Nauka i biznes w jednym miejscu. Konferencja z Polonią w Sieci Badawczej Łukasiewicz
Już jutro odbędzie się Konferencja z Polonią w siedzibie Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa oraz online. Jest to wydarzenie skierowane do polskich naukowców zatrudnionych poza granicami kraju. Jej głównymi celami są integracja polonijnego środowiska naukowego, prezentacja możliwości Sieci Badawczej Łukasiewicz i zainicjowanie nowych projektów. Konferencja odbędzie się 15 grudnia 2022 roku w siedzicie Sieci Badawczej Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa oraz online. Zarejestrować można się na stronach Konferencji z Polonią 2022. Prelegentami będzie szesnastu polskich naukowców z czołowych ośrodków badawczych na świecie oraz praktyków biznesu. Myślą przewodnią konferencji jest rozwój relacji między naukowcami polonijnymi a największą polską siecią badawczą. Adresatami zagranicznymi są polscy naukowcy z instytucji badawczych, centrów badawczo-rozwojowych przedsiębiorstw i z innowacyjnych startupów spoza Polski. Krajowymi uczestnikami są specjaliści z Sieci Badawczej Łukasiewicz. Aktywności uczestników skupią się wokół czterech kluczowych obszarów: doskonałość naukowa, interdyscyplinarność, współpraca nauka-biznes oraz komercjalizacja. Uczestnicy będą mogli wziąć udział w tematycznych sesjach z naukowcami z Łukasiewicza, gdzie omawiane będą m.in. możliwości aplikowania o środki unijne z Horyzontu…
Pogotowie językowe. Wigilia czy wigilia? Nowy Rok czy nowy rok?
Co roku o tej porze kotłują się w naszych głowach odwieczne dylematy związane z użyciem małej lub wielkiej litery. Adwent czy adwent, Wigilia czy wigilia, Święta Bożego Narodzenia czy święta Bożego Narodzenia, Sylwester czy sylwester, Nowy Rok czy nowy rok? W tym krótki artykule postaram się rozwiać wszelkie wątpliwości. Adwent czy adwent? Obie formy są poprawne. Nazwy okresów kalendarzowych piszemy małą literą, czyli adwent. Niemniej jednak w przypadku okresów szczególnie ważnych w roku kościelnych możemy użyć wielkiej litery ze względów religijnych. Jeżeli więc Adwent jest dla nas szczególnie ważnym okresem, możemy zapisać go wielką literą. Wigilia czy wigilia? Poprawne są obie pisownie w zależności od znaczenia. Według Słownika Języka Polskiego PWN-u wigilia małą literą to «dzień poprzedzający inny dzień, zwykle świąteczny», jak również «tradycyjna, uroczysta wieczerza w przeddzień świąt Bożego Narodzenia». Jednak gdy mamy na myśli dzień poprzedzający Boże Narodzenie, czyli 24 grudnia, Wigilię zapisujemy wielką literą. Stosując się do tej zasady, powinniśmy więc pisać na przykład tak: W tegoroczną…
Już w najbliższą sobotę rusza Świąteczna Wioska w Istebnej. To pierwsze tego typu wydarzenie w Trójwsi
TRÓJWIEŚ / W dniach od 10 do 18 grudnia w strażnicy Ochotniczej Straży Pożarnej w Istebnej odbędzie się „Świąteczna Wioska". Na mieszkańców i gości będą czekać takie atrakcje, jak warsztaty rękodzielnicze, mini spektakle, wspólne kolędowanie i wiele innych. Cykl wydarzeń organizuje Stowarzyszenie „Trójwieś Razem”. - To pierwsze takie wydarzenie w Trójwsi, które jest inicjatywą oddolną, efektem niezwykłego zaangażowania mieszkańców. Od początku do końca wioska jest zrealizowana społecznie, przez ludzi o dobrych sercach. Zaangażowało się w to wydarzenie kilkanaście organizacji, firm, jak i osób prywatnych. To pierwsza tego typu inicjatywa - napisał do naszej redakcji Stanisław Legierski, prezes Stowarzyszenia "Trójwieś Razem" Wydarzenie będzie miało wymiar wielopokoleniowy „Świąteczna wioska” to inicjatywa skierowana do wszystkich mieszkańców gminy Istebna, a także przyjezdnych i turystów. Przewiduje się realizację aktywności skierowanych do każdej grupy wiekowej. - Pragniemy, by było to nasze wspólne miejsce spotkań. By przychodzili tutaj mieszkańcy Istebnej, Jaworzynki i Koniakowa, aby złożyć sobie życzenia, porozmawiać, razem cieszyć tym wyjątkowym czasem. By jak najliczniej korzystali z przygotowanej…
Młodzież z Turcji weźmie udział w koncercie świątecznym organizowanym przez Gimnazjum. To już ostatnia wizyta
CZESKI CIESZYN / Polskie Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Czeskim Cieszynie gości kolegów ze szkoły partnerskiej w Turcji. Młodzież z Manavgat w prowincji Antalya spędzi w Czeskim Cieszynie cały tydzień od 5 do 9 grudnia. To już ostatnia wizyta młodzieży w ramach projektu Erasmus. W ten piątek wszyscy wezmą udział w Koncercie Świątecznym. Wizyta zaplanowana na ten tydzień jest ostatnią częścią projektu w ramach programu Erasmus. Do Czeskiego Cieszyna przyjechało piętnastu uczniów i trzech nauczycieli. - Przygotowaliśmy dla naszych gości zajęcia związane ze świętami Bożego Narodzenia. Przedstawiamy im naszą kulturę, która jest zupełnie odmienna od ich kultury. Pokazujemy im, jak wyglądają u nas przygotowania do świąt. Wczoraj ubieraliśmy choinkę i graliśmy w świąteczne gry. Zwiedzaliśmy również część historyczną Cieszyna. Jest to dla nich bardzo interesujące. Żaden z nich nie był nigdy w czasie adwentu w Europie. W Turcji nie obchodzi się świąt Bożego Narodzenia - powiedziała Barbara Pieczka, nauczycielka języka angielskiego i rosyjskiego z Polskiego Gimnazjum w Czeskim Cieszynie, koordynatorka…
Młodzieżowe Słowo Roku 2022. Znamy zwycięzcę plebiscytu!
