
Dzisiaj w nocy zmiana czasu na letni. Śpimy godzinę krócej
Mamy ostatni weekend marca, zatem w nocy z soboty 25 marca 2023 na niedzielę 26 marca 2023 na obszarze całej Unii Europejskiej nastąpi zmiana czasu ze środkowoeuropejskiego na czas środkowoeuropejski letni. Formalnie o godzinie 2:00 wskazania zegarów zostaną przestawione na godzinę 3:00, czyli dziś będziemy spać godzinę krócej. Smartfony i komputery dokonają tej zmiany automatycznie, ale lepiej pozostać czujnym, jeśli planujemy w niedzielę na przykład podróż koleją. Tam, gdzie trzeba wskazania zegara przestawiać ręcznie, praktyczniej jest to zrobić przed pójściem spać w sobotę albo tuż po obudzeniu się w niedzielę. Utraconą godzinę odzyskamy w niedzielę 29 października 2023, kiedy wrócimy do czasu strefowego środkowoeuropejskiego nie poprawnie nazywanego zimowym. Zmiany czasu Zmiana czasu jest stosowana w około 70 krajach świata, w tym w większości państw europejskich. Pierwsze kraje wprowadziły takie rozwiązanie na początku XX wieku. W Polsce stosowano zmianę czasu w okresie międzywojennym (po raz pierwszy w 1919 roku) i w niektórych latach po II wojnie światowej, a regularne zmiany czasu…

Dziś nastanie równonoc wiosenna. Mamy pierwszy dzień astronomicznej wiosny
Dziś, 20 marca 2023, dokładnie o godzinie 22:24 środkowoeuropejskiego czasu Słońce przecina równik niebieski w punkcie równonocy wiosennej zwanym też punktem Barana. Słońce przechodzi wtedy z półkuli południowej nieba na północną. Rozpoczyna się astronomiczna wiosna. Astronomowie ogłaszają koniec zimy! Chyba wszyscy cieszymy się z faktu, że Słońce na swej drodze po ekliptyce wreszcie przetnie równik niebieski i przejdzie na półkulę północną. Po tegorocznej zimie, która miała bardzo mało pogodnych, słonecznych dni, przychodzi oczekiwana wiosna. Aura ostatnich dni fakt ten niepodważalnie potwierdza. Miejmy nadzieję, że z początkiem wiosny nastaną słoneczne dni, które skutecznie rozwieją ponure nastroje po kończącej się pochmurnej zimie. Równonoc wiosenna Dziś, poniedziałek 20 marca 2023, o godzinie 22:24 u nas obowiązującego środkowoeuropejskiego czasu Słońce w swojej drodze na północ znalazło się dokładnie nad równikiem niebieskim. Na północnej półkuli Ziemi rozpocznie się astronomiczna wiosna, na południowej astronomiczna jesień. Nastanie zrównanie dnia i nocy (równonoc wiosenna). Dzień i noc trwają po 12 godzin. Słońce wschodzi dokładnie nad wschodnim horyzontem i zachodzi dokładnie…

Spójrz na Kopernika. To projekt, który pozwoli Ci odkryć układ heliocentryczny
Rok Kopernikański to nie tylko wystawy, konkursy, konferencje i spotkania profesjonalistów branży kosmicznej, ale także ciekawe oferty nie tylko dla młodych pasjonatów Wszechświata. Jednym z wydarzeń wpisujących się w obchody 550. rocznicy urodzin Wielkiego Polaka jest projekt „Spójrz na Kopernika”, organizowany przez Centrum Wiedzy i Nowych Technologii w Parzynowie. Celem przewodnim tego projektu kopernikańskiego jest: czytaj, obserwuj niebo i wyciągaj wnioski. Dzieło Mikołaja Kopernika Dzieło O obrotach (De revolutionibus) to wynik całożyciowej pracy Mikołaja Kopernika, które zawiera wykład heliocentrycznej budowy wszechświata. Ukazało się drukiem w Norymberdze w 1543 roku. Kopernik w swej pracy zatrzymał Słońce i ruszył Ziemię. Podważył panujący w średniowiecznej nauce pogląd o nieruchomości Ziemi i wprowadził nowy, heliocentryczny model, w którym Ziemia i inne planety krążą wokół Słońca. Dzieło to wywołało jedną z najważniejszych rewolucji naukowych od czasów starożytnych, nazywaną słusznie przewrotem kopernikańskim. Ilustracja 2: Wiekopomne dzieło Kopernika: Nicolai Copernici Torinensis De revolutionibus orbium coelestium, libri IV, Nuremberg, Iohannes Petreius, 1543. Źródło: Wikimedia Commons. Cel projektu Projekt „Spójrz na Kopernika”…

Zapraszamy do wzięcia udziału w Konkursie Kopernikowskim. Sprawdź swoje wiadomości o najsłynniejszym polskim naukowcu wszech czasów
Trwa Rok Mikołaja Kopernika i Redakcja Zwrotu zaprasza na wspólne świętowanie obchodów 550. rocznicy urodzin Kopernika. Oprócz lektury artykułów dotyczących tego najbardziej znanego na świecie Polaka zapraszamy do aktywnego udziału w Konkursie wiedzy o Mikołaju Koperniku i astronomii. Konkurs Kopernikowski Konkurs wiedzy o Mikołaju Koperniku i astronomii realizowany na stronach miesięcznika Zwrot i portalu informacyjnego zwrot.cz przebiega równolegle z rokiem szkolnym 2022/2023. Rozpoczął się we wrześniu 2022 i zakończy się w czerwcu 2023. Na portalu zwrot.cz publikowany będzie zawsze z kilkodniowym opóźnieniem po ukazaniu się drukowanego Zwrotu. Każdy chętny znajdzie odpowiedzi na pytania konkursowe, uważnie czytając artykuły dotyczące Mikołaja Kopernika publikowane w miesięczniku Zwrot w cyklu pt. W 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. Odpowiedzi można szukać również w bogatej biografii, której spis znajduje się niżej. Kategorie Konkurs jest otwarty dla każdego. Dzięki specjalnie dobranym wiekowym kategoriom w konkursie mogą brać udział dzieci wraz z rodzicami lub dziadkami. Konkurs podzielony został na trzy kategorie wiekowe: kategoria I – uczestnicy w wieku do…

