Kultura

Styczeń052020

Albert Černý: To był wspaniały rok!

Przed chwilą w Koncercie Trzech Króli transmitowanym przez program 1 Czeskiej Telewizji wystąpił zespół Lake Malawi. Frontman zespołu Albert Černý specjalnie dla naszej redakcji podsumował ubiegły rok: Rok 2019 był dla naszego zespołu bez wątpienia najlepszym do tej pory! Od stycznia do maju odwiedziliśmy Madryt, Kijów, Londyn, Moskwę i Amsterdam. W maju byliśmy w mieście Tel Aviv, gdzie w trakcie finału Eurowizji słyszało nas około 200 milionów ludzi z całego świata. Nauczyliśmy się poruszać na dużej scenie i występować dla kilku tysięcy widzów na stadionach. Z tego powodu też robimy największy koncert Lake Malawi 6 listopada 2020 w Pradze w O2 universum. Udało mi się też spędzić sporo czasu na urlopie nad morzem i nauczyłem się surfować. Odwiedziłem parę razy Oslo i Skandynawia bardzo mnie oczarowała. Ten rok był też dla mnie bardzo smutny. Zmarła moja babcia Vlasta Černá, więc staram się od tej pory spędzać więcej czasu z rodziną i przyjeżdżać częściej do Trzyńca.

Styczeń052020

W Trzyńcu wystawiają Agnieszka Grodzińska i Vitalii Shupliak

TRZYNIEC / Wystawę “Identical Identity” będzie można obejrzeć w Galerii miasta Trzyńca w Domu Kultury Trisia. Wystawiający artyści to Agnieszka Grodzińska i Vitalii Shupliak. Wernisaż odbędzie w poniedziałek 6 stycznia o godz. 18.00. Dzieła obu artystów funkcjonują w różnych konfiguracjach, nabierając nowych znaczeń, a na wystawie „Identical Identity” zyskają kontekst dialogu lub konfrontacji. Urodzona w 1984 roku w Opolu Agnieszka Grodzińska jest autorką instalacji, realizacji przestrzennych, prac malarskich i rysunkowych oraz obrazów wideo. Posługuje się techniką found footage, interesuje ją multiplikacja, reprodukcja oraz mechanizmy społecznego i indywidualnego dyscyplinowania. Tworzy książki artystyczne, prowadzi badania oraz pisze o sztuce. Brała udział w wielu wystawach solowych i zbiorowych w Polsce i zagranicą. Jest tegoroczną stypendystką programu Art in General w Nowym Jorku. Obroniła pracę doktorską z malarstwa na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu, jest autorką i współautorką publikacji artystycznych i naukowych. Zajmuje się także działalnością kuratorską i dydaktyczną, współprowadzi pracownię na Akademii Sztuki w Szczecinie. Vitalii Shupliak urodził się w 1993 roku w Brzeżanach…

Styczeń042020

Święto Trzech Króli w Polsce i w Czechach

6 stycznia przypada Święto Trzech Króli. W Republice Czeskiej jest to zwykły dzień roboczy. Jako że w tym roku wypada w poniedziałek, to dzieci po świętach wracają do szkoły, otwarte są sklepy. Za to w Rzeczpospolitej Polskiej 6 stycznia jest dniem wolnym. Sklepy są pozamykane, a na ulice wyruszają Orszaki Trzech Króli. Święto potocznie zwane Świętem Trzech Króli czyli święto Objawienia Pańskiego jest świętem katolickim. Upamiętnia hołd złożony przez trzech Mędrców (magów) ze Wschodu nowo narodzonemu Jezusowi. W Polsce dniem ustawowo wolnym od pracy 6 stycznia jest od roku 2011. Zamknięte będzie większość sklepów, które obowiązują w tym dniu zasady takie, jak w niehandlowe niedziele i święta. Oprócz Rzeczpospolitej Polskiej 6 stycznia jest dniem wolnym m.in. w Hiszpanii, Włoszech, Szwajcarii, Grecji, Chorwacji, Finlandii, a także w części niemieckich landów: Bawari, Badeni-Wirtembergi, Saksoni. Dla katolików dzień Objawienia Pańskiego należy do świąt nakazanych, czyli wierni muszą tego dnia uczestniczyć w mszy świętej. Formą świętowania są też Orszaki Trzech Króli. Przechodzą one na…

Styczeń042020

Jak wyglądało Boże Narodzenie u książąt cieszyńskich?