Znamy zwycięzcę plebiscytu Młodzieżowe Słowo Roku 2022. Decyzją internautów została nim: ESSA! Kapituła przyznała także Nagrodę Jury dla słowa ODKLEJKA. Zwycięskie słowo zostało wyłonione w dwuetapowym głosowaniu, które trwało od 11 października do 30 listopada. Organizatorem plebiscytu jest Wydawnictwo Naukowe PWN. Partnerem inicjatywy jest Uniwersytet Warszawski. Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku 2022 został rozstrzygnięty. Głosami internautów przy dużej przewadze zwyciężyło słowo: essa – powszechnie znane i używane w środowisku młodzieży na znak radości, triumfu czy w ogóle pozytywnych emocji. Wśród najbardziej popularnych połączeń ze słowem essa znalazły się te, wskazujące na luz i stan błogości, np. mieć essę lub być na essie. W tym kontekście warto przypomnieć, że zwycięski wyraz ma także swoje warianty niewerbalne. Może występować w postaci gestu lub emotikonu. Odklejony, odklejus, odkleja Kapituła postanowiła przyznać Nagrodę Jury wyrazowi, który znalazł się blisko podium, jest to odklejka. Słowo oznacza stan, ewentualnie osoby, które są oderwane od rzeczywistości i ten aspekt dotyczy nie tylko zachowania, samopoczucia, ale…
Czy św. Mikołaj lubił śnieg? Gdy podczas urlopu odkrywasz magię świąt
Na Patarze, najdłuższej plaży tureckiego wybrzeża, znaleźliśmy się z mężem przez przypadek. W 2011 roku niewiele można się było o niej dowiedzieć. Polskie przewodniki o niej milczały, a anglojęzyczny opisywał ją w kilku zdaniach. Przeczytaliśmy, że na ciągnącej się 18 km plaży znajdziemy ciszę i spokój, rozległe wydmy otoczone górami oraz żółwie wodne, mające tam swoje miejsca lęgowe. Ruszyliśmy więc w poszukiwaniu raju na ziemi. Leżące w odległości 2 km od plaży Miasteczko Gelemiş przywitało nas atmosferą post apokaliptyczną – większość restauracji była zamknięta lub znajdowała się w stanie rozkładu, baza noclegowa była okrojona, grozy dodawały panoszące się bezpańskie psy wszelkiej maści. Nocleg znaleźliśmy na małym campingu przy barze „Medusa”, prowadzonym przez Turka, który od kilkudziesięciu lat mieszka na stałe we Francji i przyjeżdża do Turcji wraz ze swoją rodziną na wakacje. Tu kiedyś znajdowało się starożytne miasto portowe Patara Ponieważ właściciel był miłośnikiem bluesa i jazzu na ścianach wisiały plakaty muzyczne, a z głośników sączył się Miles Davis. Klientela…
Św. Barbara. Choć nie wiadomo, czy istniała, jej kult jest ciągle żywy
Legenda o świętej Barbarze, jak wiele opowieści hagiograficznych, mrozi krew w żyłach. Jej kult jest szczególnie żywy na Górnym Śląsku. Jest patronką pracowników narażonych na nagłą i nieoczekiwaną śmierć - górników, hutników, marynarzy rybaków, żołnierzy, kamieniarzy, murarzy. Wspomnienie świętej obchodzimy 4 grudnia. Święta Barbara była córką Dioskura z Heliopolis w Bitynii, wysoko postawionego urzędnika. Bez wiedzy ojca przyjęła chrzest i złożyła ślub dozgonnej czystości jako oblubienica Chrystusa. Gdy ojciec się o tym dowiedział, zamknął ją w wieży bez okien, z wymalowanymi na ścianach wizerunkami pogańskich bożków. Poddawał ją torturom, aby wyrzekła się Chrystusa. Z pomocą murarzy udało jej się zbiec z więzienia. Dopadli ją jednak siepacze ojca. Zginęła męczeńską śmiercią przez ścięcie głowy mieczem. Wcześniej poddano ją okrutnym torturom. Do dzisiaj jest przedmiotem kultów lokalnych Choć usunięto jej imię z litanii świętych kościoła katolickiego - ze względu na wątpliwości związane z jej istnieniem - nadal jest przedmiotem kultów lokalnych. Najczęściej przedstawiana jest w stroju królowej w koronie. W ręku trzyma…
Święta pachną pomarańczą. Zobacz, jak owocują drzewa egzotyczne w ostrawskim zoo
