Spacery ze „Zwrotem” – Strona 2

grudzień192019

Spacery ze Zwrotem: Kościół św. Rocha w Zamarskach

W Zamarskach znajduje się drewniany kościół. Zabytek pochodzi z XVIII wieku. Wieża jest jednak jeszcze starsza, z XVI wieku. Wpisany do rejestru zabytków i znajdujący się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego obiekt warto zwiedzić. Kościół w Zamarskach uchodzi za najstarszą drewnianą świątynię na Śląsku Cieszyńskim. Samodzielna parafia pod wezwaniem św. Rocha powstała w Zamarskach dopiero w 1981 roku. Przez stulecia drewniana świątynia była kościołem filialnym. Wpierw parafii w Cieszynie, później w Hażlachu. Stąd na otaczającym kościół cmentarzu nie ma starych, zabytkowych nagrobków. O kościele tym sporo pisze Ks. Józef Londzin w książce „KOŚCIOŁY DREWNIANE NA ŚLĄSKU CIESZYŃSKIM. Z pośmiertnych zapisków Autora przejrzał, uzupełnił i do druku przygotował KS. R. TOMANEK. CIESZYN 1932. Nakładem i drukiem "Dziedzictwa błogosławionego Jana Sarkandra"”. Wieżę datuje na XVI wiek, „bo posiada wszystkie prawie cechy naszego rodzimego budownictwa kościelnego, które w następnych wiekach nie jest już całkiem wolne od różnych naleciałości.” I stwierdza też, że kościół ten nie jest jednak pierwotny, a jego poprzednik mógł…

grudzień092019

Spacery ze Zwrotem: Kapliczka skazańców pod wiaduktem przy Czarnym Chodniku

W samym sercu węzła komunikacyjnego, pod wiaduktem, którym nad ulicą Bobrecką i rzeką Bobrówką biegnie ulica Kolejowa, przycupnęła kapliczka. Murowany domkowy obiekt zwany jest kapliczką skazańców. Jedne przekazy mówią o znajdującej się w tym miejscu szubienicy, inne, że to stąd wyruszali na usytuowane na Małym Jaworowym miejsce kaźni przestępcy skazani na karę śmierci. Tak czy tak przekazy ewidentnie wiążą ten obiekt sakralny z cieszyńskim katem. Znajdujący się wewnątrz ołtarzyk z figurą Chrystusa upadającego pod krzyżem, datowany jest na połowę XIX wieku. Jak podaje Fotopolska „Кapliczka jest widoczna na starej widokóce z przełomu XIX i XX wieku. http://fotopolska.eu/143447,foto.html”. Trudno jednak ustalić kiedy została wybudowana, a to, że nie zaznaczono jej na mapie katastralnej Cieszyna z 1836 r., wcale nie świadczy o tym, że wówczas jej tam nie było. Zwłaszcza, że na mapie tej te okolice nazwano „Rabenstein”, a nazwą taką określano też kiedyś miejsce straceń. Kapliczka cudem przetrwała remont węzła komunikacyjnego i budowę oddanego do użytku w 1984 roku wiaduktu. Pierwotnie…

grudzień012019

Spacery ze Zwrotem: Kościół pw. Imienia Najświętszej Marii Panny w Cieszynie Bobrku

Kościół ten nie jest stary. Wybudowano go dopiero w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku. Budowa zajęła zaledwie 2 lata. Fundamenty położono w 1908, a w 1910 budowę już zakończono i poświęcono kościół. Kościół wybudowano jako kaplicę cmentarną. Parafia istnieje w Bobrku dopiero od 1958 roku. Ołtarz przekazały siostry elżbietanki. W prezbiterium powieszono obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, przeniesiony z kapliczki. Ołtarz, który widzimy obecnie, jest jednak jeszcze późniejszy, z 1968 roku. Na elewacji budynku umieszczono tablice upamiętniające kolejnych proboszczów parafii. Ks. Stanisław Kołodziejczyk (1932-2002) był proboszczem w latach 1975-1980 roku i to jemu świątynia zawdzięcza posoborowy wystrój wnętrza. Twórcą parafii w Bobrku był natomiast, również upamiętniony tablicą na elewacji, Ks. Kanonik Teodor Oleś (1919 - 2011). Tak więc omawiany kościół nie jest wielkim zabytkiem. Warto jednak pospacerować po okalającym go cmentarzu, na którym zobaczymy sporo ciekawych nagrobków. Najbardziej przykuwa uwagę neorenesansowa kaplica grobowa rodziny Pellów z 1904 roku. Pierwszy pochówek miał w nim miejsce w roku 1904 (przedwcześnie zmarły Józef Pella), ostatni…

