Polacy stworzyli system przechwytywania, który może stać się częścią przyszłej stacji wokółksiężycowej Gateway
Firma SENER Polska opracowała technologię System Twardego Przechwytywania, która pozwoli na bezpieczne połączenie i szczelne przejścia między dwoma statkami kosmicznymi lub statkiem i stacją kosmiczną. Jej twórcy wskazują, że urządzenie może stać się standardem w przyszłych misjach załogowych, dokujących na przykład do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej czy wokółksiężycowej stacji Gateway. Polskie rozwiązanie dla bezpieczeństwa kosmicznych misji załogowych System Twardego Przechwytywania HCS (Hard Capture System) dla mechanizmu dokującego, pozwalającego na cumowanie i połączenie zarówno dużych, jak i małych statków kosmicznych IBDM (International Berthing and Docking Mechanism) opracowała firma inżynierii kosmicznej SENER Polska jako część międzynarodowego konsorcjum. Posłuży on do wytworzenia sztywnego i hermetycznego połączenia między dwoma elementami. Mogą to być dwa moduły stacji orbitalnej – jak w przypadku Lunar Gateway albo na przykład statek kosmiczny i stacja kosmiczna. Dzięki HCS możliwe będzie zapewnienie bezpiecznego przejścia pomiędzy dwoma statkami, a także stworzenie połączenia serwisowego. W awaryjnych sytuacjach system pozwoli na szybką separację pojazdów. Docelowo ma też pozwalać na transfer energii elektrycznej, danych i…
Nowe zdjęcia Jowisza wykonane Teleskopem Kosmicznym Webba. Widoczne są niesamowite detale
Amerykańska Agencja Kosmiczna NASA opublikowała kolejne zdjęcia wykonane przy pomocy Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Tym razem teleskop skierowano w kierunku największej planety naszego Układu Planetarnego – Jowisza. Nigdy dotąd nie patrzyliśmy na Jowisza w ten sposób. Teleskop Webba uchwycił nowe oblicze planety Najnowsze zdjęcia Jowisza z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba wyglądają rewelacyjnie. Specjalna kamera na podczerwień NIRCam dzięki filtrom, którym przypisano pewne kolory umowne, zarejestrowała delikatną strukturę kolorowych pasów atmosferycznych i Wielkiej Czerwonej Plamy, a także niezwykły widok zórz nad północnym i południowym biegunem planety. Na pierwszym zdjęciu oprócz ogromnej burzy nazywanej Wielką Czerwoną Plamą (jest to antycyklon, który jest tak duży, że mógłby pochłonąć Ziemię) widoczne są również liczne inne układy burzowe. Widać je jako małe, blade owale oraz maleńkie, jasne pióropusze złożone z cząsteczek chmur jowiszowych. Przejście pomiędzy zorganizowanymi przepływami strefowymi a chaotycznymi wzorami wirów na wyższych szerokościach geograficznych jest również łatwo dostrzegalne. Połączenie obrazów i widm zebranych w bliskiej i średniej podczerwieni pozwoli teraz astronomom zbadać wzajemne powiązania i…
Morska woda zdatna do picia? Polska firma stworzyła nanotechnologię, która zakończy kryzys wodny na świecie
Odsalanie wody morskiej to niezwykle żmudny i energochłonny proces. Inżynierom gdyńskiej firmy Nanoseen udało się jednak stworzyć urządzenie, które wykorzysta tylko siłę grawitacji i w kilka minut zamieni słoną wodę morską w całkowicie zdatną do wypicia. Zespół z Nanoseen teraz pracuje nad upowszechnieniem tego rozwiązania. Z środkowoeuropejskiej perspektywy brak wody jest scenariuszem czarnym i skrajnym. Jednak wiele państw już zmaga się z problemami z dostępem do źródeł pitnej wody. Obecnie ponad 2 miliardów ludzi na świecie nie ma dostępu do czystej wody pitnej. Urządzenie NanoseenX Postępujący kryzys wody to wynik zmian klimatycznych, w wyniku których dochodzi do pustynnienia wielu obszarów na świecie. Sprawę może rozwiązać polskie urządzenie zaprojektowane przez firmę Nanoseen. Urządzenie NanoseenX to wielki filtr, który wygląda jak pionowa beczka. Jego wnętrze składa się ze specjalnych nanomembran, które filtrują morską wodę, czyli słoną wodę, do tego stopnia, że pozbywają ją nie tylko zanieczyszczeń, ale również soli. Wszystko dzieje się praktycznie bez żadnych nakładów energetycznych, bo woda spływa grawitacyjnie wzdłuż pionowej konstrukcji.…
Nowy rekord. Sześć startów w ciągu dwudziestu godzin