Wielka koniunkcja Jowisza i Wenus. Dziś i jutro wieczorem warto spojrzeć nad południowo-zachodni horyzont
1 i 2 marca 2023 nastaje spektakularne zbliżenie najjaśniejszych planet – Jowisza i Wenus. By koniunkcję widzieć, wystarczy skierować wzrok po zachodzie Słońca w kierunku południowo-zachodniego horyzontu. Pogoda wprost zaprasza do obserwacji. Przez najbliższe dwa wieczory (1 i 2 marca 2023) warto patrzeć w niebo. Zobaczymy na nim bardzo jasne planetarne spotkanie – jedno z najpiękniejszych zjawisk astronomicznych ostatnich miesięcy. Nad południowo-zachodnim horyzontem bardzo blisko siebie znajdować się będą dwie najjaśniejsze planety Układu Słonecznego: Wenus i Jowisz. Zjawisko będzie doskonale widoczne nieuzbrojonym okiem niezależnie od tego, czy obserwujemy je w mieście, czy poza miastem, w górach z dala od sztucznego oświetlenia. Wielka koniunkcja Jowisza i Wenus Od 24 lutego 2023 wzajemna pozorna odległość Jowisza i Wenus na niebie spadła poniżej 6 stopni. Obie planety znalazły się w koniunkcji, która się ścieśnia. Zmniejszający się dystans planet można było zaobserwować, porównując obserwacje koniunkcji Księżyca z Jowiszem i Wenus 22 lutego 2023 i podczas wczorajszej (28.02.2023) koniunkcji Księżyca z Marsem. W najbliższe dwa wieczory…

Księżyc w pobliżu Marsa. Spróbuj odnaleźć zimowe gwiazdozbiory
Księżyc na swej wędrówce po sklepieniu niebieskim dziś 28 lutego 2023 w nocy znajdzie się w pobliżu Marsa. Nastaje wyjątkowa sytuacja łatwego odnalezienia Czerwonej Planety na niebie. Po zachodzie Słońca nad zachodnim horyzontem jasno lśni Wenus i Jowisz, których wzajemna odległość na niebie jest coraz mniejsza. Koniunkcja Księżyca z Marsem Mars nadal łatwo dostrzegalny gołym okiem znajduje się w gwiazdozbiorze Byka. Wieczorem 28 lutego 2023 w jego pobliżu będzie przebywał Księżyc. Nastaje więc okazja łatwego odnalezienia tej planety: czerwonawy Mars znajduje się nieco niżej po prawej stronie od Księżyca. Księżyc w poniedziałek 27 lutego 2023 przeszedł przez pierwszą kwadrę i dorasta do pełni, którą osiągnie 7 marca 2023. Dziś jego tarcza oświetlona z 64% przybrała wyraźny kształt litery D, czyli dorasta. Już od kilkudziesięciu minut po zachodzie Słońca można obserwować zbliżenie Księżyca z Marsem bardzo wysoko nad południowym horyzontem. Słońce tego wieczoru w Cieszynie zachodzi o godzinie 17:25 czasu środkowoeuropejskiego. Po północy zbliżenie Księżyca i Marsa będzie większe, a więc ciekawsze. Około drugiej godziny…

Gala Nauki Polskiej. W Toruniu uhonorowano wybitnych uczonych
W Toruniu 19 lutego 2023 w ramach Światowego Kongresu Kopernikańskiego zorganizowano Galę Nauki Polskiej. Minister edukacji i nauki RP Przemysław Czarnek wręczył nagrody wybitnym polskim naukowcom w pięciu kategoriach. Święto świata nauki i szkolnictwa wyższego 19 lutego, w dzień urodzin jednego z najwybitniejszych polskich naukowców – Mikołaja Kopernika, obchodzimy od 2020 roku święto państwowe Dzień Nauki Polskiej. Święto to jest poświęcone upamiętnieniu dokonań polskich naukowców i ich dążeń do poznania prawdy. Celem nie jest tylko przypominanie sobie wybitnych zasług i niezwykłych osiągnięć polskich uczonych. Dzień ten ma stanowić również inspirację do pójścia w ślady polskich badaczy i wzmocnienia zainteresowania nauką. Współcześni polscy naukowcy i ich zespoły również są zaangażowani w prowadzenie istotnych badań o doniosłym znaczeniu dla całej Ludzkości, osiągając przy tym znaczne sukcesy. Dlatego też z okazji Dnia Nauki Polskiej na uroczystej Gali ogłaszane są nazwiska laureatów nagród Ministra Edukacji i Nauki dla najwybitniejszych w swoich dziedzinach nauczycieli akademickich i naukowców. Nagrody przyznawane są w 5 kategoriach: za znaczące…

