Od ponad roku Mars bada łazik Perseverance. Sprawdź, jak twój głos brzmiałby na Marsie
Przed tygodniem marsjański łazik Perseverance dotarł do delty pradawnej rzeki w kraterze Jezero. Towarzyszący łazikowi śmigłowiec Ingenuity wykonał już 26. lot. Na Ziemię dotarły wysokiej jakości nagrania „zaćmienia” Słońca na Marsie. Mikrofony rejestrują dźwięki z obcej planety! Najbardziej zaawansowany robot wysłany kiedykolwiek na Czerwoną Planetę łazik Perseverance (pol. wytrwałość) wraz z dronem Ingenuity (pol. pomysłowość) wylądował na jej powierzchni 18 lutego 2021 roku w kraterze Jezero, nagrywając przy tym całą operację z wielu kamer. Były to pierwsze tego typu nagrania wideo z lądowania na obcej planecie. Marsjański krajobraz. Źródło: NASA/JPL-Caltech Misja Mars 2020, której integralną część stanowi łazik Perseverance wraz z dronem Ingenuity, rozpoczęła się na Ziemi startem międzyplanetarnej sondy NASA Mars Rover 2020 30 lipca 2020 roku. Portal Zwrot.cz obszernie informował o tym wydarzeniu: https://zwrot.cz/2021/02/ksiezyc-w-poblizu-marsa-i-ladowanie-perseverance-na-jego-powierzchni/ Jakie badania na Marsie prowadzi łazik Perseverance? Od ponad roku łazik Perseverance zajmuje się zbieraniem szczegółowej dokumentacji fotograficznej, a także analizą klimatu Marsa i pomiarami geologicznymi. Dostarczył dowodów na złożoną historię geologiczną krateru Jezero. Zaobserwował liczne skały…
Rok 2022 Rokiem Ignacego Łukasiewicza. Zobacz, jak przebiegają obchody
Ignacy Łukasiewicz to jeden z patronów roku 2022. Sejm Rzeczpospolitej Polskiej, podejmując uchwałę w tej sprawie, podkreślił jego zasługi dla rozwoju polskiego przemysłu i gospodarki, a także zaangażowanie w walkę o niepodległość. W tym roku przypada bowiem w styczniu 140. rocznica śmierci, a w marcu 200. rocznica urodzin tego wybitnego Polaka – pioniera przemysłu naftowego, filantropa i działacza niepodległościowego. Portal zwrot.cz już pisał o tym wielkim Polaku na początku marca br. https://zwrot.cz/2022/03/zalozyl-pierwsza-na-swiecie-kopalnie-ropy-naftowej-dzisiaj-obchodzimy-200-rocznice-urodzin-ignacego-lukasiewicza/ Inauguracja obchodów Roku Łukasiewicza na Podkarpaciu Ignacy Łukasiewicz (8. 3. 1822 – 7. 1. 1882) przez całe swe życie związany był z Podkarpaciem i pracował na rzecz jego rozwoju. Oficjalne wojewódzkie obchody Roku Łukasiewicza rozpoczęły się od złożenia kwiatów przed tablicą w Zadusznikach, w miejscowości gdzie w dniu 8 marca 1822 roku Łukasiewicz przyszedł na świat. Następnie w Gawłuszowicach po uroczystej mszy św. w zabytkowej świątyni pw. św. Wojciecha odsłonięto specjalną tablicę upamiętniającą chrzest Ignacego Łukasiewicza w tym kościele. Widnieje na niej napis: "Wielkiemu Polakowi, wynalazcy lampy naftowej, filantropowi, patriocie i…
W najbliższych dniach warto wstać wcześnie. Na niebie będzie gala planet widocznych gołym okiem
Przez najbliższe dni na niebie możemy obserwować wszystkie planety widoczne gołym okiem. Po zachodzie Słońca na wieczornym niebie możemy obserwować Merkurego. Zaś rano przed wschodem Słońca widoczne będą planety Jowisz, Wenus, Mars i Saturn ułożone w niemal prostej linii. Merkury na wieczornym niebie Merkury jest najtrudniejszy do zaobserwowania spośród planet dostrzegalnych gołym okiem, ponieważ przebywa stale na niebie w stosunkowo bliskim sąsiedztwie Słońca. Dlatego obserwujemy go albo krótko po zachodzie Słońca, albo tuż przed jego wschodem. Niskie położenie nad horyzontem i jasne tło nieba sprawiają, że trudno go wypatrzeć. W tych dniach Merkury wchodzi w okres najlepszej widoczności wieczornej w całym 2022 roku. Okres ten potrwa do pierwszych wieczorów maja br. Z wieczora na wieczór wysokość Merkurego nad horyzontem będzie rosnąć, a czas jego widoczności wydłużać, co umożliwi pod koniec kwietnia jego obserwacje nawet na wyraźniej już pociemniałym niebie. Dziś (21 kwietnia 2022 roku) Słońce na naszych terenach zachodzi około godziny 19:47 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego letniego. Już 30…
Pierwsza wiosenna pełnia i data Wielkanocy
Dziś Księżyc znajdzie się w pełni. Jest to pierwsza wiosenna pełnia i w najbliższą niedzielę po niej jest Wielkanoc. Daty ruchomych świąt ustalane są na podstawie odwiecznych cykli natury, które jednak nie są tak zgrane, jak chciałby ludzki umysł. Pierwsza wiosenna pełnia Dziś (16 kwietnia 2022 roku) dokładnie o godzinie 20:57 czasu środkowoeuropejskiego letniego Księżyc znajdzie się w pełni. Księżyc na naszych terenach wyłoni się zza horyzontu około godziny 19:25 i zajdzie pod horyzont jutro (17 kwietnia br.) około godziny 6:17. Słońce dziś na naszych terenach zachodzi chwilę po wschodzie Księżyca około godziny 19:39. Prognoza pogody zapowiada lokalne rozpogodzenia, a więc istnieje szansa na bezchmurne wschodnie niebo. W celu obserwacji oświetlonego w 100 procentach Srebrnego Globu wynurzającego się zza wschodniego horyzontu należy poszukać miejsca z odsłoniętym horyzontem. Najlepiej prowadzić obserwacje z jakiegoś podwyższonego miejsca. Jak obserwować Podczas zachodu Słońca wypatrujemy po przeciwnej stronie wschodzącego Księżyca na jeszcze dość jasnym niebie. Ponieważ będzie jeszcze dość widno, pełnia wraz z ciekawym horyzontem (las,…