Astronautyka to jedna z najszybciej rozwijającej się dziedziny działalności człowieka. Dynamiczny rozwój sektora kosmicznego przedstawia ogromne biznesowe możliwości. Na orbicie okołoziemskiej ciągle coś się dzieje. W czwartek 4 sierpnia przeprowadzono sześć udanych startów rakiet w ciągu dwudziestu godzin. W ciągu dwudziestu godzin przeprowadzono sześć udanych startów rakiet. Cztery misje skierowane były na orbitę okołoziemską, w jednym przypadku chodziło o lot suborbitalny, a następna rakieta wyniosła sondę na lot w kierunku Księżyca. Start chińskiej rakiety Długi Marsz 4B Pierwszy start 4 sierpnia 2022 miał miejsce w Chinach. O godzinie 5:08 czasu polskiego (czasu obowiązującego na terenie RP, czyli czasu środkowoeuropejskiego letniego) z kosmodromu Taiyuan wystrzelono rakietę Długi Marsz 4B. Celem misji było wyniesienie na orbitę satelity TECIS (Terrestrial Ecosystem Carbon Monitoring Satellite). Rakieta Długi Marsz 4B startująca z satelitą TECIS. Źródło: Xinhua TECIS to satelita naukowy, który będzie wykonywał pomiary środowiskowe i pozwoli oceniać zalesienie, zmierzyć zawartość aerozoli w atmosferze i badać roślinność. W locie wysłano też dwa dodatkowe satelity: komunikacyjnego mikrosatelitę HEAD…
Już dziś w nocy maksimum roju Perseidów
Meteory z roju Perseidów należą do najbardziej spektakularnych, jakie latem możemy oglądać na nocnym niebie. Ich maksimum przypada w tym roku 13 sierpnia nad ranem kiedy to, przy idealnych warunkach, można widzieć co minutę jeden meteor. Jednak Księżyc w pełni będzie utrudniał obserwacje, dlatego zobaczymy tylko te najjaśniejsze. Niemniej warto wyjść i obserwować nocne niebo. Perseidy to jeden z najbardziej regularnych i bogatych rojów meteorów, które aktywne są corocznie od 17 lipca do 24 sierpnia, przy czym maksimum obserwuje się pomiędzy 12 a 14 sierpniem. Same Perseidy znane są od starożytności. Obecnie wiemy, że mają związek z kometą okresową Swift-Tuttle. Meteory z roju Perseidów obserwujemy, kiedy Ziemia przechodzi przez prąd pyłu rozproszonego właśnie za kometą Swift-Tuttle. Meteoroidy, meteory i meteoryty Meteory, potocznie zwanymi spadającymi gwiazdami, to świetlne zjawiska powstające podczas przelotu przez atmosferę drobin materii międzyplanetarnej wlatujących w nią z przestrzeni kosmicznej, a nazywanymi meteoroidami. Bardzo jasne meteory nazywamy bolidami. Większość meteorów ulega zniszczeniu w atmosferze, spala się całkowicie na wysokości…
Jak fizykę to tylko w Warszawie. Uniwersytet Warszawski znalazł się w pierwszej setce najlepszych uczelni świata w kategorii fizyka!
Znamy najlepsze na świecie uczelnie w 54 dyscyplinach naukowych. Pod koniec lipca 2022 roku opublikowano wyniki tzw. rankingu szanghajskiego, jednego z najbardziej prestiżowych i najważniejszych zestawień uczelni światowych. Uniwersytet Warszawski znalazł się w pierwszej setce najlepszych uczelni świata w „kategorii fizyka”. Warszawska fizyka jest najwyżej sklasyfikowaną dyscypliną naukową w rankingu wśród polskich uczelni. W tegorocznym rankingu odnotowano 25 polskich uczelni w 28 dyscyplinach. Łącznie w zestawieniu uwzględniono ponad 1800 uczelni (na 5000 zgłoszonych) z 96 krajów z całego świata. Najwyżej sklasyfikowane zostały uniwersytety amerykańskie: Harvard University (16 pierwszych miejsc w poszczególnych dziedzinach) oraz Massachusetts Institute of Technology (5 pierwszych miejsc). Zestawienie najlepszych uczelni na świecie dla poszczególnych dyscyplin naukowych Global Ranking of Academic Subjects (GRAS) to międzynarodowe zestawienie uczelni, w którym uwzględniane są 54 dyscypliny naukowe, podzielone na 5 dziedzin: nauk przyrodniczych, nauk medycznych, nauk społecznych, nauk o życiu oraz nauk technicznych i inżynierskich. W Globalnym Rankingu Przedmiotów Akademickich (GRAS) potocznie oznaczanym rankingiem szanghajskim analizowane są osiągnięcia uczelni osobno w każdym z…
Naukowcy Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach szczegółowo badali Odrę
15 lipca br. naukowcy związani ze Śląskim Centrum Wody Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach rozpoczęli w Ostrawie spływ Odry. Podczas 10-dniowego rejsu z Ostrawy do Zalewu Szczecińskiego badali m.in. jakość wody. To druga taka wyprawa Uniwersytetu Śląskiego – w ubiegłym roku badano Wisłę. Projekt „Czysta Wisła? Why Not” Śląskie Centrum Wody Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach wraz z Fundacją Why Not zrealizowało w lipcu 2021 r. projekt „Czysta Wisła? Why Not”(„Czysta Wisła? Dlaczego nie”). Celem projektu było zbadanie wód Wisły, największej dzikiej (nieuregulowanej) rzeki w Europie i jednocześnie promowanie zachowań proekologicznych. https://www.youtube.com/watch?v=iTW8TN7_P8c Wyniki badań zostały przedstawione na konferencji naukowo-technicznej „Rzeka Wisła 2021 – problemy i wyzwania”, która odbyła się 23 marca 2022 r. w ramach obchodów Światowego Dnia Wody. Święto Wody ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1992 roku obchodzimy corocznie 22 marca. Zapis konferencji jest dostępny na kanale YouTube tutaj. Projekt „Czysta Odra? Why Not” W tym roku Śląskie Centrum Wody Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach wraz z Fundacją Why Not realizuje badania…
Przebiegają castingi do trzech teleturniejów emitowanych w TVP