Dziś nastała jedna z najpiękniejszych koniunkcji 2023 roku. Spójrz nad południowo-zachodni horyzont
Dziś wieczorem (22 lutego 2023) na bezchmurnym niebie można obserwować spotkanie trzech najjaśniejszych obiektów nocnego nieba. Od kilku tygodni dobrze widoczne na wieczornym niebie dwie planety Jowisz i Wenus nawzajem zbliżają się do siebie. Dziś do nich dołączył cieniutki sierpik młodego Księżyca. Długość dnia Dzień już widocznie się wydłuża. Dziś, 22 lutego 2023 Słońce w Cieszynie weszło o godzinie 6:42 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego i pod horyzont zanurzyło się o godzinie 17:15. Długość dnia wynosi 10 godzin i 32 minuty. Słońce podczas dnia wznosi się coraz wyżej nad horyzont, jednak z powodu ciągle zachmurzonej pogody mało odczuwamy ciepło jego promieni. Niemniej początek astronomicznej wiosny już za trzy i pół tygodnia. Zbliżenie Jowisza, Wenus i młodego Księżyca Po zachodzie Słońca już od około godziny 17:30 u nas obowiązującego czasu nad południowo-zachodnim horyzontem możemy obserwować jedną z najpiękniejszych koniunkcji w tym roku. Stworzą ją silnie lśniąca Wenus w roli Gwiazdy Wieczornej, w lewo i wyżej położony nieco słabszy Jowisz i pomiędzy…

Inauguracja Roku Kopernika w Toruniu. Uroczyste rozpoczęcie dwóch Światowych Kongresów Kopernikańskich
A jednak „Polak potrafi”. Z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika zorganizowano dwie konferencje o takiej samej nazwie (Światowy Kongres Kopernikański) i w tym samym mieście (w Toruniu). Swój udział potwierdziło wiele wybitnych przedstawicieli środowiska naukowego z całego świata w tym pięciu laureatów Nagrody Nobla. Kongres uniwersytecki 19 lutego jest dla Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu Świętem Uczelni. Co roku w dniu urodzin swego patrona na uniwersytecie przebiegają z tym związane uroczystości. W tym roku, w związku z 550. rocznicą urodzin wielkiego polskiego astronoma, 19 lutego nastąpiło uroczyste otwarcie Światowego Kongresu Kopernikańskiego. Kongres uniwersytecki rozłożony będzie w czasie na kilka miesięcy i organizowany wspólnymi siłami przez kilka uczelni: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie oraz Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk. Inauguracja odbyła się 19 lutego 2023 w Toruniu. Następnie 24-26 maja 2023 w Krakowie zaplanowano część kongresu z udziałem ekonomistów, filozofów oraz badaczy historii tych dyscyplin. Spotkanie 21-24 czerwca 2023 w Olsztynie będzie…

550. urodziny Mikołaja Kopernika. Co powinieneś wiedzieć o jednym z największych naukowców
Dokładnie 550 lat temu – 19 lutego 1473 – urodził się Mikołaj Kopernik jeden z najbardziej znanych Polaków na świecie. W Toruniu przebiega uroczysta inauguracja Roku Kopernika. Rocznica kopernikowska stwarza okazję, by zapoznać się z życiem i dziełem jednego z największych myślicieli wszech czasów, któremu udało się zmienić wizerunek otaczającego nas świata. „Nie jest sprawą małej wagi uczynić jasnym to, co z racji swych właściwości pozostaje zasłonięte grubą mgłą niewiedzy.” Mikołaj Kopernik Życie i dzieło Mikołaja Kopernika Mikołaja Kopernika znamy jako tego, który wstrzymał Słońce i ruszył Ziemię. Jednak Kopernik był odzwierciedleniem swojej epoki – był człowiekiem renesansu w całym znaczeniu tego słowa. Był prawnikiem, urzędnikiem, dyplomatą, lekarzem, zajmował się astronomią, matematyką, ekonomią i kartografią. Tłumaczył z greki na łacinę. Dzieciństwo Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 w Toruniu, przy ul. Św. Anny (obecnie ul. Kopernika), w rodzinie kupca Mikołaja i Barbary, córki Łukasza Watzenrodego, który należał do grona najbardziej zamożnych kupców toruńskich. Mikołaj, najmłodszy z dzieci kupca Kopernika,…

Jutro święto polskiej nauki. Zobacz co przygotowała TVP Nauka
19 lutego, w dzień urodzin Mikołaja Kopernika, od 2020 roku obchodzimy święto państwowe Dzień Nauki Polskiej. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił go w celu uznania dokonań polskich naukowców w ponad 1000-letniej historii naszego narodu i państwa, ich dążenia do poznania prawdy i przekazywania wiedzy kolejnym pokoleniom. Święto ma stanowić inspirację do pójścia w ślady wybitnych polskich badaczek i badaczy i wzmocnić zainteresowanie nauką. W Roku Kopernika to wyjątkowe święto przybiera donioślejszy rozmiar. ☼ ☼ ☼ Portal zwrot.cz życzy wszystkim naukowcom w dniu ich święta wielu satysfakcji z pracy zawodowej oraz wielu przełomowych odkryć i wynalazków! Ustawę o ustanowieniu Dnia Nauki Polskiej z 9 stycznia 2020 prezydent Andrzej Duda podpisał 3 lutego 2020. Projektodawcy w uzasadnieniu ustawy zaznaczyli, że przez stulecia nauka stanowiła kluczowy impuls do rozwoju intelektualnego, społecznego i gospodarczego Polski. Podkreślili również, że odkrycia polskich badaczek i badaczy nieraz wywierały duży wpływ na bieg dziejów całej ludzkości. „Teoria heliocentryczna, lampa naftowa czy odkrycie radu i polonu to tylko kilka przykładów licznych…

