![Po czterech latach do Rzeszowa wrócił folklor. Na XIX Światowym Festiwalu Polonijnych Zespołów Folklorystycznych wystąpili „Suszanie” i „Olza” [zdjęcia]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2023/07/rzeszow-koncert-galowy-2023-35-600x400.jpg)
Po czterech latach do Rzeszowa wrócił folklor. Na XIX Światowym Festiwalu Polonijnych Zespołów Folklorystycznych wystąpili „Suszanie” i „Olza” [zdjęcia]
RZESZÓW / Dwadzieścia zespołów z Ukrainy, Mołdawii, Brazylii, Litwy, Kanady, Australii, USA, Czech, Litwy i Niemiec wzięło udział w XIX Światowym Festiwalu Polonijnych Zespołów Folklorystycznych organizowanym przez Rzeszowski Oddział Stowarzyszenia "Wspólnota Polska". Podczas festiwalu trwającego od 12 do 18 lipca 2023 roku wystąpiły również zespoły z Zaolzia - Zespół Pieśni i Tańca "Olza" z Czeskiego Cieszyna i Zespół Pieśni i Tańca "Suszanie" z Suchej Górnej. Czas na podsumowanie wielkiego święta folkloru, które po czterech latach przerwy wróciło na Podkarpacie. Pierwsze dni Festiwalu Pierwszego dnia festiwalu goście z różnych stron świata zjeżdżali do Rzeszowa. Stowarzyszenie Przyjaciół i Wychowanków Studenckiego Zespołu Pieśni i Tańca "Połoniny" Politechniki Rzeszowskiej przygotowało powitalny koncert. Drugiego dnia miało miejsce spotkanie delegacji zespołów i organizatorów z prezydentem miasta Rzeszowa. Rzeszów od lat jest gospodarzem Festiwalu, nic więc dziwnego, że przybyłych do Polski artystów witał prezydent miasta Rzeszowa Konrad Fijołek. - Jako mały chłopak hymnu festiwalu słuchałem z wypiekami na twarzy, oglądałem te piękne zespoły na ulicach miasta. Teraz…

Izby regionalne i ekspozycje na Zaolziu. Izba Regionalna im. Adama Sikory w Jabłonkowie
Nazwa: Izba Regionalna im. Adama Sikory Miejscowego Koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w JabłonkowieOrganizator: Miejscowe Koło PZKO w JabłonkowieCharakter zbiorów: etnograficzneAdres: Dom PZKO w Jabłonkowie, Mariánské nám., 739 91 Jablunkov, CzechyKontakt: Leszek Richter, tel. +420 608 942 387, e-mail: leszek.richter@gmail.com Historia Izba Regionalna im. Adama Sikory została założona w 1997 roku przez Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Jabłonkowie. Od tamtego czasu Izba zorganizowała sześć wystaw towarzyszących Międzynarodowym Spotkaniom Folklorystycznym „Gorolski Święto”. Tematy wystaw w dużej mierze dyktowały eksponaty nabyte w ciągu roku od poprzedniej edycji „Gorolskigo Święta”. Na pierwszej wystawie „Warsztat rękodzielniczy rodziny Lisztwanów z Kamiynitego”, która odbyła się w 1998 roku, można było obejrzeć różnego rodzaju narzędzia (ciesielskie, stolarskie, bednarskie, rolnicze, do obróbki lnu i wełny, wyrobu odzieży), sprzęty z izby góralskiej, wyposażenie domu mieszkalnego, środki transportu i komunikacji oraz oryginalny odświętny kobiecy strój góralski i elementy stroju męskiego. Eksponaty zaaranżowano tak, aby przemawiały do wyobraźni zwiedzających - jak gdyby góral przed chwilą przerwał wykonywaną pracę. W następnych latach zorganizowano kolejne ekspozycje…

Izby regionalne i ekspozycje na Zaolziu. Muzeum Regionalne im. Karola Piegzy w Bukowcu
Nazwa: Małe Muzeum Regionalne im. Karola PiegzyOrganizator: Miejscowe Koło PZKO BukowiecCharakter zbiorów: etnograficzneAdres: Dom PZKO w Bukowcu, Bukovec 131, 739 85 Bukovec, CzechyKontakt: Anna Byrtus, tel: +420 604 865 798, e-mail: pzkob@seznam.cz Historia Małe Muzeum Regionalne im. Karola Piegzy pierwotnie zlokalizowane było w Szkole Podstawowej z Polskim Językiem Nauczania w Bukowcu. Muzeum powstało w roku 1995 z inicjatywy dwóch osób: Wandy Walek, ówczesnej dyrektor szkoły i wieloletniej sekretarz miejscowego koła PZKO oraz Ireny Szymanik, nauczycielki z tej samej szkoły. Pomysł utworzenia muzeum zrodził się z zachwytu nad pięknem górskiej miejscowości, tak bardzo różniącej się od przemysłowego Trzyńca, z którego pochodziły obie nauczycielki oraz chęci spełnienia ostatniego życzenia Karola Piegzy. Wystawę przygotowywano przy współpracy z Muzeum Beskidów we Frydku-Mistku, które przekazało w depozycie na dziesięć lat kilkanaście eksponatów pochodzących z okolicznych miejscowości. Przy okazji tworzenia izby rozpoczęto również akcję zbieracką wśród mieszkańców Bukowca, którzy przez kilka lat przynosili ze swoich domów i stodół niepotrzebne, ale wartościowe pod względem historycznym przedmioty. Niektórzy spośród nich zostawiali…

