Prowodyr podpalenia kościółka w Gutach jest na wolności. Wyszedł z więzienia warunkowo
Jan Bortel, prowodyr podpalenia drewnianego kościółka w Gutach, został kilka dni temu warunkowo zwolniony z więzienia. Pierwotnie miał odsiedzieć dziewięć lat za przestępstwo, które według niego miało być zemstą na Bogu za swoją chorobę. Jego wspólnik podpalacz, Jakub Hurník, został zwolniony warunkowo z więzienia w zeszłym roku, a trzeci podpalacz nie doczekał wolności i zmarł z powodu niewydolności serca. - Mogę potwierdzić, że skazany został zwolniony warunkowo w dniu 30 stycznia 2026 przez Sąd Rejonowy w Pardubicach. Okres próbny został ustalony na cztery lata, podczas których skazany będzie pod nadzorem służby kuratorskiej i mediacyjnej - powiedział Igor Krajdl, rzecznik Sądu Okręgowego w Ostrawie. Trzej młodzi mężczyźni zostali skazani za przestępstwo podpalenia zabytkowego przez Sąd Okręgowy w Ostrawie - Jakub Bortel został skazany na dziewięć lat, Lukáš Hurník miał odsiedzieć osiem lat i został zwolniony przez sąd w zeszłym roku za dobre zachowanie. Trzeci skazany otrzymał tylko trzy i pół roku, ponieważ w momencie ataku nie był jeszcze pełnoletni. Jednak wkrótce…
Podwójna pula pieniędzy. Trzyniec przegłosował budżet obywatelski
TRZYNIEC / Radni miasta Trzyńca przegłosowali budżet obywatelski. W zeszłym roku dzięki budżetowi obywatelskiemu mieszkańcy miasta zorganizowali kilkanaście inspirujących wydarzeń, w których wzięło udział 1500 uczestników. W tym roku podwojono pulę pieniędzy. Pierwszy termin składania wniosków na ten roku upływa już niebawem. Trzynieccy radni nie tylko poparli budżet obywatelski, ale także zdecydowali się podwoić kwotę przeznaczoną na działania kulturalne, sportowe i społeczne. - Zamiast zeszłorocznych 300 tys. koron, w tym roku do dyspozycji będzie 600 tys. koron. Oznacza to więcej możliwości dla każdego mieszkańca Trzyńca - niezależnie od tego, czy chce przeprowadzić turniej sąsiedzki, zorganizować wyjątkowy koncert, czy wesprzeć wydarzenia, które wzmacniają naszą społeczność - zachęca do skorzystania z budżetu obywatelskiego radna Lucie Fremrová. Nowości w 2025 roku W edycji 2025 pojawiło się kilka nowości. Nie tylko można zgłaszać propozycje letnich wydarzeń, ale także ubiegać się o dofinansowanie wydarzeń z okazji 17 listopada lub w okresie poprzedzającym Boże Narodzenie. - Łączna kwota 450 tys. przeznaczona jest na 15 wydarzeń w…
Pogotowie językowe. Mamuśka i mamusia
Gdy kilka lat temu po raz pierwszy usłyszałam, że "mamuśki proszone są o upieczenie ciastek" na przedszkolną imprezę, nie wiedziałam, jak się zachować. Domyśliłam się, że chodzi o nas, mamy przedszkolaków, ale nie wiedziałam, w jakim celu zostało użyte słowo "mamuśki". Czy pani przedszkolanka chce nas obrazić, czy sobie żartuje? Dziś już wiem, że pani przedszkolanka nie miała niczego złego (ani zdrożnego) na myśli. Słowo "mamuśka" używane jest na Zaolziu w znaczeniu "mamusia". Warto jednak wiedzieć, że w języku polskim "mamusia" i "mamuśka" mają inne znaczenie. Oba wyrazy tyczą się kobiety, która urodziła dziecko, ale na tym podobieństwa się kończą. Wielki Słownik Języka Polskiego podaje dwa znaczenia wyrazu "mamuśka". Określenia "mamuśka" używamy wtedy, gdy chcemy wyrazić się ekspresywnie o matce, czyli kobiecie, która urodziła dziecko. Warto jednak wiedzieć, że w dzisiejszej polszczyźnie w ten sposób wyrażamy się na przykład o kobiecie, która w naszym odczuciu za bardzo zaangażowała się w rolę matki i nie widzi świata poza swoim dzieckiem. Jest…
„Uczymy się, nawiązujemy kontakty i jeszcze do tego mamy szanse zadebiutować”. Rozmowa z Agnieszką Buchtovą, uczestniczką programu rozwoju talentów literackich CELA
Jesienią zeszłego roku rozpoczął się po raz kolejny międzynarodowy program rozwoju talentów literackich CELA. Na temat trwającego aż cztery lata programu rozmawiamy z jego tegoroczną uczestniczką, tłumaczką z języka polskiego na czeski – Agnieszką Buchtovą. Program CELA ma w założeniu umożliwić kontakty młodym tłumaczom i pisarzom z doświadczonymi już przedstawicielami tych profesji. Jak wygląda ten projekt od środka? W czym brała już pani udział? Kiedy wybrano mnie do projektu, czekałam jeszcze, aż będą znane wszystkie nazwiska autorów i tłumaczy. Potem organizator wysłał nam listę pięciu autorów polskich – były to same kobiety. My, tłumaczki z języka polskiego na języki inne, miałyśmy wybrać trzy autorki spośród nich. Na podstawie fragmentów ich książek wybrałyśmy trzy młode autorki. Są to: Barbara Woźniak z książką zatytułowaną „Niejedno”, za którą otrzymała Nagrodę Literacką im. Witolda Gombrowicza, Marta Hermanowicz z książką „Koniec” i Marta Karpińska – „Żywopłoty”. Czyli autorki macie wybrane. Co będziecie robić teraz? Każda z nas dostanie mniej więcej po cztery strony tekstu z…
