O Lemie i kosmosie. Podsumowanie Roku Lema na dwudniowej konferencji w formule hybrydowej
Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz Polska Agencja Kosmiczna zapraszają na konferencję merytoryczną pod hasłem „O Lemie i kosmosie”, która odbędzie się w dniach 23-24 listopada 2021 roku w formule hybrydowej. W wydarzeniu wezmą udział wybitni polscy lemolodzy, pisarze i publicyści oraz przedstawiciele polskiej branży kosmicznej: naukowcy, przedsiębiorcy, popularyzatorzy nauki, studenci i pasjonaci literatury science-fiction. 13 września br. obchodziliśmy setną rocznicę urodzin Stanisława Lema. W związku z tym Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2021 Rokiem Stanisława Lema, doceniając w ten sposób jego pisarstwo jako jedno z ważniejszych w literaturze XX wieku. W ciągu mijającego już roku odbywały się różne wydarzenia nawiązujące do twórczości słynnego polskiego pisarza science-fiction. Rok Lema w witrynie internetowej zwrot.cz O Roku Lema portal zwrot.cz informował już w styczniu tego roku: Rok 2021 Rokiem Stanisława Lema. Portal informował również o wydarzeniach związanymi z obchodami Roku Lema: Bomba Megabitowa – szczyt obchodów Roku Lema i o przebiegających konkursach z lemowską tematyką: Moje kosmiczne wakacje, Lemowska wizja przyszłości i Tu się…
Polska przystąpiła do Artemis Accords. Może brać udział w programach NASA
Po koniec października 2021 r. prezes Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA) Grzegorz Wrochna w obecności zastępcy administratora Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej Stanów Zjednoczonych (NASA) Pameli A. Melroy podpisał Artemis Accords. To porozumienie, które daje Polsce możliwość udziału w wielostronnych programach NASA, dotyczących eksploracji Księżyca, Marsa i innych ciał niebieskich. Do zawarcia porozumienia doszło podczas 72. Międzynarodowego Kongresu Astronautycznego w Dubaju w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. (Kongres ten był jedną z wielu imprez branżowych, które towarzyszą Wystawie Światowej Expo 2020.) Sygnowali je przedstawiciele Polskiej Agencji Kosmicznej (Polish Space Agency – POLSA) oraz Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej Stanów Zjednoczonych (NASA) – w osobie prezesa POLSA, profesora Grzegorza Wrochny, oraz występującej w roli zastępcy administratora NASA, Pameli A. Melroy. „Przystąpienie Polski do Artemis Accords to kolejny ważny krok w rozwijaniu potencjału polskiego sektora kosmicznego na arenie międzynarodowej” – skomentował podpisanie dokumentu szef POLSA. Grzegorz Wrochna – podsumowanie: https://www.youtube.com/watch?v=VLO6ysPKg2I&t=63s Artemis Accords Artemis Accords to międzynarodowe porozumienie określające ramy współpracy w cywilnej eksploracji…
Poznański Festiwal Nauki i Sztuki stacjonarnie i online. Dołączyć może każdy
W poniedziałek 8 listopada br. rozpoczęła się 24. odsłona Poznańskiego Festiwalu Nauki i Sztuki. Aż do 19 listopada 2021 przebiegnie blisko 400 wydarzeń z różnych dziedzin nauki i sztuki, które przygotowało sześć poznańskich uczelni, poznański oddział Polskiej Akademii Nauk i Laboratorium Wyobraźni. W tym roku Festiwal przebiega w formie hybrydowej – część zajęć jest organizowana stacjonarnie, część online. Historia Poznańskiego Festiwalu Nauk i Sztuki sięga 1997 roku. Jest to akademickie wydarzenie, które na przestrzeni lat rozwijało się wraz z postępem technologii i nauki oraz zmianami kulturalnymi i społecznymi. Wspólnym, jednoczącym celem nadal jest chęć zainteresowania uczestników nauką i sztuką. O charakterze Festiwalu dowiemy się więcej z filmowego reportażu z Poznańskiego Festiwalu Nauk i Sztuki 2015: https://www.youtube.com/watch?v=sL8b3E7X86s&t=8s Tegoroczna odsłona Poznańskiego Festiwalu Nauki i Sztuki Na uczestników Poznańskiego Festiwalu Nauki i Sztuki 2021 czeka blisko 400 wydarzeń związanych z nauką i sztuką. Podczas festiwalu wiedza przekazywana jest w formie warsztatów, prezentacji, gier, wykładów, wycieczek itp. Tematyka wydarzeń jest bardzo bogata, znajdujemy takie dziedziny jak:…
ZWROT ASTRONOMICZNIE: Dziś na niebie zobaczymy trzy planety i sierp Księżyca
Po zachodzie Słońca nad południowym i południowo-zachodnim horyzontem widoczne są trzy planety Układu Słonecznego. Jest to Wenus, Saturn i Jowisz. Akurat w tych dniach w pobliżu planet znajduje się Księżyc. Dziś znajduje się pod Saturnem, jutro pod Jowiszem. Księżyc – jak co miesiąc – pokonuje cały nieboskłon. 4 listopada br. przeszedł przez nów, 11 listopada br. osiągnie pierwszą kwadrę. Przy swej wędrówce po niebie odwiedzi kolejno wszystkie planety. W pobliżu Wenus znalazł się w poniedziałek 8 listopada br. Wczoraj mogliśmy rogal Księżyca widzieć na południe (w lewo) od Wenus. Dziś znajduje się pod Saturnem i jutro w dniu Święta Niepodległości znajdować się będzie pod Jowiszem. Koniunkcja Księżyca z Saturnem Wieczorem nad południowym horyzontem można zaobserwować dwie największe planety Układu Słonecznego. Jest to Jowisz i w prawo od niego słabszy Saturn, które widoczne są w pierwszej połowie nocy na tle gwiazdozbioru Koziorożca. Do Saturna dziś dołączy oświetlony w 40% Księżyc zmierzający ku pierwszej kwadrze. W tej fazie obserwacje Srebrnego Globu są bardzo…
Istnieje spore prawdopodobieństwo, że będziemy mogli oglądać zorzę polarną!
