte i muszą dojrzeć do opuszczenia gniazda. Przed wyfrunięciem osiągają wielkość dorosłego osobnika i są w pełni opierzone. Na pierwszy rzut oka młode ary są prawie że nie do odróżnienia od swoich rodziców,…

listopad172021

Foliarz, boomer i gituwa. Właśnie wyłoniono 20 kandydatów do Młodzieżowego Słowa Roku

Młodzieżowe Słowo Roku to plebiscyt organizowany przez Wydawnictwo Naukowe PWN we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim. Przedsięwzięcie to, mające na celu popularyzację języka polskiego wśród młodzieży, zapoczątkowano w 2016 roku we współpracy z projektem Słowa klucze w ramach inicjatywy Narodowego Centrum Kultury „Ojczysty – dodaj do ulubionych”. Plebiscyt ma na celu wyłonienie najbardziej popularnych wśród młodych ludzi słów, określeń lub wyrażeń. - To dla nas okazja do zabawy językiem polskim. Zależy nam, by plebiscyt wywoływał pozytywne emocje i przebiegał w przyjaznej atmosferze oraz z zachowaniem zasad dobrego wychowania. Dlatego, z uwagi na rosnące zainteresowanie plebiscytem oraz coraz większą ilość zgłoszeń, po pięciu latach zdecydowaliśmy się odświeżyć nieco formułę tego przedsięwzięcia - piszą na swoich stronach organizatorzy konkursu. W tym roku wprowadzono dwuetapowe wyłanianie zwycięzcy. Właśnie minął pierwszy etap, w którym można było zgłaszać kandydata. Spośród zgłoszonych słów jury wyłoniło dwadzieścia. Przed nami drugi etap, w którym każdy z internautów może zagłosować do 30 listopada na swojego faworyta za pośrednictwem tej strony.…

listopad162021

Morderca z Borowców ciągle na wolności! W poszukiwania włączyła się czeska policja

Wiadomość o morderstwie w Borowcach obiegła całą Polskę w lipcu. Mężczyzna zastrzelił brata, jego żonę i syna. Młodszemu synowi udało się ukryć. Morderca wciąż przebywa na wolności. Polska policja poprosiła o pomoc czeskich kolegów. Czeska policja przyłączyła się do poszukiwań Polaka podejrzanego o potrójne morderstwo. Jacek Piotr Jaworek może być uzbrojony i niebezpieczny. 52-latek ma około 176 centymetrów wzrostu, siwe włosy, niebieskie oczy oraz narośl na prawym ramieniu, która jest widoczna przez koszulkę. Gdy był widziany po raz ostatni, miał na sobie ciemną koszulkę z jasnym napisem z przodu, granatowe jeansy i szarą bluzę. Jacek Piotr Jaworek podejrzany jest o zamordowanie swojego brata, żony i ich 17-letniego syna w polskiej wsi Borowce. Czeska policja prosi osoby, które mają jakiekolwiek informacje o miejscu pobytu poszukiwanego, o kontakt pod numerem telefonu 158 lub udanie się do najbliższego posterunku policji. Jednocześnie apeluje do obywateli, aby nie próbowali zatrzymywać mężczyzny samodzielnie, ponieważ jest niebezpieczny. Bezowocne poszukiwanie mordercy skłoniło polską policję do zwrócenia się o…

listopad152021

JULIA STEC: Każdy chce dzielić się z dzieckiem tym, co ma w sercu. A tego w obcym języku nie jesteśmy w stanie zrobić [Rozmowa]