Pracowników Huty Trzynieckiej czekają podwyżki. Wczoraj podpisano układ zbiorowy
TRZYNIEC / Związki zawodowe i zarząd Huty Trzynieckiej porozumiały się w sprawie podwyżek płac. Układ zbiorowy na lata 2025-2028 został podpisany przez przedstawicieli zarządu huty wraz ze związkowcami ze związków zawodowych KOVO i ZO OS UNIOS TŽ we wtorek 28 stycznia. Huta w ciągu tych czterech lat przejdzie szeroko zakrojoną transformację. Średnia płaca w hucie w 2025 roku powinna wynieść 43 990 koron brutto. W przypadku osiągnięcia zakładanych wyników ekonomicznych średnia płaca może wzrosnąć nawet o kolejne 3%. Pracownicy otrzymają podwyżkę od lutego tego roku. Średnia kwota na pracownika wyniesie 750 koron. Ostateczną wysokość podwyżki będą wyliczać menadżerowie, kierujący się oceną wyników pracy swoich podwładnych. Pracownicy zmianowi otrzymają o 400 koron wyższy dodatek za pracę zmianową, dzięki czemu otrzymają łącznie 2 000 koron miesięcznie. Dodatek za soboty, niedziele i nocne zmiany został również zwiększony z 50 koron do 54 koron, co stanowi wzrost o 480 koron miesięcznie, jeśli przepracowana zostanie pełna liczba zmian. Pracownicy otrzymają również nadzwyczajną premię w wysokości…
Remonty, sukcesy i plany. Rozmowa z Jolaną Kantor – dyrektorką trzynieckiej podstawówki
TRZYNIEC / Minął rok, odkąd Polska Szkoła im. Gustawa Przeczka w Trzyńcu otrzymała nowego dyrektora. Na temat minionego roku, planów na rok 2025 oraz zbliżającego się Zjazdu Gwiaździstego rozmawiamy z Jolaną Kantor - dyrektorką szkoły. 1 stycznia 2024 roku objęła pani stanowisko dyrektora Polskiej Szkoły im. Gustawa Przeczka w Trzyńcu. Proszę powiedzieć, co udało się Pani zrealizować przez ten czas? W styczniu 2024 roku szkoła przeprowadziła modernizację trzech przedszkoli. W Lesznej Dolnej i w przedszkolu na ul. SNP zakupiono nowe drabinki na placach zabaw, natomiast w przedszkolu na ul. Štefánikova wymieniono wykładziny, dywany oraz wszystkie drzwi wewnętrzne. Na Štefánika i na SNP powstały też dwa kąciki audiowizualne. Latem 2024 roku przeprowadziliśmy w szkole generalny remont dwóch boisk szkolnych o łącznej wartości 4 mln koron. W efekcie powstały nowoczesne obiekty sportowe: jedno boisko z gęstą sztuczną trawą oraz wielofunkcyjne boisko z powierzchnią tartanową. Organizowane są wycieczki edukacyjne i ekologiczne, warsztaty, konkursy oraz bezpłatne szkolenia dla nauczycieli. W ciągu roku zorganizowano również…
Już w najbliższą sobotę 50. Zjazd Gwiaździsty. Wiemy, gdzie odbędą się biegi narciarskie
Już w tę sobotę w ośrodku narciarskim Złoty Groń w Istebnej odbędzie się 50. Zjazd Gwiaździsty. Uczniowie polskich szkół podstawowych z Zaolzia będą współzawodniczyć w trzech dyscyplinach narciarskich: slalomie na nartach, slalomie na snowboardzie i biegach narciarskich. W tym roku organizatorem Zjazdu Gwiaździstego jest Szkoła Podstawowa i Przedszkole im. Gustawa Przeczka z Polskim Językiem Nauczania w Trzyńcu, która nie mogła zrealizować imprezy sportowej w zeszłym roku z powodu braku śniegu. Współorganizatorami zawodów są Kongres Polaków w Republice Czeskiej, Zarząd Główny Macierzy Szkolnej w Republice Czeskiej i Macierz Szkolna działająca przy trzynieckiej podstawówce. Jak co roku, zawody odbędą się w kompleksie narciarskim Złoty Groń w Istebnej. Rejestracja uczestników przebiegnie w godzinach od 7.00 do 7.45. Rozpoczęcie zaplanowano na godzinę 8.00. Zawody w slalomie rozpoczną się o 9.00, a biegi narciarskie o 10.00. Biegi narciarskie również na Złotym Groniu Od początku planowania zawodów organizatorzy zakładali, że slalom odbędzie się na Złotym Groniu. Do dzisiaj nie było jednak wiadomo, gdzie odbędą się zawody…
Młode lamparty z ostrawskiego zoo mają już trzy miesiące. Można je zobaczyć na wybiegu
OSTRAWA / Młode lamparty urodzone w ostrawskim zoo w listopadzie zeszłego roku rosną jak na drożdżach pod okiem matki. Do tej pory lamparcica z młodymi przebywała poza zasięgiem wzroku zwiedzających. Od niedawna lamparciątka będzie można zobaczyć na wybiegu. Dodatkowo zwiedzający będą mogli je obserwować za pośrednictwem kamer. Dwa młode lamparty lankijskie urodziły się w Ogrodzie Zoologicznym w Ostrawie 2 listopada 2024. Ich opiekunowie już wiedzą, że są to samice. - Matką lampartów jest dziesięcioletnia samica, która dwa lata temu z powodzeniem wychowała swoje pierwsze młode - samca i samicę. Dwa młode lamparty zostały przekzane do innych ogrodów zoologicznych na zalecenie koordynatora Europejskiego Programu Ex Situ (EEP) - samica do Singapuru, a samiec do Zoo d'Abruzzo we Włoszech - mówi inspektor ds. hodowlanych Matěj Vrúbel. Samica wzorowo opiekuje się również swoim drugim potomstwem. Hodowcy mogą monitorować opiekę nad młodymi za pomocą kamer, ale w żaden sposób w nią nie ingerują, aby nie zakłócać naturalnego procesu wychowywania młodych. Odbyły się tylko dwie…