Pogotowie językowe. Hokej hokejowi nierówny
Dziś w "Pogotowiu językowym" będzie krótko. Chodzi o dość powszechnie pojawiający się błąd wśród rodzimych mieszkańców Zaolzia, a mianowicie wyrażenia "grać hokej" lub "grać piłkę nożną" w sensie uprawiania tych dyscyplin sportowych. 'Grać hokej' jest kalką z języka czeskiego - dosłownym tłumaczeniem wyrażenia 'hrát hokej'. W języku polskim, gdy chcemy powiedzieć, że trenujemy jakąś dyscyplinę sportu drużynowego, mówimy, że 'gramy w hokeja', 'gramy w piłkę nożną', 'gramy w tenisa' czy 'gramy w koszykówkę'. Po czasowniku 'grać' musimy użyć przyimka 'w', a następnie rzeczownika oznaczającego grę odmienionego w bierniku. W języku czeskim w wyrażeniu 'hrát hokej' nie używamy przyimka 'w' , rzeczownik jest również w bierniku, ale proszę zwrócić uwagę, że biernik biernikowi nierówny. W języku polskim 'hokej' w bierniku ma dwojaką postać: 'hokej' i hokeja'. Jednak w przypadku tego wyrażenia mamy do dyspozycji tylko ten drugi wariant, czyli 'grać w hokeja'. W języku czeskim mamy tylko jedną możliwość: 'hokej'. Choć z pozoru różnica wydaje się niewielka, zdanie 'Co piątek gram…

W czerwcu ruszyły zabytkowe pociągi. Znowu można się przejechać nie tylko do ostrawskiego zoo
CZESKI CIESZYN, OSTRAWA / Od połowy czerwca znowu można przejechać się pociągiem turystycznym z Cieszyna do ostrawskiego zoo. Śląskie Stowarzyszenie Kolejowe (Slezský železniční spolek) mimo wzrostu cen energii i pędzącej inflacji nie rezygnuje w tym roku z prowadzenia wycieczek po regionie. Pociągi będą kursować w weekendy aż do 17 września. W tym roku pociąg turystyczny z Cieszyna do Ogrodu Zoologicznego w Ostrawie będzie jeździł aż do 17 września. Oprócz tego, tak jak w zeszłym roku, będą organizowane przejażdżki po bocznicach Ostrawsko-Karwińskiego Zagłębia Węglowego. Planowane są również jednorazowe przejazdy "Borówkowym ekspresem" z Ostrawy do Małej Morawki czy "Winiarski ekspres" z Czeskiego Cieszyna do Valtic. Zapraszamy do przeczytania naszej relacji podróży "Winiarskim ekspresem": https://zwrot.cz/2022/10/pociag-do-wina-cieszyl-sie-duzym-zainteresowaniem-organizatorzy-zapowiadaja-kolejne-edycje/ Kalendarz zaplanowanych tras znajdziemy na stronach Śląskiego Stowarzyszenia Kolejowego. Najbliższy termin wycieczki z Cieszyna do Ogrodu Zoologicznego w Ostrawie już w najbliższą sobotę 24 czerwca. Rezerwacji można dokonać na ten samej stronie. Bilety można również kupić u konduktora. Naszą zeszłoroczną relację z przejażdżki pociągiem z Czeskiego Cieszyna do…

Na rowerze tropem zwierząt. Dziecięcy Rajd Rowerowy Sekcji Kolarskiej już za nami
BYSTRZYCA, NAWSIE / Wczoraj (18 czerwca) odbył się 2. Dziecięcy Rajd Rowerowy organizowany przez Sekcję Kolarską Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Sportowego „Beskid Śląski”. W imprezie wzięło udział trzynaście drużyn. Do wyboru były dwie trasy różniące się długością i stopniem trudności. Dla urozmaicenia drogi na obu trasach rozstawiono punkty kontrolne z zabawą edukacyjno-interaktywną na temat fauny Beskidu Śląskiego. Na mecie na małych rajdowiczów czekały trofea, tort truskawkowy, dmuchana zjeżdżalnia i zwierzątka z baloników. W tym roku mali i duzi amatorzy dwóch kółek mieli do wyboru dwie trasy - "Poziomkę" i "Truskawkę". Pierwsza liczyła jedenaście kilometrów, prowadziła z Nawsia do Bystrzycy i była przeznaczona dla młodszych uczestników. Drugą trasę stanowiła ponad dwudziestokilometrowa pętla ze startem i metą w Bystrzycy. W rajdzie wystartowało trzynaście drużyn o wdzięcznych nazwach: Neno Dragons, Szybkie Koty, Gawlici, Joyville Riders, PRO, Rekiny, Minecraft, Ślimaki, Gałuszki, Matios, Rowerowa Szajka, Nasze Gniazdo, Szkubnia Ladies. Każda drużyna pokonywała wybraną trasę indywidualnie. Uczestnicy otrzymali wcześniej numery startowe z nazwą drużyny i opaski. Stroną graficzną…

W ramach Tygodnia Kultury Beskidziej odbędą się dwa prestiżowe konkursy. Wystąpią też Twinkle Brothers i Trebunie-Tutki
Jak co roku, na przełomie lipca i sierpnia w Wiśle, Szczyrku, Żywcu, Makowie Podhalańskim, Oświęcimiu, Ujsołach, Jabłonkowie i Istebnej odbędzie się Tydzień Kultury Beskidzkiej. Podczas dziewięciodniowej imprezy trwającej od 29 lipca do 6 sierpnia odbędą się dwa prestiżowe konkursy: jeden o zasięgu krajowym - Festiwal Folkloru Górali Polskich, drugi o zasięgu globalnym - Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne. Festiwal Folkloru Górali Polskich od zawsze związany był z Żywcem. To właśnie w Żywcu w 1970 roku odbyły się Dni Polskie Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem, które po pięciu latach stały się niezależnym festiwalem polskiej góralszczyzny, odbywającym się co roku pod obecną nazwą. W wydarzeniu uczestniczą bowiem wszystkie grupy etnograficzne polskich górali. Festiwal jest dla tych grup miejscem wymiany doświadczeń i spostrzeżeń na temat zagadnień rodzimego folkloru. Setki artystów podczas jednego konkursu Obecnie Festiwal Folkloru Górali Polskich to konkurs regionalnych zespołów folklorystycznych oraz konkurs kapel, grup śpiewaczych, śpiewaków ludowych i instrumentalistów, w tym „mistrzów z uczniami”. W tym roku w Żywcu podczas…

