Zmarła Wanda Spinka (29.3.1937–29.10.2014)

Wanda Spinka, wieloletnia aktorka Sceny Polskiej Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie, wybitna indywidualność aktorska, urodziła się w polskim Cieszynie. W wieku szesnastu lat w 1953 r. związała swe losy na prawie czterdzieści lat ze Sceną Polską, gdzie pracowała aż do 1991 r.

Ma w swoim dorobku dziesiątki wcieleń, dzięki którym wypracowała swą artystyczną odrębność, swój charakterystyczny styl i stała się czołową aktorką Sceny. Podziwiana i uwielbiana, przez widzów została w plebiscycie w 1991 r. wybrana Aktorką 40-lecia. Skala jej możliwości była ogromna, od dramatu, poprzez repertaur muzyczny, aż po komedię.

Jej nazwisko po raz pierwszy pojawiło się w obsadzie „Latarni” Aloisa Jiráska w reżyserii Josefa Zajíca, której premiera odbyła się 9 lutego 1954 r., gdzie zadebiutowała w roli Pokojówki. Natomiast pierwsza duża rola to Skierka w „Balladynie” Słowackiego w reżyserii Józefa Wyszomirskiego (premiera 1.3.1958). Pod koniec lat 50. zagrała jeszcze Katarzynę w „Poskromieniu złośnicy” Shakespeara (reżyseria Franek Michalik, premiera 2.5.1958) i Anetkę w „Rozkosznej dziewczynie” (premiera 18.10.1959).

W 1962 r. wystąpiła w czechosłowackim filmie „Pevnost na Rýně“ (Twierdza nad Renem) w reżyserii Ivo Tomana, a w 1963 r. była partnerką Jana Kačera w filmie „Smrt si říká Engelchen“ (Śmierć nazywa się Engelchen) – reżyseria Ján Kadár i Elmar Klos.

Następne lata to kolejne wybitne role, m.in: Rozaura w „Sprytnej wdówce” Goldoniego (premiera 2.7.1961), Betsy w sztuce Wojciecha Bogusławskiego „Henryk VI na łowach” (premiera 13.10.1961), niezapomniana Julia w dramacie Shakespeara „Romeo i Julia” (premiera 10.2.1963), Denisa w „Mam’zelle Nitouche” (17.11.1963), Wioletta w „Kordianie” Słowackiego (7.5.1965), Stella w dramacie T. Williamsa „Tramwaj zwany pożądaniem” (1.3.1968), Małgorzata Gautier w „Damie Kameliowej” Aleksandra Dumasa (16.5.1969), Abigaile w „Czarownicach z Salem” Artura Millera (12.6.1970), Florella w „Nauczycielu tańca”  Lope de Vegi (30.4.1972), George Sand w sztuce Jarosława Iwaszkiewicza „Lato w Nohant” (21.9.1974), tytułowa Maria Stuart w dramacie Słowackiego (27.9.1975), Viola w „Wieczorze trzech króli” Shakespeara (3.7.1977), Liza w „Zaklinaczu deszczu” (15.1.1983).

Przez krytykę za jedną z najważniejszych jej ról została uznana Pani Raniewska z „Wiśniowego sadu” Czechowa (5.10.1985). Pod koniec swej kariery wystąpiła w „Kartotece” Różewicza w roli Tłustej Kobiety (9.4.1988) i w „Tangu” Mrożka jako Eugenia (26.1.1991). Jej ostatnią rolą w Scenie Polskiej była Siostra Przełożona w „Chłopcach” Stanisława Grochowiaka (13.6.1992).

Karol Suszka, dyrektor Teatru Cieszyńskiego, tak Ją wspomina: – Wanda była samoukiem, człowiekiem o niesamowitej wrażliwości i niezwykłej wręcz inteligencji scenicznej. Wychodząc na scenę, stawała się innym człowiekiem; po prostu była Marią Stuart, była Katarzyną, była Lizą. Potrafiła wziąć odpowiedzialność za kreowaną postać, wymyślić ją i obronić w sensie emocjonalnym. To rzadko się zdarza i świadczy o geniuszu aktorskim. A jak każdy geniusz i Ona miała specyficzny sposób myślenia i działania.

Niezwykła osobowość Wandy Spinki, ogromny talent i zaangażowanie w pracę sceniczną stały się przykładem i wzorem dla następnych generacji aktorów Sceny Polskiej.

Ostatnie pożegnanie śp. Wandy Spinki będzie w poniedziałek 3 listopada br. o godz. 11.00 w sali Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie.

(Scena Polska)