Dyskusja na temat przyszłości schroniska na Małym Jaworowym. Już dzisiaj w Bibliotece w Trzyńcu
TRZYNIEC / Jutro 21 stycznia o 17.00 w Bibliotece w Trzyńcu odbędzie się publiczna dyskusja na temat przyszłości schroniska i kompleksu sportowo-turystycznego na szczycie Małego Jaworowego. Temat schroniska oraz podupadłego kompleksu wokół Małego Jaworowego jest przedmiotem dyskusji społecznej w Trzyńcu już od dawna. Miasto jest właścicielem schroniska oraz niewielkich działek wokół niego, jednak wiele osób uważa, że potencjał wzgórza nie jest w pełni wykorzystywany. Schronisko jest najstarszym tego typu obiektem w tej części Beskidów - zostało wybudowane w 1895 roku przez niemieckie towarzystwo turystyczne Beskidenverein. Zachodzi więc pytanie, w jaki sposób miasto powinno chatę wyremontować i w jaki sposób powinno wykorzystać sam szczyt. Rada miasta Trzyńca zleciła trzem radnym zajęcie się tym tematem. Lucie Fremrová, Vojtěch Dohnal i Adam Kurzok spotkali się z architektami, zorganizowali ankietę wśród mieszkańców Trzyńca, przeprowadzili wywiady z kluczowymi zainteresowanymi szczytem. Wyniki swoich badań przedstawią podczas spotkania z mieszkańcami Trzyńca, które odbędzie się w trzynieckiej bibliotece 21 stycznia 2025. Podczas spotkania zaplanowano również dyskusję. Celem tego…
Czerwony dywan, blask fleszy i faceci w czerni. Na balu Macierzy Szkolnej w Oldrzychowicach rozdano Oskary
NIEBORY, OLDRZYCHOWICE / Choć na rozdanie amerykańskich Oskarów będziemy musieli jeszcze trochę poczekać, goście balu Macierzy Szkolnej z Oldrzychowic w tę sobotę poczuli przedsmak słynnej amerykańskiej gali. W restauracji "U Sojki" w Nieborach nie zabrakło więc czerwonego dywanu, blasku fleszy i słynnych złotych statuetek. Naszej redakcji udało się porozmawiać z Markiem Szlaurem, jednym z organizatorów tegorocznego balu Macierzy Szkolnej w Oldrzychowicach - dosłownie tuż przed jego rozpoczęciem. - Każdego roku chcemy zrobić trochę inny program. W tym roku postanowiliśmy zrobić wieczór oskarowy i przyznawać nagrody za najlepsze filmy. Przy wejściu każdy z gości losuje sobie postać ze słynnej pary filmowej, z takich filmów jak "Śniadanie u Toffanego", "Bonnie i Clyde", "Titanic", ale są też bajki, na przykład "Shrek". Gość staje się tą filmową postacią na cały wieczór, a później my - organizatorzy - będziemy przyznawać wybranym postaciom nagrody. Uczestnicy gali nie mają wpływu na to, kto zostanie nagrodzony, wszystko jest w naszych rękach, czyli w rękach Akademii Filmowej Macierzy Szkolnej…
Europejska współpraca literacka trwa. Czeskie autorki i tłumaczki w projekcie CELA
Europejski projekt CELA (Connecting Emerging Literary Artists), którego celem jest umożliwienie nawiązywania kontaktów przez młodych autorów i tłumaczy z profesjonalistami z branży literackiej w całej Europie, rozpoczął we wrześniu swój trzeci czteroletni cykl. Tym razem jednym z kluczowych partnerów projektu w Czechach jest Czeskie Centrum Literackie, sekcja Biblioteki Morawskiej w Brnie. Jedną z uczestniczek programu jest związana z Zaolziem tłumaczka z języka polskiego Agnieszka Buchtová. Czeskie autorki i tłumaczki biorące udział w projekcie W pierwszej połowie tego roku każda z organizacji partnerskich wybrała trzech pisarzy i dziesięciu tłumaczy, którzy wezmą udział w bieżącym cyklu. Czeską scenę literacką reprezentować będą pisarki Magdalena Sodomková, Anna Luňáková i Eliška Beranová. Na tłumaczy wybrano następujące osoby: Klára Němcová (z niderlandzkiego), Barbora Genserová (z niderlandzkiego), Agnieszka Buchtová (z polskiego), Adéla Mikešová (z ukraińskiego), Anna Kostková (z włoskiego), Markéta Cubrová (z hiszpańskiego), Klára Našincová (z rumuńskiego), Věra Böhmová (z serbskiego), Jitka Zárubová (z bułgarskiego) i Petra Janků (ze słoweńskiego). - Projekt dopiero się rozpoczął. Dotychczas w…
Sezon balowy 2025. W piątek odbył się bal trzynieckiej Macierzy Szkolnej
TRZYNIEC / W piątek 10 stycznia rodzice oraz sympatycy Polskiej Szkoły Podstawowej im. Gustawa Przeczka w Trzyńcu bawili się na balu w Domu PZKO w Lesznej Dolnej. Miejscowe Koło Macierzy Szkolnej, które było głównym organizatorem balu, za temat tegorocznej zabawy obrało hasło: "W krainie śniegu". Balowiczów przywitała prezes Macierzy Szkolnej Marta Bartnicka. Zabawę poprowadziła niezastąpiona Ewa Troszok. Do tańca zagrała kapela Dr. Ong. Atrakcją wieczoru był pokaz tańca towarzyskiego pary z grupy Elan. Oczywiście nie zabrakło kotylionów, loterii fantowej i smacznych dań i przekąsek.
