Sylwia Grudzień
E-mail: sylwia@zwrot.cz
Młodzieżowe Słowo Roku to plebiscyt organizowany przez Wydawnictwo Naukowe PWN we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim. Przedsięwzięcie to, mające na celu popularyzację języka polskiego wśród młodzieży, zapoczątkowano w 2016 roku we współpracy z projektem Słowa klucze w ramach inicjatywy Narodowego Centrum Kultury „Ojczysty – dodaj do ulubionych”.
Plebiscyt ma na celu wyłonienie najbardziej popularnych wśród młodych ludzi słów, określeń lub wyrażeń. – To dla nas okazja do zabawy językiem polskim. Zależy nam, by plebiscyt wywoływał pozytywne emocje i przebiegał w przyjaznej atmosferze oraz z zachowaniem zasad dobrego wychowania. Dlatego, z uwagi na rosnące zainteresowanie plebiscytem oraz coraz większą ilość zgłoszeń, po pięciu latach zdecydowaliśmy się odświeżyć nieco formułę tego przedsięwzięcia – piszą na swoich stronach organizatorzy konkursu.
W tym roku wprowadzono dwuetapowe wyłanianie zwycięzcy. Właśnie minął pierwszy etap, w którym można było zgłaszać kandydata. Spośród zgłoszonych słów jury wyłoniło dwadzieścia. Przed nami drugi etap, w którym każdy z internautów może zagłosować do 30 listopada na swojego faworyta za pośrednictwem tej strony.
Jakie typy wyrażeń dominują na finałowej liście? – Dwudziestka daje obraz słownictwa wyraźnie wartościującego. I choć w slangu młodzieżowym przeważa zazwyczaj wartościowanie negatywne, tym razem mamy w finale aż sześć określeń pozytywnych: baza, essa, gituwa, koks, oddaje oraz pogchamp. Wartościowanie negatywne to określenia czegoś żenującego: dobrze znane cringe oraz nowe mrozi. To kontynuacja stałej tendencji jeszcze od czasów poczciwego obciachu – możemy przeczytać w komentarzu jurorów.
Poniżej prezentujemy wszystkie nominowane słowa oraz ich krótkie definicje.
Młodzieżowe słowo roku 2021 – nominacje:
- baza: wyraz aprobaty, pozytywnych emocji;
- boomer: przedstawiciel pokolenia urodzonego w latach 40., 50. lub 60., używane także do określenia osoby z konserwatywnymi, nieprzystającymi do rzeczywistości poglądami;
- cringe: żenada, wstyd;
- essa: ’łatwy’ lub okrzyk radości;
- ez: ’łatwy’;
- foliarz: wyznawca teorii spiskowych, w ostatnim roku określenie na antyszczepionkowców lub osób nieuznających pandemii koronawirusa COVID-19;
- gituwa: ocena pozytywna, od git – świetnie;
- IMO: skrót od ang. 'in my opinion’ (moim zdaniem);
- kox, koks: zgłaszane najczęściej jako 'świetnie’, może także oznaczać substancję anaboliczną, osobę ćwiczącą regularnie na siłowni, kogoś dobrego w danej rzeczy albo kokainę;
- mrozi: reakcja na coś żenującego;
- naura: skrót od 'na razie’;
- oddaje: inaczej: 'opłaca się’;
- pogchamp: wyraz zadowolenia, aprobaty, pierwotnie był to emotikon;
- rel: ’czuję to samo’, 'mogę się z tym utożsamić’, skrót od ang. 'relatable’;
- sheesh: wyraz zdziwienia lub zaskoczenia;
- sus: skrót od 'suspect’ lub 'suspicious’, po ang. 'podejrzany’;
- sześćdziesiona: inaczej o donosicielu albo skarżypycie, słowo pochodzi od art. 60 kodeksu karnego o nadzwyczajnym złagodzeniu kary dla sprawcy przestępstwa, który ujawni informacje dotyczące innych sprawców;
- śpiulkolot: miejsce do spania, słowo nawiązuje do popularnego mema;
- twoja stara: funkcjonuje jako dezaprobująca odpowiedź na pytanie: 'kto?’ lub na dowolną inną wypowiedź;
- zodiakara: dziewczyna, która wierzy w moc znaków Zodiaku i często opowiada o ezoteryce albo astrologii.
Tagi: boomer, foliarz, gitura, język polski, Plebiscyt "Młodzieżowe Słowo Roku", PWN