Obecnie Impresariat Telewizji Polskiej na zlecenie jednostek organizacyjnych Telewizji Polskiej S.A. przeprowadza castingi do dwóch nowych teleturniejów pt. „Polacy to wiedzą” i „Giganci Nauki” oraz do X. edycji teleturnieju „Giganci Historii”. Wszystkich zainteresowanych zaprasza do udziału w castingu! Jest szansa, żeby zobaczyć na ekranach uczestnika teleturnieju z Zaolzia? Nabór do programu „Polacy to wiedzą!” Celem nowego programu na TVP Polonia „Polacy to wiedzą!” jest zarówno rozrywka, jak i edukacja oraz promocja polskiej kultury w kraju i za granicą. Dzięki pytaniom z różnych kategorii dotyczącym między innymi geografii, historii i tradycji Polski widzowie oraz uczestnicy teleturnieju będą mogli pogłębiać swoją wiedzę, a także poznać wiele interesujących faktów, związanych z krajem. W każdym odcinku programu (w sumie w pierwszej edycji zaplanowano 15 odcinków) równocześnie pojawia się czterech uczestników – graczy, rywalizujących o główną wygraną. Uczestnik w danym odcinku może uzyskać maksymalną kwotę 43.000 złotych. Podczas rozgrywek telewidzowie będą mogli na bieżąco kibicować swoim faworytom w social mediach TVP Polonia oraz na fanpage'u…
W Szczecinie zwodowano ekologiczny statek do przewozu rakiet Europejskiej Agencji Kosmicznej Ariane 6
Pod koniec czerwca 2022 roku w Szczecinie został zwodowany hybrydowy ekologiczny statek Canopée, który będzie służył do transportu elementów rakiet Ariane 6 z francuskich fabryk do europejskiego kosmodromu Kourou w Gujanie Francuskiej. Statek dla ArianeGroup zbudowała polska firma Partner Stocznia Sp. z o.o. z Polic. W przetargu ogłoszonym przez konsorcjum kosmiczne ArianeGroup spółka Alizés zdobyła zlecenie na realizację przewozów komponentów nowej generacji rakiet z serii Ariane 6. Armator zamówił budowę statku w grupie Neptune Marine, która z kolei zleciła budowę w wysokim stopniu wyposażonego kadłuba polskiej firmie Partner Stocznia z Polic. Statek Canopée został zaprojektowany przez okrętowe biuro projektowo-konsultingowe VPLP. Statek będzie czarterowany od armatora – Jifmar Offshore Services SAS przez Alizés – spółkę joint-venture Jifmar oraz Zephyr & Borée. Transport kadłuba statku Canopée na zwodowanie. Źródło: Neptune Marine. Statek Canopée Statek Canopée (z fr. daszek, zadaszenie, baldachim) ma 121 metrów długości, 23 metry szerokości, nośność 7,5 tysięcy ton i będzie mógł osiągnąć prędkość do około 30 kilometrów na godzinę. Na statku zaplanowano nadbudówkę…
Przed 150 laty urodził się genialny wynalazca i konstruktor zwany polskim Edisonem – Jan Szczepanik
Jan Szczepanik (13 czerwca 1872 – 18 kwietnia 1926) jest autorem 50 wynalazków i aż kilkuset opatentowanych pomysłów technicznych. Jego patenty zrewolucjonizowały przemysł tkacki, umożliwiły wykonanie barwnej fotografii i emisję kolorowego, udźwiękowionego filmu. Chcąc upamiętnić tę ważną postać w 150. rocznicę jego urodzin, zaplanowano szereg wydarzeń, a sam rok 2022 został ustanowiony Rokiem Jana Szczepanika. 13 czerwca 2022 roku obchodziliśmy 150. rocznicę urodzin Jana Szczepanika – genialnego wynalazcy i konstruktora, który nazywany był galicyjskim geniuszem, polskim Da Vinci i Edisonem, co w jego wypadku nie było ani trochę przesadzone. Każda dziedzina, którą się zajmował, przechodziła technologiczną rewolucję i owocowała rozwiązaniami wyprzedzającymi dziesięciolecia. Krótki życiorys Jan Szczepanik urodził się 13 czerwca 1872 roku w Rudnikach koło Mościsk, niedaleko Lwowa. Przez pierwszy rok życia wychowywała go matka Maria Rudzińska we wsi Zręcin pod Krosnem. Po śmierci matki na wychowywanie wzięła go ciotka Salomea Gradowiczowa, której mąż Wawrzyniec był woźnym w starostwie w Krośnie. Szkołę ludową ukończył w Krośnie, dalszą naukę pobierał w gimnazjum…
Nastanie tzw. burzowa pełnia – pierwsza letnia pełnia
Dziś 13 lipca 2022 roku o godzinie 20:37 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego letniego nastanie pierwsza letnia pełnia Księżyca. W przybliżeniu 9,5 godzin wcześniej (o godzinie 11:05) Księżyc znalazł się w perygeum swojej orbity wokół Ziemi (w punkcie położonym najbliżej Ziemi). Wzajemna odległość obu ciał w tym momencie wynosiła 357 263 kilometrów. Sytuację, kiedy podczas pełni Księżyc dodatkowo znajduje się w pobliżu perygeum swojej orbity wokół Ziemi, czyli w najmniejszej odległości od Ziemi, media nazywają superpełnią albo superksiężycem. Oczywiście na niebie nic super nie obserwujemy i nawet dobrze wyszkolone oko doświadczonego obserwatora z trudnościami może zauważyć zmiany w wielkości i jasności naszego naturalnego satelity. Spokojnie możemy twierdzić, że podczas tzw. superpełni tarcza Księżyca jawi się tylko nieco większa i jaśniejsza niż zwykle. Jednak okazyjny obserwator niczego nie zauważy. Fazy Księżyca Nasz naturalny satelita jest ciałem ciemnym, oświetlonym jedynie przez Słońce. Nie widzimy go wcale, gdy znajduje się między Ziemią i Słońcem podczas nowiu. Przeciwnie, gdy w dwa tygodnie później znajdzie…