Przed nami huczny beskidzki karnawał. Znamy już program 56. Żywieckich Godów
ŻYWIEC, BIELSKO-BIAŁA, MILÓWKA / U górali Boże Narodzenie jest okresem wielkiej radości i hucznego świętowania. Muzyka, śpiew i wzajemna serdeczność są kwintesencją beskidzkiego karnawału. Nie inaczej będzie podczas 56. edycji Przeglądu Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody, który rozpocznie się już w tę sobotę w Żywcu. Gody Żywieckie są najstarszym, wciąż odbywającym się przeglądem kolędniczym w Polsce i jednocześnie największą tego typu imprezą w regionie. Głównym celem wydarzenia jest kultywowanie i popularyzacja tradycji związanych z okresem zimowego świętowania, występujących na terenie Beskidu Śląskiego i Żywiecczyzny, wraz z okolicami pasma Babiej Góry. Podczas pierwszej części przeglądu zaprezentują się kolędnicy w "izbie" Kluczową częścią wydarzenia są konkursy mające na celu ochronę dziedzictwa kulturowego. Co roku bierze w nich udział ponad tysiąc uczestników. Podczas pierwszej jego części (11-12 stycznia) w Auli Domu Katolickiego w Żywcu zaprezentują się kolędnicy występujący „w izbie”, którzy będą winszować gospodarzom wszelkiej pomyślności w kolejnym roku. Kolędnicy przyjdą z takimi rekwizytami jak gwiazda, szopka, owies, różanka, turoń, koza czy…
Półtora miliona koron dotacji z miasta Trzyńca. Wnioski można składać do końca stycznia 2025
TRZYNIEC / Na stronie internetowej Trzyńca dostępne są informacje dotyczące dotacji z budżetu miasta na działalność prowadzoną w zakresie aktywizowania dzieci i młodzieży, sportu, wychowania fizycznego oraz kultury. Z dotacji tych korzystają często też polskie organizacje działające na terenie miasta. O fundusze w wysokości 1,5 miliona koron czeskich można wnioskować od 1 do 31 stycznia 2025. Jeden wnioskodawca może złożyć maksymalnie 4 wnioski (w tym jeden wniosek na działalność całoroczną i 3 wnioski na wydarzenia jednorazowe). Jeden wnioskodawca może się ubiegać w ramach tego programu dotacyjnego o maksymalną łączną kwotę w wysokości 50 tys. koron. Szczegóły dotyczące programu dostępne sa na stronach miasta Trzyńca.
Spotkanie świąteczne w Nieborach. Dwa przedstawienia i koncert Renaty Drössler
NIEBORY / Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Nieborach przygotowało wyjątkowe Spotkanie Świąteczne "Kolędy, teatr i tradycje". Teatrzyki Gapcio i Gapa 3 przygotowały dwa spektakle oraz zaśpiewały wspólnie kolędy. Gwoździem świątecznego spotkania był występ aktorki i szansonistki Renaty Drössler. Nie zabrakło świątecznych potraw i warsztatów dla dzieci. W pierwszą niedzielę po Bożym Narodzeniu (29 grudnia) nieborowskie koło PZKO zaprosiło swoich członków, przyjaciół i sympatyków na spotkanie świąteczne. Głównym punktem programu był występ dwóch grup teatralnych prowadzonych przez prezes nieborowskiego koła Halinę Szczotkę oraz licealistkę Alicję Szczotkę i dziewiątoklasistkę Zuzannę Ruszkiewicz. Spotkanie swoją obecnością zaszczycili prezydent miasta Věra Palkovská, radna Lucie Fremrová oraz Paweł Cieślar, dziekan dekanatu frydecko-misteckiego i proboszcz parafii Ropica, Trzycież i Guty. Dwa spektakle na podstawie autorskich scenariuszy Teatr dziecięcy Gapcio przygotował wciągającą opowieść kryminalną, której akcja zawiązuje się w momencie, gdy Święty Mikołaj odkrywa, że zaginęła lista dobrych dzieci. W poszukiwania włącza się nieborowska policja, której działania choć z początku okazują się mało skuteczne, w końcu doprowadzają…
Koncert świąteczny w Nawsiu. W kościele ewangelickim kolędował Chór Żeński „Melodia”, kapela „Gorole” i chór dziecięcy „Melodyjka”
NAWSIE / W ostatnią niedzielę adwentu w kościele ewangelickim w Nawsiu odbył się koncert świąteczny, w którym wystąpił Chór Żeński „Melodia” z Miejscowego Koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Nawsiu, kapela góralska „Gorole” i chór dziecięcy „Melodyjka". Muzycy nie tylko wprowadzili publiczność w ciepłą atmosferę świąteczną, ale ze względu na wspaniałe wykonanie utworów byli również powodem wielu wzruszeń. Koncert rozpoczął się od zapalenia świec adwentowych i pieśni góralskiej „Najpiekniejszo nocka” w wykonaniu Edmundy Juroszek. Następnie kapela góralska „Gorole” - w składzie Radek Matuszny, Daniel Baron i Jakub Bocek - wykonała kolędę „Przybieżeli do Betlejem”. W śpiew włączyła się publiczność. Na podium wystąpiły również dzieci z chóru „Melodyjka” pod kierownictwem Alicji Trombik. Jako soliści wystąpili: Lena Sobczyk w „Złotej gwiazdce“ i „Narodził się w szopie“ oraz Marek Sobczyk w „Za kominem świerszczyk spał“. Następnie zagrała i zaśpiewała kapela góralska „Gorole”. Ich repertuar miał charakter na wskroś regionalny, ponieważ muzycy wykonali kilka kantyczek ze zbioru Adama Sikory, który urodził się w pierwszej połowie…
Kapela Lipka odwiedziła Polaków w Brazylii. Na temat wrażeń z podróży rozmawiamy z Chrystianem Heczką