Na temat wielojęzyczności, edukacji i życia w obcym państwie rozmawiamy z Julią Stec, Białorusinką mieszkającą w Czechach, mamą wielojęzycznych dzieci, które uczęszczają do polskiej szkoły i przedszkola. Jesteś Białorusinką mieszkającą w Czechach. Jak tu trafiłaś? Do Czech trafiłam w 2007 roku na studia. Wyprowadziłam się z Białorusi z powodu sytuacji politycznej w tym kraju. Chciałam wyjechać do Irlandii, ponieważ tam mieszka moja mama. Odmówiono mi jednak wydania wizy. Nie poddałam się. Chciałam wyjechać gdziekolwiek, do Polski czy do Czech, byleby wyjechać z Białorusi. Za drugim razem załatwiałam wizę przez agencję, bo wiedziałam, że jak będę to robić sama, to znowu mi odmówią. Czyli tym razem już wiedziałaś, co robić? Tak. Musiałam zapłacić agencji dużo pieniędzy. Ale oni to wszystko załatwili i mogłam rozpocząć studia ekonomiczne w Ostrawie. Po studiach musiałam w ciągu miesiąca znaleźć pracę, by móc przedłużyć wizę. To był naprawdę cud – w lipcu zdałam ostatni egzamin, a w sierpniu już pracowałam. Gdyby mi się nie udało, musiałabym…

listopad152021

Poczuj na własnej skórze, czym jest uzależnienie od narkotyków. W Trzyńcu stanie pociąg antynarkotykowy

TRZYNIEC / Sześć srebrnych wagonów, cztery mini sale kinowe i osiem pomieszczeń interaktywnych - na stacji kolejowej w Trzyńcu (koło huty) stanie pociąg antynarkotykowy. Będzie dostępny od 18 do 19 listopada w ramach projektu, którego celem jest przeciwdziałanie uzależnieniom. W ciągu kilku lat trwania projektu pociąg antynarkotykowy był już w ponad 185 miastach na terenie Czech, Słowacji i Niemiec. Zwiedziło go ponad 180 tys. osób. Pociąg złożony jest z kilku szarych wagonów z przyciemnionymi szybami. Wewnątrz znajdują się pomieszczenia zaadaptowane na sale do projekcji filmów 5D oraz wiernie odtworzone miejsca, które można zobaczyć podczas filmu. Przechodząc przez wagony, zwiedzający zapoznają się z historiami młodych ludzi uzależnionych od narkotyków. https://www.youtube.com/watch?v=n_a5N6Qxo8U&t=23s Wystawa interaktywna ma pokazać, czym jest uzależnienie oraz zainspirować do dokonywania właściwych wyborów życiowych. Dzięki zaangażowaniu w prawdziwą, pełną emocji historię pociąg antynarkotykowy daje przestrzeń do myślenia o zagrożeniach związanych z zażywaniem legalnych i nielegalnych narkotyków. Po południu pociąg będzie dostępny dla szerszej publiczności Program będzie wyświetlany przez dwa dni (od…

listopad142021

Ustka. Nadmorski kurort z bogatą historią

Ustka jest tego typu uzdrowiskiem, w którym nawet w razie niepogody nie brakuje alternatywnych form spędzania czasu. Gdy aura nie zachęca do plażowania, można wybrać się na spacer nadmorską promenadą i portem, zwiedzić Bunkry Blüchera czy wypłynąć w rejs statkiem pirackim. W Ustce byłam już wielokrotnie, i to nie tylko latem. Raz nawet udało mi się zaliczyć spacer plażą w zamieci śnieżnej. Wtedy po raz pierwszy widziałam na własne oczy, że piasek może zamarznąć tak jak ziemia. Było to dość abstrakcyjne doświadczenie — zawierucha jak podczas załamania pogody w górach, a przed oczyma dudniące, spienione morze. Plaża wschodnia Ustka jest atrakcyjna o każdej porze roku. Nie jest to zwykły nadmorski kurort. Owszem, tak jak wszędzie, można zjeść tu dobrą rybę i gofry z bitą śmietaną. Są tu też dostępne dwie plaże: wschodnia, szeroka i piaszczysta, położona tuż przy promenadzie, i zachodnia, z pięknymi wydmami, mniej zatłoczona. Jednak oprócz tego Ustka ma długą i ciekawą historię, i to złożoną, tak jak…