Święta, święta i po świętach. Po bożonarodzeniowym świętowaniu i ucztowaniu pozostało już tylko wspomnienie i niedopinające się spodnie. Wigilijna i świąteczna uczta przeszły do historii. A jak takie świętowanie wyglądało w historii dużo odleglejszej, 600 czy 700 lat temu? O tym rozmawiamy z Władysławem Żaganem - pracownikiem Zamku Cieszyn, ale przede wszystkim pasjonatem piastowskiej historii miasta i regionu. Czy na dworze pierwszych Piastów obchodzono święta Bożego Narodzenia? Tak. Ale wigilia Bożego Narodzenia była w średniowieczu zwykłym dniem. Nie świętowano. Człowiek średniowiecza świętował narodzenie Pana Jezusa 25 grudnia, czyli tak, jak dziś w krajach anglosaskich. Więc ta kolacja, ta najważniejsza uczta odbywała się 25 grudnia. Natomiast w wigilię normalnie wystawiano dokumenty, normalnie pracowano. W sumie w Polsce też Wigilia jest dniem roboczym. To w Republice Czeskiej jest dniem świątecznym. Tak. Tyle że wówczas w Wigilię tylko przygotowywano się do świętowania, ucztowania w dniu następnym. Poza tym w średniowieczu to nie były święta rodzinne. Świętami rodzinnymi tak naprawdę Boże Narodzenia stało się…

Styczeń022020

Co słychać u Michała Šupáka

Pochodzi z Trzyńca. Tam też uczęszczał do polskiej szkoły podstawowej. Wraz z Albertem Černym grał w zespole Charlie Straight. W roku 2014 otrzymał tytuł Pianista Roku. Ubiegły rok był dla Michała Šupáka również bardzo udany. Dokąd zawiało cię po tym, jak rozpadł się zespół Charlie Straight? Zajęło mi trochę czasu, zanim zorientowałem się, co chcę robić w muzyce i zanim określiłem się jako artysta. Studiowałem grę klasyczną i jazzową na pianinie oraz kompozycję, przez 7 lat koncertowałem w klubach i na festiwalach z zespołem pop i dodatkowo jeszcze wtedy pojawiła się też fascynacja muzyką elektroniczną i nowoczesną technologią do jej tworzenia. Taka gama gatunków sprawiła, że przez kilka lat w mojej głowie panował niezły mętlik. Czułem, że mogę robić wszystko po trochu, a jednocześnie nic w stu procentach. Grałem Szostakowicza i Bacha z Filharmonią Pardubicką, Chicka Core, Bradema Mehldau lub moje własne kompozycje podczas Praskiej Wiosny i innych recitali solowych, podróżowałem po Europie i grałem muzykę elektroniczną z Noisy Pots…

Styczeń022020

10 pomysłów na weekend

Pierwszy weekend nowego roku będzie obfitował w sporo ciekawych wydarzeń. 1. „O biednym wilku i przebiegłym Niebieskim Kapturku” Kiedy: piątek 3 stycznia, 16.30 Gdzie: Karwina-Mizerów, kawiarnia literacka Biblioteki Regionalnej Oddział Literatury Polskiej Biblioteki Regionalnej Karwina zaprasza na spektakl dla całej rodziny w wykonaniu teatrzyku Bum Trach. Sztuka jest dwujęzyczna. 2. Bal Gorolski Kiedy: sobota 4 stycznia, 17.00 Gdzie: Mosty k. Jabłonkowa, Dom PZKO „Kasowy” Na zabawę na góralską nutę zapraszają w sobotę zespół Górole oraz Miejscowe Koło PZKO. O godz. 17.00 rozpocznie się 42. Międzynarodowy Przegląd Kapel Ludowych oraz Zespołów Folklorystycznych, a po nim odbędzie się Bal Gorolski. W niedzielę od 13.00 do 20.00 w Hotelu Grůň „Posiady przy muzykach“. 3. Noworoczny wymarsz na Skałkę Kiedy: sobota 4 stycznia Gdzie: Mosty k. Jabłonkowa Pierwsza sobota po Nowym Roku to dzień tradycyjnego spotkania beskidzioków na Skałce. PTTS „Beskid Śląski” zaprasza na tradycyjny noworoczny wymarsz na Skałkę. Dojście do schroniska dowolną trasą. Rejestracja w godzinach 10.00-12.00. 4. Spotkanie z kolędą Kiedy: sobota…

Grudzień302019

W Książnicy Cieszyńskiej tym razem mówiono o materiale, a nie treści zawartej w starych księgach

