Firma SENER Polska opracowała technologię System Twardego Przechwytywania, która pozwoli na bezpieczne połączenie i szczelne przejścia między dwoma statkami kosmicznymi lub statkiem i stacją kosmiczną. Jej twórcy wskazują, że urządzenie może stać się standardem w przyszłych misjach załogowych, dokujących na przykład do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej czy wokółksiężycowej stacji Gateway.
Polskie rozwiązanie dla bezpieczeństwa kosmicznych misji załogowych
System Twardego Przechwytywania HCS (Hard Capture System) dla mechanizmu dokującego, pozwalającego na cumowanie i połączenie zarówno dużych, jak i małych statków kosmicznych IBDM (International Berthing and Docking Mechanism) opracowała firma inżynierii kosmicznej SENER Polska jako część międzynarodowego konsorcjum. Posłuży on do wytworzenia sztywnego i hermetycznego połączenia między dwoma elementami. Mogą to być dwa moduły stacji orbitalnej – jak w przypadku Lunar Gateway albo na przykład statek kosmiczny i stacja kosmiczna.
Dzięki HCS możliwe będzie zapewnienie bezpiecznego przejścia pomiędzy dwoma statkami, a także stworzenie połączenia serwisowego. W awaryjnych sytuacjach system pozwoli na szybką separację pojazdów. Docelowo ma też pozwalać na transfer energii elektrycznej, danych i płynów, na przykład paliwa.
System zagwarantuje bezpieczeństwo
W praktyce system ten będzie gwarantował bezpieczeństwo astronautom przechodzącym pomiędzy statkami kosmicznymi i bezpieczny transport zapasów i materiałów, na przykład ze statku kosmicznego na pokład stacji. System będzie mieć więc bezpośrednie przełożenie na bezpieczeństwo astronautów przechodzących pomiędzy statkiem i stacją.
Warszawski zespół inżynierów i techników z SENER Polska odpowiedzialny był za kluczowe komponenty systemu. W zakresie ich obowiązków było zaprojektowanie, wykonanie, integracja oraz testy: separatorów, systemu transmisji danych i energii, osłony przeciwko mikrometeoroidom i śmieciom kosmicznym oraz dwóch rodzajów czujników – gotowości do dokowania i czujnika informującego o poprawnej separacji pojazdów.
Jeden z najważniejszych projektów
Prace nad projektem System Twardego Przechwytywania HCS rozpoczęły się w 2017 roku.
Łukasz Powęska, który w zespole projektowym pełnił funkcję kierownika, powiedział: „Uważamy HCS za projekt kluczowy przede wszystkim dlatego, że jego realizacja była dużym wyzwaniem, za czym idzie również duża satysfakcja i wysoki prestiż realizacji takiego projektu z uwagi na fakt, że jest to pierwszy system, jaki SENER Polska realizuje w ramach misji załogowych.”
Poszczególne komponenty tworzone były od podstaw, dlatego w pierwszej kolejności były potrzebne konsolidacja wymagań i przygotowanie pierwszych pomysłów związanych z rozwiązaniami technicznymi mechanizmów. W dalszej kolejności dopracowane zostały kwestie techniczne, później nastąpiła faza produkcji, integracji i kwalifikacji pięciu zupełnie różnych podsystemów.
Sama kampania kwalifikacyjna jednego mechanizmu trwa kilka miesięcy i obejmuje szereg działań: od fizycznego złożenia, przez testy funkcjonalne, wibracyjne, poprzez weryfikację w komorze termiczno-próżniowej, badanie odporności na wyładowania elektrostatyczne kończąc na demontażu mechanizmu, inspekcji każdego z elementów i ponownym złożeniu.
SENER Polska
Spółka SENER Polska to jeden z wiodących podmiotów polskiego sektora kosmicznego. Rozpoczęła działalność w 2006 roku, a od 2012 roku skupia się na tworzeniu innowacyjnych rozwiązań z zakresu inżynierii kosmicznej dla najważniejszych projektów Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA, amerykańskiej NASA i Europejskiego Obserwatorium Południowego w Chile ESO.
SENER Polska specjalizuje się w dwóch obszarach inżynierii mechanicznej:
- mechanizmach rozkładających i przytrzymujących (niezbędnych do transportu pojazdów kosmicznych w ładowniach rakiet nośnych i późniejszego rozłożenia paneli słonecznych, anten i instrumentów pomiarowych) oraz
- urządzeniach do montażu satelitów (służących m.in. do precyzyjnego przemieszczania satelity w celu umożliwiania dostępu technikom oraz transportu do komór testowych i ładowni). Tylko kilka firm w Europie projektuje tego typu urządzenia.
SENER Polska zaangażowany obecnie jest w szereg różnych projektów o charakterze europejskim i globalnym. Współpracuje z ponad 50 podmiotami z całego kraju, dzieląc się z nimi nie tylko znaczną częścią wartości projektów (średnio 45% wartości projektów przekazywanych do polskich podwykonawców i firm współpracujących poprzez kontrakty na usługi i produkty), ale także wiedzą o specyfice technologii kosmicznych.
SENER poprzez to buduje łańcuch poddostawców, ale także i kompetencje polskich podmiotów, dzięki czemu kolejne firmy rozwijają portfolio międzynarodowych klientów sektora kosmicznego.