W czwartek, 28 października br., na Słońcu doszło do drugiego najpotężniejszego wybuchu w tym roku. W jego wyniku w przestrzeń kosmiczną został wyrzucony obłok plazmy, zmierzający ku Ziemi, do której dotrze dziś (sobotę 30 października br.) pod wieczór. Wywoła on silną burzę geomagnetyczną, wynikiem której może być zorza polarna widoczna nawet w naszym regionie. Aktywność słoneczna Nasze Słońce nie jest stałym źródłem światła, jak nam się często może wydawać. Aktywność słoneczna zmienia się w dość regularnym cyklu 11-letnim, co przejawia się przede wszystkim w okresowym wzroście i spadku liczby plam słonecznych – nieco ciemniejszych i chłodniejszych plam obserwowanych na tarczy Słońca. Ostatnie minimum aktywności słonecznej miało miejsce w grudniu 2019 r. Rozpoczął się 25. cykl słoneczny. Aktywność słoneczna rośnie i maksimum ma osiągnąć najprawdopodobniej w 2025 r. Aktywność słoneczna przy zbliżaniu się do maksimum cyklu jedenastoletniego przejawia się licznymi i gwałtownymi zjawiskami w górnej warstwie atmosfery Słońca. Zalicza się do nich wzmożony wiatr słoneczny – silny strumień plazmy wypływającej ze Słońca, plamy słoneczne, …
Dzisiaj w nocy zmiana czasu. Pośpimy dłużej
W nocy z soboty na niedzielę powracamy do naturalnego, czyli środkowoeuropejskiego czasu, który często niepoprawnie nazywany jest czasem zimowym. Oznacza to przesunięcie zegarków o godzinę do tyłu. Oznacza to, że będziemy spać o godzinę dłużej. Zmiana czasu w Unii Europejskiej Od 2001 roku na podstawie dyrektywy Unii Europejskiej w krajach członkowskich UE regularnie czas środkowoeuropejski letni ustawiamy zawsze w ostatnią niedzielę marca (w tym roku 28 marca). Przestawiamy wówczas wskazówki zegarów o godzinę do przodu. Czas jest przyjmowany na kilka miesięcy i wyprzedza o godzinę czas strefowy. Do naszego czasu strefowego, czyli środkowoeuropejskiego (niepoprawnie oznaczanego czasem zimowym) powracamy w ostatnią niedzielę października (w tym roku 31 października), kiedy to wskazówki zegarów zostaną cofnięte o godzinę. Wielokrotnie mówiono już o zniesieniu zmian czasu na letni. Około 84 procent Europejczyków popiera zaniechanie tych zmian. Parlament Europejski zdecydował o zniesieniu tych zmian w 2019 roku. Na podstawie tego stanowiska od 2021 roku każde państwo członkowskie miało samodzielnie zdecydować, który czas na jego terenie…
Rosjanie kręcili film akcji na orbicie
17 października br. pierwsza w historii ekipa filmowa powróciła z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS na Ziemię. Filmowcy (rosyjska aktorka i reżyser) spędzili na ISS blisko 12 dni. Podczas pobytu na stacji kręcili fragmenty filmu „Wyzwanie” – w sumie nakręcono około 40 minut filmu. Kolejna rosyjska misja załogowa do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS wystartowała 5 października 2021 r. z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie. Rakieta Sojuz wyniosła na orbitę okołoziemską statek Sojuz MS-19 z trzyosobową załogą. Po udanym locie na orbitę przeprowadzono potrzebne manewry orbitalne z celem zbliżyć statek Sojuz MS-19 do stacji ISS. W nieco ponad 3 godziny od startu astronauci mogli zadokować do stacji. Załoga statku Sojuz MS-19 Załogę statku Sojuz MS-19 tworzył profesjonalny kosmonauta Anton Szkaplerow, który poleciał na typową 6-miesięczną ekspedycję oraz dwuosobowa ekipa filmowa: reżyser i producent Klim Szypienko oraz aktorka Julia Peresild, którzy na stacji pracowali nad kręceniem scen do filmu fabularnego „ Вызов” (Wyzwanie). Rakieta Sojuz 2.1a startująca z misją Sojuz MS-19. Źródło: Roskosmos. Z…
Na porannym niebie widoczny jest Merkury
Oprócz Marsa w tych dniach możemy na niebie podziwiać wszystkie planety Układu Słonecznego widoczne gołym okiem. Dwie największe – Jowisza i Saturna w pierwszej połowie nocy. Wenus odgrywa rolę królowej wieczoru, a Merkury jest królem poranka. Planety na wieczornym niebie Od około pół godziny po zachodzie Słońca stosunkowo nisko nad południowo-zachodnim horyzontem można podziwiać Wenus. Jest bardzo jasna i na tle łuny gasnącego dnia łatwo ją zauważamy. Ponieważ znajduje się nisko, do obserwacji potrzebny jest otwarty teren, bez przeszkód. Słońce na naszych terenach zachodzi około godziny 17:30. Wenus zanurzy się pod horyzont około godziny 19:00. Wieczorem nad południowo-wschodnim horyzontem można zaobserwować dwie największe planety Układu Słonecznego. Jowisz i w prawo od niego słabszy Saturn widoczne są w pierwszej połowie nocy na tle gwiazdozbioru Koziorożca. Wzajemne położenie planet widocznych wieczorem na niebie pokazuje nam dołączona mapka nieba. Merkury na porannym niebie Merkury jest najtrudniejszy do zaobserwowania spośród planet dostrzegalnych gołym okiem, ponieważ przebywa stale na niebie w stosunkowo bliskim sąsiedztwie Słońca.…