Na początku grudnia Kapela Lipka na zaproszenie Fundacji Volens odbyła podróż do Ameryki Południowej, gdzie między innymi wystąpiła na scenie polskiego festiwalu w Mallet – miejscowości, którą pod koniec XIX wieku założyli polscy osadnicy. O wrażeniach z tego pobytu rozmawialiśmy z muzykiem Chrystianem Heczką. Na początku grudnia pojechaliście z Kapelą Lipka do Ameryki Południowej. Możesz powiedzieć, jak się tam znaleźliście? Gdzie dokładnie byliście? Byliśmy w czterech państwach – w Portugalii, Brazylii, Argentynie i Paragwaju. Najpierw lecieliśmy do Portugalii, tam mieliśmy ponad jeden dzień czekania – podobnie z powrotem – więc każdą minutę wykorzystaliśmy, żeby zobaczyć Lizbonę. Później była Brazylia w największej mierze. Wylądowaliśmy w Sao Paulo, potem jechaliśmy busem do Kurytyby – tam trochę pobuszowaliśmy. Później pojechaliśmy do Mallet, które było głównym celem naszej podróży – to jest niewielka miejscowość, która została zbudowana przez polskich osadników. Potem był Foz do Iguaçu, później Rio, z Rio do Sao i z powrotem polecieliśmy do Lizbony i Pragi. Kapela Lipka załapała się na…
Krok po kroku: jak upiec wanoczkę z masą orzechową?
Vánočka, vianočka, wanoczka, sztrucla chałka, kukiełka - bez niej wielu mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej nie wyobraża sobie Wigilii. Puszystą chałkę w formie warkocza piecze się z ciasta drożdżowego. Niektórzy posypują ją tylko kruszonką i jedzą później z masłem, miodem i dżemem. Inni zaś nadziewają ją jeszcze przed upieczeniem orzechami czy makiem. Pochodzenie tego pieczywa, które dawniej miało charakter obrzędowy, jest dyskusyjne. Jedni uważają, że chałka pochodzi z kuchni żydowskiej, gdzie tego typu pieczywo spożywane jest do dzisiaj podczas szabatu i świąt. Chałka w Polsce południowej została najprawdopodobniej rozpowszechniona dzięki piekarniom prowadzonym przez Żydów. Z kolei według czeskich badaczy wanoczka stała się kulinarną czeską tradycją bożonarodzeniową dzięki niemieckim kolonistom. My nie będziemy się spierać, co do pochodzenia tego wyjątkowego pieczywa, a tym bardziej rozstrzygać, skąd na Zaolziu wzięła się wanoczka. Mamy natomiast dla państwa przepis z jednego z naszych domów. Oto wanoczka "na bogato" - z masą orzechową w środku. Ciasto: 250 ml mleka 40 g drożdży l łyżka cukru pudru 1…
56. Przegląd Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody już wkrótce. Organizatorzy czekają na zgłoszenia
BIELSKO-BIAŁA, ŻYWIEC, MILÓWKA / Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej zaprasza do wzięcia udziału w 56. Przeglądzie Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody. Konkurs ma charakter otwarty i jest skierowany do mieszkańców wszystkich regionów etnograficznych Beskidu Śląskiego i Żywiecczyzny, czyli powiatów: żywieckiego, cieszyńskiego, bielskiego i suskiego. W góralskiej kulturze Boże Narodzenie jest okresem wielkiej radości i hucznego świętowania. Muzyka, śpiew i wzajemna serdeczność są kwintesencją beskidzkiego karnawału. Nie inaczej będzie podczas 56. edycji Przeglądu Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody, które są najstarszym, wciąż odbywającym się, przeglądem kolędniczym w Polsce. To również największa tego typu imprezą w regionie. Głównym celem wydarzenia jest kultywowanie i popularyzacja tradycji Beskidu Śląskiego i Żywiecczyzny, związanych z okresem zimowego świętowania (od św. Andrzeja poprzez Święta Bożego Narodzenia, Nowy Rok, aż po cały karnawał). Ochrona dziedzictwa kulturowego Kluczową częścią wydarzenia są konkursy mające na celu ochronę dziedzictwa kulturowego, w których corocznie bierze udział ponad tysiąc uczestników. Podczas pierwszej jego części (11-12 stycznia) w Auli Domu Katolickiego w…
Tradycje adwentowo-godowe w Bukowcu. Wysłuchaj wykładu profesora Kadłubca
BUKOWIEC / Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Bukowcu zorganizowało spotkanie z profesorem Danielem Kadłubcem. W wigilię św. Andrzeja, czyli 29 listopada, znany na całym Zaolziu badacz kultury, folkloru i języka Śląska Cieszyńskiego tym razem opowiedział o tradycjach adwentowo-godowych w Bukowcu i okolicach. Profesor Kadłubiec w ponad godzinnym wykładzie opowiedział o genezie Godnich Świąt, zwyczajach związanych z czasem oczekiwania na narodzenie Chrystusa, czyli adwentem, skupił się na zwyczajach związanych z dniem św. Łucji oraz wyjaśnieniu znaczeniu wieczerzy wigilijnej czy kolędowania w kulturze ludowej. Podkreślił również, jakie znaczenie ma tradycja oraz podtrzymywanie wzajemnych więzi w zachowaniu tożsamości narodowej Polaków Zaolzia. Profesor Kadłubiec wygłosił wykład w gwarze Na prośbę organizatorów profesor Kadłubiec wygłosił wykład w gwarze, co dodatkowo nadało wyjątkowości całemu wystąpieniu. Całego wykładu można wysłuchać tutaj: Andrzejkowe spotkanie w Bukowcu uatrakcyjniły uczennice i absolwentki polskiej szkoły w Bukowcu, które wyrecytowały krótkie utwory gwarowe oraz zaśpiewały pieśni regionalne. Na koniec wykonały pieśń "Ej gróniczku" na dwa głosy - w śpiew włączył się…