Na porannym niebie spotkanie Księżyca z trójką planet
Jutro rano przed wschodem Słońca nad południowo-wschodnim horyzontem nastanie wzajemne zbliżenie Księżyca i trzech planet. Podczas bezchmurnego nieba widoczna będzie koniunkcja Księżyca z Wenus, Marsem i Saturnem. Nasz Naturalny Satelita w piątek 25 marca br. przeszedł przez ostatnią kwadrę i podąża do nowiu, który osiągnie 1 kwietnia br. Na swej comiesięcznej wędrówce po niebie jutro o świcie znajdzie się w pobliżu trzech planet widocznych na porannym niebie. Trójka planet na porannym niebie Najjaśniejszą z trójki planet jest Wenus, która już przez kilka tygodni błyszczy na porannym niebie, zwiastując nam tak wschód Słońca i początek każdego nowego dnia. Pełni teraz rolę Jutrzenki, czyli „gwiazdy porannej”. Wschodzi w przybliżeniu około godziny 5:00 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego letniego. W przybliżeniu 10 minut później spoza horyzontu wynurza się Mars i za dalszych 10 minut wschodzi Saturn. Czerwonawy Mars jest najsłabszy z trójki planet i znajduje się w prawo od lśniącej Wenus. Saturna odnajdujemy pod Jutrzenką. Spotkanie Księżyca z Wenus, Marsem i Saturnem Planety…
W nocy zmiana czasu na czas środkowoeuropejski letni. Czy to się kiedyś skończy?
Mamy ostatni weekend marca, zatem w nocy z soboty na niedzielę (z 26 marca na 27 marca 2022 roku) znowu przestawiamy zegarki z czasu środkowoeuropejskiego (powszechnie niepoprawnie nazywanego czasem zimowym) na czas środkowoeuropejski letni. Zmiana ta jest mniej „przyjemna”, ponieważ przestawiamy zegarki z godziny 2:00 na godzinę 3:00, czyli śpimy o godzinę krócej. Oczywiście nie musimy budzić się o godzinie 2, aby skorygować wskazania zegara, praktyczniej jest zrobić to przed pójściem spać w sobotę albo po obudzeniu się w niedzielę. Na dodatek w przypadku wielu urządzeń elektronicznych pokazujących czas, takich jak laptopy czy smartfony, nasz sprzęt samodzielnie dostosuje się do tej zmiany i nie trzeba ich nawet przestawiać ręcznie. Następstwa ruchów Ziemi Ruchy obrotowy i obiegowy Ziemi już miliony lat określają podstawowe rytmy biologiczne wszystkim żywym organizmom na jej powierzchni. Ruch obrotowy dookoła własnej osi powoduje zmiany dnia i nocy. Obieg dookoła Słońca wraz z nachyleniem osi obrotu powoduje zaś zmiany pór roku. Cykle te regulują dystrybucję promieniowania słonecznego na ziemską powierzchnię.…
Dziś początek astronomicznej wiosny
W tym roku wiosna astronomiczna rozpoczyna się dziś (20 marca) o godzinie 16:34 u nas obowiązującego czasu. O tej porze Słońce znajdzie się dokładnie nad równikiem niebieskim i przechodzi na półkulę północną, rozpoczynając tak astronomiczną wiosnę. Ruch obrotowy i obiegowy Ziemi Dnie i noce są następstwem obrotu Ziemi wokół osi, natomiast obieg Ziemi wokół Słońca jest przyczyną zmian pór roku. Ponieważ oś obrotu Ziemi jest nachylona w stosunku do płaszczyzny orbity okołosłonecznej Ziemi, Słońce przez jedną połowę roku znajduje się na południowej półkuli nieba i przez pozostałe pół roku na półkuli północnej. Gdy Słońce znajduje się na południowej półkuli nieba, wówczas na południowej półkuli Ziemi panuje lato, a na półkuli północnej Ziemi zima. Sytuacja jest odwrotna, gdy Słońce znajduje się na półkuli północnej nieba. Momenty, w których Słońce przechodzi z jednej półkuli niebieskiej na drugą i gdy w związku z tym na całej kuli ziemskiej noc i dzień trwają jednakowo długo, nazywamy równonocami. Równonoc wiosenna Dziś dokładnie o godzinie 16:34 u…
Dziś przypada Międzynarodowy Dzień Liczby Pi. Uniwersytet Śląski w Katowicach przygotował ciekawe obchody
14 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Liczby Pi i od dwu lat również Międzynarodowy Dzień Matematyki. Po raz pierwszy Dzień Liczby Pi świętowano w 1988 roku w Muzeum Nauki Exploratorium w San Francisco. Popularne obchody tzw. Pi Day z czasem dotarły ze Stanów Zjednoczonych również do Europy. 3,14 to pierwsze trzy cyfry liczby π, która corocznie 14 marca obchodzi swoje święto na całym świecie. Termin nie jest przypadkowy – nawiązuje do amerykańskiego zapisu daty 14 marca: 3.14. W dniu tym matematyczne instytucje naukowe organizują pikniki naukowe, okazjonalne wykłady i warsztaty dla uczniów, studentów i nauczycieli i inne imprezy popularyzujące matematykę i zagadnienia związane z liczbą π – jedną z najważniejszych stałych matematycznych. Warto przypomnieć, że dzień ten jest jednocześnie rocznicą urodzin Wacława Sierpińskiego (wybitnego polskiego matematyka) i Alberta Einsteina. W ubiegłym roku na portalu zwrot.cz opublikowany został przeglądowy artykuł o liczbie Pi. https://zwrot.cz/2021/03/dzis-swieto-liczby-pi/ Ciekawe informacje o liczbie Pi znajdziemy również w filmiku Liczba Pi – fakty nie mity. https://www.youtube.com/watch?v=R936-y2aRHo Święto Liczby Pi na…
Rosyjski agresor zniszczył największy samolot świata Antonow AN-225 Mrija