Pożegnalny festyn w Trzyńcu. Szkoła przygotowała niespodziankę dla swojej dyrektorki
TRZYNIEC / Choć w sobotę 10 czerwca pogoda nie sprzyjała zabawie plenerowej, uśmiech, radość i energia nie opuszczały uczniów, nauczycieli i rodziców uczestniczących w festynie Polskiej Szkoły im. Gustawa Przeczka w Trzyńcu. W tym roku program festynu zadedykowano odchodzącej na emeryturę wieloletniej dyrektorce szkoły Annie Jeż. Występ dzieci i młodzieży z trzynieckiej szkoły odbył się w sali gimnastycznej. Poszczególne tańce i małe inscenizacje w ramach całego przedstawienia przygotowali wychowawcy klasy. Reżyserami widowiska byli Grażyna Roszka, Sabina Bolek i Roman Grycz. Oprawą muzyczną zajęła się Ilona Zielina. Sobotni festyn był ostatnim festynem Anny Jeż w roli dyrektora. Choć dyrektorka we wrześniu przywita jeszcze pierwszoklasistów, zostanie w szkole już tylko do momentu przekazania obowiązków swojemu następcy. W tym roku dyrektorka szkoły nie została zaangażowana w organizację festynu. Program zatytułowano "Niespodzianka". Była to opowieść zbudowana wokół artykułu na temat tajemniczej osoby lubiącej kolor niebieski, podróże, górskie wędrówki i zimę. Publiczność dowiedziała się, o kogo chodzi, na samym końcu widowiska pełnego humoru. "Możemy się…

Już w niedzielę odbędzie się drugi Dziecięcy Rajd Rowerowy. Do wyboru są dwie trasy
W najbliższą niedzielę (18 czerwca) odbędzie się drugi Dziecięcy Rajd Rowerowy organizowany przez Sekcję Kolarską Polskiego Towarzystwa Turytyczno-Sportowego "Beskid Śląski". W tym roku amatorzy dwóch kółek mają do wyboru dwie trasy. Pierwsza liczy jedenaście kilometrów, prowadzi z Nawsia do Bystrzycy i jest przeznaczona dla młodszych uczestników. Druga to ponad dwudziestokilometrowa pętla ze startem i metą w Bystrzycy. Tak jak w zeszłym roku, dla urozmaicenia drogi na obu trasach przygotowano edukacyjno-interaktywną zabawę dla dzieci. Tematem przewodnik tegorocznego rajdu są zwierzęta Beskidu Śląskiego. Na mecie na uczestników będzie czekał posiłek oraz niespodzianki dla najmłodszych. Szczegóły dotyczące rajdu znajdują się na stronie organizatora. Patronat honorowy nad imprezą objęła konsul generalna RP w Ostrawie Izabella Wołłejko-Chwastowicz. Poniżej można przeczytać relację z zeszłorocznego Dziecięcego Rajdu Rowerowego. https://zwrot.cz/2022/09/wszyscy-zdobyli-puchary-w-rajdzie-dzieciecym-nikt-nie-byl-ostatni/

Pokaz charytatywny w blasku fleszy. Tym razem tematem przewodnim Kwiatu Morwy była gala filmowa
CZESKI CIESZYN / Po raz kolejny uczniowie Polskiego Gimnazjum im. J. Słowackiego w Czeskim zorganizowali charytatywny pokaz mody "Kwiat Morwy". Po południu 9 czerwca w Ośrodku Kultury "Strzelnica" Cieszynie widzowie mogli zobaczyć efekt pracy ośmiorga projektantów i wesprzeć finansowo chorującą na tetraplegię Karolinkę. Tym razem tematem przewodnim pokazu była gala filmowa. - W tym roku zbieramy pieniądze na rehabilitację 6-letniej Karolinki, która choruje na tetraplegię, czyli paraliż czterokończynowy. Karolinka jest uczennicą szkoły w Bystrzycy. Intensywną rehabilitacją Karolinki zajmie się Ośrodek „Arkadia” w Ostrawie - powiedziała Teresa Hlávka, uczennica klasa III c, główna organizatorka tegorocznego pokazu mody. Na czerwonym dywanie W tym roku tematem przewodnim charytatywnego pokazu mody była gala filmowa. Projektanci szyjący kreacje mieli do wyboru takie kategorie, jak horror, romans, komedia, bajka, fantasy i kryminał. O to, jak zrodził się ten pomysł, zapytaliśmy Teresę Hlávkę. - Miałyśmy z dziewczynami różne pomysły. Podoba nam się amerykańska Met Gala. Pomyślałyśmy, że nie jest to zły trop. Musiałyśmy tylko wymyślić coś takiego,…