listopad072021

Lektura na jesień. Pół króla

Napisanie ciekawej książki, której fabuła rozgrywa się w czasach średniowiecznych, wcale nie jest łatwe. Zwłaszcza że takich lektur pojawia się na rynku całkiem sporo, przez co czytelnik czuje nadmiar występujących w nich motywów. Bardzo trudno wymyślić coś, co zaintryguje, pokona konkurencję i zasłuży na uwagę. Na szczęście w morzu propozycji można czasem wyłowić literackie perełki, choćby taką jak powieść Joego Abercrombie Pół króla i kolejne tomy z serii Morze drzazg - Pół świata i Pół wojny. Powieść ta zaciekawiła mnie od samego początku, a decydującym tego czynnikiem był główny bohater, Yarvi, który urodził się ze zdeformowaną ręką i od samego początku był uznawany za słabszego, nic niewartego półczłowieka. Od razu poczułam sympatię do tego niedocenionego młodego mężczyzny. Yarvi, pomimo że został zdradzony przez najbliższych, nigdy się nie poddał. Autor dzieła, Joe Abercrombie, w dzieciństwie mnóstwo czasu spędzał w światach wyimaginowanych. Później, już jako dorosły, pracował przy tworzeniu programów dokumentalnych, relacji z wydarzeń kulturalnych i koncertów zespołów, ale po zmroku dalej…

listopad062021

Na Strzelnicy spotkają się zaolziańskie chóry. Zabrzmi śląska pieśń

CZESKI CIESZYN / Nie od dziś wiadomo, że Zaolzie chórami stoi. Przyszła środa zapowiada się dla miłośników tradycji śpiewaczych nader interesująco. W jednym miejscu będziemy mogli wysłuchać koncertu aż siedmiu zaolziańskich chórów podczas Święta Śląskiej Pieśni. Koncert rozpocznie się o godz. 16.30 w wigilię Święta Niepodległości, czyli 10 listopada, w Ośrodku Kultury Strzelnica w Czeskim Cieszynie. Wśród chórów mieszanych pojawią się: "Godulan-Ropica” z MK PZKO Ropica, "Sucha” z MK PZKO Sucha Górna, „Lira Darków” z MK PZKO Darków oraz „Canticum Novum” z Czeskiego Cieszyna. Wystąpi również Chór Żeński „Melodia” z MK PZKO Nawsie, Chór Kameralny „TaGrupa” z MK PZKO Czeski Cieszyn-Osiedle oraz Chór Męski „Hejnał-Echo” z MK PZKO Karwinie-Frysztacie. Organizatorem wydarzenia jest Sekcja Muzyczna przy Zarządzie Głównym Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej.

listopad052021

Jubileusz 100+1 już w najbliższą sobotę. „Hejnał-Echo” i „Gorol” zaśpiewają w Karwinie

KARWINA/ W najbliższą sobotę w Karwinie odbędzie się uroczysty koncert Chóru Męskiego "Hejnał-Echo" z Miejscowego Koła PZKO Karwina-Frysztat. Impreza odbędzie się w sobotę 6 listopada o godz. 15.00 w Miejskim Domu Kultury w Karwinie-Nowy Mieście. Oprócz Chóru Męskiego "Hejnał-Echo" z MP PZKO Karwina-Frysztat w charakterze gościa specjalnego wystąpi Chór Męski "Gorol" z Jabłonkowa. Miłośnicy muzyki chóralnej nie będą czuć się zawiedzeni.

listopad042021

Pogotowie językowe. Za mało czy za dużo? A może jeszcze inaczej?

Jakiś czas temu podziękowałam komuś w rozmowie na czacie za wyświadczoną przysługę. Mój rozmówca odpowiedział mi na to: „Za mało”. W związku z tym, że moja znajomość języka czeskiego jest na poziomie średnio zaawansowanym, trwało dłuższą chwilę nim zorientowałam się, co chciał przez to powiedzieć. Tym, którzy znają oba języki: polski i czeski, nie trzeba wyjaśniać na czym polegało to nieporozumienie komunikacyjne. Jednak czytelnicy posługujący się wyłącznie językiem polskim, w tym miejscu czują się już wystarczająco zaintrygowani. Odpowiedź rozmówcy na moje podziękowanie jest dosłownym tłumaczeniem wyrażenia z języka czeskiego: 'za málo', którego używamy, gdy chcemy grzecznościowo umniejszyć swoje zasługi. To tak, jakbyśmy chcieli powiedzieć, że przysługa, którą komuś wyświadczyliśmy, to 'za mało', aby nam dziękować. Jest to więc odpowiednik polskich wyrażeń 'nie ma za co' lub 'to drobiazg'. Polskojęzyczny rozmówca, gdy usłyszy w odpowiedzi na swoje podziękowanie wyrażenie 'za mało', prawdopodobnie będzie czekał na kontynuację zdania, aby dowiedzieć się, czego jest za mało? Może też sobie pomyśleć, że rozmówca daje…