Smutny los spotkał prawdziwą legendę lotnictwa. Przewożono nim części statków kosmicznych i rakiet, w jego ładowni zmieściłby się cały kadłub Boeinga 737. Największy samolot świata Antonow An-225 Mrija został zniszczony w ataku rosyjskich wojsk na lotnisko w Hostomelu pod Kijowem. Choć nie powinno się pisać w żaden sposób o zniszczonych przedmiotach, kiedy giną ludzie, to akurat zniszczenie największego samolotu na świecie – Antonova An-225 Mrija – odbiło się szerokim echem na całym świecie. Obiekt ten od zawsze zwracał uwagę tysięcy miłośników lotnictwa wszędzie tam, gdzie tylko się pojawiał. Pierwszy lot AN-225 Mrija Antonow An-225 Mrija (ukr. Мрiя – marzenie), to sześciosilnikowy samolot transportowy radzieckiej konstrukcji, którego pierwszy projekt powstał w biurze projektowym Antonowa. Pierwotnie planowano budowę dwóch egzemplarzy tego samolotu, jednak ostatecznie ukończono tylko jeden, który zbudowany został w zakładzie O. K. Antonowa w Kijowie. Drugi, nigdy niedokończony i niekompletny, od lat stał i rdzewiał na terenie ukraińskiej wytwórni. 22 marca 1989 roku ważący razem z załadunkiem ponad 508 ton…
Założył pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej. Dzisiaj obchodzimy 200. rocznicę urodzin Ignacego Łukasiewicza
Ignacy Łukasiewicz – polski farmaceuta i przedsiębiorca, założyciel pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej, wynalazca lampy naftowej, pionier przemysłu naftowego w Europie, rewolucjonista i działacz niepodległościowy. 8 marca br. obchodzimy 200. rocznicę jego urodzin. Na pytanie, jakiego wybitnego polskiego naukowca znasz, większość z nas odpowie: Mikołaj Kopernik i Maria Curie Skłodowska. Jednak do grona wybitnych polskich naukowców zaliczamy również Ignacego Łukasiewicza, Jana Heweliusza, Karola Olszewskiego, Zygmunta Wróblewskiego, Henryka Arctowskiego, Ludwika Hirszfelda, Jana Czochralskiego, Stefana Banacha i wielu innych. Rok 2022 Rokiem Ignacego Łukasiewicza Ignacy Łukasiewicz to jeden z patronów roku 2022. Sejm Rzeczpospolitej Polskiej, podejmując uchwałę w tej sprawie, podkreślił jego zasługi dla rozwoju polskiego przemysłu i gospodarki, a także zaangażowanie w walkę o niepodległość. W styczniu br. przypadła 140. rocznica śmierci, a w marcu 200. rocznica urodzin tego wybitnego Polaka – pioniera przemysłu naftowego, filantropa i działacza niepodległościowego. „Należy on do zaszczytnego grona Polaków, których działalność odcisnęła wielki i pozytywny wpływ na rozwój naszej Ojczyzny, jak również całego świata” – napisali…
Polskie środowiska akademickie i naukowe w obliczu wojny na Ukrainie
Polskie środowiska naukowe, polskie uczelnie i jednostki Polskiej Akademii Nauk, polskie elity intelektualne jednogłośnie potępiają agresję militarną Rosji przeciw Ukrainie. Apelują przeciw zaborczej wojnie i zawieszają kontakty z rosyjskimi naukowcami i instytucjami badawczymi. Światowe środowiska akademickie i naukowe w odpowiedzi na rosyjską agresję na Ukrainę odbierają Rosji organizację ważnych wydarzeń. Międzynarodowa Unia Matematyczna zadecydowała, że Międzynarodowy Kongres Matematyków, którego miejscem w lipcu miał być Sankt Petersburg, w całości odbędzie się w formule online. Natomiast Międzynarodowa Unia Nauk Antropologicznych i Etnologicznych odwołała swój majowy XIX Kongres również w Sankt Petersburgu. Zdecydowane kroki podejmują też polskie uczelnie. Apel do środowisk akademickich o zaprzestanie współpracy z Rosją O zerwanie współpracy z jakąkolwiek organizacją rządową Federacji Rosyjskiej i każdego innego kraju, który wspiera agresję militarną na Ukrainę, zaapelowały do naukowców, uczelni i jednostek Polskiej Akademii Nauk instytucje przedstawicielskie środowiska akademickiego. W Apelu do środowisk akademickich czytamy również, że „niezbędnym warunkiem kontynuowania współpracy środowisk naukowych musi być wzajemne zaufanie, szanowanie wartości akademickich oraz pokojowe wykorzystanie…
Sierp Księżyca w pobliżu Wenus i Marsa
Od kilku tygodni na porannym niebie przed wschodem Słońca błyszczy bardzo jasna Wenus. Pod Wenus przy dobrych warunkach można odnaleźć słabszego Marsa. Do obu planet jutro rano dołączy sierp Księżyca. W lutym wysokość Słońca nad horyzontem systematycznie rośnie. W porównaniu do początku miesiąca dzień wydłużył się o godzinę i pół. Dziś Słońce na naszych terenach zanurzy się pod horyzont około godziny 17:22. Jutro – w niedzielę 27 lutego br. wejdzie około godziny 6:32. Wieczorne niebo Na wieczornym niebie brak planet. Jowisz znajduje się już blisko Słońca i z tego powodu na niebie jest niewidoczny. Pojawi się dopiero wiosną na porannym niebie. Jednak w pełnej krasie możemy obserwować gwiazdozbiory zimowe. Podczas zimowych miesięcy na niebie dominuje gwiazdozbiór Oriona. Łatwo go odnajdziemy za pomocą załączonej mapki. W środku między czerwonawą Betelgeuse w górze a niebieskawym Rigelem w dole znajduje się Pas Oriona, składający się z trzech niebieskich gwiazd. Poniżej Pasa kilka słabych gwiazdek tworzy miecz rycerza. Jeżeli Pas Oriona przedłużymy, to posuwając…
19 lutego obchodzimy święto polskiej nauki. Sporo będzie się działo też w sieci!