Pogotowie językowe. Idę do muzeum, współpracuję z muzeum i mówię o muzeum
Powszechnym błędem Polaków z Zaolzia jest odmienianie przez przypadki rzeczowników rodzaju nijakiego liczby pojedynczej zakończonych na -um, takich jak muzeum, gimnazjum, akwarium czy forum. Możemy więc usłyszeć, gdy ktoś mówi, że "idzie do muzea" lub "współpracuje z muzeem". Jak się można domyślić, przyczyną błędu jest zapożyczenie wzorca deklinacji z języka czeskiego. W języku czeskim, zarówno w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej, muzeum podlega odmianie przez przypadki. W języku polskim jest inaczej. Rzeczowniki rodzaju nijakiego o rodowodzie łacińsko-greckim zakończone na -um nie podlegają odmianie przez przypadki. Oznacza to, że we wszystkich przypadkach będziemy mieli formę muzeum. Mówimy więc, że idziemy do muzeum, mówimy o muzeum, współpracujemy z muzeum. Warto jednak pamiętać, że przydawka towarzysząca takiemu rzeczownikowi podlega odmianie. Mówimy więc, że idziemy do muzeum etnograficznego, mówimy o muzeum etnograficznym i współpracujemy z muzeum etnograficznym. Natomiast w liczbie mnogiej rzeczowniki te podlegają odmianie. W mianowniku znika zakończenie -um, i mówimy, że idziemy do muzeów, współpracujemy z muzeami i mówimy o muzeach. Pełna…

Zwiedź zoo w Ostrawie. 8 i 9 czerwca na polskojęzycznych zwiedzających będzie czekać specjalna oferta
OSTRAWA / W Polsce zbliża się długi weekend, ponieważ w czwartek 8 czerwca wypada Boże Ciało, które jest dniem wolnym od pracy. Z tej okazji Ogród Zoologiczny w Ostrawie przygotował specjalną ofertę w języku polskim. 8 i 9 czerwca przewodnicy i opiekunowie zwierząt z ostrawskiego zoo będą mówili po polsku. W najbliższy czwartek i piątek będzie można zwiedzić szklarnię z polskojęzycznym przewodnikiem. 9 czerwca będzie można wziąć udział w wieczornym zwiedzaniu zoo z polskojęzycznym przewodnikiem (konieczna jest rezerwacja miejsc). Spotkania z opiekunami zwierząt koło wybiegów również prowadzone będą w języku polskim. Szczegółowy program dotyczący powitania lata w języku polskim na stronach ostrawskiego zoo.

Festyn to czas zabawy i podsumowań. Zobaczcie, jak świętowała szkoła w Oldrzychowicach
GUTY, OLDRZYCHOWICE / W ubiegłą sobotę (3 czerwca) polska szkoła w Oldrzychowicach urządziła festyn szkolny. Podobnie jak w zeszłym roku, zabawa na koniec roku szkolnego odbyła się w ogrodzie Domu Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Gutach. Nie zabrakło występów przedszkolaków i uczniów oraz atrakcji dla dzieci. Festyn rozpoczął się występami. Najpierw zaprezentowały się przedszkolaki. Następnie wystąpiły dzieci szkolne, które zatańczyły do piosenek z jubileuszowego przedstawienia wystawionego w listopadzie zeszłego roku. Na koniec zatańczył zespół Małe Oldrzychowice - dzieci w strojach góralskich przedstawiły folklor Beskidu Śląskiego. https://youtu.be/l-7zFACkY3M Przejażdżka kucykiem, strzelanie z pistoletów na kulki i wędka Oprócz stoisk z jedzeniem i piciem, przygotowano atrakcje dla dzieci. Mali i nieco starsi uczestnicy festynu mogli pojeździć na koniu lub kucyku. Przy jednym ze stoisk można było pomalować buzie. Chłopcom w szczególności podobało się strzelanie z pistoletów na kulki. Nie zabrakło również zabawy, w trakcie której można było wyciągnąć wędką drobne upominki. Dorośli z kolei wzięli udział w loterii fantowej. Pracowity i owocny rok szkolny…

Poprzeczka Majowa odbyła się po raz dwudziesty piąty. Rozmowa z pomysłodawczynią zawodów Aurelią Siwą
TRZYNIEC / W Polskiej Szkole Podstawowej im. Gustawa Przeczka w Trzyńcu odbyła się Majowa Poprzeczka. 19 maja 2023 roku ponad siedemdziesięcioro uczniów z ośmiu polskich szkół spotkało się na zawodach w skoku wzwyż. W tym roku zawody odbyły się po raz dwudziesty piąty. Najwięcej punktów w kwalifikacji ogólnej zdobyła Szkoła Podstawowa z Polskim Językiem Nauczania w Czeskim Cieszynie. Poprzeczka Majowa to zawody w skoku wzwyż organizowane od kilkudziesięciu lat przez Polską Szkołę Podstawową im. Gustawa Przeczka w Trzyńcu. W zawodach sportowych biorą udział uczniowie klas 6-9 z polskich szkół podstawowych. - Cieszymy się, że tak dużo uczniów w tym roku się zgłosiło. Oprócz polskich szkół w zawodach bierze również udział nasza sąsiadka - szkoła czeska. Ostatnia Majowa Poprzeczka odbyła w 2019 roku, czyli cztery lata temu. Widzimy, że po tak długiej przerwie, uczniowie i nauczyciele są spragnieni zawodów sportowych, że rzeczywiście potrzebny jest ruch dla dzieci, potrzebne jest spotykanie się. Widzimy też, jak uczniowie, którzy się znają z różnych wyjazdów,…

Kiedyś na Zaolziu obchodzono Dzień Matki 8 marca. W Polce przedwojennej nie było ustalonego dnia
Choć może się wydawać, że Dzień Matki świętujemy 26 maja od zawsze, wcale tak nie jest. W Polsce przed II wojną światową nie było jednego ustalonego dnia, w którym składano życzeniami mamom. W czasach I Republiki Czechosłowackiej Dzień Matki świętowano 8 marca. Skąd właściwie wzięła się ta data? Dzisiaj, zarówno w Polsce, jak i Czechach, 8 marca obchodzimy Dzień Kobiet. Święto to ma długie tradycje, obchodzone jest na świecie od 1910 roku. Data ta nawiązuję do dwóch wydarzeń. 8 marca 1908 roku odbył się na ulicach Nowego Jorku marsz pracownic zakładów odzieżowych, domagających się praw politycznych i ekonomicznych dla kobiet. Również 8 marca w 1917 roku kobiety w Rosji zorganizowały strajki i protesty pod hasłem „chleb i pokój”, rozpoczynając rewolucję lutową. Dlatego właśnie 8 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Kobiet. Skąd w takim razie powiązanie tej daty z Dniem Matki? Okazuje się, że w niektórych krajach Dzień Kobiet jest równoważny z Dniem Matki. Tak jest na przykład w Rumunii, Czarnogórze, Rosji,…