listopad242019

Spacery ze Zwrotem: huta szkła w Jaworzu Nałężu

W Jaworzu Nałężu w pierwszej połowie XIX wieku funkcjonowała huta szkła. Obecnie w jej miejscu możemy obejrzeć zrekonstruowany piec do wytapiania szkła. Czytając zaś ustawioną obok niego tablicę, zapoznać się bliżej z historią tego miejsca, hutnictwa i zasad działania hutniczych urządzeń z tamtego okresu. Makietę pieca do wytapiania szkła wybudował w 2010 roku Urząd Gminy w Jaworzu. Ustawił też w miejscu dawnej huty tablicę z opisem samej huty oraz sposobu produkcji w niej szkła. Huta, jak większość okolicznych dóbr w tamtym czasie, należała do majątku hrabiego Maurycego Saint-Genois d’Anneaucourt. Korzystała z miejscowych, wydobywanych nieopodal surowców, jak piaskowiec godulski, który pozyskiwano w kamieniołomie na stokach góry Bucznik. Twórcy makiety z jaworzańskiego urzędu podają, że „Ze znalezionej stłuczki szklanej na terenie produkcyjnym huty wynika, że produkowano głównie szkło proste o różnym odcieniu zieleni oraz szkło bezbarwne. Szkło bezbarwne służyło do wyrobu szyb natomiast szkło kolorowe przeznaczano na szklanki na piwo i wino. Cała produkcja szła na potrzeby majątku, który według zachowanej inwentaryzacji…

listopad162019

Spacery ze Zwrotem: kaplica pw. Świętego Jana Nepomucena w Jaworzu Nałężu

Kaplicę w Jaworzu Nałężu ufundował i wybudował w 1829 ówczesny właściciel Jaworza hrabia Filip Ludwik Saint-Genois d` Anneaucourt. Wzniesiono ją z miejscowego kamienia i cegły, dach pokryto drewnianym gontem. Kaplicę, która otrzymała wezwanie Świętego Jana Nepomucena poświęcił komisarz biskupa wrocławskiego ksiądz Mateusz Opolski w 1834 r. I zobowiązał proboszcza z sąsiedniej Jasienicy do odprawiania w niej dwóch mszy rocznie. Po pożarze, który zniszczył dach i wnętrze świątyni w 1910 r. wyremontowali ją parafianie z własnych składek, gdyż następny właściciel okolicznych dóbr hrabia Larisch odmówił zaangażowania się w odbudowę. Kolejny remont i rozbudowa kaplicy miały miejsce w 2000 r. Zmienił się wtedy bardzo jej wygląd zewnętrzny. Obecnie w należącej do parafii w Jaworzu kaplicy msze odprawiane są w każdą niedzielę o godz. 9:00. Dodatkowo celebrowane są w niej też nabożeństwa majowe w każdy poniedziałek i czwartek maja, a po nich odprawiana jest Msza św. a także nabożeństwa różańcowe w październiku, również w każdy poniedziałek i czwartek. W kaplicy mieści się ponad…