Ostatnie w tym roku spotkanie z cyklu „Cymelia i osobliwości ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej” poświęcone było konserwacji papieru. W piątkowe popołudnie 27 grudnia zagadnienie to omówiły Łucja Brzeżycka wraz z Anną Fedrizzi-Szostok. Wpierw Brzeżycka omówiła to, co może dziać się z papierem wraz z upływem czasu, a także różnice pomiędzy papierem sprzed rewolucji przemysłowej w XIX wieku i po niej. Tym razem więc w sali konferencyjnej Książnicy Cieszyńskiej omawiano nie treść, a materiał dokumentów piśmienniczych. – Każdy dokument powstały od około połowy XIX wieku do 1995 roku może okazać się kwaśny, rozpada się samoczynnie, niezależnie od tego, czy będzie używany, czy nie. Dokumenty, listy notatki, plany zabudowań i plany gruntowe, rysunki, grafiki, albumy i atlasy – wszystkie mogą posiadać destrukcyjny „gen”, jakim jest zakwaszenie – mówiła Brzeżycka. Wyjaśniła słuchaczom, że do drastycznego obniżenia jakości papieru doprowadziła rewolucja przemysłowa XIX wieku. Było wtedy ogromne zapotrzebowanie na druk we wszelkich formach, czego następstwem był wzrost popytu na tani papier. – Według badań…

Grudzień282019

W Cieszynie recytowali po naszymu ci nejlepsi

Występów laureatów XVI konkursu gwarowego „Po cieszyńsku – po obu stronach Olzy” wysłuchać można było podczas zorganizowanego w środę 18 grudnia w cieszyńskim Domu Narodowym koncertu. Zwycięzcy konkursu otrzymali szklane statuetki, kościane medale i dyplomy. A zgromadzona publiczność mogła posłuchać ich gwarowych recytacji. Konkurs, którego pomysłodawcą i długoletnim głównym organizatorem była Sekcja Ludoznawcza PZKO z Leszkiem Richterem na czele, organizuje Górnośląski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Katowicach, COK „Dom Narodowy” w Cieszynie oraz Zarząd Główny PZKO. Tego roku w finale konkursu Zaolziaków było znacznie mniej, aniżeli w poprzednich edycjach. Niemniej kilkoro młodych gwarowych recytatorów znalazło się w gronie laureatów. A są to: Karolinka Zoń z PSP w Bukowcu która zajęła I miejsce ex aequo w najmłodszej kategorii - do lat 6; Jakub Pyszko z tej samej szkoły otrzymał wyróżnienie. Adriana Szolona z Bukowca, uczennica PSP w Jabłonkowie zdobyła I miejsce w kategorii od lat 11 do 15. Tym razem wystąpiła z własnym tekstem, co jest szczególnie cenione przez jury. Opowiadała…

Grudzień262019

Estrada Ludowa Czantoria zaprasza na koncert kolęd

USTROŃ / Koncert kolęd Bóg się rodzi odbędzie się w piątek 27 grudnia w sali widowiskowej w Miejskim Domu Kultury „Prażakówka” w Ustroniu. Początek imprezy zaplanowano na godz. 17.00. Będzie można usłyszeć tradycyjne polskie kolędy w wykonaniu Estrady Ludowej „Czantoria”. Koncert będzie miał kameralny charakter, dlatego jest odpowiedni również dla rodzin z dziećmi. https://www.youtube.com/watch?v=MkUV4tR_RtQ Jak można przeczytać na stronie zespołu www.czantoria.ustron.pl, „Czantoria” powstała w 1988 roku w Ustroniu. Pierwszy repertuar obejmował zaledwie dziesięć pieśni ludowych, w tej chwili ma ich blisko sto, zarówno ludowych jak i religijnych, patriotycznych i kolęd, urozmaiconych ludową muzyką i tańcem, gawędą i poetycką zadumą. Przez te 30 lat Estrada Ludowa Czantoria koncertowała zarówno w kraju jak i poza jego granicami, gdzie promowała miasto Ustroń i folklor Ziemi Cieszyńskiej. Zespół występował w Czechach, Niemczech, Włoszech, Chorwacji, Austrii, na Słowacji, Węgrzech, Litwie, Łotwie oraz w Bułgarii. Estrada Ludowa "Czantoria" funkcjonuje w ramach Stowarzyszenia Miłośników Kultury Ludowej "Czantoria". Kierownikiem artystycznym zespołu jest Danuta Zoń-Ciuk. (gam)