OSTRAWA / Okres adwentu jest związany z wieloma tradycjami, takimi jak pieczenie świątecznych ciastek, robienie wieńców adwentowych i ozdób na choinkę oraz dekorowanie domów. Nieodłącznym elementem tego okresu są różne owoce tropikalne czy egzotyczne przyprawy. Zapach wanilii, cynamonu, goździków czy różnych owoców cytrusowych kojarzy nam się z Bożym Narodzeniem. Większość z tych roślin uprawiana jest w Ogrodzie Zoologicznym i Parku Botanicznym w Ostrawie. W obszernym kompleksie szklarniowym ostrawskiego ZOO szczególnie dobrze reprezentowane są drzewa cytrusowe, ponieważ właśnie teraz dojrzewają ich owoce. Wśród nich są pomarańcze, cytryny, kumkwaty, mandarynki, pomelo i cedraty. W czasie adwentu wykorzystuje się je nie tylko w kuchni, ale także przy tworzeniu różnych ozdób i dekoracji świątecznych. Dojrzewa tu również grejpfrut, subtropikalne drzewo pochodzące z Karaibów. Po raz pierwszy odkryto je na wyspie Barbados na Morzu Karaibskim, skąd zostało przetransportowana do Ameryki. Jest krzyżówką pomarańczy jamajskiej (Citrus sinensis) i indonezyjskiego pomelo (Citrus maxima). Grejpfrut był dawniej uprawiany jako roślina ozdobna. Dopiero w XIX wieku stał się popularny…
Dzieci czują się na parafii jak u siebie w domu. Rozmowa ks. Lukášem Mockiem
CZESKI CIESZYN / W parafii katolickiej pw. Najświętszego Serca Jezusowego w Czeskim Cieszynie od początku marca mieszkają wraz ze swoimi opiekunkami dzieci z domu dziecka z Łucka w obwodzie wołyńskim na Ukrainie. Minęło dziewięć miesięcy odkąd parafia stała się dla dzieci nowym domem. Pierwszy raz rozmawialiśmy z ks. Lukášem Mockiem na temat dzieci i ich potrzeb w kwietniu tego roku. Rozmowę tę można przeczytać tutaj. Dziś poprosiliśmy księdza o jeszcze jedną rozmowę, żeby dowiedzieć się, jak dzisiaj radzą sobie dzieci. Dzieci są już u was dziewięć miesięcy. Jak wygląda ich życie codzienne? Co się zmieniło od marca tego roku? Dzieci czują się na parafii jak u siebie w domu. Na wiosnę zaczęły chodzić do szkoły. Wystarczy, że przejdą przez park i są już na miejscu. Młodsze dzieci chodzą do przedszkola. W szkole się zaaklimatyzowały. Słyszałem, że panie nauczycielki mają wspaniałe podejście do dzieci. Nasze dzieci bez problemu zintegrowały się z grupą. Nie było z tym żadnego problemu. A jak język…
Radio Katowice świętuje 95 urodziny! Pierwszą audycją była transmisja górniczej mszy świętej
KATOWICE / "Wracamy do korzeni i zaczynamy tak jak 95 lat temu" - mówi prezes radia, redaktor naczelny Piotr Ornowski. Radio Katowice rozpoczęło swoją działalność w 4 grudnia 1927 roku. Pierwszą audycją była transmisja górniczej mszy świętej. W najbliższą niedzielę audycja jubileuszowa również rozpocznie się mszą świętą. 4 grudnia 2022 r. o 9.00 najpierw zabrzmią radiowe młotki, potem rozpocznie się transmisja jubileuszowej mszy św. z katedry Chrystusa Króla w Katowicach celebrowana przez arcybiskupa Wiktora Skworca. Oprawę muzyczną zapewni Zespół Śpiewaków Miasta Katowice "Camerata Silesia". Wieczorem tego samego dnia odbędzie się gala jubileuszowa w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia. "Nadajemy program od 4 rano do 2 w nocy" - Radio Katowice przez 95 lat swojej historii zawsze było, jest i będzie częścią tego regionu. W naszym programie łączymy historię z nowoczesnością. Mamy najnowocześniejszy w Polsce pion antenowy, studio nagrań ze sprzętem światowej klasy. Nadajemy program od 4 rano do 2 w nocy. Dla naszych słuchaczy rozszczepiamy także program na programy…
Przedszkole w Oldrzychowicach istnieje już 95 lat. Nauczycielki i dzieci przygotowały magiczny wieczór
OLDRZYCHOWICE / Dzieci z przedszkola i szkoły z polskim językiem nauczania w Oldrzychowicach przygotowały dla rodziców, krewnych i przyjaciół jasełka i spektakl "Calineczko, ratuj Ziemię". W miniony piątek 25 listopada przedszkole świętowało 95 lat swojego istnienia. Sala budynku przy boisku do piłki nożnej w Oldrzychowicach pękała w szwach. Historię polskiego przedszkola w Oldrzychowicach, które powstało w 1927 roku, przedstawiła Anna Jeż, dyrektorka Polskiej Szkoły Podstawowej w Trzyńcu. Następnie przedszkolaki wystąpiły w jasełkach. Na scenie nie zabrakło Maryi, Józefa, Dzieciątka, pasterzy owieczek i aniołków. Urocza gra małych aktorów oraz scenariusz z zabawnymi dialogami wywołały salwy śmiechu wśród publiczności. - Jasełka przygotowałyśmy na podstawie inspiracji zaczerpniętych z internetu. Chciałyśmy, żeby to nie były tradycje jasełka, ale przedstawienie bożonarodzeniowe na wesoło. Dzieci uczyły się ról około trzech tygodni. Dziś rano mieliśmy próbę generalną przed przedszkolakami i nauczycielami z zaprzyjaźnionego czeskiego przedszkola - powiedziała Olga Bocek, kierowniczka polskiego przedszkola w Oldrzychowicach. W przygotowaniu przedstawienie brała również udział nauczycielka Barbara Sobek. Calineczka na ratunek Ziemi…