październik192019

Spacery ze Zwrotem: Kapliczka przy ulicy Puńcowskiej w Cieszynie

CIESZYN / Kapliczka przy ulicy Puńcowskiej to, jak podają źródła, jedna z najstarszych na Śląsku Cieszyńskim. Widnieje na niej data 1740-1762 oraz informacja, iż kapliczka została wzniesiona w hołdzie austriackiemu dowódcy poległemu podczas wojny prusko-austriackiej. Według istniejących i znanych dokumentów po raz pierwszy kapliczkę zobaczymy na mapie katastru austriackiego z 1836 roku (Cieszyn- Bobrek, karta VI). Kapliczka była wielokrotnie przebudowywana, modernizowana i odnawiana. Jak pisała w "Wiadomościach Ratuszowych" z 28 grudnia 2007 roku Damianina Macura, w 1881 roku drewniane drzwi kapliczki zostały wymienione na metalowe, które ufundował gospodarz Adam Kozioł. W bocznej wnęce z prawej strony stoi figura św. Katarzyny de Pazzi z Florencji. Natomiast z lewej znajduje się postać św. Jana Nepomucena. Na głównym ołtarzu mieści się obraz Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych. Kapliczka ostatni generalny remont przeszła w 2005 roku. Sfinansowała go opiekująca się obecnie obiektem właścicielka posesji, na której stoi kapliczka, Damianina Macura.(indi)

wrzesień222019

Spacery ze Zwrotem: Dom z orłem w Dąbrowej

Idąc przez Dąbrowę niemal naprzeciw restauracji mieszczącej się w budynku, w którym dawniej funkcjonował czeski Narodni Dům, zobaczymy dom ze śladem orła na elewacji. Ponieważ wiele osób intrygowało, co w budynku tym się dawniej mieściło, że zawieszono na nim polskiego orła, postanowiliśmy sprawę zbadać. (więcej…)

wrzesień152019

Spacery ze Zwrotem – Szkoła w Łazach

Przystanek autobusowy Orłowa-Łazy-Szkoła znajduje się na zupełnym pustkowiu. Dookoła pola, łąki, krzewy i drzewa. Jednak gdy wysiądziemy na nim z autobusu jadącego z dworca w Hawierzowie i rozejrzymy się wokoło, to tuż koło przystanku zobaczymy schody. Prowadzą one... donikąd, w gęste krzaki. Jednak kiedyś prowadziły do szkoły. (więcej…)

sierpień242019

Spacery ze Zwrotem: Kościół pw. Świętego Marcina w Lesznej Górnej

Murowana, jednonawowa świątynia z kwadratową wieżą wybudowana została w latach 1719-1731 w stylu późnobarokowym, konsekrowana (poświęcona) w 1761r. Wcześniej w tym miejscu istniał już kościół drewniany wybudowany przez ewangelików. (więcej…)

sierpień172019

Spacery ze Zwrotem: Izba Oświęcimska w Goleszowie

W czasie II Wojny Światowej istniał podobozu Auschwitz – Birkenau w Goleszowie, będący filią niemieckiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. W 2006 roku utworzono w Gminnym Ośrodku Kultury w Goleszowie Izbę Oświęcimską, w której zgromadzono eksponaty dotyczące tych tragicznych dziejów. (więcej…)

czerwiec092019

Spacery ze Zwrotem: dworzec w Boguminie

BOGUMIN / Bogumin to ważny węzeł kolejowy już od czasów, kiedy powstała tu linia kolejowa. Oprócz wagi samego węzła warto również zwrócić uwagą na ciekawy architektonicznie dworzec. (więcej…)

czerwiec012019

Spacery ze Zwrotem: Kościół Narodzenia Maryi Panny w Starym Boguminie

Kościół Narodzenia Maryi Panny w Starym Boguminie jest najstarszym zabytkiem w mieście. Murowaną gotycką świątynię wzniesiono pomiędzy 1320 a 1400. Wcześniej, już w wieku XIII istniał w tym miejscu kościół drewniany. Obecny wygląd świątynia zyskała w czasie remontu w latach 1910–1911. (więcej…)

maj052019

Spacery ze Zwrotem: Kościół Wniebowstąpienia Najświętszej Maryi Panny w Zebrzydowicach