NASA udostępniła pierwsze zdjęcie z Teleskopu Webba
W nocy z poniedziałku na wtorek NASA udostępniła pierwsze naukowe zdjęcie wykonane przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Prezentacji dokonał Joe Biden – prezydent USA. Na fotografii widać od teraz nazwane Pierwsze Głębokie Pole Webba z gromadą galaktyk SMACS 0723. We wtorek po południu zaprezentowane zostały kolejne zdjęcia. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba to największy teleskop kosmiczny zbudowany przez człowieka w historii. Naukowcy pokładają w jego obserwacjach wielkie nadzieje, licząc, że przyczyni się do dokonania wielu przełomowych odkryć, podobnie jak przez ostatnie lata czynił Kosmiczny Teleskop Hubbleʼa. Najgłębszy i najostrzejszy jak dotąd obraz w podczerwieni odległego wszechświata Na specjalnie zwołanej w Białym Domu konferencji, Prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden zaprezentował pierwsze zdjęcie wykonane przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, które już teraz zyskało miano Pierwszego Głębokiego Pola Webba – na wzór podobnych fotografii wykonywanych przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a. Pierwsze Głębokie Pole Webba / Źródło:NASA Fotografia prezentuje rozległą gromadę galaktyk odległą od nas o 4,6 miliarda lat świetlnych, której ogromna masa działa jak wielkoskalowa…
Wyłoniono zwycięzców konkursu „Polski Produkt Przyszłości”
W wtorek 5 lipca 2022 roku Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wręczyli nagrody i wyróżnienia dla najbardziej innowacyjnych polskich wyrobów i technologii. Główne nagrody za swoje projekty – i tym samym tytuł Polskiego Produktu Przyszłości – otrzymały Politechnika Poznańska i Nanoseen sp. z o.o. Celem Konkursu Polski Produkt Przyszłości jest wyłonienie i wypromowanie opracowanych w Polsce innowacyjnych wyrobów i technologii, które mają potencjał, by zaistnieć nie tylko na rynku krajowym, ale również światowym. Przedsięwzięcie organizują wspólnie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) i Narodowe Centrum Badan i Rozwoju (NCBR). W 24-letniej historii konkursu zgłoszono ponad 1400 innowacyjnych projektów z różnych branż gospodarki, m.in. medycznej, farmaceutycznej, elektronicznej i elektrotechnicznej, chemicznej, automatyki przemysłowej. Nagrody otrzymało dotychczas 61 projektów i 153 wyróżniono. 24. edycja Konkursu Polski Produkt Przyszłości 5 lipca 2022 roku, już po raz 24. wręczono nagrody i wyróżnienia w konkursie Polski Produkt Przyszłości. Projekty zgłoszone do rywalizacji ocenione zostały przez ekspertów branżowych oraz Kapitułę Konkursu. W tym roku…
Wystartowała misja CAPSTONE. To pierwsza misja w ramach powrotu człowieka na Księżyc!
W tym tygodniu rakieta Electron firmy Rocket Lab wyniosła na orbitę okołoziemską niewielką sondę NASA CAPSTONE. Sonda poleci do specjalnie wybranej orbity wokółksiężycowej i zbada ją pod kątem zbudowania tam w przyszłości załogowej stacji Gateway w ramach programu Artemis, którego głównym celem jest powrót ludzi na Księżyc. Sonda amerykańskiej agencji kosmicznej NASA CAPSTONE została wyniesiona w przestrzeń kosmiczną z wykorzystaniem dwustopniowej rakiety Electron firmy Rocket Lab. Start odbył się 28 czerwca 2022 roku z prywatnego kompleksu startowego firmy Rocket Lab na półwyspie Mahia w Nowej Zelandii. Po osiągnięciu wstępnej niskiej orbity okołoziemskiej wypuszczony został dodatkowy górny (trzeci) stopień Lunar Photon wraz z przymocowaną do niego sondą CAPSTONE. Rakieta Electron startująca z misją CAPSTONE Przy pomocy członu Lunar Photon wykonywane są codziennie odpalenia stopniowo zwiększające orbitę, aż do osiągnięcia trajektorii transferowej do Księżyca. Po 5 dniach takich manewrów stopień uruchomi swój pojedynczy silnik po raz ostatni, wykonując transfer satelity w kierunku Księżyca. Strona misji: nasa.gov/capstone. Pierwsza misja programu Artemis CAPSTONE (skrótowiec z:…
Polska Agencja Kosmiczna organizuje konkurs „Moje kosmiczne wakacje”