Księżyc w pobliżu Saturna i Jowisza
Księżyc na swej wędrówce po niebie dziś znajdzie się w pobliżu Saturna a jutro w pobliżu Jowisza. Nastaje wyjątkowa okazja do łatwego odszukania olbrzymich planet Układu Słonecznego na niebie przy pomocy Księżyca. Księżyc w środę 13 października br. nad ranem przeszedł przez pierwszą kwadrę i teraz już podąża do pełni, którą osiągnie w 20 października br. około godziny 17:00 czasu środkowoeuropejskiego letniego. Dziś nasz naturalny satelita mija planetę Saturn a jutro planetę Jowisz. Prognoza pogody nie zapowiada się stuprocentowo, niemniej w pierwszej połowie nocy na naszych terenach ma być do obserwacji koniunkcji Księżyca z Saturnem jeszcze odpowiednia. Po północy nad Zaolziem przechodzić będzie front atmosferyczny. Przejawi się to większym zachmurzeniem i przelotnymi opadami. Koniunkcja Księżyca z Saturnem Słońce dziś zachodzi kilka minut przed godziną 18:00. Księżyc o tej porze będzie już widoczny. Pół godziny później można już przy pomocy dołączonej mapki nieba odnaleźć Saturna i Jowisza. O tej porze to coś znajdujące się nieco nad i w prawo od Księżyca…
5. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE
Piąta edycja Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE to kilkaset pokazów, wykładów, spotkań z ciekawymi ludźmi ze świata kultury, techniki i nauki. Ta różnorodna oferta skierowana jest do osób od przedszkola do 99 roku życia. Wszyscy chętni mogą zobaczyć, co jest pasją i profesją śląskich pracowników naukowych. Festiwal rozpoczął się w sobotę 9 października i trwać będzie do piątku 15 października br. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE to obecnie jedno z największych wydarzeń popularnonaukowych w Polsce i w Europie. Ma międzynarodowy charakter – jest częścią European Science Engagement Association. Nauka da nam przyszłość – oficjalny spot 5. Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE: https://www.youtube.com/watch?v=3d0UnMPutQ0 Uroczysta Gala otwarcia Piąta edycja Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE organizowana jest w formie hybrydowej. Festiwal rozpoczął się w ubiegłą sobotę wieczorem uroczystą Galą otwarcia nad katowicką Rawą. 10 października br. publiczność została zaproszona na stacjonarne atrakcje w plenerowym miasteczku nauki nad Rawą (niektóre wykłady były transmitowane online). Zapis transmisji na żywo można obejrzeć na kanale YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=GZQXndcA6K0&t=127s Przestrzeń festiwalowa rozciągała się…
Zapowiada się pogodny wieczór. Co można obserwować na niebie?
Prognoza pogody zapowiada idealne warunki do obserwacji nieba. Wieczorem na niebie złączenie młodego Księżyca z Wenus. W pierwszej połowie nocy widoczny jest Jowisz i nieco słabszy Saturn. Gwiazdozbiory letnie zachodzą wieczorem, kulminują jesienne, a nad ranem zza wschodniego horyzontu wschodzą gwiazdozbiory zimowe. Koniunkcja Księżyca z Wenus Księżyc przeszedł przez nów w środę (6. 10. 2021) i już dwie doby później mogliśmy widzieć jego cieniutki sierpik nad zachodnim horyzontem bezpośrednio po zachodzie Słońca. Dziś 9 października znajdzie się w pobliżu Wenus. Wenus przez cały październik jest widoczna nisko nad południowo-zachodnim horyzontem. Choć zachodzi około godziny po zachodzie Słońca, to odgrywa rolę królowej wieczoru. Jest bardzo jasna i na tle łuny gasnącego dnia łatwo ją zauważamy (oczywiście przy otwartym terenie). Dziś w jej odnalezieniu pomoże nam młody Księżyc, który oświetlony zaledwie z 14% pół godziny po zachodzie Słońca ukaże się nieco powyżej z prawej strony Wenus. Przy dobrej pogodzie widoczny jest bez większych trudności. Słońce na naszych terenach zachodzi około godziny 18:07.…
Dziś początek astronomicznej jesieni