Zapraszamy do udziału w Konkursie Kopernikowskim. Sprawdź swoją wiedzę o najsłynniejszym polskim naukowcu wszech czasów
19 lutego 2023 przypada 550. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika – najsłynniejszego polskiego astronoma i jednego z największych naukowców w historii świata. W Polsce i na całym świecie trwają przygotowania do obchodów tej rocznicy. Senat Rzeczypospolitej Polskiej 29 listopada 2022 podjął uchwałę o ustanowieniu roku 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika. Redakcja Zwrotu włącza się do obchodów Roku Kopernika, realizując między innymi Konkurs wiedzy o Mikołaju Koperniku i astronomii. Pytania konkursowe są publikowane również na portalu zwrot.cz. Konkurs Kopernikowski Konkurs wiedzy o Mikołaju Koperniku i astronomii realizowany na stronach miesięcznika "Zwrot" i portalu informacyjnego zwrot.cz przebiega równolegle z rokiem szkolnym 2022/2023. Rozpoczął się we wrześniu 2022 i zakończy się w czerwcu 2023. Na portalu zwrot.cz publikowany będzie zawsze z kilkodniowym opóźnieniem po ukazaniu się w miesięczniku "Zwrot". Każdy chętny znajdzie odpowiedzi na pytania konkursowe, uważnie czytając artykuły dotyczące Mikołaja Kopernika publikowane w miesięczniku "Zwrot" w cyklu pt. "U progu rocznicy kopernikowskiej". Odpowiedzi można szukać również w bogatej biografii, której spis znajduje się niżej. Kategorie…

Młody Księżyc w złączeniu z Wenus i Saturnem
Jeżeli tylko pogoda pozwoli, to warto dziś w przedwieczór spojrzeć na niebo nad południowo-zachodnim horyzontem krótko po zachodzie Słońca. W niedzielę 22 stycznia 2023 doszło do bliskiej koniunkcji bardzo jasnej Wenus i słabszego Saturna. Do tej pary planet dzisiaj dołączy jeszcze cieniutki sierp Księżyca tuż po nowiu. Koniunkcja Wenus i Saturna W tych dniach na wieczornym niebie można widzieć bardzo blisko siebie dwie planety. Do bliskiej koniunkcji jasnej Wenus i słabszego Saturna doszło już w niedzielę 22 stycznia 2023 i było to najciaśniejsze złączenie tych planet w 2023 roku. Zbliżenie się do siebie obiektów na niebie nazywamy koniunkcją i choć w rzeczywistości te obiekty dzieli ogromny dystans, z naszego punktu widzenia wydają się blisko siebie na niebie. Dziś 23 stycznia 2023 do pary planet ciągle jeszcze wizualnie bardzo blisko siebie dołączy młody Księżyc tuż po nowiu. Około 5% jego tarczy będzie oświetlone przez Słońce. Pozostała jego powierzchnia będzie oświetlona światłem odbitym od Ziemi – tak zwanym światłem popielatym. Jutro Księżyc…

Zapraszamy do wzięcia udziału w Konkursie Kopernikowskim. Sprawdź swoje wiadomości o najsłynniejszym polskim naukowcu wszech czasów
19 lutego 2023 przypada 550. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika – najsłynniejszego polskiego astronoma i jednego z największych naukowców w historii świata. W Polsce i na całym świecie trwają przygotowania do obchodów tej rocznicy. Senat Rzeczypospolitej Polskiej 29 listopada 2022 podjął uchwałę o ustanowieniu roku 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika. Redakcja Zwrotu włącza się do obchodów Roku Kopernika, realizując między innymi Konkurs wiedzy o Mikołaju Koperniku i astronomii. Pytania konkursowe będą publikowane również na portalu zwrot.cz. Konkurs Kopernikowski Konkurs wiedzy o Mikołaju Koperniku i astronomii realizowany na stronach miesięcznika Zwrot i serwisu internetowego zwrot.cz przebiega równolegle z rokiem szkolnym 2022/2023. Rozpoczął się w wrześniu 2022 i zakończy się w czerwcu 2023. Na portalu zwrot.cz publikowany będzie zawsze z kilkodniowym opóźnieniem po drukowanym Zwrocie. Każdy chętny znajdzie odpowiedzi na pytania konkursowe, uważnie czytając artykuły dotyczące Mikołaja Kopernika publikowane w miesięczniku "Zwrot" w cyklu pt. U progu rocznicy kopernikowskiej. Odpowiedzi można szukać również w bogatej biografii, której spis znajduje się niżej. Kategorie Konkurs jest otwarty…

W nocy koniunkcja Księżyca z Marsem. Mars widoczny będzie nad Księżycem
Przy bezchmurnym niebie 3 stycznia 2023 będziemy świadkami bliskiego złączenia Srebrnego Globu z Czerwoną Planetą. Około godziny 21:00 oba obiekty mijają się w odległości niewiele ponad 0.5 stopnia kątowego. Prognoza pogody zapowiada lokalne rozpogodzenia. 29 grudnia 2022 mogliśmy obserwować zbliżenie Księżyca z Jowiszem. W tedy nasz naturalny satelita znalazł się pod gazowym olbrzymem – Jowiszem. Dziś Księżyc będzie znajdować w pobliżu czerwonawego Marsa. Dla tych, którym jeszcze nie udało się identyfikować planety Mars na niebie, pojawia się wyjątkowa okazja. Przy bezchmurnym niebie Mars będzie znajdować się nad Księżycem. Rozpoznamy go z łatwością po specyficznym czerwonawym kolorze, będzie jaśniejszy od wszystkich gwiazd w tej części nieba i w przeciwieństwie do gwiazd, planety nie migocą. Przebieg zbliżenia Księżyca z Marsem Dziś 3 stycznia 2023 Słońce w Cieszynie zaszło o godzinie 15:57 u nas obowiązującego czasu środkowo europejskiego. Księżyc podąża do pełni, którą osiągnie 7 stycznia 2023. Oświetlony z 86 procent wyszedł spod horyzontu już o godzinie 13:04. Mars można wypatrzeć nad południowo-wschodnim…