Polska Agencja Kosmiczna po raz kolejny zaprasza uczniów szkół podstawowych do twórczej zabawy podczas letnich miesięcy. Dzieląc się swoją pasją do obserwacji nocnego nieba i odkrywania tajemnic Wszechświata, można przy okazji wygrać atrakcyjne nagrody. Właśnie wystartowała trzecia edycja konkursu „Moje kosmiczne wakacje 2022”. Polska Agencja Kosmiczna POLSA (Polish Space Agency) już po raz trzeci zaprasza młodych ludzi do aktywnego spędzenia wakacji i udziału w konkursie „Moje kosmiczne wakacje 2022”. Celem Konkursu jest pobudzanie zainteresowania dzieci szeroko pojętą eksploracją kosmosu oraz zachęcanie ich do realizowania powiązanych z tym aktywności. Motywem przewodnim jest poznawanie Wszechświata oraz dorobku ludzkości w zakresie badań i eksploracji przestrzeni kosmicznej. Zgłoszenia do 5 października Do 5 października 2022 r. przyjmowane będą zgłoszenia indywidualne oraz 2–4-osobowych zespołów. Najciekawsze efekty dziecięcych poszukiwań i kreatywności zostaną uhonorowane atrakcyjnymi nagrodami (wśród nagród znajdą się m.in. zestawy książek, gier planszowych i map nieba). Organizatorzy czekają na prace konkursowe: plastyczne (m. in. akwarele, pastele, plakatówki, wycinanka, kredki, masa plastyczna, prace przestrzenne itp.); literackie (m.…
Planetarne przedstawienie na porannym niebie. Do pięciu planet dołączył Księżyc
W drugiej połowie czerwca br. przed wschodem Słońca możemy bez pomocy jakiegokolwiek przyrządu astronomicznego obserwować wszystkich sześć obiektów kosmicznych, które człowiek zna już od starożytności. Są to planety Saturn, Jowisz, Mars, Wenus, Merkury i Księżyc, który akurat teraz przemieszcza się w pobliżu wymienionych planet. Pięć najjaśniejszych planet z Księżycem Pierwszy około północy wschodzi Saturn nad południowo-wschodnim horyzontem. Wyraźnie jaśniejszy Jowisz wschodzi godzinę po północy. Pół godziny później wschodzi słaby Mars o charakterystycznym rudawym kolorze. Około godziny trzeciej nad horyzontem pojawia się bardzo jasna Wenus w roli Jutrzenki. Dopiero podczas świtu, około godziny 3:30 u nas obowiązującego czasu można obserwować wschód Merkurego nad północno-wschodnim horyzontem. Jeżeli będziemy mieli bezchmurną pogodę, to na niebie możemy widzieć wszystkie najjaśniejsze planety naszego Układu Planetarnego widoczne gołym okiem i to prawie na jednej prostej i w poprawnej kolejności w kierunku od Słońca: Merkurego, Wenus, Marsa, Jowisza i Saturna. Widoczne jest to na dołączonych mapkach nieba. To przedstawienie dopełnia Księżyc, który 18 czerwca br. znajdował się w…
Dziś początek lata astronomicznego. Mamy zatem najdłuższy dzień i najkrótszą noc tego roku
W 2022 roku koniec astronomicznej wiosny i początek lata przypada na wtorek 21 czerwca o godzinie 11:14 obowiązującego u nas czasu. Lato astronomiczne to okres od przesilenia letniego do równonocy jesiennej. Na półkuli północnej trwa od 21 czerwca do 23 września. Na półkuli południowej w tym czasie trwa zima astronomiczna. Przesilenie letnie Druga połowa czerwca to okres najkrótszych nocy i najdłuższych dni w roku. Słońce w swej rocznej wędrówce po niebie oddala się najbardziej na północ aż osiągnie punkt przesilenia letniego (zwanego punktem Raka) w dniu 21 czerwca br. o godzinie 11:14 obowiązującego u nas czasu środkowoeuropejskiego letniego. W czasie przesilenia letniego następuje najdłuższy dzień i najkrótsza noc w roku. W całej strefie podbiegunowej na półkuli północnej rozpoczyna się wtedy dzień polarny, a na drugiej półkuli (południowej) wokół bieguna noc polarna. W Cieszynie 21 czerwca br. Słońce weszło o godzinie 4:37 i zachodzi o godzinie 20:57. Słońce znajduje się nad horyzontem 16 godzin i 20 minut, noc trwa tylko 7…
Powstała Śląska Dolina Kosmiczna. Ma w planie zwiększyć potencjał przedsiębiorców z branży technologii kosmicznych
Klaster technologii kosmicznych – Silesian Space Valley, powołała Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna wspólnie z 4 najważniejszymi firmami z branży kosmicznej i nowych technologii. Porozumienie podpisano 3 czerwca br. we Wrocławiu podczas Forum G2 – Gospodarka i Geopolityka. Podpisanie umowy o współpracy zorganizowano podczas forum nieprzypadkowo. Forum G2 – Gospodarka i Geopolityka we Wrocławiu to jedno z najważniejszych wydarzeń gospodarczo-geopolitycznych w Polsce. Właśnie 3 czerwca br. forum towarzyszyła międzynarodowa strefa „European Economic Congress in space”, która stworzyła idealny pretekst do symbolicznego startu kosmicznej przygody na Dolnym Śląsku. Krótkie filmowe podsumowanie trzeciej edycji Forum G2 we Wrocławiu: https://www.youtube.com/watch?v=LMRTVZ8EB6M Utworzenie Śląskiej Doliny Kosmicznej Analiza rynkowa i wykorzystanie dostępnych możliwości biznesowych pozwoliły na utworzenie konsorcjum Silesian Space Valley, które ma wzmocnić i pomóc w rozwoju firmom z branży. Liderem konsorcjum klastrowego została Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, która ma już duże doświadczenie w tworzeniu klastrów, które wzmacniają współpracę firm i dostawców, a także instytucji naukowych. Spółka jest liderem Dolnośląskiego Klastra Edukacyjnego oraz Motoryzacyjnego. Ponadto pełni…
W najbliższy weekend otwarcie Planetarium – Śląskiego Parku Nauki!
