Uchodźcy – ludzie tacy jak my

CZESKI CIESZYN / – Uchodźców nie trzeba się bać, to tacy sami ludzie jak my – mówiła Alena Fendrychová w ubiegłą środę uczniom Polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego, którzy spotkali się z pracownicami socjalnymi pracującymi z uchodźcami oraz przedstawicielami Policji ds. Cudzoziemców w RC (cizinecká policie).
Swoimi doświadczeniami z uchodźcami podzieliły się Alena Fendrychová, koordynatorka do spraw imigrantów w Ewangelickim Kościele Czeskobraterskim, Eva Dohnalová koordynatorka konsorcjum organizacji non-profit pracujących z imigrantami w RC i Šárka Klusová, koordynatorka ds. imigrantów w Diakonii Śląskiej.

Pracownice socjalne dalej mówiły o procedurze rejestrowania się cudzoziemców w naszym kraju. Każdy uchodźca najpierw trafia do ośrodka przyjmującego w Pradze lub Brnie – tam zalicza pierwsze rozmowy, badania lekarskie.

Później trafia do ośrodka pobytowego (Kostelec nad Orlicí, Hawierzów) – to jest otwarta placówka, gdzie ludzie czekają na azyl. Mogą ją opuścić, ale tym samym tracą prawo do wsparcia finansowego.

Kiedy uda im się zdobyć azyl, muszą odejść z ośrodka. Mogą sobie sami znaleźć mieszkanie albo trafiają do integracyjnego ośrodka azylowego (Jaroměř, Bředlice, Brno, Hawierzów).

– Do ośrodka detencyjnego w Bělej pod Bezdězem, Vyšních Lhotach i Drahonicach trafiają ludzie, którym np. skończyła się ważność wizy, albo obcokrajowcy, którzy przyjadą i pracują u nas nielegalnie — wyjaśniała Fendrychová.

W ubiegłym roku jednak w związku z kryzysem imigracyjnym sytuacja się zmieniła. Wtedy też ośrodek w Bělej pod Bezdězem zalała fala uchodźców. Jesienią tam byli ludzie z Kosowa, a potem Syryjczycy, Irańczycy, Afgańczycy itd.

– Aktualnie tam jest około dwudziestu osób. Jest to spowodowane też tym, że uchodźcy przestali przechodzić przez nasz region, wybierają inne szlaki – mówiła Fendrychová.

Eva Dohnalová wyjaśniła procedurę uzyskania azylu albo też ochrony uzupełniającej. Obcokrajowiec zaliczy na początku serię przesłuchań, testów psychologicznych, badań lekarskich. Rozpatrywaniem dokumentów zajmuje się Urząd ds. Cudzoziemców MSW. Jeżeli po tych wszystkich procedurach komisja dojdzie do wniosku, że człowiek jest w swoim kraju zagrożony, przyznaje mu azyl (dożywotni) albo ochronę uzupełniającą (na okres przejściowy).

Šárka Klusová mówiła o tym, jak uchodźcy uczą się języka czeskiego. – Jest to dla nich bardzo trudny język. Nawet pisma, czy kierunku pisania muszą się uczyć od nowa, jest na odwrót niż w języku arabskim – mówiła. Dodała też, że od maja niektóre dzieci rozpoczną już naukę w czeskich szkołach, chociaż nie umieją jeszcze po czesku.

Pracownice socjalne pokazały statystyki wniosków o azyl cudzoziemców w RC. W roku 2003, kiedy temat nie był jeszcze rozdmuchiwany w mediach, w RC zarejestrowano 11 400 wniosków. Byli to uchodźcy głównie z Czeczenii, ale liczba osób, którym udzielono azyl, stanowiła tylko 1,6%.

– W roku 2004, kiedy dołączyliśmy do UE, liczba wniosków zmalała. W 2009 r. zostaliśmy członkami Schengen i liczba wniosków jeszcze bardziej się obniżyła. W 2015 r. wnioskowało około 1500 cudzoziemców, z tego 440 przyznano azyl albo ochronę uzupełniającą. Dla porównania, chociaż jest to nieporównywalne, w ubiegłym roku w Niemczech o azyl wnioskowało 500 tys.osób — mówiła Fendrychová.