listopad042021

Jak w plenerze, to najlepiej na rowerze. Konkurs fotograficzny dla miłośników dwóch kółek

CIESZYN / Turystyczny Klub Kolarski PTTK "Ondraszek" przedłużył do końca roku termin przesyłania zdjęć na konkurs fotograficzny "Jak w plenerze, to najlepiej na rowerze", który został zorganizowany z okazji 55. rocznicy powstania klubu. – Konkurs polega na uchwyceniu obiektywem tej jedynej i niepowtarzalnej, ulatującej chwili na turystycznych rowerowych wyprawach. Jest zatem niezbędne, aby rower lub przynajmniej jego fragment znalazł się w obrębie kadru – wyjaśnia Zbigniew Pawlik, prezes Klubu Kolarskiego PTTK „Ondraszek”. Na konkurs można nadesłać maksymalnie 5 zdjęć. Fotografie na papierze fotograficznym w formacie min. 15 × 21 cm należy posłać na adres: Oddział PTTK „Beskid Śląski” Cieszyn ul. Głęboka 56, 43-400 Cieszyn w zaklejonych kopertach z dopiskiem „Ondraszek – konkurs fotograficzny”. Na odwrocie każdego zdjęcia należy nakleić nalepkę zawierającą: tytuł zdjęcia, imię i nazwisko autora, telefon kontaktowy lub e-mail, a do przesyłki dołączyć oświadczenie o posiadaniu praw autorskich do zdjęć oraz zgodę na przetwarzanie danych osobowych. Szczegółowo o konkursie pisaliśmy już wcześniej. Regulamin konkursu jest dostępny na stronach klubu.

listopad032021

Pochód z lampionami, rzeźbienie w dyni i wieczorne podglądanie zwierząt. W ostrawskim zoo odbędzie się impreza halloweenowa

OSTRAWA / W sobotę 6 listopada w Ogrodzie Zoologicznym w Ostrawie będzie można wziąć udział w imprezie halloweenowej. W jej trakcie odbędzie się pochód z lampionami i rzeźbienie w dyni. Tego dnia nastąpi również ogłoszenie wyników konkursu zbierania owoców jesieni. Rzeźbienie w dyni rozpocznie się o 11.00 przed Centrum Dydaktycznym. Wyrzeźbione dynie posłużą do upiększenia terenu zoo, a później będą stanowić przysmak dla wielu gatunków zwierząt. O zmierzchu odbędzie się pochód z lampionami przez teren ogrodu zoologicznego. Wieczorny spacer będzie wspaniałą okazją do podpatrywania zachowania zwierząt o zmroku. Ogród Zoologiczny w Ostrawie otwarty jest obecnie od godz. 9.00 do 18.00. Pawilony są zamykane o godz. 16.00.

listopad022021

Po 120 latach powraca orzeł przedni. Wykład na temat restytucji tego gatunku w Czechach odbędzie się już jutro