19 lutego, w dzień urodzin jednego z najwybitniejszych polskich naukowców – Mikołaja Kopernika, obchodzimy święto państwowe Dzień Nauki Polskiej. Święto to jest poświęcone upamiętnieniu dokonań polskich naukowców i ich dążeń do poznania prawdy. Społeczeństwo ma okazję świętować osiągnięcia rodzimych naukowców, zaś środowisko akademickie i naukowe podzielić się wynikami swoich prac i wzmocnić zainteresowanie nauką. Święto świata nauki i szkolnictwa wyższego Dzień Nauki Polskiej to wyjątkowe święto przypadające w dniu urodzin Mikołaja Kopernika. Celem nie jest tylko przypominanie sobie wybitnych zasług i niezwykłych osiągnięć polskich uczonych. Dzień ten ma stanowić również inspirację do pójścia w ślady polskich badaczy i wzmocnienia zainteresowania nauką. Ustawę o ustanowieniu Dnia Nauki Polskiej z 9 stycznia 2020 r. prezydent Andrzej Duda podpisał 3 lutego 2020 roku. Jak podano w uzasadnieniu ustawy, ustanowienie Dnia Nauki Polskiej to „wyraz najwyższego uznania dla dokonań rodzimych naukowców w ponad 1000-letniej historii naszego narodu i państwa”. Projektodawcy zaznaczyli, że przez stulecia nauka stanowiła kluczowy impuls do rozwoju intelektualnego, społecznego i gospodarczego Polski.…
22 Polaków w kolejnym etapie rekrutacji na astronautę ESA
Rozpoczęty w zeszłym roku proces naboru do korpusu europejskich astronautów przeszedł przez kolejny etap. 8 kobiet i 14 mężczyzn z Polski przeszło testy Europejskiej Agencji Kosmicznej i zakwalifikowało się do kolejnej fazy rekrutacji na astronautę. Nową grupę europejskich astronautów powinniśmy poznać pod koniec bieżącego roku. Europa ma obecnie siedmiu aktywnych astronautów. Aktualnie trwa proces naboru kandydatów do nowej grupy astronautów Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Poprzedni miał miejsce w 2008 roku. Na portalu zwrot.cz pisaliśmy o tym pod koniec maja 2021 r. https://zwrot.cz/2021/05/rzadka-okazja-by-zostac-astronauta/ Statystyka zgłoszeń Wstępny etap rekrutacji na astronautę ESA przebiegający od 31 marca 2021 zamknięto 18 czerwca 2021. Wkrótce po tym terminie Europejska Agencja Kosmiczna opublikowała wstępne sprawozdanie obejmujące podstawowe statystyki. Zgodnie z nimi, zgłoszenie nadesłało 22 589 kandydatów, z czego 17 170 to mężczyźni (76%) a 5 419 to kobiety (24%). Względem poprzedniego naboru w 2008 roku, to prawie trzykrotny wzrost – wówczas zgłosiło się 8 413 kandydatów, w tym tylko 1 287 (15%) kobiet. Należy jednak pamiętać,…
ZWROT ASTRONOMICZNIE: Na porannym niebie widoczne są trzy planety
Oprócz Saturna w tych dniach możemy na niebie obserwować wszystkie planety Układu Słonecznego widoczne gołym okiem. Jowisz widoczny jest krótko po zachodzie Słońca nad zachodnim horyzontem. Zaś na porannym niebie przed wschodem Słońca odnajdujemy bardzo jasną Wenus i słabszego Marsa. Do nich na kilka następnych dni dołączył Merkury. Długość dnia i nocy W lutym dni stają się zauważalnie dłuższe w porównaniu do okresu około przesilenia zimowego, niemniej jednak noc ciągle dominuje. Systematycznie rosnąca wysokość Słońca nad horyzontem podczas dziennej wędrówki po niebie sprawia, że podczas bezchmurnej pogody odczuwamy już ciepło promieni słonecznych. Na początku lutego br. w Cieszynie Słońce wschodziło o godzinie 7:18 i zachodziło o godzinie 16:40, dzień trwał 9 godzin i 22 minut. 28 lutego br. z Dzienną Gwiazdą witać się będziemy o godzinie 6:30 a żegnać o 17:25, dzień trwać będzie 10 godzin i 35 minut. Pod koniec miesiąca dzień wydłuży się o godzinę i pół w porównaniu do początku lutego. Jowisz na wieczornym niebie W najbliższych…
Konkurs dla dzieci i młodzieży na imię dla Sondy!