Dziś wieczorem, dokładnie o godzinie 21:21 u nas obowiązującego czasu, zacznie się astronomiczna jesień. Noc zacznie uzyskiwać dominację nad dniem każdej kolejnej doby aż do kulminacji podczas grudniowego przesilenia zimowego. Od przesilenia letniego (21 czerwca) wysokość Słońca nad horyzontem malała, a dni stawały się coraz krótsze. Słońce w swej wędrówce po ekliptyce podążało ku równikowi niebieskiemu, nad którym znajdzie się dziś o godzinie 21:21. Słońce osiągnie tak punkt Wagi (nastanie równonoc jesienna) co oznacza, że następnie „przejdzie” z półkuli północnej nieba na południową i tym samym rozpocznie się u nas (na półkuli północnej) astronomiczna jesień, na półkuli południowej astronomiczna wiosna. Na półkuli północnej jesień potrwa aż do momentu przesilenia zimowego, czyli do 21 grudnia br. Równonoc jesienna, czyli dzień, w którym zrówna się z nocą, oznacza, że długość dnia i nocy wynosi równo po 12 godzin. Jednak dziś Słońce w Cieszynie wzeszło o godzinie 6:32 i schowa się za horyzontem o godzinie 18:44 czasu środkowoeuropejskiego letniego, dzień trwa 12 godzin…
Zwrot astronomicznie. Na wieczornym niebie sierp Księżyca w pobliżu Wenus
Księżyc po nowiu przeszedł na wieczorne niebo. Przez najbliższe dwa dni możemy go obserwować w fazie wąskiego sierpa w pobliżu planety Wenus. Dnia ciągle ubywa. Zbliża się równonoc jesienna, podczas której długość dnia zrówna się z długością nocy. W pierwszej dekadzie września noc astronomiczna zapada już po godzinie 21. Wenus coraz lepiej widoczna Wenus widoczna jest nisko nad południowo-zachodnim horyzontem krótko po zachodzie Słońca. Jest bardzo jasna, dlatego jest dobrze widoczna na tle zorzy wieczornej. Znajdujące się w tym obszarze nieba gwiazdy są znacznie słabsze, stąd świeci ona, jako samotna latarnia, którą przy całkowicie odsłoniętym horyzoncie można łatwo dostrzeż. Dla wypatrzenia Gwiazdy Wieczornej mamy krótki okres, ponieważ zachodzi w przybliżeniu godzinę po Słońcu. Jednak jej jasność robi wrażenie. Wypatrzenie Wenus ułatwić nam może młody Księżyc, który akurat teraz znajduje się w jej pobliżu. Młody Księżyc w pobliżu Wenus Cienki sierpik Księżyca powrócił na niebo wieczorne po nowiu, przez który przeszedł we wtorek 7 września br. wcześnie rano u nas obowiązującego czasu.…
Księżyc w pobliżu olbrzymich planet
W najbliższych dniach Księżyc spotka się z dwiema największymi planetami Układu Słonecznego. Na swej comiesięcznej wędrówce po niebie najpierw w piątek (20 sierpnia) minie Saturna i dobę później w sobotę (21 sierpnia br.) Jowisza. W niedzielę (22 sierpnia) Srebrny Glob osiągnie pełnię. Długość dnia i nocy Długość dnia i nocy zależna jest od wysokości Słońca nad horyzontem w południe. Nasza najbliższa gwiazda aktualnie podąża ku równikowi niebieskiemu, przez co jego wysokość w czasie górowania systematycznie maleje, a w związku z tym dni stają się nieznacznie, ale nieubłaganie coraz krótsze i to aż do przesilenia zimowego 21 grudnia br. W sierpniu skracanie dnia i wydłużanie nocy staje się coraz wyraźniejsze. 1 sierpnia Słońce weszło o godzinie 5:16 i zaszło o godzinie 20:27, dzień trwał 15 godzin i 11 minut. Był już krótszy od najdłuższego dnia w roku o 70 minut. Natomiast 31 sierpnia Słońce wschodzi o godzinie 5:59, a zachodzi o 19:31, czyli będzie nam świeciło przez 13 godzin i 31…
Tokarczuk znalazła się w kosmosie!
Nazwisko polskiej noblistki Olgi Tokarczuk znalazło się w kosmosie. W ten sposób dwaj polscy łowcy planetoid i komet Michał Kusiak i Michał Żołnowski nazwali jeden z odkrytych przez siebie obiektów. Jedynym organem nadającym oficjalne nazwy obiektom astronomicznym i strukturom na ich powierzchniach jest Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU). Wypracowała ona szereg reguł takiego nazewnictwa. W przypadku planetoid, gdy orbita obiektu jest dobrze poznana, obiekt otrzymuje kolejny numer. Wtedy odkrywca ma prawo zaproponować nazwę (w ciągu 10 lat od nadania numeru planetoidzie). Propozycje są oceniane przez Grupę Roboczą ds. Nazewnictwa Małych Ciał, składającą się z astronomów badających planetoidy i komety. Jeśli nazwa spełnia kryteria, może zostać zaakceptowana i trafić na oficjalną listę nazw obiektów astronomicznych. Aktualnie swoje nazwy własne ma już 22671 odkrytych dotąd planetoid. Numery przypisano natomiast 567132 obiektom, a znanych jest już ponad milion tego typu ciał. Listę ostatnio nazwanych niewielkich naturalnych obiektów Układu Słonecznego (rozpatrywanych planetoid) Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) opublikowała 28 lipca br. w WGSBN Bulletin #5. Do…
Księżyc w pobliżu olbrzymich planet