Start rakiety Falcon 9 z polskim satelitą STAR VIBE na pokładzie. Zobacz transmisję na żywo
Nowy rok w polskim sektorze kosmicznym rozpoczyna się od mocnego akcentu. Dziś (3 stycznia 2023) z Kalifornii wystartuje rakieta Falcon 9 firmy SpaceX z polskim satelitą na pokładzie. Satelita STAR VIBE został zaprojektowany i skonstruowany przez wrocławską firmę Scanway we współpracy z niemiecką firmą German Orbital Systems. Start rakiety Falcon 9 firmy SpaceX w ramach misji Transporter-6 z Przylądka Canaveral na Florydzie planowany jest na godzinę 15:56 czasu środkowoeuropejskiego, uwolnienie polskiego satelity STAR VIBE niecałą godzinę później. Transporter-6 jest szóstą dedykowaną misją SpaceX w zakresie wyniesienia małych satelitów na orbitę. W tym locie znajdzie się 114 ładunków, w tym CubeSaty (wśród nich STAR VIBE), mikrosaty i pikosaty. https://www.youtube.com/watch?v=lSRXacd8wU8 Misja STAR VIBE Przygotowania do misji STAR VIBE rozpoczęły się w czerwcu 2021. Ładunek optyczny Scanway zawierający wysokorozdzielczy teleskop optyczny o nazwie STAR (Small Telescope for Advanced Reconnaissance) oraz system do autodiagnostyki satelitów w czasie lotu o nazwie VIBE (Vision Inspection Boom Experiment), został umieszczony na satelicie typu Cubesat 6U, przygotowanym przez…

Pierwsza wigilijna gwiazdka. Gdzie jej szukać
Wypatrywanie pierwszej gwiazdki na niebie w wigilię Bożego Narodzenia to czynność, która nie tylko ma zająć dzieci. Według tradycji do wigilijnej wieczerzy zasiadamy właśnie wtedy, gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazda. Symbolizuje ona Gwiazdę Betlejemską z Ewangelii Mateusza zwiastującą narodziny Jezusa. Jeżeli popatrzymy z okna, to wydaje się, że w tym roku będzie bardzo trudno zobaczyć nawet naszą Dzienną Gwiazdę, a więc Słońce. Prognoza pogody nie zapowiada się optymistycznie, możemy liczyć tylko na lokalne rozpogodzenia. Dziś, 24 grudnia 2022. Słońce w Cieszynie weszło o godzinie 7:41 i pod horyzont zanurzy się o godzinie 15:48 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego. Kwadrans później możemy wypatrywać na niebie już pierwsze obiekty astronomiczne. Oczywiście, jeśli jakimś cudem znajdziemy kawałek czystego, bezchmurnego nieba. Pierwszym jasnym obiekt na niebie będzie planeta Tradycyjnie pierwszym jasnym obiektem, jaki zobaczymy w Wigilię na niebie, nie będzie gwiazda, ale planeta. Wypatrując pierwszej gwiazdki około godziny 16:00 to nisko nad południowo-zachodnim horyzontem odnajdziemy Wenus, która w roli Gwiazdy Wieczorowej jest bardzo…

Dziś nastanie przesilenie zimowe. Mamy pierwszy dzień astronomicznej zimy
Dzisiaj, czyli 21 grudnia 2022 Słońce przejdzie ze znaku Strzelca w znak Koziorożca i dojdzie do przesilenia zimowego, rozpocznie się astronomiczna zima. Mamy najkrótszy dzień w roku, a to oznacza, że każdy kolejny będzie nieco dłuższy – możemy świętować odradzanie się Słońca. W środę 21 grudnia 2022 o godzinie 22:48 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego nastąpi przesilenie zimowe. W momencie przesilenia zimowego Słońca góruje w zenicie nad zwrotnikiem Koziorożca. Przechodzi ze znaku Strzelca w znak Koziorożca i na półkuli północnej naszego globu rozpoczyna się astronomiczna zima a na półkuli południowej rozpoczyna się lato. Astronomiczna zima u nas potrwa do momentu przejścia Słońca przez punkt Barana 20 marca 2023, kiedy to nastąpi początek astronomicznej wiosny. Na północnej półkuli zima jest najkrótszą porą roku – trwa „tylko” 89 dni i jest od lata nieomal o 5 dni krótsza. Długość dnia i nocy W dzień przesilenia zimowego mamy najkrótszy dzień a zatem i najdłuższą noc w roku. Słońce w Cieszynie wschodzi o godzinie 7:40…

Kulminacja obchodów Roku Łukasiewicza. Uroczyste rozpoczęcie działalności Podkarpackiego Centrum Nauki „Łukasiewicz”
Jednym z patronów roku 2022 jest Ignacy Łukasiewicz – polski farmaceuta i przedsiębiorca, założyciel pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej, wynalazca lampy naftowej, pionier przemysłu naftowego w Europie, filantrop i działacz niepodległościowy. Ignacy Łukasiewicz to człowiek wielkiego formatu, który swoim talentem i osiągnięciami przekroczył granice Polski. W styczniu 2022 przypadła 140. rocznica śmierci, a w marcu 200. rocznica urodzin tego wybitnego Polaka. Sejm Rzeczpospolitej Polskiej podjął uchwałę ustanawiającą z jednego patronów roku 2022 właśnie Ignacego Łukasiewicza. Portal zwrot.cz już pisał o tym wielkim Polaku na początku marca 2022 tutaj. Pod koniec kwietnia informował o przebiegających obchodach Roku Łukasiewicza: https://zwrot.cz/2022/04/rok-2022-rokiem-ignacego-lukasiewicza-zobacz-jak-przebiegaja-obchody/ Obchody Roku Łukasiewicza Ignacy Łukasiewicz (8. 3. 1822 – 7. 1. 1882) przez całe swe życie związany był z Podkarpaciem i pracował na rzecz jego rozwoju. Oficjalne wojewódzkie obchody Roku Łukasiewicza rozpoczęły się od złożenia kwiatów przed tablicą w Zadusznikach, w miejscowości gdzie w dniu 8 marca 1822 roku Łukasiewicz przyszedł na świat. Z okazji Roku Łukasiewicza w ciągu całego roku 2022…