Od 2018 roku Planetarium Śląskie w Chorzowie było zamknięte z powodu przebudowy i modernizacji. Ponowne uroczyste otwarcie już w najbliższy weekend 11-12 czerwca 2022. Inauguracyjnemu weekendowi towarzyszą liczne atrakcje, m.in. wystąpi Dawid Kwiatkowski, Król i Zespół Pieśni i Tańca Śląsk. Zmodernizowane Planetarium przedstawia największe miejsce tego typu w Polsce i jedno z najnowocześniejszych na świecie. Trwająca niemal cztery lata przebudowa i modernizacja Planetarium Śląskiego w Chorzowie dobiegła końca. Najstarsze i największe planetarium w Polsce przekształciło się w Planetarium – Śląski Park Nauki, które przedstawia jeden z najnowocześniejszych parków nauki na świecie. Chorzw.Wojewdzki Park Kultury. Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne.woj.ælskie. Planetarium otwarto w 1955 roku Planetarium Śląskie (Planetarium i Obserwatorium im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie) – największe i najstarsze planetarium i obserwatorium astronomiczne w Polsce powstało według wizjonerskiego projektu krakowskiego architekta Zbigniewa Solawy. Budowę rozpoczęto z okazji Roku Kopernikowskiego w 1953 roku na najwyższym wzniesieniu ówczesnego Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku (obecnie Park Śląski) w Chorzowie na tzw. Górze Parkowej. Obiekt oddano do…
Książka o wybitnych polskich naukowcach jest dostępna za darmo w postaci e-booka
Z okazji 70-lecia Polskiej Akademii Nauk (PAN), przypadającego na 2022 rok, Akademia wydała książkę pt.: „W poszukiwaniu lepszego świata. 20 opowieści o postaciach nauki”. To historie o ludziach nauki, o pasji, z jaką poznawali świat, i o trudnościach, z jakimi się mierzyli, opowiedziane przez współczesnych polskich pisarzy i pisarki. Publikacja dostępna jest także online. Polska Akademia Nauk Polska Akademia Nauk (PAN) to jedna z najważniejszych instytucji naukowych w Polsce. Jest to ogólnopolska autonomiczna instytucja naukowa, działająca poprzez wyłonioną w drodze wyborów korporację uczonych (w swoich strukturach skupia polskich i zagranicznych uczonych) oraz placówki naukowe (sieć instytutów i jednostek naukowych) tworzące centrum badawcze. Jej zadaniem jest rozwijanie i upowszechnianie nauki, wytyczanie kierunków badań naukowych, reprezentowanie polskiej nauki w kraju i za granicą. Powstanie Polskiej Akademii Nauk było połączone z likwidacją dwóch działających wcześniej na ziemiach polskich instytucji: Polskiej Akademii Umiejętności (PAU) – instytucji z dużym autorytetem i tradycjami, która została utworzona w 1872 roku. W 1989 roku udało się PAU odtworzyć…
Powstają lokalne mini centra nauki SOWA – Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności
W Zabytkowej Kopalni Ignacy w Rybniku na początku maja br. otwarto Strefę Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności (SOWA). To szósta tego rodzaju placówka w Polsce, w sumie powstaną 32. SOWA to wspólna inicjatywa Ministerstwa Edukacji i Nauki i warszawskiego Centrum Nauki Kopernik mająca na celu popularyzację i upowszechnianie nauki oraz badań naukowych. SOWA ma zachęcać dzieci i młodzież do odkrywania tajemnic nauki i techniki. SOWA w Rybniku i Suwałkach Strefa Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności (SOWA) w Rybniku powstała na terenie Zabytkowej Kopalni Ignacy. Uroczyste otwarcie miało miejsce 2 maja br. W placówce dostępnych jest 15 interaktywnych eksponatów (np. obrotowe lustra, wiszące piłki czy też krocząca sprężyna). Dzięki nim zwiedzający mogą poznawać rozmaite aspekty świata przyrody, takie jak ruch, światło czy ludzki organizm. Z kolei przestrzeń warsztatowa – Majsternia – służy swobodnemu eksperymentowaniu i podejmowaniu wyzwań konstruktorskich. Ostatnią SOWĘ otwarto 9 maja br. w Parku Naukowo-Technologicznym Polska-Wschód w Suwałkach. SOWA w Suwałkach to siódma po Piotrkowie Trybunalskim, Raciborzu, Piasecznie, Świdwinie, Jaworznie, Rybniku…
Jutro przed świtem nastanie zaćmienie Księżyca
Prawie po trzech latach przerwy widoczne będzie z naszych terenów zaćmienie Księżyca. W poniedziałek (16 maja 2022 roku) przed świtem przy bezchmurnym niebie będzie można obserwować częściowe zaćmienie Księżyca. Ostatnie częściowe zaćmienie Księżyca widoczne z Europy Środkowej miało miejsce 16 lipca 2019 roku. Istota zaćmień Księżyca Ziemia i Księżyc są ciałami ciemnymi, oświetlonymi przez Słońce, wskutek czego rzucają cień. Zdarza się, że Księżyc cały lub jego część wejdzie w cień rzucany przez Ziemię. Następuje wtedy całkowite lub częściowe zaćmienie Księżyca Podczas zaćmienia Ziemia znajduje się dokładnie pomiędzy Księżycem i Słońcem. Zaćmienia Księżyca mają miejsce zawsze w czasie pełni. Są one na ogół widoczne jednocześnie na całej półkuli Ziemi odwróconej od Słońca a więc w tych miejscach na Ziemi, gdzie akurat panuje noc. Podczas zaćmień Księżyc zmienia swój kolor. Spowodowane jest to rozpraszaniem światła słonecznego do stożka cienia przez atmosferę ziemską. Dlatego obserwator na Ziemi widzi wtedy Księżyc w różnych odcieniach barwy czerwonej: od koloru rdzawobrunatnego do krwistoczerwonego. Przebieg zaćmienia w 16 maja…
Na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach można studiować nową specjalność: organizacja pomocy humanitarnej