W Trzyńcu rozświetlono choinkę. W tym roku na Plac Wolności wracają wieczory adwentowe
TRZYNIEC / Mieszkańcy Trzyńca doczekali się uroczystego rozświetlenia choinki. W zeszłym roku nie było to możliwe ze względu na pandemię. W tym roku trzyńczanie postanowili wykorzystać okazję do świętowania w dwójnasób. W pierwszą niedzielę adwentu 27 listopada o godzinie 16.30 na Placu Wolności przed Domem Kultury "Trisia" były tłumy. Jak co roku, przed rozświetleniem choinki przemawiała prezydent miasta Trzyńca Věra Palkovská oraz przedstawiciele kościoła katolickiego i ewangelickiego, ks. František Vrubel i ks. Michal Klus. Uroczyste zapalanie choinki wieńczyło Trzyniecki Jarmark św. Mikołaja, który odbywał się w godzinach od 10.00 do 18.00 na Placu Wolności i w Domu Kultury "Trisia". Na scenie od rana występowały między innymi dzieci i młodzież z trzynieckich szkół. Nie zabrakło również utalentowanej młodzieży ze szkół z polskim językiem nauczania. Mieszkańcy Trzyńca mogli kupić na stoiskach wieńce adwentowe, stroiki, ozdoby choinkowe, dekoracje świąteczne i drobne prezenty. Na gości czekały również ciepłe dania i grzane wino. Adwent dopiero się zaczął Na tym jednak nie kończy się przedświąteczny program…
Huta w Trzyńcu zainwestowała. W grudniu ruszą dwie nowe elektrownie fotowoltaiczne
TRZYNIEC / Huta Trzyniecka wraz ze spółką siostrzaną Energetyka Trzyniec (czes. Energetika Třinec) będzie wytwarzać zieloną energię. W grudniu tego roku ruszy produkcja prądu w dwóch nowych elektrowniach fotowoltaicznych. Jedna z nich znajduje się na terenie Huty Trzynieckiej, druga w Walcowni Metali w miejscowości Staré Město. Elektrownia w Trzyńcu będzie miała moc 350 kWp, co w idealnych warunkach odpowiada rocznej produkcji ponad 330 000 kWh. Elektrownia będzie przetwarzać energię słoneczną na 760 panelach umieszczonych na dachu o powierzchni 3.333 m2. Inwestycja kosztowała spółkę dwanaście milionów koron, z czego prawie trzy miliony koron pokryje dotacja z Ministerstwa Finansów. - Zielona energia z naszych paneli słonecznych powinna pokryć ponad połowę zapotrzebowania miasta Trzyńca na ciepłą wodę i ogrzewanie - mówi dyrektor Energetyki Trzyniec Petr Matuszek. Energetyka Trzyniec ogrzewa około 9 tys. gospodarstw domowych, szkoły, szpitale i inne obiekty. Energia słoneczna będzie wykorzystywana na terenie walcowni Druga elektrownia zostanie uruchomiona w najbliższych dniach na terenie terenie Walcowni Metali w miejscowości Staré Město w…
Weź udział w kursie języka polskiego dla absolwentów polskich szkół
Centrum Polskie Kongresu Polaków planuje od nowego roku realizować kursy języka polskiego dla absolwentów polskich szkół na Zaolziu. Tych, którzy nie kontynuują dalszej nauki w języku polskim. - Zapraszamy absolwentów polskich szkół na Zaolziu do uczestniczenia w kursie języka polskiego. Kurs odbędzie się w trybie online. Jego celem będzie rozwijanie znajomości języka polskiego, ćwiczenia konwersacyjne, wzbogacenie zasobu słów u uczestników. W kursie mogą wziąć udział absolwenci polskich szkół, którzy nie kontynuują nauki w języku polskim - powiedział Michał Przywara z Centrum Polskiego. Lekcje trwające 60 minut będą się odbywały raz w tygodniu przez pół roku. Koszt takiego kursu jest symboliczny i wynosi 200 KCZ za miesiąc. Zgłoszenie należy przesłać na e-mail centrumpolskie@polonica.cz do 15 grudnia 2022. W wiadomości trzeba wpisać imię, nazwisko i rok urodzenia. Projekt jest finansowany przez Fundusz Rozwoju Zaolzia.