Już dziś finał Eurowizji Junior. Polskę reprezentuje Laura Bączkiewicz z piosenką „To The Moon”
Już dziś w niedzielę 11 grudnia 2022 w Erywaniu w Armenii odbędzie się finał 20. Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci. Polskę reprezentuje 11-letnia Laura Bączkiewicz z piosenką „To The Moon” („Lot na Księżyc”). Eurowizja Junior 2022 odbywa się w tym roku w Armenii, ponieważ poprzednią edycję wygrała reprezentantka tego kraju. W dwudziestej edycji Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci wystąpią reprezentanci 16 krajów. Obok Polski to: Armenia, Albania, Francja, Gruzja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Kazachstan, Macedonia Północna, Malta, Portugalia, Serbia, Ukraina, Wielka Brytania i Włochy. Kim jest Laura Bączkiewicz? Laura Bączkiewicz ma 11 lat, pochodzi z Konina (niespełna 100 kilometrów od Poznania) i jest uczennicą szkoły podstawowej. Mieszka z mamą, tatą oraz starszą siostrą Dominiką. Jak sama mówi, od najmłodszych lat uwielbia śpiewać i występować na dużych scenach. Czas wolny spędza ze swoimi zwierzętami, jeździ na rowerze, rolkach albo spotyka się z przyjaciółmi. Oprócz muzyki zajmuje się także dubbingiem. Jej głos możemy usłyszeć w takich produkcjach jak: „Barbie: Przygody księżniczek”, „Najlepsze urodziny…

Zapraszamy do wzięcia udziału w Konkursie Kopernikowskim. Sprawdź swoją wiedzę
W Polsce i na całym świecie trwają przygotowania do przyszłorocznych obchodów 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika – najsłynniejszego polskiego astronoma i jednego z największych naukowców w historii świata. Redakcja Zwrotu mając na celu należyte uczczenie tej rocznicy, realizuje Konkurs wiedzy o Mikołaju Koperniku i astronomii. Pytania konkursowe będą publikowane również na portalu zwrot.cz. Pytania Konkursu wiedzy o Mikołaju Koperniku i astronomii Dla kategorii I (uczestnicy w wieku do 10): Podaj nazwę i siedzibę najstarszego polskiego uniwersytetu. Dla kategorii II (uczestnicy w wieku od 11 do 15 lat): W którym roku i za panowania, którego polskiego króla powstał pierwszy uniwersytet na terytorium Polski? Dla kategorii III (uczestniczy w wieku od 16 lat): Który z astronomów miał największy wpływ na Mikołaja Kopernika podczas jego pobytu w Krakowie? Odpowiedzi należy przesyłać wyłącznie drogą mailową na adres info@zwrot.cz do 11 grudnia 2022. Uczestnicy kategorii I i II oprócz odpowiedzi na pytanie podają imię i nazwisko, klasę i adres szkoły, do której uczęszczają. Uczestnicy kategorii III oprócz…

Jutro rano Mars zostanie zakryty przez Księżyc. Warto wstać wcześniej
W czwartek 8 grudnia 2022 nad ranem przy bezchmurnym niebie będzie można zaobserwować bardzo rzadkie zjawisko astronomiczne. Około godziny szóstej rano Mars zostanie zakryty przez tarczę Księżyca w pełni. Po niecałej godzinie Czerwona Planeta pojawi się po przeciwnej stronie tarczy Księżyca. To jedno z najbardziej spektakularnych zjawisk na niebie w 2022 roku. Opozycja Marsa W tym roku Mars znalazł się najbliżej Ziemi 1 grudnia 2022 – wzajemna odległość obu planet wtedy wynosiła 81,5 milionów kilometrów. Jutro (8 grudnia 2022) dokładnie o godzinie 6:36 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego Mars znajdzie się w opozycji. Oznacza to, że Ziemia przez moment znajdzie się pomiędzy Czerwoną Planetą a naszą dzienną gwiazdą – Ziemia i Mars układają się w linii ze Słońcem. Dzięki temu Czerwona Planeta jest najjaśniejszym punktem nocnego nieba (po Jowiszu) i wznosi się wysoko nad horyzont. Opozycja planety oznacza najlepsze warunki do jej obserwacji (najlepszą widoczność na niebie). Planety w opozycji znajdują się po odsłonecznej stronie Ziemi, czyli zbliżają się do…

Trwa 6. Śląski Festiwal Nauki Katowice. Sprawdź, co można oglądać zdalnie
Szósta edycja Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE oficjalnie została zainaugurowana w sobotę 3 grudnia 2022 w chorzowskim Planetarium – Śląskim Parku Nauki. Jest to jedno z największych i najważniejszych wydarzeń popularyzujących naukę w Polsce. Trwać będzie do poniedziałku 5 grudnia 2022. Gospodarzem wydarzenia jest miasto Katowice. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE to obecnie jedno z największych wydarzeń popularnonaukowych w Polsce i w Europie. Ma międzynarodowy charakter – jest częścią European Science Engagement Association. Szczegółowe informacje są dostępne na stronie Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE oraz na Facebooku. O ubiegłorocznej edycji Festiwalu pisaliśmy tutaj. Nauka czyni życie lepszym – oficjalny spot 6. Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE https://www.youtube.com/watch?v=G0_2lEH2zyw Program 6. Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE W programie Festiwalu znajduje się kilkaset wydarzeń popularyzujących naukę i sztukę – wykłady, warsztaty, pokazy naukowe, wystawy, koncerty, rozmowy, debaty i spotkania z gośćmi specjalnymi, które przygotowało i poprowadzi blisko 2 tysięcy naukowców i popularyzatorów nauki. To wszystko przebiega na 17 scenach, które znajdą się w przestrzeni szóstej edycji Śląskiego Festiwalu Nauki…