Krzysztof Wielicki na Fest Outdoor w Gródku: Góry dały mi wiarę w człowieka
GRÓDEK / Jednym z gości tegorocznego festiwalu górskiego Fest Outdoor, który odbył się w 22 i 23 listopada w Domu PZKO w Gródku, była legenda polskiego himalaizmu - Krzysztof Wielicki. Piąty na świecie zdobywca Korony Himalajów i Karakorum i pierwszy na świecie zdobywca trzech ośmiotysięczników zimą spotkał się z gródecką publicznością, by opowiedzieć o sile przyjaźni i motywacjach w dążeniu do celu. Krzysztofa Wielickiego nie trzeba specjalnie przedstawiać osobom, które choć w minimalnym zakresie interesują się historią polskiego sportu lub pamiętają czasy, gdy sukcesy święcili tacy himalaiści, jak Jerzy Kukuczka, Wanda Rutkiewicz, Wojciech Kurtyka czy Leszek Cichy. Wielicki swoją przygodę z górami rozpoczął w harcerstwie, wspinać zaczął się podczas studiów na Politechnice Wrocławskiej. Wspinał się w Tatrach, Dolomitach, Alpach, Kaukazie, Pamirze, Hindukuszu, by w końcu trafić w Himalaje i Karakorum. Jest pierwszym na świecie zdobywcą zdobywcą Mount Everestu (w 1980 roku wraz z Leszkiem Cichym), Kanczendzongi i Lhotse zimą. Broad Peak zaliczył solo w ciągu jednego dnia, Dhaulagiri w 16…
PAMIĄTKA RODZINNA. Wojenne losy Ottona Tomana – Zaolzianina z krwi i kości
Historia życia Ottona Tomana (1923-2005) jest podobna do historii wielu Polaków z Zaolzia, których młodość przypadła na czasy wojny. O tym, jak Otton Toman znalazł się w Polskich Siłach Zbrojnych w Wielkiej Brytanii, rozmawiamy z jego wnukiem Dariuszem Tomanem. https://youtu.be/_zxbi92bbRs Chciałbyś się podzielić historią na temat swojego dziadka Ottona Tomana. Kim on był? Dziadek był Zaolzianinem z krwi i kości, uczęszczał do szkoły w Orłowej. Jego historia nie jest zbyt oryginalna – w tym sensie, że jest podobna do historii wielu Zaolzian, którzy zostali wcieleni do Wehrmachtu. Rodzina dziadka podpisała, nie mając za bardzo wyboru, volkslistę, mając nadzieję, że wojna nie będzie trwała długo. Gdy w 1944 roku dziadek skończył 21 lat, został wcielony do niemieckiego wojska i wysłany na front zachodni do Francji lub Belgii, być może nawet w rejony ofensywy w Ardenach. Tego niestety nie wiem na pewno. Tam zdezerterował wraz z kilkoma kolegami, poddał się aliantom, chcąc przedostać się do wojska polskiego. Udał mu się to i…
Zobacz Szopkę Trzyniecką! Muzeum wystawiło dzieło Jarmily Haldovej
TRZYNIEC / Wczoraj w Muzeum Huty Trzynieckiej i Miasta Trzyńca odbył się wernisaż wystawy "Szopki Trzynieckiej". Po raz drugi mieszkańcy Trzyńca i wszyscy miłośnicy sztuki ludowej będą mogli zobaczyć unikatową szopkę składającą się z ponad dwustu figurek ludzi, zwierząt, przedmiotów i budynków. Wystawa potrwa aż do 31 stycznia 2025. Dzieło Jarmily Haldovej - prażanki, która od pół wieku mieszka w Górach Orlickich - jest prezentowane w trzynieckim muzeum co pięć lat. Pierwszy raz szopkę wystawiono w 2019 roku. W tym roku unikatowy zespół eksponatów został pokazany z okazji rocznicy 185. rocznicy powstania huty i 55. rocznicy powstania muzeum. Szopka jest tak duża, że zajmuje całą salę wystaw czasowych trzynieckiego muzeum. Centralną część szopki stanowi scena narodzenia Dzieciątka Jezus w stajence. Postacie ubrane są w góralskie i cieszyńskie stroje - autorka zadbała o takie detale jak haft krzyżykowy na chuście, którą Matka Boska położyła na sianku w żłóbku, czy biżuteria filigranowa przy stroju jednej z postaci. Wokół Sceny Narodzenia autorka stworzyła…
Leszek Kalina został laureatem Nagrody Bedřicha Smetany 2024
Pochodzący z Trzyńca zaolziański dyrygent Leszek Kalina został laureatem prestiżowej nagrody Bedřicha Smetany 2024. Nagroda przyznawana jest od 1995 roku przez Związek Czeskich Chórów we współpracy ze Stowarzyszeniem Dyrygentów Chóralnych. Otrzymują ją co roku osobistości świata muzycznego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie czeskiej muzyki chóralnej. W tym roku, ze względu na dużą liczbę nominacji, kapituła nagrody wyłoniła aż trzech laureatów. Nagrody otrzymali: Leszek Kalina, Jana Staněk i Jana Veverková. - Nie spodziewałem się tej nagrody. Nie sądziłem, że jury z Pragi będzie się orientować w tym, co my tutaj, na obrzeżach kraju, robimy. Jestem mile zaskoczony. Co do wręczenia nagrody, nie znam szczegółów. Za dwa tygodnie będziemy występować z chórem "Canticum Novum" w Pradze w konkursie, więc może na koncercie galowym będę mógł przyjąć tę nagrodę - powiedział naszej redakcji Leszek Kalina. Student wychowania muzycznego i filologii czeskiej Leszek Kalina urodził się w roku 1963 w Trzyńcu. Po ukończeniu Polskiego Gimnazjum w Czeskim Cieszynie został studentem wychowania muzycznego i filologii…
Młodzieżowe Słowo Roku. Znamy finałową dwudziestkę!