„Tkaczka chmur” w adaptacji Bajki. Są jeszcze bilety na dzisiejszy spektakl
CZESKI CIESZYN / W tym roku scena lalek Bajka Teatru Cieszyńskiego obchodzi 75. urodziny. Z tej okazji 19 maja odbyła się premiera wyjątkowego spektaklu "Tkaczka chmur" na podstawie książki Katarzyny Jackowskiej-Enemuo. Po przedstawieniu wyreżyserowanym przez Dorę Bouzkovą odbył się chrzest śpiewnika „Piosenki z Bajki / Písničky z Bajky” oraz koncert Katarzyny Jackowskiej-Enemuo. Jeszcze tylko dzisiaj o 17.00 można zobaczyć spektakl całą rodziną w Teatrze Cieszyńskim w Czeskim Cieszynie. Choć w dzisiejszym świecie coraz trudniej o sztukę poruszającą tematy ważne, Bajka na przekór trendom zdecydowała się podjąć ten najważniejszy - związany z odchodzeniem bliskich. Opowieść „Tkaczka chmur” została wydana w 2021 roku. Jak pisze jej autorka, Katarzyna Jackowska-Enemuo, książka powstała po śmierci jej córki i jest odpowiedzią na brak literatury, która pomagałaby najmłodszym w radzeniu sobie z emocjami po stracie najbliższych. „Trudno rozmawiać z dziećmi o nieuchronności, o śmierci, o chorobie, o tym, co wydaje się zupełnie bez sensu” – Uświadomiłam sobie wtedy, że nie znam żadnej, ale to żadnej historii…

Wieczór pełen przygód. Dzieci ze szkoły w Oldrzychowicach obchodziły Dzień Rodziny
OLDRZYCHOWICE / W tym roku dzieci ze szkoły podstawowej w Oldrzychowicach świętowały Dzień Rodziny z wielką pompą. W piątek 12 maja zabawom nie było końca. Dzieci zagrały dwa przedstawienia, na kolację zjadły pizzę, bawiły się na dyskotece, a na koniec nocowały w szkole. W przedstawieniach brały udział niemal wszystkie dzieci z polskiej szkoły podstawowej w Oldrzychowicach. Jak nam przekazała Alina Rucka, nauczycielka prowadząca szkolne kółko dramatyczne, zainteresowanie graniem na scenie było tak duże, że uczniowie zostali podzieleni na dwie grupy. Każda z nich przygotowała jeden spektakl. Młodsze dzieci zagrały humorystyczną sztukę Piotra Witonia zatytułowaną "Przygoda w bibliotece". Jest to historia o tym, jak życie postaci z klasycznych baśni zostaje wywrócone do góry nogami z powodu spadku czytelnictwa wśród najmłodszych. Starsi zagrali "Kopciuszka" ze zbioru Jana Brzechwy "Bajki Samograjki". Pizza, dyskoteka i nocowanie Po występie mali aktorzy zebrali gromkie brawa. Kierowniczka szkoły Janina Markowa zaprosiła gości na festyn szkolny, który odbędzie się 3 czerwca w Domu Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Gutach.…

Kochamy was całym sercem! W Wędryni obchodzono Dzień Rodziny
WĘDRYNIA / Dzieci z polskiego przedszkola w Wędryni występowały na scenie dla swoich rodziców, dziadków i rodzeństwa z okazji Międzynarodowego Dnia Rodziny. Przedszkolaki deklamowały wierszyki, śpiewały piosenki, a na koniec zagrały w przedstawieniu "Jaś i Małgosia". Występ przedszkolaków i spotkanie przy kawie, herbacie i smakołykach odbyły się 11 maja w Domu Kultury "Czytelnia" w Wędryni. Dzieci po występie wręczyły swoim rodzicom poduszeczki w kształcie serc z kolorowymi odciskami rączek. Wydarzenie wsparła finansowo Macierz Szkolna w Republice Czeskiej. - Przygotowaliśmy występ dzieci z okazji Dnia Rodzin po raz pierwszy. Doszliśmy do wniosku, że w tym roku możemy zrobić ogólną imprezę dla wszystkich - mam, tatów, babć, dziadków, cioć, wujków i rodzeństwa. W zeszłych latach zdarzało się, że gdy organizowaliśmy w szkole Dzień Matki, tatusiowie albo nie przychodzili, albo czuli się niezręcznie, a teraz jest w porządku, bo przychodzą wszyscy całą rodziną - powiedziała Katarzyna Pustówka, dyrektorka przedszkola w Wędryni. Zapytaliśmy, jak długo trwało przygotowanie dzieci. – Podeszliśmy do tego na luzie.…