Jarmarki bożonarodzeniowe 2022. Czas wyruszyć w Polskę w poszukiwaniu magii świąt
Już za kilka dni pierwsza niedziela adwentu. A to oznacza, że święta Bożego Narodzenia są coraz bliżej. Adwent to nie tylko czas wyczekiwania, ale również czas bożonarodzeniowych jarmarków. Zapraszamy do zapoznania się z naszą listą jarmarków organizowanych na Śląsku i w Małopolsce. KATOWICE, Jarmark Bożonarodzeniowy, 18 listopada 2022 - 8 stycznia 2023 Na Placu Teatralnym w Katowicach miasteczko bożonarodzeniowe stanęło już w zeszły piątek. Znajdziemy tam 80 straganów z ozdobami choinkowymi, dekoracjami, upominkami i jedzeniem. Oprócz tego są tam takie atrakcje, jak wiktoriańska karuzela, bożonarodzeniowa szopka, drewniany pociąg, mini park świateł, który jest dostępny bezpłatnie. Działa również lodowisko i młyńskie koło, które będzie dostępne aż do 26 lutego 2023 roku. Sam jarmark potrwa do 8 stycznia. Więcej informacji znajdziemy tutaj i na profilu FB Jarmarku Bożonarodzeniowego w Katowicach. https://www.youtube.com/watch?v=tfNyU1VY3FI WROCŁAW, Jarmark Bożonarodzeniowy, 18 listopada - 31 grudnia 2022 W zeszły piątek ruszył również Jarmark Bożonarodzeniowy we Wrocławiu. Tego jarmarku nie trzeba specjalnie prezentować. Jest to jeden z największych jarmarków bożonarodzeniowych…
Sezon jarmarków świątecznych rozpoczęty! Wędryńskie Warsztaty Bożonarodzeniowe
WĘDRYNIA / W piątek i sobotę, 18 i 19 listopada, odbyły się Wędryńskie Warsztaty Bożonarodzeniowe zorganizowane przez Urząd Gminy i Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego. W Czytelni można było zjeść potrawy przygotowane przez miejscowe koło, kupić dekoracje świąteczne i drobne prezenty. Dzieci natomiast chętnie uczestniczyły w warsztatach rękodzielniczych. Organizatorzy nie mogli sobie wymarzyć lepszej scenerii. W pierwszy dzień warsztatów spadł pierwszy w tym roku śnieg. W świąteczny nastrój wprowadzał też zebranych wystrój głównej sali Czytelni - gdzieniegdzie rozwieszono świecące lampki, ubrano również choinkę. W piątek wieczorem przyszło wielu gości. Trudno było znaleźć stolik, przy którym można było zjeść potrawy przygotowane przez Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego. Ceny jedzenia, ozdób świątecznych i drobnych upominków były przystępne. Goście kupowali ozdoby na choinkę, wieńce adwentowe, świeczki, stroiki na stół wigilijny różnej maści - od tradycyjnych po piernikowe. Sporo było biżuterii, drobnych wyrobów krawieckich, ręcznie robionych maskotek, czapek, szalików i rękawiczek. Bardzo duże zainteresowanie warsztatami dla dzieci Szczególnie atrakcyjne były stoiska z mini warsztatami.…
Wybrano finałową dwudziestkę w plebiscycie Młodzieżowe Słowo Roku. Zagłosuj do końca listopada!
Właśnie zakończył się pierwszy etap plebiscytu PWN na Młodzieżowe Słowo Roku 2022. Internauci przesłali prawie 125 tysięcy zgłoszeń, wśród których znalazło się 8 221 różnych słów i wyrażeń. Jury przeanalizowało wszystkie zgłoszenia i wyłoniło finałową dwudziestkę, na którą można już głosować w drugim etapie plebiscytu. Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku wystartował 11 października br. Do 8 listopada internauci zgłaszali propozycje, które walczyły o przejście do finałowego głosowania. W tym czasie do bazy napłynęło 124 794 zgłoszeń, w tym 8 221 różnych słów i wyrażeń. Kapituła skorzystała z konsultacji z zespołem doradczym nastolatków Od 9 listopada trwały obrady jury w składzie: prof. dr hab. Anna Wileczek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), prof. dr hab. Marek Łaziński (Uniwersytet Warszawski), prof. dr hab. Ewa Kołodziejek (Uniwersytet Szczeciński), Bartek Chaciński (Polityka). Dodatkowo kapituła skorzystała z konsultacji z zespołem doradczym nastolatków z Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży, a także z przedstawicielami PWN. Eksperci analizowali zgłoszone słowa i wyłonili dwadzieścia najczęściej zgłaszanych, a jednocześnie spełniających kryteria regulaminowe.…
Huta Trzyniecka prowadzi lekcje i ogłasza konkurs. Do wygrania wycieczka dla całej klasy
TRZYNIEC / Dlaczego w Trzyńcu powstała huta? Jak produkuje się czystą stal? Czy stal można poddawać recyklingowi w nieskończoność? Czy to prawda, że duże zakłady są wyposażone w gigantyczne odkurzacze? Ilu pracowników zatrudnia Huta Trzyniecka? Na te i inne pytania odpowiedzą pracownicy Huty Trzynieckiej podczas specjalnych lekcji. Po dwuletniej przerwie rusza ponownie inicjatywa edukacyjna i konkurs "Mój Werk" dla siódmych klas szkoły podstawowej. W tym roku szkolnym weźmie w nich udział około siedmiuset uczniów z regionu trzynieckiego, czeskocieszyńskiego i jabłonkowskiego. W projekcie będą uczestniczyć polskie szkoły podstawowe z Gnojnika, Bystrzycy, Wędryni, Trzyńca, jabłonkowa i Czeskiego Cieszyna. Konkurs ma na celu pokazanie dzieciom współczesnego zakładu przemysłowego. - Huta Trzyniecka jest dziś jednym z najnowocześniejszych przedsiębiorstw w Europie. Dzięki inwestycjom w nowoczesne technologie jest jednym z najnowocześniejszych zakładów w swojej branży. Firma nie pozostaje w tyle, jeżeli chodzi o działania na rzecz ochrony środowiska. Chcemy to wszystko pokazać miejscowym dzieciom - wyjaśnia Ivo Žižka, dyrektor ds. Zasobów Ludzkich Huty Trzynieckiej. Hucie Trzynieckiej…