Koncert pod gwiazdami. Planetarium Centrum Nauki Kopernik zaprasza na koncert na żywo Janka Traczyka
W warszawskim Planetarium Centrum Nauki Kopernik można oglądać wizualizacje kosmosu oraz efekty laserowe przy dźwiękach muzyki klasycznej i współczesnej w wykonaniu najlepszych polskich muzyków. Co pewien czas można koncerty te oglądać zdalnie na YouTubie. Dziś wieczorem koncert Janka Traczyka. Muzyka i kosmos Muzyka i gwiazdy są sobie bliskie. Dla starożytnych Greków Wszechświat był synonimem ładu i harmonii. Pitagoras szukał w kosmosie muzyki sfer. „Ruchy ciał niebieskich są niczym innym jak pewną wieczystą polifonią, która dociera do nas nie przez słuch, lecz przez rozum” – napisał Johannes Kepler, odnajdując w ruchach planet rzeczywistą harmonię Wszechświata. Podtrzymując świadomość „muzyczności“ nieba i „niebiańskiego“ pochodzenia muzyki Planetarium Centrum Nauki Kopernik w Warszawie organizuje koncerty pod sztucznym niebem. Patrzenie w bezkresne niebo wzbudza emocje i skłania do refleksji, poszukiwania odpowiedzi na pytania o nasze miejsce i rolę we Wszechświecie. Tym niezwykłym, pobudzającym wyobraźnię widokom towarzyszy nam muzyka wykonywana na żywo przez świetnych artystów. Najpierw w Planetarium gościła wyłącznie muzyka klasyczna. Z czasem dołączył do niej jazz, nieśmiało…

Znamy wyniki europejskiej rekrutacji na astronautów. Polak wśród astronautów Europejskiej Agencji Kosmicznej!
23 listopada 2022 w Paryżu podczas uroczystego zakończenia posiedzenia Rady Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA na szczeblu ministerialnym zostały ogłoszone wyniki naboru na astronautki i astronautów ESA. Wśród osób, które zasilą korpus rezerwowych astronautów Agencji jest Sławosz Uznański. Inżynier z Polski został wybrany spośród 22,5 tysięcy kandydatów. W 2021 roku Europejska Agencja Kosmiczna ogłosiła rekrutację na przyszłe astronautki i astronautów, w tym z niepełnosprawnością fizyczną. Było to pierwsze takie wydarzenie od 2008 roku. O przebiegającej rekrutacji portal zwrot.cz informował już w ubiegłym roku tutaj i w lutym 2022 https://zwrot.cz/2022/02/22-polakow-w-kolejnym-etapie-rekrutacji-na-astronaute-esa/ Uroczyste ogłoszenie wyników naboru 23 listopada 2022 podczas uroczystego zakończenia posiedzenia Rady Ministerialnej ESA, Josef Aschbacher, dyrektor Generalny Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA ogłosił wyniki rekrutacji na nowych astronautów i astronautki ESA. Kontrakty ESA otrzyma 6 astronautów korpusu podstawowego w tym jeden z niepełnosprawnością i 11 rezerwowych. Ci pierwsi mają praktycznie zagwarantowane loty na Międzynarodową Stację Kosmiczną ISS, a może nawet na którąś z misji księżycowych NASA realizowanych z udziałem ESA. Rezerwowi w każdej…

Statek kosmiczny Orion już na orbicie okołoksiężycowej. Polski wkład w misję Artemis I
16 listopada 2022 nowa rakieta Amerykańskiej Agencji Kosmicznej NASA wyniosła statek kosmiczny Orion w kierunku Księżyca. Systemy Oriona cały czas działają sprawnie i po kilkudniowym locie wczoraj 21 listopada 2022 statek osiągnął wstępną orbitę wokółksiężycową. Program Artemis to międzynarodowy projekt, w którym swój udział ma Europejska Agencja Kosmiczna ESA i również polskie podmioty. O starcie nowej superciężkiej rakiecie Space Launch System (SLS) z kosmodromu w Cape Canaveral na Florydzie, która wyniosła do trajektorii księżycowej statek kosmiczny Orion, pisaliśmy tutaj. Szerzej o Programie Artemis i przygotowaniach do startu w ramach misji Artemis I pisaliśmy tutaj. Pierwsze selfie Oriona za pomocą kamery na skrzydle panelu słonecznego. Źródło: NASA. Statek kosmiczny Orion Statek Orion to załogowy statek kosmiczny przeznaczony do misji poza bliskie otoczenie Ziemi. Jest to pierwszy taki statek zbudowany od czasów programu Apollo. Składa się z dwóch części: modułu załogowego i modułu serwisowego. Za napędzanie statku Orion, dostarczenie zasilania, zasobów (wody i powietrza), komunikację i inne zadania lotu kosmicznego odpowiedzialny jest Europejski Moduł…