W Nieborach podsumowano rok. Znamy termin Oszeldówki
NIEBORY / 8 maja 2023 roku odbyło się zebranie sprawozdawczo-wyborcze Miejscowego Koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Nieborach. Podsumowano rok, wybrano nowy zarząd oraz zaplanowano rok 2023. Spotkanie poprowadziła prezes Miejscowego koła PZKO w Nieborach Halina Szczotka. W zwięzłej prezentacji streściła najważniejsze wydarzenia 2022 roku. Na przełomie lutego i marca członkowie nieborowskiego koła wzięli udział w XV Światowych Zimowych Igrzyskach Polonijnych. W kwietniu do Domu PZKO im. Pawła Oszeldy zawitała delegacja z Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie" z prezesem Mikołajem Falkowskim na czele. Goście z Warszawy obejrzeli Izbę Tradycji i wzięli udział w spotkaniu z przedstawicielami koła. W maju miały miejsce dwa wydarzenia. Teatr z Miejscowego Koła PZKO w Śmiłowicach zagrał gościnnie spektakl "Sylwestrowsko lovestory". Natomiast pod koniec maja odbył się 68. Dzień Oszeldy. W dniach 30-31 sierpnia dzieci z teatrzyków "Gapcio" i GAPA3 żegnały wakacje podczas nocowania w Domu PZKO. W październiku członkowie nieborowskiego koła patrzyli w gwiazdy. Najpierw podczas obserwacji nieba z astronomem Romanem Strzondałą, a później podczas wycieczki…

Znamy program Tygodnia Kultury Beskidzkiej!
Jak co roku, na przełomie lipca i sierpnia przez Wisłę, Szczyrk, Żywiec, Maków Podhalański, Oświęcim, Ujsoły, Jabłonków i Istebną przetoczy się wielobarwny korowód polskiego i zagranicznego folkloru. Co czeka na widzów tego radosnego wydarzenia? Podczas dziewięciodniowej imprezy trwającej od 29 lipca do 6 sierpnia będzie można podziwiać koncerty oraz korowody polskich i zagranicznych zespołów folklorystycznych, posłuchać muzyków i śpiewaków ludowych, spróbować jadła regionalnego, wziąć udział w kiermaszach sztuki ludowej, warsztatach, potańcówkach czy zobaczyć ciekawe wystawy o tematyce ludowej. W ramach Tygodnia Kultury Beskidzkiej odbędą się dwa przeglądy konkursowe: 54. Festiwal Folkloru Górali Polskich w Żywcu i 32. Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne w Wiśle. Program ramowy wydarzenia Tutaj dostępny jest program ramowy 60. Tygodnia Kultury Beskidzkiej. Niepowtarzalną atmosferę Tygodnia Kultury Beskidzkie, który jest jednocześnie jedną z najstarszych i największych imprez folklorystycznych w Europie, oddaje powstały z okazji roku jubileuszowego reportaż "Jedyny taki tydzień" - Tydzień Kultury Beskidzkiej. Film zrealizowany przez Peak Films na zlecenie Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej wzrusza, ukazuje piękno…

Bajka wydała dwujęzyczny śpiewnik dla dzieci
CZESKI CIESZYN / Scena Lalek Bajka Teatru Cieszyńskiego wydała śpiewnik dwujęzyczny „Piosenki z Bajki / Písničky z Bajky”. Chrzest książeczki odbędzie się w Teatrze Cieszyńskim 19 maja po premierze „Tkaczek chmur” i koncercie Katarzyny Jackowskiej-Enemuo. Śpiewnik skierowany jest do dzieci i nauczycieli przedszkoli, szkół podstawowych i artystycznych oraz do wszystkich, którzy lubią śpiewać. W śpiewniku oprócz tekstu, zapisu nutowego i ilustracji nawiązujących do przedstawień Bajki, znajdziemy kod QR, dzięki któremu można pobrać piosenki w formie audio. Ilustracje do śpiewnika „Piosenki z Bajki / Písničky z Bajky” wykonał Andrzej Cieślar. Odpowiedź na prośby i życzenia nauczycieli - Nasz projekt jest w pewnym sensie odpowiedzią na prośby i życzenia nauczycieli ze szkół i przedszkoli. Przedstawiamy w nim przekrój twórczości naszych artystów, szczególnie naszych wspaniałych kompozytorów - powiedziała Lena Pešák, kierownik artystyczna Bajki. W tym roku Scena Lalek Bajka Teatru Cieszyńskiego obchodzi swoje 75. urodziny. Z tej okazji przygotowano wyjątkowy spektakl na podstawie książki „Tkaczka chmur” Katarzyny Jackowskiej-Enemuo. Zaplanowano również koncert i warsztaty…

W Bystrzycy odsłonięto tablicę poświęconą Kornelowi Michejdzie. Zapomniano, że był profesorem
BYSTRZYCA / Mieszkańcy Bystrzycy świętowali 600-lecie swojej miejscowości. W czwartek 4 maja na placu przed kościołem ewangelickim odbyła się krótka uroczystość. Odsłonięto również tablicę pamiątkową poświęconą Kornelowi Michejdzie - urodzonemu w Bystrzycy polskiemu chirurgowi, profesorowi na Uniwersytecie Wileńskim (1922-1939), pierwszemu rektorowi Akademii Medycznej w Krakowie. Uroczystość poprowadził burmistrz Bystrzycy Roman Wróbel. Krótkie wystąpienia dotyczące historii miejscowości mieli pracownicy Muzeum Těšínska - Radim Jež i David Pindur. Burmistrz przypomniał najważniejsze fakty z życia profesora. - Kornel Michejda. Autor dziesiątków fachowych publikacji, stał na czele Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu w Wilnie, był prorektorem i rektorem Akademii Medycznej Uniwersytetu w Gdańsku, był rektorem i prorektorem akademii Medycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Burmistrz Bystrzycy przypomniał również, że podczas okupacji hitlerowskiej Kornel Michejda ukrywał Żydów, za co w 1992 przyznano mu pośmiertnie tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Profesor Michejda został również powołany przez Główną Komisję do Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce jako biegły podczas procesów norymberskich. Swoje wnioski zebrał w obszernym raporcie dotyczącym doświadczeń na ludziach.…
![Zdjęcia po profesorze Kornelu Michejdzie znalezione w Gdańsku. Rozmowa [archiwalne fotografie]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2023/05/AdamFleks003-1-600x377.jpg)
Zdjęcia po profesorze Kornelu Michejdzie znalezione w Gdańsku. Rozmowa [archiwalne fotografie]
W kwietniu 2021 roku zwrócono się do naszej redakcji z prośbą o pomoc w znalezieniu instytucji lub krewnych, którzy chcieliby przyjąć kilkaset fotografii po prof. Kornelu Michejdzie (1887–1960). Zdjęcia zostały znalezione w Gdańsku wśród rzeczy wystawionych z mieszkania po osobie zmarłej, która prawdopodobnie związana była ze znanym chirurgiem pochodzącym z Bystrzycy. Wiadomość przesłał do nas Adam Fleks, wiceprezes Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego, wiceprezes Gdańskiego Oddziału Związku Artystów Fotografików, tłumacz języka szwedzkiego i duńskiego oraz historyk archiwista. Jak się pan znalazł w posiadaniu zbioru fotografii po prof. Kornelu Michejdzie? Fotografie leżały od kilku lat w naszym archiwum w siedzibie Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego. Trafiły do nas kilka lat temu w kartonie, który był wystawiony wraz z innymi rzeczami z mieszkania po osobie zmarłej. To się zdarza dosyć często, że po opróżnianiu mieszkań po osobach zmarłych wszystkie rzeczy trafiają na śmietnik. Zakładam, że osoba ta była w jakiś sposób związana z Kornelem Michejdą ze względu na to, że w latach 1945–1948 pracował on w…