Kościół, wówczas drewniany i parafia w Zebrzydowicach istniały już w średniowieczu. Obecna, barokowa świątynia została wybudowana w latach 1774-1776. Jedynie prezbiterium zachowało się dawne, z 1616 roku. (więcej…)

kwiecień282019

Spacery ze Zwrotem: Pałac w Kończycach Wielkich

Choć siedziba szlachecka w Kończycach Wielkich powstała prawdopodobnie już na początku XV wieku, a wieś przechodziła w ręce kolejnych szlacheckich rodów, to najstarszy zachowany wizerunek pałacu pochodzi z 1806 roku. (więcej…)

kwiecień072019

Kościół rzymskokatolicki pw. św. Marcina w Piotrowicach koło Karwiny

Kościół rzymskokatolicki pw. św. Marcina w Piotrowicach koło Karwiny jest kościołem parafialnym. To do tej parafii należy opisywany już na naszym portalu drewniany kościół p.w Wniebowstąpienia Pańskiego w Marklowicach Dolnych. Parafialny kościół pw. św. Marcina w Piotrowicach również poszczycić się może bogatą, ciekawą, ale i tragiczną historią. (więcej…)

marzec312019

Spacery ze Zwrotem – staw Młyńszczok w Zebrzydowicach

ZEBRZYDOWICE / Do lata i wakacji wprawdzie daleko, ale ciepło już się robi, nie zaszkodzi więc zapamiętać, gdzie można będzie w sezonie zrelaksować się nad wodą. A jednym z takich miejsc jest staw Młyńszczok znajdujący się tuż za pałacem w Zebrzydowicach. (więcej…)

marzec272019

Uczestnicy naszego spaceru wyruszyli w trasę z najnowszym „Zwrotem”

REGION / Prawie trzydziestu uczestników wzięło udział w kolejnej, ponadplanowej wtorkowej wycieczce PTTS „Beskid Śląski” organizowanej 26 marca wspólnie z naszą redakcją w ramach „Spacerów ze Zwrotem”. (więcej…)

marzec242019

Spacery ze Zwrotem: Drewniany kościół Wniebowstąpienia Pańskiego w Marklowicach Dolnych

REGION / Kościół znajduje się w Marklowicach Dolnych, w gminie Piotrowice koło Karwiny. Tuż za nim przebiega granica państwowa, która w 1920 roku podzieliła wieś, pozostawiając kościół i gospodę po czechosłowackiej stronie, szkołę zaś po polskiej. Dziś znów swobodnie można ją przekraczać. W tym miejscu jedynie pieszo lub na rowerze. (więcej…)

marzec212019

Zapraszamy na kolejny, ponadplanowy Spacer ze Zwrotem w terenie

Organizowane wspólnie przez naszą redakcję oraz PTTS „Beskid Śląski” spacery ze Zwrotem cieszyły się takim zainteresowaniem, że zostaliśmy poproszeni o zorganizowanie kolejnej eskapady. Tak więc zapraszamy na kolejny Spacer ze Zwrotem realizowany w ramach wycieczek wtorkowych PTTS Beskid Śląski już 26 marca. (więcej…)

marzec172019

Spacery ze „Zwrotem”: Pałac w Pierstnej

PIERSTNA / Pierstna to część Piotrowic koło Karwiny. W XVIII wieku ówczesną wieś kupił od Jana hrabiego Larischa Wojciech Gusnar z Komorna. Był to rycerz, członek starego śląskiego rodu. Na wzgórzu z widokami na ówczesny Śląsk Pruski i pobliski Frysztat wybudował dwuskrzydłowy, piętrowy pałacyk w empirowym stylu otoczony parkiem w stylu angielskim. (więcej…)

marzec092019

Spacery ze „Zwrotem”: żywocickie stele

ŻYWOCICE / Jest ich 26 rozsianych po Żywocicach. Ustawiono je w miejscach, w których 6 sierpnia 1944 Niemcy zamordowali mieszkańców Żywocic oraz okolicznych wiosek. Kamienne stele z nazwiskami ofiar znajdziemy w lesie, na miedzach, przy ścieżkach, na prywatnych posesjach. (więcej…)