W Bystrzycy spotkali się pracownicy i korespondenci Zwrotu. Warsztaty dziennikarskie wirtualnej redakcji
Redakcja „Zwrotu” oraz korespondenci w ubiegły weekend wzięli udział w dwudniowym spotkaniu szkoleniowym. Niektórzy przyjechali na spotkanie z odległych miast Czech. Piątkowe spotkanie odbyło się w sali konferencyjnej pensjonatu Stadion w Bystrzycy. Pierwszego dnia redaktor naczelna Halina Szczotka przedstawiła w zwięzłej prezentacji historię miesięcznika „Zwrot” – jego ewolucję od czasopisma polskiej mniejszości o tematyce literacko-społecznej do portalu informacyjnego o rozrastającym się zasięgu. Po jej wystąpieniu wywiązała się ożywiona dyskusja. Wirtualna redakcja – Redakcja Zwrotu jest specyficzna, ponieważ pracuje w systemie zdalnym. Znamy się z najróżniejszych komunikatorów, z korespondencji mailowej. Jednak prawda jest taka, że wszystkich naszych współpracowników osobiście znałam chyba tylko ja. Zorganizowanie takiego spotkania było więc konieczne. I dzięki wsparciu Stowarzyszenia Odra-Niemen udało się go w tym roku zrealizować, za co jestem bardzo wdzięczna – powiedziała Halina Szczotka, redaktor naczelna Zwrotu. Dodała, że oprócz celów integracyjnych równie ważne było przeprowadzenie warsztatów dziennikarskich. – Praca we współczesnej redakcji wiąże się z ciągłym kształceniem. Zmieniają się technologie, ale też przyzwyczajenia i…
Cierlicko w Jedynce Polskiego Radia. Dzisiaj będzie można wysłuchać reportażu z 90. rocznicy katastrofy
W piątek 11 listopada 2022 roku w godzinach 11.00-12.00 w Programie Pierwszym Polskiego Radia będzie emitowana audycja „Bohaterowie podniebnych marzeń”. Reportaż będzie poświęcony Franciszkowi Żwirce i Stanisławowi Wigurze oraz 90. rocznicy katastrofy. Po Żwirkowisku oprowadzi słuchaczy opiekun miejsca pamięci Jan Przywara. W audycji pojawi się również relacja z obchodów 90. rocznicy katastrofy lotniczej w Cierlicku oraz wypowiedzi polskich harcerzy z Zaolzia. Dokładna godzina nadania audycji nie została podana, ponieważ poprzedzi ją transmisja wydarzeń związanych z obchodami Święta Niepodległości, która może się przedłużyć. Audycji można wysłuchać na stronach programu Pierwszego Polskiego Radia.
Wałachowie na trzecim miejscu listy magazynu Forbes. Tym razem chodzi o filantropię
Bracia Wałachowie znaleźli się na trzecim miejscu tegorocznej listy Największych Filantropów Republiki Czeskiej czeskiego wydania magazynu "Forbes". Założyciele firmy Walmark, miliarderzy Mariusz, Adam i Waldemar Wałachowie wraz z rodzinami założyli Fundację 3W, do której przekazali aktywa o wartości 1,8 mld koron. Fundacja wspiera chrześcijańskie projekty charytatywne w Europie Środkowo-Wschodniej oraz mniejszość polską na Śląsku Cieszyńskim w Republice Czeskiej. Więcej na ten temat pisaliśmy tutaj. Na pierwszym miejscu listy czeskiego wydania magazynu "Forbes" uplasowali się Katarína i Ondřej Vlček. Pełna lista osób uznanych za największych filantropów Czech w 2022 roku znajduje się tutaj.
Pogotowie językowe. Jaki żupan, taki sarmata
Kilkanaście lat temu mój mąż pewnego jesiennego wieczoru oznajmił, że idzie poszukać swojego żupana. Było to w czasach, gdy nie znałam jeszcze języka czeskiego. Stanęłam jak wryta, patrząc na niego, jak oddala się w kierunku łazienki. Czy ja dobrze usłyszałam? Żupan? Chodzi o staropolską męską szatę noszoną w XVI wieku przez sarmatów? Czy mój ukochany za chwilę wyskoczy w atłasowej szacie przewiązanej wzorzystym, jedwabnym pasem? Kto wie? Zaolzie to wyjątkowa kraina, która potrafi zdumiewać na każdym kroku. Być może tutejsi mężczyźni w akcie patriotyzmu chodzą po domach w żupanach? Na szczęście nie musiałam się nad tym zbyt długo zastanawiać, ponieważ mój wybranek szybko wrócił. Jakież było moje zdziwienie, gdy okazało się, że szata, którą mój mąż nazywa żupanem, owszem, sięga do kostek i jest przewiązana pasem, jednak na tym podobieństwo się kończy. Mój mąż wrócił ubrany w zwykły męski szlafrok. Żupan żupanowi nie równy Po polsku żupan to staropolska męska szata noszona w XVI wieku jako ubranie wierzchnie. Od połowy…
Dumka Beskidzka w Domu Polskim w Bystrzycy. Zagrała znana istebniańska kapela „Wałasi”