Odbył się pierwszy etap dziewiątego plebiscytu wydawnictwa PWN – Młodzieżowe Słowo Roku. Dzięki internautom do plebiscytowej bazy trafiło tysiące ciekawych słów i wyrażeń, spośród których jury wyłoniło finałową dwudziestkę. Teraz czas na kolejne głosowanie. Każdy może oddać głos na swoje ulubione słowo do 30 listopada br. „Internauci znów pokazali, jak żywa, różnorodna i zabawna jest polszczyzna młodych. Pojawiły się słowa zarówno związane z mediami i grami, jak i te, pochodzące z codziennych rozmów i żartów. Ostateczna lista powstała z najbardziej popularnych zgłoszeń, których zgodność z regulaminem konkursu potwierdziło jury wraz z przedstawicielami PWN-u” – czytamy na stronach organizatora konkursu. Oto finałowa dwudziestka (w kolejności alfabetycznej): aura, azbest, bambik, brainrot, brat, cringe, czemó, delulu, fe!n / fein / fin, Fr /FR, glamur / glamour, GOAT, oi oi oi baka, oporowo, riz / rizzler / rizz, sigma, skibidi, slay, womp womp, yapping.Finałowa dwudziestka została wybrana spośród propozycji najczęściej zgłaszanych przez internautów. W skład jury konkursu weszli językoznawcy zajmujący się polszczyzną młodzieży: prof. UJK dr hab. Anna Wileczek, (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), prof. dr hab. Marek Łaziński (Uniwersytet Warszawski), prof. dr hab. Ewa Kołodziejek (Uniwersytet…
Polski Zespół Śpiewaczy „Hutnik” nagrodzony na Musica Orbis Gloria 2024
TRZYNIEC / Polski Zespół Śpiewaczy "Hutnik" zdobył drugą nagrodę na przeglądzie chórów Musica Orbis Gloria 2024 w Pradze. W trwającym od 8 do 10 listopada konkursie wzięło udział kilkanaście zespołów śpiewaczych z Czech, Słowacji oraz jeden z Hiszpanii. Festiwal Musica Orbis Gloria to młody festiwal, który odbywa się w Pradze od 2021 roku. Powstał w odpowiedzi na rosnące zainteresowanie czeskich i słowackich chórów uczestnictwem w Festiwalu Międzynarodowym Musica Orbis w Pradze, który odbywa się w miesiącach letnich. Festiwal Musica Orbis Gloria połączony jest z konkursem, w którym wyłania się najlepsze chóry. Polski Zespół Śpiewaczy "Hutnik" z Trzyńca wystąpił przed praską publicznością 9 listopada, zdobywając druga nagrodę w konkursie. W ciągu kilkudziesięciu lat istnienia "Hutnik" dał około 600 koncertów i 1200 krótkich występów Polski Zespół Śpiewaczy "Hutnik" został założony przy Klubie Zakładowym Związków Zawodowych Huty Trzynieckiej w 1954 roku przez wybitnego dyrygenta i muzyka Karola Wronkę. Już w pierwszych latach swej działalności zyskał miano jednego z najlepszych polskich chórów na Zaolziu.…
Chrześcijańska Orkiestra Dęta z Oldrzychowic świętowała stulecie. Jan Kaleta otrzymał medal pamiątkowy miasta Trzyńca
TRZYNIEC / W niedzielę 10 listopada Chrześcijańska Orkiestra Dęta z Oldrzychowic świętowała stulecie istnienia. Orkiestra, która na stałe gra podczas nabożeństw w kościele ewangelickim w Oldrzychowicach, tym razem zagrała koncert dziękczynny przed publicznością zgromadzoną w Domu Kultury "Trisia". Po koncercie prezydent miasta Věra Palkovská wręczyła dyrygentowi Janowi Kalecie medal pamiątkowy miasta Trzyniec. W programie koncertu znalazły się klasyczne utwory sakralne oraz utwory współczesnych kompozytorów. Wśród nich były kompozycje orkiestrowe Jamesa Swearingena, Heinza Briegela, Roberta W. Smitha i Jaroslava Šípa. Ariel Żmuda i Pavlína Blažková zaśpiewali pieśni sakralne w akompaniamencie orkiestry. Pod koniec koncertu dziękczynnego prezydent miasta Věra Palkovská wręczyła dyrygentowi Janowi Kalecie medal pamiątkowy miasta Trzyniec. Obecny dyrygent orkiestry prowadzi zespół od 1984 roku, więc w tym roku również obchodzi jubileusz czterdziestolecia dyrygentury. Obecnie orkiestra ma w swoim składzie dwudziestu muzyków oraz siedmiu muzyków gościnnych. Najmłodszy ma 17 lat, a najstarszy 64 lata. Na scenie z życzeniami pojawił się również Tomáš Tyrlík - biskup Śląskiego Kościoła Ewangelickiego. Orkiestra ostała założona…
Kolejna edycja „Z książką pod poduszką”. W tym roku tematem przewodnim było Halloween