Organizacja pomocy humanitarnej to nowa specjalność bytomskiego Wydziału Nauk o Zdrowiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Jest to efekt współpracy uniwersytetu z Polską Akcją Humanitarną. Nowa specjalność – organizacja pomocy humanitarnej – została utworzona we współpracy z Polską Akcją Humanitarną na kierunku zarządzanie ryzykiem zdrowotnym, oferowanym Wydziałem Nauk o Zdrowiu w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach posiada akredytację na kształcenie na kierunkach lekarskich, farmacji, analityki medycznej, biotechnologii medycznej, kosmetologii, zdrowia publicznego, pielęgniarstwa, położnictwa i fizjoterapii. W ramach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach funkcjonuje pięć wydziałów: Wydział Nauk o Zdrowiu w BytomiuWydział Nauk Medycznych w Katowicach Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach Wydział Nauk Farmaceutycznych w Sosnowcu Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu Uniwersytet oferuje również stacjonarne i niestacjonarne studia doktoranckie oraz szkolenia i kursy specjalizacyjne. Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach (SUM) ofertę edukacyjną prezentuje również na kanale YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=RgnML6hdny8 Grono nauczycieli akademickich SUM liczy około 1325 nauczycieli akademickich. Baza kliniczna i naukowo-dydaktyczna…
Konstelacje ARP 2022 zostały przyznane. Nagrodzono gwiazdy „polskiego kosmosu”
28 kwietnia 2022 roku w siedzibie Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. zostały wręczone statuetki „Konstelacje ARP 2022”. Ideą konkursu jest wyróżnienie osób fizycznych i prawnych bądź instytucji, które w sposób szczególny przyczyniają się do rozwijania i promowania polskiego sektora technologii kosmicznych. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. (ARP) od 4 lat organizuje konkurs „Konstelacje ARP”. Konkurs ma na celu docenienia osób i instytucji, które w sposób szczególny przyczyniają się do rozwijania i promowania polskiego sektora technologii kosmicznych. Kategorie konkursu Konstelacje ARP Nagrody przyznawane są w czterech kategoriach, a brane pod uwagę są osoby fizyczne, prawne, jak również projekty, inicjatywy lub wydarzenia, będące niejednokrotnie rezultatem pracy grup ludzi, skupiających wiele podmiotów konsorcjów czy środowisk. Kosmiczna firma roku – firma o najważniejszych osiągnięciach w branży kosmicznej. Brane są pod uwagę zarówno osiągnięcia naukowe, jak i biznesowe i ich wpływ na wizerunek sektora kosmicznego w Polsce i w Europie.Zagraniczny sukces – nagroda za osiągnięcia podmiotów polskiego sektora kosmicznego za granicą – aspekt naukowy i biznesowy.Nadzieja sektora kosmicznego…
Od ponad roku Mars bada łazik Perseverance. Sprawdź, jak twój głos brzmiałby na Marsie
Przed tygodniem marsjański łazik Perseverance dotarł do delty pradawnej rzeki w kraterze Jezero. Towarzyszący łazikowi śmigłowiec Ingenuity wykonał już 26. lot. Na Ziemię dotarły wysokiej jakości nagrania „zaćmienia” Słońca na Marsie. Mikrofony rejestrują dźwięki z obcej planety! Najbardziej zaawansowany robot wysłany kiedykolwiek na Czerwoną Planetę łazik Perseverance (pol. wytrwałość) wraz z dronem Ingenuity (pol. pomysłowość) wylądował na jej powierzchni 18 lutego 2021 roku w kraterze Jezero, nagrywając przy tym całą operację z wielu kamer. Były to pierwsze tego typu nagrania wideo z lądowania na obcej planecie. Marsjański krajobraz. Źródło: NASA/JPL-Caltech Misja Mars 2020, której integralną część stanowi łazik Perseverance wraz z dronem Ingenuity, rozpoczęła się na Ziemi startem międzyplanetarnej sondy NASA Mars Rover 2020 30 lipca 2020 roku. Portal Zwrot.cz obszernie informował o tym wydarzeniu: https://zwrot.cz/2021/02/ksiezyc-w-poblizu-marsa-i-ladowanie-perseverance-na-jego-powierzchni/ Jakie badania na Marsie prowadzi łazik Perseverance? Od ponad roku łazik Perseverance zajmuje się zbieraniem szczegółowej dokumentacji fotograficznej, a także analizą klimatu Marsa i pomiarami geologicznymi. Dostarczył dowodów na złożoną historię geologiczną krateru Jezero. Zaobserwował liczne skały…
Rok 2022 Rokiem Ignacego Łukasiewicza. Zobacz, jak przebiegają obchody
Ignacy Łukasiewicz to jeden z patronów roku 2022. Sejm Rzeczpospolitej Polskiej, podejmując uchwałę w tej sprawie, podkreślił jego zasługi dla rozwoju polskiego przemysłu i gospodarki, a także zaangażowanie w walkę o niepodległość. W tym roku przypada bowiem w styczniu 140. rocznica śmierci, a w marcu 200. rocznica urodzin tego wybitnego Polaka – pioniera przemysłu naftowego, filantropa i działacza niepodległościowego. Portal zwrot.cz już pisał o tym wielkim Polaku na początku marca br. https://zwrot.cz/2022/03/zalozyl-pierwsza-na-swiecie-kopalnie-ropy-naftowej-dzisiaj-obchodzimy-200-rocznice-urodzin-ignacego-lukasiewicza/ Inauguracja obchodów Roku Łukasiewicza na Podkarpaciu Ignacy Łukasiewicz (8. 3. 1822 – 7. 1. 1882) przez całe swe życie związany był z Podkarpaciem i pracował na rzecz jego rozwoju. Oficjalne wojewódzkie obchody Roku Łukasiewicza rozpoczęły się od złożenia kwiatów przed tablicą w Zadusznikach, w miejscowości gdzie w dniu 8 marca 1822 roku Łukasiewicz przyszedł na świat. Następnie w Gawłuszowicach po uroczystej mszy św. w zabytkowej świątyni pw. św. Wojciecha odsłonięto specjalną tablicę upamiętniającą chrzest Ignacego Łukasiewicza w tym kościele. Widnieje na niej napis: "Wielkiemu Polakowi, wynalazcy lampy naftowej, filantropowi, patriocie i…
W najbliższych dniach warto wstać wcześnie. Na niebie będzie gala planet widocznych gołym okiem