Księżyc dziś nad ranem o godzinie 4:37 osiągnął pełnię. Na swej comiesięcznej wędrówce wśród gwiazd i planet na niebie dwie ostatnie noce tygodnia ma zarezerwowane na odwiedziny Saturna i Jowisza. Nasz naturalny satelita dziś minie Saturna a jutro Jowisza. Wieczorem widoczna jest Wenus. Saturn przejdzie przez opozycję względem Słońca 2 sierpnia br. Oznacza to, że jest już widoczny przez całą noc, wschodzi (pojawia się nad wschodnim horyzontem) około godziny 21:00 (pół godziny po zachodzie Słońca) i rano znika na jasnym niebie wraz ze wschodem Słońca, które na naszych terenach nastaje około godziny 5:06. Dziś przez całą noc możemy obserwować zbliżenie Księżyca do Saturna. Księżyc wschodzi w przybliżeniu pół godziny po Saturnie, czyli około godziny 21:29 u nas obowiązującego czasu. Jeszcze później około godziny 21:45 wschodzi największa planeta naszego Układu – Jowisz. Koniunkcja Księżyca i Saturna będzie dobrze widoczna przez całą noc. Dołączona mapka nieba pokazuje nam niebo nad południowo-wschodnim horyzontem około godziny 23:00. W nocy z niedzieli 25 lipca na…
Turystyka kosmiczna wkracza w nowy etap
W niedzielę 11 lipca firma Virgin Galactic przeprowadziła udany suborbitalny lot załogowy swojego rakietoplanu VSS Unity. W misji nazwanej Unity 22 wziął udział sam założyciel firmy, multimiliarder Richard Branson. To już ostatni etap przed udostępnieniem komercyjnych lotów dla szerokiej publiczności. Turystyka kosmiczna wkracza w nowy etap. W tym miesiącu dwaj miliarderzy zaplanowali suborbitalne loty własnymi statkami kosmicznymi, aby doświadczyć wrażeń znanych tylko astronautom. Jeden z nich - Richard Branson (założyciel grupy Virgin, do której, oprócz linii lotniczej i operatora sieci komórkowej, należy firma Virgin Galactic) polecał już w tę niedzielę, drugi - Jeff Bezos (najbogatszy człowiek świata, założył nie tylko powszechnie znane przedsiębiorstwo Amazon, ale też firmę Blue Origin) poleci wraz z bratem 20 lipca tego roku. VSS Unity podwieszony pod samolotem VMS Eve. Źródło: Virgin Galactic Suborbitalny lot firmy Virgin Galactic Firma Virgin Galactic od kilkunastu lat rozwija system rakietowy, który ma umożliwić wykonywanie komercyjnych lotów suborbitalnych, w których kosmiczni turyści mogą przez kilka minut doświadczyć stanu nieważkości i…
Koniunkcja Księżyca z Wenus i Marsem
Po zachodzie Słońca na wieczornym niebie bardzo jasno błyszczy Wenus. W pobliżu Wenus znajduje się słaby, ledwo dostrzegalny, Mars. Do obu planet akurat teraz dołączył Młody Księżyc. Podczas bezchmurnej pogody nisko nad północno-zachodnim horyzontem możemy na wieczornym niebie obserwować dwie planety – jasną Wenus i w jej pobliżu słabszego Marsa. Dziś wieczorem towarzyszyć im będzie nisko zawieszony Młody Księżyc. Srebrny Glob oświetlony w zaledwie 8 procentach gołym okiem odnajdziemy w lewo i nieco wyżej od Wenus. Mars jest już bardzo słaby i może okazać się, że jego jasność nie przebije się przez ciągle jeszcze jasne tło nieba i nie da się dostrzec bez lornetki. Największe zbliżenie Wenus do Marsa nastanie dopiero jutro (13. 7. 2021), jednak dziś wieczorem obie planety i Księżyc świetnie mieszczą się w polu widzenia typowej lornetki. Koniunkcję Gwiazdy Wieczornej i Czerwonej Planety z Księżycem najlepiej obserwować około 40 minut po zachodzie Słońca, które na naszych terenach nastaje około godziny 20:51 u nas obowiązującego czasu. Cała trójka…
Jutro nad ranem koniunkcja Księżyca z Jowiszem
Na nocnym niebie można w pełnej krasie podziwiać letni trójkąt, którego wierzchołki tworzą najjaśniejsze gwiazdy trzech gwiazdozbiorów: Deneb z Łabędzia, Altair z Orła i Wega z Lutni. Z planet na niebie wieczornym widoczna jest bardzo jasna Wenus i ciągle słabnący Mars. Zaś na niebie porannym z łatwością odnajdziemy dwie planety olbrzymie: Jowisza i nieco słabszego Saturna. Niebo wieczorne Po zachodzie Słońca widoczna jest Wenus jako Gwiazda Wieczorna. Jest bardzo jasna, dlatego z łatwością ją odnajdujemy nisko nad północno-zachodnim horyzontem. Jest to pierwszy obiekt, który zauważymy w tej części nieba po zachodzie Słońca, które na naszych terenach nastaje około godziny 20:57. Ciągle słabnący Mars widoczny jest w lewo nad Wenus dopiero przy dostatecznie ciemnym niebie (w przybliżeniu godzinę po zachodzie Słońca). Niebo poranne Olbrzymie planety, Jowisz i Saturn wschodzą po północy i rano nikną w zorzy wschodzącego Słońca, które na naszych terenach wschodzi około godziny 4:40. Obie planety najlepiej obserwować przynajmniej pół godziny przed wschodem Słońca. W tym czasie są stosunkowo wysoko nad południowym…
Jak wygląda Warszawa z kosmosu?