LESZNA DOLNA / W ten weekend ponad 40 dzieci wzięło udział w ósmej edycji "Książki pod poduszką" organizowanej przez Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Lesznej Dolnej. W tym roku po raz pierwszy dwudniowe zajęcia promujące czytelnictwo miały temat przewodni - było nim święto Halloween. Dom PZKO w Lesznej opanowały więc czarownice, potwory i duchy, które z uwagą słuchały czytanych książek, brały udział w zajęciach plastycznych, a na końcu oddały się szaleństwu na parkiecie podczas dyskoteki. O krótką rozmowę na temat tegorocznej edycji "Z książką pod poduszą" poprosiliśmy Agatą Bartnicką - jedną z organizatorek wydarzenia. Ile dzieci bierze udział w tegorocznej edycji "Z książką pod poduszą"? W tym roku mamy 45 dzieci - uczniów od pierwszej do piątek klasy. Raz mieliśmy ponad siedemdziesięcioro dzieci, ale po tamtej edycji stwierdziliśmy, że taka duża liczba dzieci się nie sprawdza. Nie dało się z nimi przeprowadzić żadnych zajęć, przeczytać książek itd. Panował chaos. Więc dwa lata temu wprowadziliśmy ograniczenie do 45 osób. Ta…
Remont starej drogi z Nieborów do Bystrzycy. Mieszkańców czekają spore utrudnienia
Jeszcze w tym roku Dyrekcja Dróg i Autostrad w Czeskiej Republice rozpocznie szeroko zakrojony remont drogi II/474. Remont obejmie odcinek drogi od "nieborowskiego kopca" po rondo przy stacji benzynowej w Bystrzycy. Prace podzielono na trzy etapy, pierwszy z nich rozpocznie się już w poniedziałek 4 listopada. Przebudowa będzie wymagała ograniczenia ruchu i zamknięcia drogi na niektórych odcinkach. Remont będzie prowadzony etapami, tak aby zachować jak największą płynność i bezpieczeństwo ruchu. Podczas frezowania starej nawierzchni organizacja ruchu pozostanie bez zmian, dopiero podczas nakładania nowego asfaltu ruch będzie regulowany za pomocą sygnalizacji świetlnej. Etap pierwszy - od skrzyżowania pod "nieborowskim kopcem" do posesji Niebory nr 100 Prawie kilometrowy odcinek drogi zostanie podzielony na dwie części. Frezowanie nawierzchni zostanie przeprowadzone w dniach od 4 do 6 listopada 2024 w trakcie zachowania normalnego ruchu drogowego. Podczas układania nowej nawierzchni na 1. odcinku, tj. od dużego skrzyżowania pod "nieborowskim kopcem" do remizy strażackiej, od 7 do 8 listopada 2024 r. oraz od 15 do 16…
Zbigniew Herbert w setną rocznicę urodzin. Renata Putzlacher spotkała się z tegorocznymi maturzystami
CZESKI CIESZYN / Uczniowie klas maturalnych Polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego oraz uczniowie polskich klas Akademii Handlowej mieli niepowtarzalną okazję wzięcia udziału w Warsztatach Herbertowskich prowadzonych przez wykładowczynię Uniwersytetu Masaryka w Brnie Renatę Putzlacher-Buchtovą. Spotkanie odbyło się dzisiaj w ramach projektu dla młodzieży „Tu się czyta”, który jest organizowany przez Stowarzyszenie Przyjaciół Polskiej Książki oraz Bibliotekę Miejską w Czeskim Cieszynie. - Dzisiejszym spotkaniem nawiązuję tematyką na spotkanie zeszłoroczne, ponieważ na jesień 2023 roku w ramach roku Szymborskiej spotkaliśmy się w Avionie z maturzystami Polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego oraz polskich klas Akademii Handlowej. Przybliżyłam wówczas poezję i życie autorki. Tutaj chcę zrobić podobnie. Co prawda mamy rok Czesława Miłosza, ale z tego względu, że Miłosz jako noblista pojawia się wszędzie, ja jednak wybrałam Zbigniewa Herberta. W najbliższy wtorek mija setka rocznica jego urodzin, będzie to więc urodzinowe spotkanie - powiedziała naszej redakcji tuż przed wystąpieniem Renata Putzlacher. Uczniowie wysłuchali barwnego wykładu na temat twórczości, życia i podróży wybitnego polskiego poety…
Najnowszy numer
Newsletter
Kalendarium wydarzeń
Najczęściej czytane
- PZKO wybiera przyszłość. Relacja na żywo ze Zjazdu PZKO
- Jarmarki bożonarodzeniowe 2025 w południowej Polsce. Programy, daty, atrakcje
- Prezesem PZKO ponownie Helena Legowicz. Zobacz, kto tworzy nowy Zarząd Główny i Komisję Rewizyjną
- Święta na Starówce. W Bielsku-Białej odbędzie się jarmark świąteczny
- ZWROT ASTRONOMICZNIE: Dziś na niebie zobaczymy trzy planety i sierp Księżyca
ZWROT W KOMÓRCE
Reklama
Reklama
POGOTOWIE JEZYKOWE