Udany start misji Artemis I! Człowiek wraca na Księżyc
Dziś 16 listopada 2022 z kosmodromu w Cape Canaveral na Florydzie przeprowadzono pierwszy start rakiety Space Launch System (SLS), która wyniosła do trajektorii księżycowej statek kosmiczny Orion. Po raz pierwszy od ponad 50 lat, tym razem jeszcze bez załogi, w kierunku Księżyca leci statek kosmiczny! To symboliczny początek programu Artemis, którego celem jest powrót ludzi na Księżyc. Program Artemis ma znaczne opóźnienie, jednak w amerykańskiej agencji kosmicznej NASA obowiązują ścisłe zasady bezpieczeństwa. Dlatego tylko w 2022 roku słyszeliśmy już o kilkunastu datach startu Misji Artemis 1, które przekładano lub odwoływano – między innymi przez powtarzające się wycieki wodoru (w sierpniu i wrześniu), ale też złą pogodę (szczególnie huragan Ian w październiku). Portal zwrot.cz szczegółowo informował o przygotowaniach do startu i całym programie Artemis w sierpniu 2022: https://zwrot.cz/2022/08/powrot-czlowieka-na-ksiezyc-coraz-blizej-dzis-startuje-misja-artemis-1/ Udany debiut w ramach programu Artemis Pierwsze etapy odliczania do startu Misji Artemis 1 przebiegały pomyślnie. Jednak podczas niniejszego odliczania NASA również dwa razy wstrzymała odliczanie, co było spowodowane wyciekiem paliwa oraz problemami z łącznością.…

Konkurs Kopernikowski. Sprawdź swoje wiadomości o najsłynniejszym polskim naukowcu
W Polsce i na całym świecie trwają przygotowania do przyszłorocznych obchodów 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika – najsłynniejszego polskiego astronoma i jednego z największych naukowców w historii świata. Redakcja Zwrotu realizuje z tej okazji Konkurs Wiedzy o Mikołaju Koperniku i Astronomii. Pytania konkursowe będą publikowane w miesięczniku "Zwrot" oraz na portalu zwrot.cz. Konkurs Kopernikowski Konkurs wiedzy o Mikołaju Koperniku i astronomii realizowany na stronach miesięcznika Zwrot i serwisu internetowego zwrot.cz przebiega równolegle z rokiem szkolnym 2022/2023. Konkurs rozpoczął się we wrześniu 2022 i zakończy się w czerwcu 2023. Pytania konkursowe będą publikowane najpierw w drukowanym "Zwrocie", następnie kilka dni później na portalu zwrot.cz. Odpowiedzi na pytania konkursowe będzie można znaleźć w artykułach dotyczących Mikołaja Kopernika publikowanych w miesięczniku "Zwrot" w cyklu pt. U progu rocznicy kopernikowskiej. Odpowiedzi można szukać również w bogatej biografii, której spis znajduje się niżej. Kategorie Konkurs jest otwarty dla każdego. W konkursie mogą brać udział dzieci wraz z rodzicami lub dziadkami. Konkurs podzielony został na trzy kategorie wiekowe:…

155. rocznica urodzin Marii Skłodowskiej-Curie. Uczona, która ciągle może nas inspirować
Dziś 7 listopada 2022 obchodzimy 155. rocznicę urodzin Marii Skłodowskiej-Curie – wielkiej polskiej uczonej zajmującej się fizyką doświadczalną i chemią fizyczną. Za swe odkrycia została dwukrotnie laureatką Nagrody Nobla. Maria Skłodowska-Curie należała do najwybitniejszych i najbardziej szanowanych uczonych swej epoki. Żadna kobieta nie dostarczyła Polakom tylu powodów do dumy, co ona. Żadna Polka nie jest tak znana na świecie. Na portalu Zwrot.cz można o niej przeczytać tutaj albo tutaj. Przed dwoma laty Zwrot.cz opublikował jej szczegółowy życiorys: https://zwrot.cz/2020/11/maria-kobieta-niezwykla/ Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie znajduje się w Warszawie pod adresem ul. Freta 16. Mieści się w zrekonstruowanej XVIII-wiecznej kamienicy, w której w 1867 roku urodziła się polska podwójna noblistka – laureatka Nagrody Nobla z fizyki w 1903 roku (za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości) i chemii w 1911 roku (za odkrycie dwóch pierwiastków: polonu i radu). Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie jest jedynym na świecie biograficznym muzeum noblistki. Jego misją jest popularyzacja biografii i dorobku patronki oraz jej rodziny. Animowany życiorys…

Ze Śląska w stronę Księżyca. W Czechowicach-Dziedzicach będą produkowane elementy stacji księżycowej
Śląskie Centrum Naukowo-Technologiczne Przemysłu Lotniczego z siedzibą w Czechowicach-Dziedzicach w wrześniu 2022 podpisało kontrakt na wytwarzanie paneli strukturalnych służących do budowy jednego z modułów międzynarodowej załogowej stacji kosmicznej Gateway, która zostanie umieszczona na orbicie okołoksiężycowej. Przedsięwzięcie finansuje Europejska Agencja Kosmiczna ESA. Przystąpienie Polski w 2012 roku do Europejskiej Agencji Kosmicznej zaowocowało dynamicznym rozwojem polskiego sektora kosmicznego, w którym działa już ponad 350 polskich przedsiębiorstw. Polskie firmy i instytucje z sukcesami od lat współpracują m.in. z amerykańską agencją kosmiczną NASA, Europejską Agencją Kosmiczną ESA, japońską agencją kosmiczną JAXA czy też z Niemiecką Agencją Kosmiczną DLR. Zaś przystąpienie Polski w ubiegłym roku do porozumienia Artemis Accords daje polskim podmiotom możliwość udziału w wielostronnych programach NASA, dotyczących eksploracji Księżyca, Marsa i innych ciał niebieskich. Zwrot pisał o tym tutaj. Śląskie Centrum Naukowo-Technologiczne Przemysłu Lotniczego Uruchomione w 2012 roku ŚCNTPL (Śląskie Centrum Naukowo-Technologiczne Przemysłu Lotniczego) sp. z o.o. jest jednym z najnowocześniejszych w Europie ośrodków wytwarzania struktur kompozytowych w technologii autoklawowej wraz z laboratorium badawczym.…