Sonda kosmiczna podróżująca kosmosem będzie bohaterką nowej serii kosmicznych filmów dla dzieci. Wkrótce rozpoczną się prace nad serialem i potrzeba znaleźć imię dla głównej bohaterki. W tym o pomoc prosi najmłodszych widzów Tomasz Rożek, który prowadzi na platformie YouTube własny kanał popularnonaukowy pt. „Nauka. To Lubię”. Ogłosił konkurs na imię dla Sondy! Na propozycję dzieci i młodzieży czeka do 8 lutego 2022 roku. Nauka. To lubię Nauka. To Lubię to jeden z największych serwisów popularnonaukowych w Polsce. Pomysłodawcą i twórcą całego projektu jest Tomasz Rożek – polski dziennikarz naukowy, fizyk i jeden z czołowych popularyzatorów nauki w kraju. Między innymi prowadził w TVP program Sonda 2, w radiowej Trójce audycję „Pytania z kosmosu”. Od stycznia 2021 roku w porannym paśmie Radia 357 prowadzi audycję „Pytania z Księżyca”. Jest autorem kilku książek: „Nauka – po prostu. Wywiady z wybitnymi”, „Nauka – to lubię. Od ziarnka piasku do gwiazd” i pop-naukowej trylogii: „Kosmos”, „Człowiek” i przygotowywanej do druku „Mikrokosmos”. Na platformie YouTube…
Dwie misje orbitalne z udziałem polskich satelitów
Tego samego dnia w dwóch misjach trafiło na orbitę 6 polskich satelitów! 13 stycznia br. rakieta Falcon 9 przeprowadziła lot Transporter-3 poświęcony mniejszym satelitom dla wielu klientów. Na orbitę trafiło 105 obiektów, w tym cztery polskiej firmy SatRevolution i dwa fińsko-polskiej spółki ICEYE. W przybliżeniu sześć godzin później rakieta LauncherOne firmy Virgin Orbit umieszcza na orbicie 7 satelitów, w tym dalsze dwa dla firmy SatRevolution. Start rakiety Falcon 9 w misji Transporter-3. Źródło: SpaceX. Misja Transporter-3 Rakieta Falcon 9 firmy SpaceX Elona Muska wystartowała z kosmodromu Cape Canaveral na Florydzie 13 stycznia 2022 r. o 16:25 czasu polskiego. Cały lot przebiegł pomyślnie i górny stopień rozpoczął proces wypuszczania wszystkich satelitów około 59 minut po starcie. Całość trwała 28 minut. W misji wykorzystano po raz 10. dolny stopień rakiety Falcon 9, który i tym razem udało się odzyskać – lądowanie nastąpiło na utwardzonej platformie Landing Zone 1 na przylądku Canaveral. Przebieg misji Transporter-3: https://www.youtube.com/watch?v=mFBeuSAvhUQ&t=893s Transporter-3 to trzecia z dotychczasowych misji zrealizowanych…
ZWROT ASTRONOMICZNIE: Pierwsza pełnia w tym roku
We wtorek 18 stycznia nastanie pierwsza pełnia w 2022 roku. Około północy styczniowy Księżyc w pełni znajdzie się bardzo wysoko nad horyzontem. W wyniku tego noc z poniedziałku na wtorek (z 17 na 18 stycznia br.) będzie drugą najjaśniejszą nocą rozświetloną Księżycem w 2022 roku. Księżyc obiega Ziemię po orbicie eliptycznej w średniej odległości około 384 tysięcy kilometrów. Czas jego pełnego obiegu około Ziemi równa się całkowitemu obrotu dookoła swej osi. Innymi słowy, Księżyc obiega Ziemię w takim samym tempie, w jakim obraca się wokół własnej osi, na jeden obrót Księżyca przypada jeden obieg wokół Ziemi. Dlatego Księżyc jest stale zwrócony jedną i tą samą półkulą w stronę Ziemi. Z Ziemi cały czas widzimy tę samą stronę Księżyca. Fazy Księżyca Nasz naturalny satelita jest ciałem ciemnym, oświetlonym jedynie przez Słońce. Nie widzimy go wcale, gdy znajduje się między Ziemią i Słońcem podczas nowiu. Przeciwnie, gdy w dwa tygodnie później znajdzie się po drugiej stronie swej orbity, widzimy całą tarczę oświetloną…
Już jutro ogólnopolska Noc Biologów!