BYSTRZYCA / W sobotni wieczór z Domu Polskiego w Bystrzycy rozlegały się dźwięki muzyki góralskiej. Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego zorganizowało koncert znanej kapeli góralskiej "Wałasi" z Istebnej. Zabrzmiały tradycyjne utwory z Beskidu Śląskiego oraz kompozycje własne inspirowane folklorem. Członek Zarządu MK PZKO Bystrzyca, prezes Kongresu Polaków w RC Mariusz Wałach przywitał gości słowami wiersza Mari Konopnickiej „Pod Beskidami”. Następnie wyjaśnił, skąd wziął się pomysł na wieczór muzyczny pod tytułem „Dumka Beskidzka”: - Dzisiejszy program poświęcony będzie właśnie Beskidom Śląskim, góralszczyźnie śląskiej, czyli polskiej – naszym korzeniom, naszej tożsamości, ale przede wszystkim muzyce. I dlatego dumka beskidzka. Dumka to piękna, smętna pieśń ukraińska, która do kanonu polskiej kultury przeniknęła w okresie romantyzmu. A my mamy teraz listopad – okres zadumy. Niedawno mieliśmy święto zmarłych. Przed sobą mamy 11 listopada – święto wolnej, odrodzonej Polski. Tu na sali są osoby, których dziadkowie czy też pradziadkowie o tej wolnej i niepodległej Polsce marzyli. A jak trzeba było, to poszli się o nią…
Byłabym zupełnie innym człowiekiem, gdybym nie znała hiszpańskiego. Rozmowa z Anitą Kramarczyk
Zapraszamy do przeczytania rozmowy o językach obcych, wychowaniu dzieci bilingwalnych i relacjach z ludźmi. Anita Kramarczyk wraz ze swoim pochodzącym z Argentyny partnerem i dwojgiem dzieci mieszka od lat w Cieszynie. W ich domu na co dzień używa się dwóch języków: polskiego i hiszpańskiego. Ile znasz języków? Moim pierwszym językiem jest język polski. Znam dobrze angielski i hiszpański. Na poziomie podstawowym znam język czeski i niemiecki. Na jakim dokładnie poziomie znasz język hiszpański? Język hiszpański znam na poziomie zaawansowanym, jeśli chodzi mowę. Pisanie idzie mi gorzej. Teksty w gazecie czy pismo urzędowe przeczytam. Ale literatura piękna sprawia mi problemy. Márquez w oryginale to dla mnie jednak za wysoka poprzeczka. Jaki jest język twojego obecnego domu? Kto z kim rozmawia w jakim języku? W moim domu mówi się w języku polskim i języku hiszpański (mój partner jest Argentyńczykiem). Z moim partnerem rozmawiamy przede wszystkim w języku hiszpański. Proste rozmowy przy stole prowadzimy w języku polskim, a właściwie mieszamy polski z hiszpańskim.…
Gdy dusze zmarłych przybywały z zaświatów na ziemię. Czym dawniej były Zaduszki?
Dzień Wszystkich Świętych i Zaduszki przypadają na okres przejściowy pomiędzy jesienią i zimą. W tym czasie w Europie przed nastaniem chrześcijaństwa odbywały się jesienne uroczystości ku czci zmarłych przodków, których dusze - jak wierzono - przybywały z zaświatów pod dachy rodzinnych domów. Dawne wierzenia związana z kultem zmarłych były tak silne, że nawet po wprowadzeniu w Europie chrześcijaństwa, kościół Katolicki zmuszony był uwzględnić wierzenia zaduszkowe w kalendarzu liturgicznym i nadać im wymiar chrześcijański. Tak o tym pisał polski etnolog Stanisław Poniatowski w "Etnografii Polski" w 1932 roku: "Nie mogąc, mimo licznych zakazów, całkowicie wyplenić pogańskich uroczystości ku czci zmarłych, obchodzonych przez wszystkie ludy europejskie co najmniej kilka razy w roku, Kościół katolicki opanował wreszcie te uroczystości przez ustanowienie w końcu X wieku Dnia Zadusznego, który już na początku XI wieku rozciągnięty został na cały świat katolicki. Na Zachodzie przeniosły się bowiem na Dzień Zaduszny pogańskie jesienne święta zmarłych, tracąc powoli pod kontrolą Kościoła swój dawny charakter pogański, a jednocześnie ustalenie…
Spacer po cmentarzu Łyczakowski. Lwowska nekropolia w obiektywie Mariana Siedlaczka
Cmentarz Łyczakowski to najstarsza zabytkowa nekropolia Lwowa, ale też jeden z najstarszych cmentarzy w Europie. Został założony w 1786 roku, czyli cztery lata przed otwarciem bram cmentarza Powązkowskiego w Warszawie i kilkanaście lat wcześniej przed otwarciem cmentarza na Rossie w Wilnie czy cmentarza Père-Lachaise w Paryżu. Lwowska nekropolia, która jest miejscem pochówku wielu zasłużonych dla Polski i Ukrainy ludzi kultury, nauki i polityki, położona jest we wschodniej części miasta na malowniczych wzgórzach porośniętych starodrzewem. Na cmentarzu znajduje się wiele zabytkowych nagrobków o wysokiej wartości artystycznej, przedstawiających alegoryczne postacie i wizerunki zmarłych, a także liczne kaplice, edykuły, kolumny i obeliski, w różnych stylach. Dla Polaków cmentarz Łyczakowski jest jedną z najważniejszych nekropolii narodowych poza granicami Polski. Obecny wygląd nadano cmentarzowi w 1855 roku W miejscu cmentarza Łyczakowskiego już w XVI wieku istniał cmentarz, na którym chowano zmarłych na dżumę. W 1783 wydano dekret cesarski nakazujący likwidację dotychczasowych cmentarzy i wytyczenie nowych, poza obrębem miast. Każda z dzielnic Lwowa miała swój cmentarz…
Nieborowianie znowu oglądali gwiazdy. Tym razem w Chorzowie