Jak wygląda Warszawa z kosmosu? Co o Warszawie pisze Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) na swym portalu? Czy z kosmosu widać lepiej to, co znajduje się na powierzchni naszej planety? Warszawa z kosmosu Warszawa z kosmosu. Źródło: ESA Na początku czerwca Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) na swojej stronie internetowej umieściła w zakładce Ziemia z kosmosu krótki materiał o Warszawie. Zawarto w nim podstawowe informacje o Warszawie, podkreślono fakt, że po drugiej wojnie światowej odrodziła się jak feniks z popiołów. W materiale pisanym i równocześnie filmowym mowa o Wiśle, Starówce, Stadionie Narodowym i o wielkim astronomie Mikołaju Koperniku, którego 550. rocznicę urodzin będziemy obchodzili w 2023 roku. Dołączony jest również krótki filmik o Warszawie (w języku angielskim), który warto obejrzeć: https://www.youtube.com/watch?v=j6DZopofCaQ&t=12s Program Copernicus Program Copernicus to unijny program obserwacji Ziemi, w ramach którego analizuje się naszą planetę i jej środowisko. Europa z kosmosu. Źródło: ESA W ramach programu dostępne są usługi informacji oparte na obserwacji satelitarnej Ziemi w sześciu zakresach tematycznych: Atmosfera,…
Dziś początek astronomicznego lata
W tym roku koniec astronomicznej wiosny i początek astronomicznego lata przypada na poniedziałek 21 czerwca. Astronomiczne lato to okres od przesilenia letniego do równonocy jesiennej. Na półkuli północnej trwa od 21 czerwca do 22 września. Na półkuli południowej w tym czasie trwa astronomiczna zima. W poniedziałek 21 czerwca br. o godzinie 5:32 czasu środkowoeuropejskiego letniego Słońce znalazło się w najbardziej na północ wysuniętym punkcie swojej rocznej drogi po niebie. Osiągnęło tak punkt przesilenia letniego zwanego też punktem Raka. W dniu tym północna półkula Ziemi jest maksymalnie zwrócona do Słońca. Mamy wtedy najdłuższy dzień i najkrótszą noc w roku. Dziś (21. 6.) w Cieszynie Słońce wzeszło o godzinie 4:37 i zajdzie o 20:57. Słońce znajduje się nad horyzontem 16 godzin i 20 minut, noc trwa tylko 7 godzin i 40 minut. Po tej dacie, każdy kolejny dzień (aż do przesilenia zimowego przypadającego w dniu 21. 12.) będzie już nieco krótszy, choć początkowo zmiany będą tylko sekundowe. Podczas lata dzień skróci się w…
Młody Księżyc w pobliżu Wenus i Marsa
Choć dnia ciągle przybywa co powoduje, że noce są coraz krótsze, to jednak po dłuższym okresie niepogody nastał okres dogodnych warunków atmosferycznych do obserwacji nocnego nieba. Na niebie wieczornym widoczna jest bardzo jasna Wenus i nadal słabnący jednak Mars. Zaś na niebie porannym z łatwością odnajdziemy dwie planety olbrzymie: Jowisza i nieco słabszego Saturna. Po zimnych i deszczowych majowych dniach wreszcie mamy słoneczną pogodę. To skłania do wieczornych spacerów, podczas których możemy obserwować barwne zachody naszej Dziennej Gwiazdy i podczas zapadania zmierzchu na ciemniejącym niebie pojawiające się pierwsze jasne gwiazdy i planety. Koniunkcja Księżyca i Wenus Po zachodzie Słońca Wenus coraz śmielej wyłania się z jego blasku i jest widoczna jako Gwiazda Wieczorna wciąż nisko nad północno-zachodnim horyzontem. Jest bardzo jasna, dlatego z łatwością ją odnajdujemy. Jest to pierwszy obiekt, który zauważymy w tej części nieba po zachodzie Słońca. Dziś (12. 6. 2021) do Wenus dołączy młody Księżyc w postaci bardzo cienkiego sierpa. Sierpik w przybliżeniu 2,5 dni starego Księżyca znajdować…
Już niebawem częściowe zaćmienie Słońca
Po sześciu latach przerwy, w czwartek 10 czerwca br. z naszych terenów zobaczymy zaćmienie Słońca. Będzie tylko częściowe, ale przebiegnie w bardzo sprzyjających warunkach obserwacyjnych. Ostatnie częściowe zaćmienie Słońca widoczne z Europy Środkowej mogliśmy obserwować 20 marca 2015 roku. W przyrodzie występuje wiele najróżniejszych zjawisk okresowych, do których już od dzieciństwa przyzwyczailiśmy się tak, że nie zawsze na nie zwracamy uwagę. W tym ogromnym kompleksie zjawisk czas od czasu zdarza się ciekawe, ale rzadkie zjawisko – zaćmienie Słońca, które jednak nie uchodzi ludzkiej uwadze. Zjawisko to wywiera na ludziach duże wrażenie. Nie tak dawne są czasy, kiedy ludzie na widok ciemniejącego Słońca wpadali w panikę. Takie zachowanie było wynikiem niezrozumienia istoty zjawiska. Istota zaćmień Słońca Słonce jest jedną z milionów gwiazd. Swym blaskiem rozjaśnia w dzień niebo tak, że wszystkie inne gwiazdy stają się niewidoczne. Słońce w porównaniu z gwiazdami nieba nocnego jest ogromne, a to tylko dlatego, że jest gwiazdą najbliższą Ziemi. Ziemia jako jedna z planet układu słonecznego…
Rzadka okazja, by zostać astronautą