35 placówek z całego kraju zaprasza na XI edycję Nocy Biologów, która odbędzie się 14 stycznia br. Hasło tegorocznej imprezy brzmi „Różnorodność biologiczna: od genu po ekosystem”. Na wszystkich zainteresowanych czekają ciekawe wykłady, warsztaty, pokazy, konkursy, gry i filmy. Tegoroczna Noc Biologów planowana jest w formie hybrydowej. Noc Biologów to ogólnopolska impreza, która od początku znalazła swoich miłośników zarówno po stronie odbiorców, jak i studentów i pracowników, którzy z pasją przygotowują kolejne edycje. Biorą w niej udział polskie uczelnie publiczne, ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne, instytuty badawcze Polskiej Akademii Nauk, centra edukacji przyrodniczej, których lista dostępna jest na stronie wydarzenia Noc Biologów. Głównym koordynatorem imprezy jest Wydział Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W tym roku tytuł przewodni Nocy Biologów nawiązuje do Rezolucji Parlamentu Europejskiego w sprawie unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 – przywracania przyrody do naszego życia i brzmi: "Różnorodność biologiczna: od genu po ekosystem". Do realizacji imprezy zaangażowało się 35 ośrodków z całej Polski. Przygotowano przeszło 830…
Propozycja nie tylko dla szkół. Pokazy popularnonaukowe „Zaskakująca Fizyka”
Podczas najbliższych trzech dni (11 – 13 stycznia br.) można uczestniczyć w dalszej odsłonie pokazów popularnonaukowych realizowanej w ramach projektu „Fizyka kluczem do zrozumienia świata”. Poszczególne pokazy są przygotowane dla uczniów szkół podstawowych, uczniów szkół średnich, rodziców z dziećmi i ogólny dla wszystkich grup wiekowych. Nauczyciele mają wyjątkową okazję do urozmaicenia swoich lekcji. Na dni 11 – 13 stycznia br. Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie przygotował dalszą odsłonę pokazów popularnonaukowych „Zaskakująca Fizyka” realizowanych w ramach projektu „Fizyka kluczem do zrozumienia świata”, który dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki RP. W tej odsłonie eksperymentalnej przygody z fizyką młodzi pracownicy krakowskiej placówki naukowej opowiedzą jak ciekawe i różnorodne mogą być drgania. Między innymi, zastanowią się jak drga światło, czy można zobaczyć dźwięk oraz skąd się bierze chaos. Zajęcia są zorganizowane w formie transmisji na żywo. Udział w pokazach jest bezpłatny. Dla aktywnych uczestników podczas pokazów czekają upominki, a pod koniec przewidziany jest…
Na wieczornym niebie sierp Księżyca i trójka planet
Prognoza pogody zapowiada dobre warunki do obserwacji wieczornego nieba. Na niebie widoczny jest dorastający Księżyc, olbrzymie planety: Jowisz i Saturn, do których dołączyła najbliższa Słońcu planeta – Merkury. Po dłuższej porze mamy czyste, bezchmurne niebo. Po mroźnym poranku Słońce na naszych terenach weszło około godziny 7:41 i pod horyzont zanurzy się około godziny 16:02 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego. Z obecności naszej Dziennej Gwiazdy na niebie mogliśmy się dziś cieszyć ponad 8 godzin. Księżyc 2 stycznia br. przeszedł przez nów i w ubiegłych trzech dniach kolejno przemieszczał się w pobliżu Merkurego, Saturna i Jowisza. Niestety z powodu całkowitego zachmurzenia z naszych terenów poszczególne koniunkcje nie były widoczne. Może niektórym udało się wczoraj, podczas lokalnych rozchmurzeń, obserwować Księżyc w pobliżu Jowisza. Dziś pogoda zapowiada się idealnie i już kilka minut po zachodzie Słońca możemy wypatrywać aktualnie najjaśniejszą z widocznych planet na wieczornym niebie – Jowisza. Wyraźny Księżyc oświetlony z 24% znajduje się wyżej i w lewo od Jowisza. Wenus znajduje się…
Dzisiaj Ziemia znalazła się najbliżej Słońca
Dziś, 4 stycznia o godzinie 7:55 czasu środkowoeuropejskiego Ziemia w swym rocznym ruchu po orbicie znalazła się najbliżej naszej gwiazdy, czyli w peryhelium, w odległości niewiele ponad 147 mln kilometrów od Słońca. Jest to dla nas, mieszkańców północnej półkuli, pocieszający fakt, ponieważ coraz szybciej będzie się nam wydłużał dzień. W styczniu dnia przybędzie już o 66 minut. Nasza planeta – Ziemia wykonuje dwa zasadnicze ruchy w przestrzeni, które już miliony lat określają podstawowe rytmy biologiczne wszystkim żywym organizmom na jej powierzchni. Ruch obrotowy dookoła własnej osi powoduje zmiany dnia i nocy. Obieg dookoła Słońca wraz z nachyleniem osi obrotu powoduje zaś zmiany pór roku. Cykle te regulują dystrybucję promieniowania słonecznego na ziemską powierzchnię. Roczny ruch Ziemi wokół Słońca Powszechne jest przekonanie, że zimą Ziemia jest dalej od Słońca niż latem. W rzeczywistości, w przypadku zimy na półkuli północnej, jest dokładnie odwrotnie. Ziemia przechodzi przez peryhelium swojej orbity (punkt najbliższy względem Słońca) na początku stycznia. Niezależnie od tego, różnice w odległości od…
Jak odnaleźć na niebie pierwszą wigilijną gwiazdkę