Piraci dobili do brzegu! Gapcio wystawił premierę
NIEBORY / W świąteczny poniedziałek 8 maja w Domu Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego im. Pawła Oszeldy w Nieborach odbyła się kolejna premiera miejscowego teatrzyku Gapcio. Siedmioro dzieci w wieku od 6 do 11 lat zabrało publiczność w "Piracką przygodę". Choć prowadząca zajęcia teatralne Halina Szczotka mówi, że Gapcio to po prostu zabawa. Nie dajmy się zwieźć! Na scenie Domy PZKO im. Pawła Oszeldy oprócz świetnej zabawy, mieliśmy do czynienia z prawdziwym teatrem. Widzowie otrzymali zgrabną opowieść o dzieciach, które z nudów wyruszają w morską podróż w poszukiwaniu przygody. Nie zabrakło zabawnych dialogów, mrożących krew w żyłach scen i zaskakujących zwrotów w akcji. A nade wszystko publiczność mogła zobaczyć doskonałą grę małych aktorów, którzy na scenie czuli się jak ryby w wodzie, albo raczej jak piraci na morzu... https://youtu.be/T9dlTpzBekg "Mali aktorzy dopiero się uczą bycia na scenie i uczą się zabawy" - Przedstawienie nie będzie długie, bo to są małe dzieci. Najmłodsze chodzą do pierwszej, drugiej klasy. Mali aktorzy dopiero się uczą…

Z okazji jubileuszu temat trudny i potrzebny. Bajka wystawia „Tkaczkę chmur”
CZESKI CIESZYN / W tym roku Scena Lalek Bajka Teatru Cieszyńskiego obchodzi swoje 75. urodziny. Z tej okazji przygotowano wyjątkowy spektakl na podstawie książki "Tkaczka chmur" Katarzyny Jackowskiej-Enemuo. Zaplanowano również koncert i warsztaty dla dzieci i rodziców. Już 18 maja oprócz próby generalnej dla szkół odbędą się warsztaty nawiązujące do tematu spektaklu prowadzone przez autorkę „Tkaczki chmur” i aktorki Bajki Teatru Cieszyńskiego. Warsztaty skierowane będą do nauczycieli i uczniów. Natomiast 19 maja o 17.00 odbędzie się premiera "Tkaczek chmur" i zaraz po niej koncert zespołu Jazgotki, czyli Katarzyny Jackowskiej-Enemuo i jej akompaniatorki skrzypaczki Iwony Sojki. 22 maja o 17.00 odbędą się jeszcze raz warsztaty, tym razem dla rodziców z dziećmi. Spektakl będzie można również zobaczyć w piątek po południu 26 maja. Katarzyna Jackowska-Enemuo jest z wykształcenia antropolożką kultury, z zamiłowania muzykantką i opowiadaczką historii, kompozytorką i pisarką. Od ponad dwudziestu lat zajmuje się muzyką dawną i tradycyjną z różnych stron Europy. Komponuje również własne piosenki i muzykę do spektakli teatralnych.…

Deski ze Żwirkowiska przekazano do cieszyńskiego muzeum. Obejrzeć je będzie można na stałej ekspozycji
CIERLICKO, CIESZYN / Deski z przedwojennej bramy prowadzącej na Żwirkowisko zostały przekazane w depozyt do Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie. Po dopełnieniu wszelkich formalności urzędowych cztery tablice z napisem "Żwirki i Wigury start do wieczności" zostały przewiezione do placówki muzealnej 5 maja 2023 roku. Deski z przedwojennej bramy będzie można zobaczyć na stałej ekspozycji poświęconej XX-wiecznej historii Śląska Cieszyńskiego. Deski z przedwojennej bramy pokazywane już były między innymi na wystawach czasowych w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie czy Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie. Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Cierlicku-Kościelcu postanowiło przekazać cenny artefakt w formie depozytu do Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie. Deski wisiały pierwotnie na bramie prowadzącej na Żwirkowisko od 1933 roku. W czasie drugiej wojny światowej zostały ukryte przed hitlerowcami przez Józefa Stebla - opiekuna miejsca pamięci, nauczyciela, bibliofila i działacza społecznego, współzałożyciela przedwojennego Komitetu Budowy Pomnika na Żwirkowisku i inicjatora powołania go na nowo po wojnie. Cenna pamiątka dla opiekunów społecznych miejsca pamięci z miejscowych kół…