Do 18 czerwca można zgłosić się i dołączyć do Europejskiego Korpusu Astronautów! Po raz pierwszy od blisko 11 lat Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) rozpoczęła rekrutację kandydatów na swoich przyszłych astronautów. Możliwość zasilenia tego elitarnego grona dotyczy obywateli wszystkich państw członkowskich ESA, a więc także Polski i Republiki Czeskiej. Obecnie ESA dysponuje siedmiorgiem aktywnych astronautów w ramach Europejskiego Korpusu Astronautów, którzy pochodzą z Danii, Niemiec, Francji, Włoch i Wielkiej Brytanii. Wybrano ich w maju 2009 roku po trwającym rok procesie rekrutacji. Nowa rekrutacja ma umożliwić naturalny transfer wiedzy i umiejętności między aktywnymi i nowymi astronautami. W sumie Europejska Agencja Kosmiczna chce wybrać od czterech do sześciu adeptów zawodu astronauta i dalszych dwudziestu rezerwowych. Astronauta pracujący na zewnątrz Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS. Źródło: NASA Zawód astronauta Profesja astronauta należy do najbardziej rzadkich i zarazem ekscytujących form aktywności zawodowej na świecie. Nic zatem dziwnego, że organizowane rekrutacje na nowych adeptów lotów w kosmos skupiają zawsze wiele uwagi, a liczby kandydatów na jedno miejsce idą w…
Chiński łazik Zhurong wylądował na powierzchni Marsa
Chińska Agencja Kosmiczna CNSA w środę 19. 5. 2021 pokazała pierwsze zdjęcia z łazika Zhurong z misji Tianwen 1, który pięć dni temu wylądował na Marsie. Chiny stały się trzecim państwem, które dokonało udanego lądowania sondy na powierzchni Marsa. Ilustracja przedstawiająca lądownik z łazikiem Zhurong. Źródło CNSA Łazik Zhurong to część pierwszej samodzielnej chińskiej misji marsjańskiej Tianwen 1. Zestaw orbiter-lądownik-łazik został wysłany w kierunku Marsa na rakiecie Długi Marsz 5 w lipcu 2020 r. W tym oknie startowym w stronę Marsa poleciała też amerykańska sonda Mars 2020 z łazikiem Perseverance, który w lutym br. wylądował na Marsie oraz orbiter Al Amal Zjednoczonych Emiratów Arabskich. O nowych misjach marsjańskich pisałem na portalu zwrot.cz 10. 2. 2021. https://zwrot.cz/2021/02/nowe-misje-marsjanskie/ Pierwsze chińskie lądowanie na Marsie Nad ranem 15 maja 2021 r. nastąpił kluczowy moment dla dalszego przebiegu chińskiej misji Tianwen 1 – umieszczenie systemu lądownika wraz z robotycznym łazikiem na powierzchni Marsa. Kapsuła, w której znajdował się łazik z lądownikiem odłączyła się od orbitera Tianwen…
Nad ranem Księżyc osiągnął pełnię
Dziś rano o godzinie 5:33 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego letniego nastała pełnia Księżyca. W przybliżeniu 12 godzin później (o godzinie 17:24) Księżyc znajdzie się w perygeum swojej orbity wokół Ziemi (w punkcie położonym najbliżej Ziemi). Wzajemna odległość obu ciał w tym momencie wynosić będzie 357 378 kilometrów. Sytuację, kiedy podczas pełni Księżyc dodatkowo znajduje się w pobliżu perygeum swojej orbity wokół Ziemi, czyli w najmniejszej odległości od Ziemi, media nazywają superpełnia albo superksiężyc. Oczywiście na niebie nic super nie obserwujemy i nawet dobrze wyszkolone oko doświadczonego obserwatora z trudnościami może zauważyć zmiany w wielkości i jasności naszego naturalnego satelity. Orbita Księżyca Trajektoria, po której Księżyc porusza się wokół Ziemi, znacznie różni się od orbity kołowej. Orbita ta ma kształt elipsy, co powoduje, że podczas obiegu Księżyca dokoła Ziemi wzajemna odległość obu ciał się zmienia. Księżyc podczas jednego całego obiegu wokół Ziemi (trwającego 29,5 dnia) zbliża się i znowu oddala się od niej. Jeżeli znajduje się najbliżej Ziemi, w perygeum swej…
Sześćdziesiąt lat temu rozpoczęła się era pilotowanych lotów kosmicznych
Przed sześćdziesięcioma laty rozpoczęła się era pilotowanych lotów kosmicznych. 12 kwietnia 1961 roku w kosmos poleciał pierwszy człowiek – Jurij Aleksejewicz Gagarin. W statku kosmicznym Wostok Gagarin dokonał niepełnego okrążenia Ziemi po orbicie satelitarnej. Lot trwał 1 godzinę i 48 minut. Jurij Gagarin urodził się 9 marca 1934 we wsi Kłuszyno w obwodzie smoleńskim. Jego ojciec Aleksiej Iwanowicz był stolarzem, matka Anna Timofijewna Gagarin – dojarką w kołchozie. Wkrótce rodzice przeprowadzili się do pobliskiego Gżacka (które później przemianowano na „Gagarin”). W roku 1949 w wieku 15 lat Jurij Gagarin porzucił szkołę średnią na rzecz zawodówki przy fabryce maszyn rolniczych w Lubiercach. Zdobył zawód odlewnika – formierza. Pragnąc kształcić się dalej, w roku 1951 zaczął naukę w Szkole Technicznej w Saratowie nad Wołgą. Tam też, w saratowskim aeroklubie, ukończył kurs pilotażu. W 1955 roku ukończył z odznaczeniem szkołę techniczną i rozpoczął edukację w Wojskowej Szkole Lotniczej w Orenburgu. W 1957 roku ukończył ją z oceną celującą awansując równocześnie na stopień porucznika, W…
Noc Jurija zabierze was w kosmos!