Zgodnie z tradycją wieczerza wigilijna rozpoczyna się wraz z „pierwszą gwiazdką na niebie”. Jest to symboliczne nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej zwiastującej narodziny Jezusa. Według tradycji chrześcijańskiej Gwiazda Betlejemska doprowadziła Trzech Króli (Mędrców, Magów) ze wschodu do miejsca narodzin Jezusa Chrystusa w Betlejem – doprowadziła ich do stajenki, gdzie mogli się mu pokłonić i przekazać dary. Wypatrywanie pierwszej gwiazdki na niebie w wigilię Bożego Narodzenia to czynność, która nie tylko ma zająć i zabawić dzieci. Według tradycji do wigilijnej wieczerzy zasiadamy właśnie wtedy, gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazda. W tym roku patrząc z okna, chyba będzie bardzo trudno zobaczyć nawet naszą Dzienną Gwiazdę. Prognoza pogody nie zapowiada się optymistycznie, możemy liczyć tylko na lokalne rozpogodzenia. Dziś, 24 grudnia br. Słońce na naszych terenach weszło około godziny 7:41 i pod horyzont zanurzy się około godziny 15:48 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego. Kwadrans później możemy wypatrywać na niebie już pierwsze obiekty astronomiczne. Jako pierwsze widoczne będą planety Jeżeli będziemy wypatrywać pierwszej…
Rozpoczyna się astronomiczna zima, najkrótsza pora roku
Dzisiaj, czyli 21 grudnia, o godzinie 16:59 rozpocznie się astronomiczna zima. Słońce przejdzie ze znaku Strzelca w znak Koziorożca. Potrwa do momentu przejścia Słońca przez punkt Barana, kiedy to nastąpi astronomiczna wiosna. Na północnej półkuli zima jest najkrótszą porą roku – trwa ona „tylko” 89 dni. W tym roku początek astronomicznej zimy przypada 21 grudnia o godzinie 16:59 czasu środkowoeuropejskiego. W tym momencie Słońce przechodzi przez punkt Koziorożca i góruje w zenicie na najdalej wysuniętej na południe szerokości geograficznej, na zwrotniku Koziorożca. W tym samym dniu na półkuli południowej rozpoczyna się lato. W dzień przesilenia zimowego mamy najkrótszy dzień a zatem i najdłuższą noc w roku. Słońce na naszych terenach wschodzi około godziny 7:40 i zachodzi około godziny 15:46. Dzień trwa tutaj tylko 8 godzin 6 minut. Odtąd Słońce każdej doby zacznie wędrować coraz wyżej, a dnia zacznie znów przybywać. Noce będą coraz krótsze, a dnie coraz dłuższe, chociaż oczywiście minie jeszcze sporo czasu, zanim długość nocy i dnia się…
Po zachodzie Słońca widoczna będzie kometa Leonard
W styczniu br. odkryta została kometa C/2021 A1 (Leonard), która 12 grudnia br. osiągnęła najmniejszą odległość od Ziemi. Przy pomocy zwykłych teleskopów była od początku grudnia widoczna na porannym niebie przed wschodem Słońca. 17 grudnia br. kometa Leonard przeszła na niebo wieczorne i dołączyła do wieczornego tria jasnych planet tuż obok Wenus. Jej jasność teraz wzrosła na tyle, że widoczna jest gołym okiem, jednak warunki do obserwacji są bardzo niekorzystne. Kometa Leonard to kometa tzw. jednopojawieniowa, która jest pierwszą kometą odkrytą w 2021 r. 3 stycznia 2021 r. Odkrył ją Greg Leonard z obserwatorium na Mount Lemmon w Arizonie. Już wtedy miała krótki warkocz i wstępne szacunki dawały nadzieję, że pod koniec roku kometa ma szansę stać się widoczna nawet gołym okiem. Znajdowała się wówczas w podobnej odległości od Słońca co Jowisz. Jest to raczej klasyczny obiekt, lecz o niecodziennych parametrach orbitalnych. Dotychczasowe wyliczenia wskazują na orbitę o okresie 80 000 lat. Wiele wskazuje też na to, że po przejściu…
Start misji DART. Test obrony przeciwko planetoidom zagrażającym Ziemi
Pod koniec listopada br. firma SpaceX przeprowadziła za pomocą rakiety Falcon 9 start pierwszej w historii misji testującej obronę przeciwko planetoidom zagrażającym Ziemi. Celem misji amerykańskiej agencji kosmicznej NASA DART jest planetoida Didymos i jej niewielki satelita Dimorphos, do którego sonda celowo uderzy. Z kosmodromu Vandenberg w Kalifornii wystartowała 24 listopada 2021 r. rakieta Falcon 9 ze specjalnymi ładunkiem misji NASA DART (Double Asteroid Redirection Test). DART uderzy celowo w niezagrażającą Ziemi planetoidę należącą do grupy obiektów bliskich Ziemi, aby sprawdzić, czy taka metoda byłaby skuteczna w przyszłości do zmiany trajektorii planetoid, które mogłyby stanowić zagrożenie dla naszej planety. Jest to pierwsza w historii taka próba w ramach rozwijanego przez amerykańską agencję kosmiczną programu obrony planetarnej. Didymos i Dimorphos Asteroida Didymos (z greckiego – bliźniak) został odkryty 11 kwietnia 1996 r. Słońce obiega po orbicie eliptycznej w odległości od 150 milionów kilometrów do 330 milionów kilometrów. Należy do grupy Obiektów Bliskich Ziemi (ang. Near Earth Objects, w skrócie NEO). Didymos…
Znamy laureatów konkursu Popularyzator Nauki 2021
3 grudnia br., podczas uroczystej gali w Warszawie, ogłoszono wyniki konkursu Popularyzator Nauki 2021 organizowanego corocznie przez portal Nauka w Polsce Polskiej Agencji Prasowej przy wsparciu Ministerstwa Edukacji i Nauki RP. Wśród nagrodzonych znalazło się Centrum Popularyzacji Nauki Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Konkurs Popularyzator Nauki prowadzony jest od 2005 roku. Zdobył pozycję najbardziej prestiżowego konkursu dla ogółu osób i instytucji popularyzujących naukę, niezależnie od dziedziny. Nagrodę uzyskują ci, którzy pomagają innym lepiej zrozumieć świat i potrafią zainteresować osiągnięciami naukowymi osoby niezwiązane z nauką. 17. edycja konkursu Popularyzator Nauki W tegorocznej 17. edycji konkursu Popularyzator Nauki 2021 otrzymano zgłoszenia od blisko 80 kandydatów, z których Kapituła konkursowa pierwszego stopnia wyłoniła 23 finalistów. Od połowy października br. na łamach portalu Nauka w Polsce prezentowana była działalność 23 finalistów (kandydatów) nominowanych do nagrody Popularyzator Nauki 2021. Z tego grona Kapituła konkursowa drugiego stopnia wybrała zwycięzców w kategoriach: Naukowiec, Animator, Zespół, Instytucja, Media, a także laureat/laureatka nagrody głównej – osoba, która otrzymała tytuł Popularyzatora…