Postawili moj w Błędowicach. W tym roku wytypowano kierownika operacji
BŁĘDOWICE / Na podwórku polskiej szkoły w Błędowicach postawiono moj. Tradycja polegająca na stawianiu kilkunastometrowego słupa z choinką na czubku ozdobioną wstążkami jest znana w Błędowicach od dawna. Macierz Szkolna postawiła swojego pierwszego moja w 2014 roku i od tamtej pory stara się to robić co roku. W imprezie mającej miejsce w piątek 28 kwietnia wzięli udział uczniowie i rodzice polskiej szkoły. - Jest to impreza pozaszkolna, ale można powiedzieć, że duża część rodziców i uczniów bierze w niej udział. Szkoła liczy aktualnie siedemdziesięcioro siedmioro uczniów, a w przedszkolu jest dwadzieścioro dwoje dzieci. Stawianie moja to tradycja, która na tych terenach jest obecna od bardzo dawna. Choć aktualnie jest już raczej rarytasem. Bo nie wiem, czy w Błędowicach gdzieś jeszcze, poza nami, ktoś stawia moj – zastanawia się Tomasz Łabudek, dyrektor Szkoły Podstawowej i Przedszkola z Polskim Językiem Nauczania w Hawierzowie-Błędowicach. - Kiedyś stawianie moja było w naszej miejscowości powszechne. Jest to też fajna impreza okolicznościowa, podczas której wszyscy możemy…

Uosobienie ducha lasu, oś świata czy falliczny symbol płodności? Czym dla dawnych mieszkańców Europy był słup majowy?
Stawianie maja w tej postaci, jaką znamy z imprez organizowanych na Zaolziu, jest jedynie reliktem dawnych wierzeń. Choć maj w formie ozdobionego drzewka się nie zmienił, to sens stawiania majowego słupa jest dzisiaj zupełnie inny. Dziś stawianie maja jest pretekstem do spotkania się w gronie bliskich i znajomych w formie nawiązującej do miejscowego folkloru. Setki lat temu stawianie słupa majowego znaczyło o wiele więcej. Zielone przyozdobione drzewko jest reliktem czasów, gdy Europę porastał gęsty las, ludzie wierzyli, że drzewa mają duszę, a obrzędy zaklinające rzeczywistość miały sprawić, że przyroda będzie dla nich ludzi łaskawa. Stawianie maja (słupa majowego, drzewka majowego, maika) było rozpowszechnione w wielu miejscach Europy i odgrywało wielką rolę w wiosennej obrzędowości ludności rolniczej. Wiosną, wczesnym latem lub w dzień letniego przesilenia ścinano drzewa w lesie, które stawiano pośrodku wsi. Czasami ścinano tylko gałęzie i przystrajano nimi wszystkie domy. Intencją tego zwyczaju było sprowadzenie błogosławieństwa na domy i ich mieszkańców, pobudzenie sił wegetatywnych budzących się po zimie do…

Organizatorzy Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Bez Granic” zostali uhonorowani tytułem Promotora Polski
KATOWICE, CIESZYN / Fundacja Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska” przyznała tytuł Promotora Polski ze Śląska. Wśród uhonorowanych znaleźli się twórcy i organizatorzy Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Bez Granic”: Janusz Legoń, Kinga Ciba, Katarzyna Dendys-Kosecka. Nagrody wręczono 25 kwietnia podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach. – Projekt „Promotor Polski” został zainaugurowany w 2017 roku. Od tego czasu Fundacja Polskiego Godła Promocyjnego utrwaliła swoją obecność na regionalnych kongresach gospodarczych, m.in. w Katowicach, Białymstoku, Toruniu, Świnoujściu i Warszawie, a tytułem zostało uhonorowanych już ponad trzydzieści osób. Chcemy promować sukcesy w dziedzinie przedsiębiorczości, kultury, nauki, sportu, mające niewątpliwy wpływ na nasze poczucie tożsamości i na rozwój kraju – mówi Krzysztof Przybył, prezes Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego. – Wizerunek Polski to nie tylko produkty, usługi i innowacje, ale także – a może przede wszystkim – ludzie. Warto wyróżniać tych Polaków, którzy poprzez swoje dokonania i zaangażowanie przyczyniają się do propagowania oraz umacniania pozytywnego wizerunku naszego kraju – mówi Michał Lipiński, dyrektor Konkursu „Teraz Polska”. "Reprezentujemy wielopokoleniowe…

„Na kobietach można polegać”. Ponad sto pań spotkało się w Mostach koło Czeskiego Cieszyna
CZESKI CIESZYN / Uczestniczki Wiosennego Spotkania klubów kobiet Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej nie mogły sobie wymarzyć piękniejszej pogody. Błękit nieba, pierwsze silne promienie słoneczne i rozkwitające wokół Domu PZKO w Czeskim Cieszynie-Mostach drzewa i krzewy nie pozostawiały już wątpliwości. Długo oczekiwana wiosna w końcu przyszła. I takie też były nastroje pań uczestniczących w sobotnim spotkaniu - pełne radości, nadziei i zapału do pracy. W sobotę rano 22 kwietnia spotkanie rozpoczęła Anna Piszkiewicz, przewodnicząca Sekcji Kobiet przy Zarządzie Głównym Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej. - Witam w Domu PZKO w Mostach Koło Czeskiego Cieszyna na naszym spotkaniu wiosennym. Bardzo się cieszę, że tak licznie przybyłyście. To mnie bardzo cieszy. Ja zawsze mówię, że na kobietach można polegać - powiedziała Anna Piszkiewicz, dodając, że szczególne podziękowania za przygotowanie wiosennego spotkania należą się prezesce miejscowego Klubu Kobiet Jolancie Knoll. W ostatniej chwili pojawiła się na rozpoczęciu spotkania wiosennego prezes Zarządu Głównego Helena Legowicz. - Mam nadzieję, że dzisiejsze spotkanie będzie…