12 kwietnia br. minie dokładnie 60 lat od pierwszego lotu człowieka w kosmos. Na pamiątkę tego lotu, co roku na całym świecie, obchodzone jest wydarzenie pod nazwą Yuri’s Night (Noc Jurija). Noc Jurija to wydarzenie upamiętniające historię eksploracji kosmosu. Zazwyczaj odbywa się na całym świecie w okolicy 12 kwietnia, czyli w rocznicę pierwszego lotu załogowego w kosmos, który odbył się 12 kwietnia 1961 roku. Nazwa wydarzenia pochodzi od imienia pierwszego człowieka w kosmosie, radzieckiego kosmonauty Jurija Gagarina. Noc Jurija organizowana jest corocznie od 12 kwietnia 2011 r., kiedy to odbyła się po raz pierwszy w USA. W tym roku stowarzyszenie WroSpace organizuje już po raz piąty wrocławską edycję Yuri’s Night. 12 kwietnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Załogowych Lotów Kosmicznych. Święto to zostało ustanowione 7 kwietnia 2011 roku przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Wcześniej ten dzień był obchodzony w niektórych krajach jako Dzień Kosmonautyki albo Międzynarodowy Dzień Lotnictwa i Kosmonautyki. Celem Nocy Jurija jest zainteresowanie społeczeństwa eksploracją kosmosu oraz zainspirowanie nowego pokolenia odkrywców,…
Dziś początek astronomicznej wiosny
Chociaż pogoda wcale na to nie wskazuje, to jednak dziś o godzinie 10:37 u nas obowiązującego czasu rozpoczęła się astronomiczna wiosna. Dnie i noce są następstwem obrotu Ziemi wokół osi, natomiast obieg Ziemi wokół Słońca jest przyczyną zmian pór roku. Ponieważ oś obrotu Ziemi jest nachylona w stosunku do płaszczyzny orbity okołosłonecznej Ziemi (do płaszczyzny ekliptyki), Słońce przez jedną połowę roku znajduje się na południowej półkuli nieba i przez pozostałe pół roku na półkuli północnej. Gdy Słońce znajduje się na południowej półkuli nieba, wówczas na południowej półkuli Ziemi panuje lato, a na półkuli północnej Ziemi zima. Sytuacja jest odwrotna, gdy Słońce znajduje się na półkuli północnej nieba. W lecie Słońce wznosi się w ciągu dnia wyżej na niebie niż w zimie. Momenty, w których Słońce przechodzi z jednej półkuli niebieskiej na drugą i gdy w związku z tym na całej kuli ziemskiej noc i dzień trwają jednakowo długo, nazywamy równonocami. Dziś, 20 marca 2021 r., dokładnie o godzinie 10:37 środkowoeuropejskiego…
Co nowego na Marsie?
W miesiąc po wylądowaniu łazika Perseverance na powierzchni Czerwonej Planety, możemy łatwo skierować wzrok w jego kierunku. Marsa dziś łatwo odnajdziemy na niebie, ponieważ znajduje się nieco wprawo nad rogalem naszego naturalnego satelity. Ubiegłą sobotę Księżyc przeszedł przez nów i już w wtorek, środę mogliśmy po zachodzie Słońca obserwować jego cienki sierpik nad zachodnim horyzontem. Dziś oświetlony z 32 procent zbliży się do Czerwonej Planety. Koniunkcja (wzajemne zbliżenie) Księżyca i Marsa będzie stosunkowo ciasna, ich wzajemna odległość będzie wynosić około 2 stopni. W przybliżeniu w dwa razy większej odległości w odwrotnym niż do Marsa kierunku świecić będzie najjaśniejsza gwiazda Byka – Aldebaran. Wyraźnie dostrzegalne będzie również światło popielate (subtelne pojaśnienie całej części tarczy Księżyca, która nie jest aktualnie oświetlana przez promienie słoneczne) Widok nieba nad południowo-zachodnim horyzontem około godziny 21:00 środkowoeuropejskiego czasu pokazuje nam dołączona mapka. W lewo od Księżyca z Marsem i Aldebaranem (wszystkie trzy obiekty znajdują się prawie na prostej) widoczne są najjaśniejsze gwiazdy zimowych gwiazdozbiorów: Betelgeuza i Rigel z…
Najnowszy numer
Newsletter
Kalendarium wydarzeń
Najczęściej czytane
- Egzaminy maturalne rozpoczęte. Zobacz, z jakimi tematami mierzyli się uczniowie polskiego gimnazjum
- ZWROT ASTRONOMICZNIE: Dziś na niebie zobaczymy trzy planety i sierp Księżyca
- Królewiec jest czeski! Ostatnia misja „Trzyńca”
- Zakupy w Wielkanoc. Zobaczcie, kiedy będą otwarte sklepy w Czechach i Polsce
- W Jabłonkowie wybrano nowy zarząd i prezesa PZKO. Został nim Andrzej Göbel
ZWROT W KOMÓRCE
Reklama
Reklama
POGOTOWIE JEZYKOWE
![W Boguminie-Skrzeczoniu odbył się Jarmark Wielkanocny. Zobaczcie, jakie cuda można było kupić [zdjęcia, wideo]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2025/04/05-04-25-jarmark-Bogumin-SkrzeczonIMG_8594-300x200.jpg)