Grudzień262019

Śląsk Cieszyński kalendarzami regionalnymi stoi

Tradycją już stały się organizowane przed świętami w Książnicy Cieszyńskiej promocje regionalnych kalendarzy, jakie na rok przyszły ukazały się na Śląsku Cieszyńskim. Nie inaczej było i tego roku. Spotkanie prowadził Wojciech Święs W ostatni przed świętami piątek, 20 grudnia, w sali konferencyjnej Książnicy spotkali się redaktorzy dziewięciu wydanych na 2020 rok periodyków. Otwierając spotkanie dyrektor Książnicy Krzysztof Szelong podkreślił swą radość, iż spotkanie jest transgraniczne i prezentowane są na nim kalendarze z obu części podzielonego 100 lat temu granicą państwową Śląska Cieszyńskiego. Tak więc zaprezentowane zostały zaolziańskie „Kalendarz Śląski” oraz „Kalendarz Ewangelicki – Evangelický kalendář”. Z polskiej strony granicy natomiast: „Kalendarz Ustroński”, „Kalendarz Miłośników Skoczowa”, „Kalendarz Goleszowski”, „Kalendarz z Istebnej, Jaworzynki i Koniakowa”, „Kalendarz Beskidzki” oraz „Kalendarz Cieszyński”. Jest jeszcze wydawany w Bielsku-Białej „Kalendarz Ewangelicki”, jednak nie było na spotkaniu nikogo, kto by go zaprezentował. Natomiast warto pamiętać, że obejmujący swym zasięgiem największy region, bo od Soły po Ostrawicę „Kalendarz Beskidzki” sporo miejsca poświęca tematyce zaolziańskiej. Redaktorem "Kalendarza Śląskiego" na…

Grudzień242019

Dzisiaj mamy urodziny

CZESKI CIESZYN / Siedemdziesiąt lat miesięcznika to kilka pokoleń czytelników, cała rzesza osób, które pismo przygotowywały, niezliczona ilość artykułów, zdjęć, rysunków, ale też mnóstwo zmian w treści i szacie graficznej. 24 grudnia 1949 roku ukazał się pierwszy numer „Zwrotu”, miesięcznika poświęconego sprawom społecznym, oświatowym, kulturze i sztuce”. Od początku jego wydawcą był i nadal nim pozostał Polski Związek Kulturalno-Oświatowy. https://www.youtube.com/watch?v=GcviO1RAuRA Dziś „Zwrot” to nie tylko miesięcznik, ale i portal internetowy. W dobrej kondycji.

Grudzień242019

Szulanie na Zamku

CIESZYN/ Jednym z nieodłącznych elementów świąt Bożego Narodzenia na Śląsku Cieszyńskim są wywodzące się z tradycji ewangelickiej szulki. O tym, jak się je robi, rozmawiamy z Henryką Ożana, która podczas zorganizowanej w Zamku Cieszyn imprezy pod hasłem „Zaprojektuj święta” robiła pokaz pieczenia szulek. Na czym polega fenomen tych szulek? Na bardzo szybkiej pracy. Szybkim zwinięciu. Bo jak się nie zrobi tego bardzo szybko, to zesztywnieje i będzie płaski opłatek. A jakie jest na nie ciasto? Mleko, mąka, jajka, cukier, cynamon i masło. To wszystko się miesza. Musi być dość rzadkie ciasto, by się dobrze rozlewało na formie. Nie zawsze się je dobrze zwija. Nieraz jest problem z mlekiem albo mąką. Niby receptura jest ta sama, a szulki nie wychodzą. Ale w tym roku wyjątkowo dobrze się pieką. To ile takich szulek można zrobić w jakim czasie? O ile dobrze idzie, to setkę w ciągu godziny. – Kuzynka zaczyna piec już tuż po wakacjach opłatki, potem szulki – wtrąca do rozmowy…

Grudzień232019

Kolędowali na czeskocieszyńskim rynku

CZESKI CIESZYN / Tradycją już stało się organizowane przez Miejscowe Koła PZKO Centrum i Osiedle oraz Kameralny Zespół Śpiewaczy TA Grupa wspólne śpiewanie kolęd na czeskocieszyńskim rynku w ostatni adwentowy piątek. Polskie kolędy i pastorałki zabrzmiały w wykonaniu starszej części prowadzonego przez Mariolę Szymynik w polskich przedszkolach i czeskocieszyńskiej podstawówce chóru „Cieszynianka” oraz Kameralnego Zespołu Śpiewaczego „TA Grupa”. Wspólnie z wykonawcami i zgromadzonymi na rynku mieszkańcami zaśpiewały także obecne na jarmarku konsul generalna RP w Ostrawie Izabella Wołłejko-Chwastowicz oraz burmistrz Gabriela Hřebačková. – Święta Bożego Narodzenia i Nowy Rok to czas specjalny. I nawet gdy okoliczności nie pozwalają się nam cieszyć, radość przychodzi wówczas sama – mówiła Izabella Wołłejko-Chwastowicz nim wspólnie z Hřebačkową i zespołem „TA Grupa” zaintonowała kolędę. Oprócz programu artystycznego na scenie, na rynku - jak to na jarmarku - nie zabrakło straganów z tradycyjną ofertą świąteczną. Było więc i coś na ząb i do wypicia, rękodzieło i świąteczne ozdóbki oraz to, co nadaje się na prezenty. Dla…