Przez najbliższe dni na niebie możemy obserwować wszystkie planety widoczne gołym okiem. Po zachodzie Słońca na wieczornym niebie możemy obserwować Merkurego. Zaś rano przed wschodem Słońca widoczne będą planety Jowisz, Wenus, Mars i Saturn ułożone w niemal prostej linii. Merkury na wieczornym niebie Merkury jest najtrudniejszy do zaobserwowania spośród planet dostrzegalnych gołym okiem, ponieważ przebywa stale na niebie w stosunkowo bliskim sąsiedztwie Słońca. Dlatego obserwujemy go albo krótko po zachodzie Słońca, albo tuż przed jego wschodem. Niskie położenie nad horyzontem i jasne tło nieba sprawiają, że trudno go wypatrzeć. W tych dniach Merkury wchodzi w okres najlepszej widoczności wieczornej w całym 2022 roku. Okres ten potrwa do pierwszych wieczorów maja br. Z wieczora na wieczór wysokość Merkurego nad horyzontem będzie rosnąć, a czas jego widoczności wydłużać, co umożliwi pod koniec kwietnia jego obserwacje nawet na wyraźniej już pociemniałym niebie. Dziś (21 kwietnia 2022 roku) Słońce na naszych terenach zachodzi około godziny 19:47 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego letniego. Już 30…
Pierwsza wiosenna pełnia i data Wielkanocy
Dziś Księżyc znajdzie się w pełni. Jest to pierwsza wiosenna pełnia i w najbliższą niedzielę po niej jest Wielkanoc. Daty ruchomych świąt ustalane są na podstawie odwiecznych cykli natury, które jednak nie są tak zgrane, jak chciałby ludzki umysł. Pierwsza wiosenna pełnia Dziś (16 kwietnia 2022 roku) dokładnie o godzinie 20:57 czasu środkowoeuropejskiego letniego Księżyc znajdzie się w pełni. Księżyc na naszych terenach wyłoni się zza horyzontu około godziny 19:25 i zajdzie pod horyzont jutro (17 kwietnia br.) około godziny 6:17. Słońce dziś na naszych terenach zachodzi chwilę po wschodzie Księżyca około godziny 19:39. Prognoza pogody zapowiada lokalne rozpogodzenia, a więc istnieje szansa na bezchmurne wschodnie niebo. W celu obserwacji oświetlonego w 100 procentach Srebrnego Globu wynurzającego się zza wschodniego horyzontu należy poszukać miejsca z odsłoniętym horyzontem. Najlepiej prowadzić obserwacje z jakiegoś podwyższonego miejsca. Jak obserwować Podczas zachodu Słońca wypatrujemy po przeciwnej stronie wschodzącego Księżyca na jeszcze dość jasnym niebie. Ponieważ będzie jeszcze dość widno, pełnia wraz z ciekawym horyzontem (las,…
Na porannym niebie spotkanie Księżyca z trójką planet
Jutro rano przed wschodem Słońca nad południowo-wschodnim horyzontem nastanie wzajemne zbliżenie Księżyca i trzech planet. Podczas bezchmurnego nieba widoczna będzie koniunkcja Księżyca z Wenus, Marsem i Saturnem. Nasz Naturalny Satelita w piątek 25 marca br. przeszedł przez ostatnią kwadrę i podąża do nowiu, który osiągnie 1 kwietnia br. Na swej comiesięcznej wędrówce po niebie jutro o świcie znajdzie się w pobliżu trzech planet widocznych na porannym niebie. Trójka planet na porannym niebie Najjaśniejszą z trójki planet jest Wenus, która już przez kilka tygodni błyszczy na porannym niebie, zwiastując nam tak wschód Słońca i początek każdego nowego dnia. Pełni teraz rolę Jutrzenki, czyli „gwiazdy porannej”. Wschodzi w przybliżeniu około godziny 5:00 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego letniego. W przybliżeniu 10 minut później spoza horyzontu wynurza się Mars i za dalszych 10 minut wschodzi Saturn. Czerwonawy Mars jest najsłabszy z trójki planet i znajduje się w prawo od lśniącej Wenus. Saturna odnajdujemy pod Jutrzenką. Spotkanie Księżyca z Wenus, Marsem i Saturnem Planety…
W nocy zmiana czasu na czas środkowoeuropejski letni. Czy to się kiedyś skończy?
Mamy ostatni weekend marca, zatem w nocy z soboty na niedzielę (z 26 marca na 27 marca 2022 roku) znowu przestawiamy zegarki z czasu środkowoeuropejskiego (powszechnie niepoprawnie nazywanego czasem zimowym) na czas środkowoeuropejski letni. Zmiana ta jest mniej „przyjemna”, ponieważ przestawiamy zegarki z godziny 2:00 na godzinę 3:00, czyli śpimy o godzinę krócej. Oczywiście nie musimy budzić się o godzinie 2, aby skorygować wskazania zegara, praktyczniej jest zrobić to przed pójściem spać w sobotę albo po obudzeniu się w niedzielę. Na dodatek w przypadku wielu urządzeń elektronicznych pokazujących czas, takich jak laptopy czy smartfony, nasz sprzęt samodzielnie dostosuje się do tej zmiany i nie trzeba ich nawet przestawiać ręcznie. Następstwa ruchów Ziemi Ruchy obrotowy i obiegowy Ziemi już miliony lat określają podstawowe rytmy biologiczne wszystkim żywym organizmom na jej powierzchni. Ruch obrotowy dookoła własnej osi powoduje zmiany dnia i nocy. Obieg dookoła Słońca wraz z nachyleniem osi obrotu powoduje zaś zmiany pór roku. Cykle te regulują dystrybucję promieniowania słonecznego na ziemską powierzchnię.…
Najnowszy numer
Newsletter
Kalendarium wydarzeń
Najczęściej czytane
- Z Lutyni Dolnej na Gumbalkan. Niezwykła przygoda ojca i syna
- Awaria prądu w Pradze. Nie kursowały tramwaje i metro
- Letnia przygoda pociągiem retro. Z Czeskiego Cieszyna prosto do ostrawskiego zoo
- Uwaga na intensywne opady deszczu. Ostrzeżenie dla kraju morawsko-śląskiego
- Jubileuszowy Rajd o kyrpce Macieja. Zobacz, co nowego przygotowali organizatorzy
ZWROT W KOMÓRCE
Reklama
Reklama
POGOTOWIE JEZYKOWE
![🎙️ Zwrotowisko: Beskidzka pasja Haliny Twardzik [podcast]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2025/06/zwrotowisko-halina-twardzik-300x169.jpg)