luty092019

Spacery ze „Zwrotem”: Polska szkoła w Stonawie

Polska szkoła w Stonawie Hołkowicach ma długą, sięgającą czasów monarchii austro-węgierskiej historię. Otóż budynek, w którym do dziś uczą się polskie dzieci ze Stonawy, poświęcono 15 października 1900 roku (kamień węgielny położono w lipcu poprzedniego, 1899 roku). (więcej…)

luty022019

Spacery ze „Zwrotem”: Most łukowy w Darkowie

Żelbetową przeprawę przez Olzę, którą dziś oglądamy i możemy nią przejść na drugi brzeg do darkowskiego uzdrowiska, wybudowano w 1925 roku. (więcej…)

styczeń262019

Spacery ze „Zwrotem”: Czerwony Jagoszowski Folwark

Dziś przechodząc koło zrujnowanych zabudowań dawnego Jagoszowskiego folwarku, często nawet nie zwracamy na nie uwagi. Ot, jakieś ruiny za płotem. Jednak warto przypomnieć czasy jego świetności. (więcej…)

styczeń192019

Spacery ze „Zwrotem”: Dom Robotniczy w Olbrachcicach

OLBRACHCICE / Odnowionego budynku dawnego Domu Robotniczego w Olbrachcicach nie sposób nie zauważyć. Stoi tuż przy głównej ulicy (noszącej zresztą taką właśnie nazwę) i idąć od dworca kolejowego w stronę centrum miejscowości, widzimy go po prawej stronie. (więcej…)

styczeń142019

Spacery ze „Zwrotem” w terenie

REGION / W nowy rok wkraczamy z nowymi, mamy nadzieję, że atrakcyjnymi propozycjami. Tym razem chodzi o wspólne – razem ze „Zwrotem” i PTTS „Beskid Śląski” – przejście niektórych tras turystycznych zaproponowanych w ramach cyklu „Spacery ze Zwrotem”. Pierwsza wspólna wyprawa już jutro! (więcej…)

styczeń122019

Spacery ze „Zwrotem”: Kapliczka przy ulicy Cmentarnej

CZESKI CIESZYN / Historia odnowionej w 2001 roku kapliczki sięga 1848 roku, kiedy to zbudował ją właściciel tzw. Czerwonego Dworu inaczej zwanego Jagoszowskim Folwarkiem. Zaś powodem jej zbudowania był szczęśliwy powrót syna z powstańczego Wiednia. (więcej…)

styczeń052019

Spacery ze „Zwrotem”: Drewniany kościół św. Piotra i Pawła

OLBRACHCICE / Drewniany kościół św. Piotra i Pawła w Olbrachcicach pochodzi z 1766 roku i jest obiektem zabytkowym. Wzniesiony został w całości z drewna, z elewacją oszalowaną dębowymi deskami, kryty gontem. Czteroboczna wieża zakończona barokową cebulastą kopułą również jest drewniana. Całość, mimo iż kościół wzniesiono na „Dołach”, stanowi przykład typowej beskidzkiej architektury sakralnej. (więcej…)

grudzień102018

Spacery ze „Zwrotem”: Gródecki Bełko

GRÓDEK / Gródek to nie tylko piękny park przy Urzędzie Gminy czy bardzo prężnie działająca polska Słoneczna Szkoła oraz gospody w trójkącie: stacja kolejowa – szkoła – Urząd. Miejscowość ma też swą część położoną za Olzą. Z Gródka, gdy przyjedziemy tu pociągiem, trafimy tam idąc w stronę rzeki, mijając po prawej stronie pomnik ofiar z lat 1939-45. Przechodzimy przez most, przed którym widnieje poprawna nazwa rzeki, czyli Olza i na najbliższym skrzyżowaniu skręcamy w prawo. Po niecałych 200 metrach ujrzymy na elewacji domu na wprost nas drewniany drogowskaz kierujący nas w prawo, do Bełka. (więcej…)