NIEBORY, CHORZÓW / Po obserwacjach nieba nad Nieborami z komentarzem astronoma przyszedł czas na wycieczkę do Chorzowa. W sobotę 22 października Miejscowe Koło PZKO w Nieborach wybrało się do nowo wyremontowanego Planetarium - Śląskiego Parku Nauki w Chorzowie. Wycieczkowicze obejrzeli seans "Jesteśmy gwiazdami'. To już drugie spotkanie tematycznie związane z astronomią. Na początku października spora grupka członków Miejscowego Koła PZKO w Nieborach wzięła udział w obserwacjach gwiazd z astronomem Romanem Strzondałą. Wycieczka do planetarium w Chorzowie cieszyła się jeszcze większym zainteresowaniem. - Chcieliśmy zrobić coś nowego, poszerzyć działalność naszego koła. Temat astronomiczny wydawał się dobrym pomysłem, zwłaszcza że w przyszłym roku będziemy przecież obchodzić Rok Kopernika. Poza tym w czerwcu tego roku otwarto na nowo chorzowskie planetarium po remoncie trwającym kilka lat. Pomyśleliśmy więc, że warto by je było zobaczyć - powiedziała Halina Szczotka, prezes Miejscowego Koła PZKO w Nieborach. Dodała również, że zainteresowanie wycieczką do Chorzowa było tak duże, że nie wszyscy chętni mogli wziąć w niej udział, choć…
Pochód z lampionami, zabawy w lesie i pieczenie kiełbasek. Spotkanie jesienne w Oldrzychowicach
OLDRZYCHOWICE / W miniony czwartek (20 października) Macierz Szkolna wraz z nauczycielkami z polskiej szkoły w Oldrzychowicach przygotowała dla dzieci i ich opiekunów spotkanie jesienne pod Leśniczówką. Choć tego dnia było dość zimno, niebo było bezchmurne. Las mienił się więc wszystkimi kolorami późnego babiego lata. - W zeszłym roku o tej samej porze roku zorganizowaliśmy dla dzieci Dzień Ziemniaka. W tym roku chcieliśmy zrobić coś innego. Umówiłyśmy się więc z nauczycielkami, że one przygotują dla dzieci zabawy, a Macierz zajmie się sprawami organizacyjnymi. Wymyśliliśmy, że główną atrakcją będzie ognisko i pochód z lampionami - powiedziała Alicja Böhm z Macierzy Szkolnej. Trzy zadania do wykonania Zanim jednak wszyscy uczestnicy spotkania upiekli kiełbaski i wyciągnęli lampiony, najpierw wzięli udział w zabawie przygotowanej przez nauczycielki. - Przygotowaliśmy dla dzieci trzy zadania do wykonania. Pierwsze polegało na zrobieniu pracy plastycznej - na kartce papieru trzeba było wykleić z liści, żołędzi i patyczków swoje inicjały. Następnie dzieci dostały pudełko na dary lasu, do którego musiały…
Gorolski Święto w trzynieckim muzeum. Wystawa stworzona z myślą o dzieciach
TRZYNIEC / Od zeszłego piątku (14 października) w Muzeum Huty Trzynieckiej i Miasta Trzyńca można zobaczyć wystawę "Fenomen Gorolskigo Święta". Ekspozycja obrazująca 75-letnią historię jednego z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w regionie potrwa do 31 stycznia 2023 roku. Wystawa zatytułowana "Fenomen Gorolskigo Święta. Historia festiwalu folklorystycznego z okazji 75. edycji" została zorganizowana przez Muzeum Huty Trzynieckiej i Miasta Trzyńca we współpracy z Miejscowym Kołem Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Jabłonkowie, Izbą Regionalną im. Adama Sikory Miejscowego Koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Jabłonkowie oraz Mikroregionem Gorolska Swoboda. Historia Gorola w pigułce Wystawa prezentuje historię Międzynarodowych Spotkań Folklorystycznych "Gorolski Święto". Na kilku tablicach znajdziemy nie tylko historię spotkania folklorystycznego czy historię miasta Jabłonkowa, ale także informacje o poszczególnych stowarzyszeniach ściśle związanych z organizacją festiwalu oraz życiorysy takich osobistościach nierozerwalnie związanych z "Gorolskim Świętem", jak Władysław Niedoba, Ludwik Cienciała czy Władysław Młynek. Kuratorką wystawy jest Tereza Tomiczková. Autorem scenariusza, opracowania graficznego i realizatorką wystawy jest Eva Zamarská. Wystawa stworzona z myślą o dzieciach - Dziękuję…
Już w tę sobotę premiera „Krzywego kościoła”. Na premierę już nie ma biletów
CZESKI CIESZYN / Już w najbliższą sobotę 22 października odbędzie się premiera spektaklu na podstawie książki "Krzywy kościół" autorstwa Karin Lednickiej. Scena Polska Teatru Cieszyńskiego tym razem przedstawi historię Barbary, która straciła męża i syna w wyniku katastrofy górniczej oraz jej przyjaciółki Julki, która pomaga jej w walce z przeciwnościami losu. Spektakl wyreżyserował Radovan Lipus, autorką adaptacji jest Renata Putzlacher. Opowieść zaczyna się 14 czerwca 1894 roku, kiedy doszło do eksplozji w karwińskiej kopalni „Franciszka”, która rozprzestrzeniła się na szyby „Jan-Karol” i „Głęboki”. Była to jedna z największych katastrof górniczych tamtego okresu, której przypomnieniem jest symboliczny grobowiec 235 ofiar tamtej tragedii na cmentarzu w starej Karwinie. W wyniku szkód górniczych i związanych z nimi wyburzeń tamtego miasta już nie ma, ocalał tylko kościół św. Piotra z Alkantary. Bohaterkami czeskocieszyńskiej adaptacji pod tym samym tytułem co książka, będą wdowy i sieroty po górnikach. Nieożywionym bohaterem przedstawienia będzie kościół św. Piotra z Alkantary - niemy świadek historii. W Karwinie urodziła się zarówno Karin Lednická,…