ZWROT ASTRONOMICZNIE: Księżyc w pobliżu trzech planet
Na wieczornym niebie nad południowo-zachodnim horyzontem widoczna jest trójka planet ustawionych w jednym szyku w równych odległościach od siebie. Jest to Wenus, Saturn i Jowisz. Te trzy planety leżące prawie na jednej linii będą widoczne w takiej konfiguracji praktycznie do końca roku. Obecnie pod tym „sznurkiem” planet przemieszcza się młody Księżyc. Już od początku grudnia br. krótko po zachodzie Słońca na tle gasnącej łuny odchodzącego dnia nad południowo-zachodnim horyzontem błyszczą: Wenus (nisko nad horyzontem), Saturn (nieco wyżej z lewej strony) i Jowisz (najwyżej i najbardziej po lewej). Z upływającymi minutami idą jak po niewidzialnym sznurku, by ostatecznie zanurzyć się pod horyzontem. Z trójki planet najjaśniejszą jest Wenus, która na Barbórkę (4. 12.) osiągnęła swą maksymalną jasność. Wypatrzeć ją możemy na niepociemniałym jeszcze niebie nawet godzinę przed zachodem naszej Dziennej Gwiazdy, która u nas w tych dniach zachodzi około godziny 15:45. Widoczna jest do dwóch godzin od zachodu Słońca. Do jej obserwacji konieczne jest wybranie miejsca z dobrze odsłoniętym horyzontem w…
O Lemie i kosmosie. Podsumowanie Roku Lema na dwudniowej konferencji w formule hybrydowej
Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz Polska Agencja Kosmiczna zapraszają na konferencję merytoryczną pod hasłem „O Lemie i kosmosie”, która odbędzie się w dniach 23-24 listopada 2021 roku w formule hybrydowej. W wydarzeniu wezmą udział wybitni polscy lemolodzy, pisarze i publicyści oraz przedstawiciele polskiej branży kosmicznej: naukowcy, przedsiębiorcy, popularyzatorzy nauki, studenci i pasjonaci literatury science-fiction. 13 września br. obchodziliśmy setną rocznicę urodzin Stanisława Lema. W związku z tym Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2021 Rokiem Stanisława Lema, doceniając w ten sposób jego pisarstwo jako jedno z ważniejszych w literaturze XX wieku. W ciągu mijającego już roku odbywały się różne wydarzenia nawiązujące do twórczości słynnego polskiego pisarza science-fiction. Rok Lema w witrynie internetowej zwrot.cz O Roku Lema portal zwrot.cz informował już w styczniu tego roku: Rok 2021 Rokiem Stanisława Lema. Portal informował również o wydarzeniach związanymi z obchodami Roku Lema: Bomba Megabitowa – szczyt obchodów Roku Lema i o przebiegających konkursach z lemowską tematyką: Moje kosmiczne wakacje, Lemowska wizja przyszłości i Tu się…
Polska przystąpiła do Artemis Accords. Może brać udział w programach NASA
Po koniec października 2021 r. prezes Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA) Grzegorz Wrochna w obecności zastępcy administratora Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej Stanów Zjednoczonych (NASA) Pameli A. Melroy podpisał Artemis Accords. To porozumienie, które daje Polsce możliwość udziału w wielostronnych programach NASA, dotyczących eksploracji Księżyca, Marsa i innych ciał niebieskich. Do zawarcia porozumienia doszło podczas 72. Międzynarodowego Kongresu Astronautycznego w Dubaju w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. (Kongres ten był jedną z wielu imprez branżowych, które towarzyszą Wystawie Światowej Expo 2020.) Sygnowali je przedstawiciele Polskiej Agencji Kosmicznej (Polish Space Agency – POLSA) oraz Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej Stanów Zjednoczonych (NASA) – w osobie prezesa POLSA, profesora Grzegorza Wrochny, oraz występującej w roli zastępcy administratora NASA, Pameli A. Melroy. „Przystąpienie Polski do Artemis Accords to kolejny ważny krok w rozwijaniu potencjału polskiego sektora kosmicznego na arenie międzynarodowej” – skomentował podpisanie dokumentu szef POLSA. Grzegorz Wrochna – podsumowanie: https://www.youtube.com/watch?v=VLO6ysPKg2I&t=63s Artemis Accords Artemis Accords to międzynarodowe porozumienie określające ramy współpracy w cywilnej eksploracji…
Najnowszy numer
Newsletter
Kalendarium wydarzeń
Najczęściej czytane
- Nie żyje Urszula Szczepaniak – kierowniczka Zespołu Pieśni i Tańca Olza i jedna z inicjatorek Koncertów Świątecznych
- Egzaminy maturalne rozpoczęte. Zobacz, z jakimi tematami mierzyli się uczniowie polskiego gimnazjum
- ZWROT ASTRONOMICZNIE: Dziś na niebie zobaczymy trzy planety i sierp Księżyca
- Na wieczornym niebie widoczny jest Merkury. W jego odnalezieniu pomoże nam jasna Wenus
- Już tej nocy Krwawy Księżyc. Co wróży?
ZWROT W KOMÓRCE
Reklama
Reklama
POGOTOWIE JEZYKOWE