OSTRAWA / W najbliższą środę (3 listopada) w ostrawskim Ogrodzie Zoologicznym odbędzie się kolejny wykład z cyklu "Ciekawostki ze świata zoologii". Tym razem prelegent podzieli się refleksjami dotyczącymi projektu powrotu orła przedniego do jego naturalnego środowiska na terenie Czech. Wykład będzie nieodpłatny. Projekt restytucji orła przedniego rozpoczął się 16 lat temu. Ten majestatyczny podniebny drapieżnik został wytępiony w Czechach przez człowieka ponad sto lat temu. Uczestnicy wykładu dowiedzą się, jak przebiegał trwający kilkanaście lat projekt powrotu orła przedniego do środowiska naturalnego. Prowadzący Otakar Závalský, który zaangażowany jest w to przedsięwzięcie od samego początku, zdradzi też, jaka jest obecna sytuacja tego ptaka na wolności. Orzeł przedni znów gniazduje w Czechach Ostrawskie zoo, które jest partnerem przedsięwzięcia, już dzisiaj zdradza, że projekt przyniósł oczekiwany rezultat. Od 2013 roku, po ponad 120 latach, orzeł przedni na powrót stał się gatunkiem gniazdującym w Czechach. W czasie prelekcji będzie można również zobaczyć unikatowy film autorstwa Enrica Gombali, przedstawiający dziko żyjące orły przednie w Czechach. Wykład…

listopad022021

Pomnik na Jaworowym już stoi. W sieci zawrzało

WIELKI JAWOROWY / Obiekt upamiętniający 100. rocznicę powstania Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Sportowego "Beskid Śląski" stanął na szczycie Wielkiego Jaworowego (1032 m n.p.m.). Pomnik składa się z dwóch granitowych części: obelisku, na którym wygrawerowano napis w dwóch językach z nazwą szczytu i wysokością oraz napisem: "1922-2022 PTTS BESKID ŚLĄSKI", oraz ławy w kształcie fali z wygrawerowanymi dwujęzycznymi nazwami wybranych okolicznych szczytów górskich. Studzienkę przykryto kwadratową, granitową płytą, której grawerunek wskazuje kierunek północny. Autorami pomnika są: Karol Cieślar i Martin Kuchař, ten sam, który zaprojektował pomnik słupa pod Muzeum Ziemi Cieszyńskiej. Szerzej na temat idei przyświecającej członkom PTTS "Beskid Śląski" pisaliśmy w maju tego roku. W sieci zawrzało Pomnik wywołał ostre reakcje w sieciach społecznościowych. Nie brakuje osób, którym inwestycja "Beskidu Śląskiego" się podoba. Więcej jednak jest reakcji negatywnych. Niektórzy komentujący uważają, że tego typu pomniki nie powinny być stawiane w górach. Sporo jest też antypolskich komentarzy. Użytkownicy sieci społecznościowych są zbulwersowani polskimi napisami, ale też np. tym, że PTTS "Beskid Śląski" jest…

listopad012021

Cmentarz Kerepesi w Budapeszcie. Jedna z najważniejszych nekropolii na Węgrzech [zdjęcia]

Kerepesi jest jednym z najsłynniejszych cmentarzy w Budapeszcie oraz jednym z najstarszych cmentarzy na Węgrzech — prawie w całości objęty jest ochroną konserwatorską. Porównywany jest do największego i najstarszego cmentarza paryskiego Père-Lachaise. Jednocześnie stanowi jeden z największych parków rzeźb na wolnym powietrzu w Europie. Zajmuje powierzchnię około 56 hektarów. Znajduje się w Budapeszcie w dzielnicy Józsefváros, niedaleko dworca międzynarodowego Keleti. Jeżeli więc podróżujemy do stolicy Węgier pociągiem, warto wybrać się na cmentarz zaraz po wyjściu z pociągu. Nie jest to typowy cel wycieczek turystycznych. Cmentarz ma przede wszystkim duże znaczenie dla samych Węgrów. Oficjalna nazwa cmentarza brzmi Fiumei úti nemzeti sírkert, czyli cmentarz Narodowy na Ulicy Fiumei, ale bardziej upowszechniła się nazwa cmentarz Kerepesi, która również wzięła się od nazwy ulicy, tylko że większej i biegnącej wzdłuż północnego ogrodzenia nekropolii. Poza głównymi szlakami turystycznymi Budapeszt ma tyle atrakcji do zaoferowania, że cmentarz Kerepesi mimo ogromnych walorów kulturowych i artystycznych nie figuruje na liście najważniejszych atrakcji miasta. Jeżeli jednak jesteśmy już…