Statek kosmiczny Orion już na orbicie okołoksiężycowej. Polski wkład w misję Artemis I
16 listopada 2022 nowa rakieta Amerykańskiej Agencji Kosmicznej NASA wyniosła statek kosmiczny Orion w kierunku Księżyca. Systemy Oriona cały czas działają sprawnie i po kilkudniowym locie wczoraj 21 listopada 2022 statek osiągnął wstępną orbitę wokółksiężycową. Program Artemis to międzynarodowy projekt, w którym swój udział ma Europejska Agencja Kosmiczna ESA i również polskie podmioty. O starcie nowej superciężkiej rakiecie Space Launch System (SLS) z kosmodromu w Cape Canaveral na Florydzie, która wyniosła do trajektorii księżycowej statek kosmiczny Orion, pisaliśmy tutaj. Szerzej o Programie Artemis i przygotowaniach do startu w ramach misji Artemis I pisaliśmy tutaj. Pierwsze selfie Oriona za pomocą kamery na skrzydle panelu słonecznego. Źródło: NASA. Statek kosmiczny Orion Statek Orion to załogowy statek kosmiczny przeznaczony do misji poza bliskie otoczenie Ziemi. Jest to pierwszy taki statek zbudowany od czasów programu Apollo. Składa się z dwóch części: modułu załogowego i modułu serwisowego. Za napędzanie statku Orion, dostarczenie zasilania, zasobów (wody i powietrza), komunikację i inne zadania lotu kosmicznego odpowiedzialny jest Europejski Moduł…
Udany start misji Artemis I! Człowiek wraca na Księżyc
Dziś 16 listopada 2022 z kosmodromu w Cape Canaveral na Florydzie przeprowadzono pierwszy start rakiety Space Launch System (SLS), która wyniosła do trajektorii księżycowej statek kosmiczny Orion. Po raz pierwszy od ponad 50 lat, tym razem jeszcze bez załogi, w kierunku Księżyca leci statek kosmiczny! To symboliczny początek programu Artemis, którego celem jest powrót ludzi na Księżyc. Program Artemis ma znaczne opóźnienie, jednak w amerykańskiej agencji kosmicznej NASA obowiązują ścisłe zasady bezpieczeństwa. Dlatego tylko w 2022 roku słyszeliśmy już o kilkunastu datach startu Misji Artemis 1, które przekładano lub odwoływano – między innymi przez powtarzające się wycieki wodoru (w sierpniu i wrześniu), ale też złą pogodę (szczególnie huragan Ian w październiku). Portal zwrot.cz szczegółowo informował o przygotowaniach do startu i całym programie Artemis w sierpniu 2022: https://zwrot.cz/2022/08/powrot-czlowieka-na-ksiezyc-coraz-blizej-dzis-startuje-misja-artemis-1/ Udany debiut w ramach programu Artemis Pierwsze etapy odliczania do startu Misji Artemis 1 przebiegały pomyślnie. Jednak podczas niniejszego odliczania NASA również dwa razy wstrzymała odliczanie, co było spowodowane wyciekiem paliwa oraz problemami z łącznością.…
Konkurs Kopernikowski. Sprawdź swoje wiadomości o najsłynniejszym polskim naukowcu
W Polsce i na całym świecie trwają przygotowania do przyszłorocznych obchodów 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika – najsłynniejszego polskiego astronoma i jednego z największych naukowców w historii świata. Redakcja Zwrotu realizuje z tej okazji Konkurs Wiedzy o Mikołaju Koperniku i Astronomii. Pytania konkursowe będą publikowane w miesięczniku "Zwrot" oraz na portalu zwrot.cz. Konkurs Kopernikowski Konkurs wiedzy o Mikołaju Koperniku i astronomii realizowany na stronach miesięcznika Zwrot i serwisu internetowego zwrot.cz przebiega równolegle z rokiem szkolnym 2022/2023. Konkurs rozpoczął się we wrześniu 2022 i zakończy się w czerwcu 2023. Pytania konkursowe będą publikowane najpierw w drukowanym "Zwrocie", następnie kilka dni później na portalu zwrot.cz. Odpowiedzi na pytania konkursowe będzie można znaleźć w artykułach dotyczących Mikołaja Kopernika publikowanych w miesięczniku "Zwrot" w cyklu pt. U progu rocznicy kopernikowskiej. Odpowiedzi można szukać również w bogatej biografii, której spis znajduje się niżej. Kategorie Konkurs jest otwarty dla każdego. W konkursie mogą brać udział dzieci wraz z rodzicami lub dziadkami. Konkurs podzielony został na trzy kategorie wiekowe:…
155. rocznica urodzin Marii Skłodowskiej-Curie. Uczona, która ciągle może nas inspirować
Dziś 7 listopada 2022 obchodzimy 155. rocznicę urodzin Marii Skłodowskiej-Curie – wielkiej polskiej uczonej zajmującej się fizyką doświadczalną i chemią fizyczną. Za swe odkrycia została dwukrotnie laureatką Nagrody Nobla. Maria Skłodowska-Curie należała do najwybitniejszych i najbardziej szanowanych uczonych swej epoki. Żadna kobieta nie dostarczyła Polakom tylu powodów do dumy, co ona. Żadna Polka nie jest tak znana na świecie. Na portalu Zwrot.cz można o niej przeczytać tutaj albo tutaj. Przed dwoma laty Zwrot.cz opublikował jej szczegółowy życiorys: https://zwrot.cz/2020/11/maria-kobieta-niezwykla/ Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie znajduje się w Warszawie pod adresem ul. Freta 16. Mieści się w zrekonstruowanej XVIII-wiecznej kamienicy, w której w 1867 roku urodziła się polska podwójna noblistka – laureatka Nagrody Nobla z fizyki w 1903 roku (za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości) i chemii w 1911 roku (za odkrycie dwóch pierwiastków: polonu i radu). Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie jest jedynym na świecie biograficznym muzeum noblistki. Jego misją jest popularyzacja biografii i dorobku patronki oraz jej rodziny. Animowany życiorys…
Ze Śląska w stronę Księżyca. W Czechowicach-Dziedzicach będą produkowane elementy stacji księżycowej
Śląskie Centrum Naukowo-Technologiczne Przemysłu Lotniczego z siedzibą w Czechowicach-Dziedzicach w wrześniu 2022 podpisało kontrakt na wytwarzanie paneli strukturalnych służących do budowy jednego z modułów międzynarodowej załogowej stacji kosmicznej Gateway, która zostanie umieszczona na orbicie okołoksiężycowej. Przedsięwzięcie finansuje Europejska Agencja Kosmiczna ESA. Przystąpienie Polski w 2012 roku do Europejskiej Agencji Kosmicznej zaowocowało dynamicznym rozwojem polskiego sektora kosmicznego, w którym działa już ponad 350 polskich przedsiębiorstw. Polskie firmy i instytucje z sukcesami od lat współpracują m.in. z amerykańską agencją kosmiczną NASA, Europejską Agencją Kosmiczną ESA, japońską agencją kosmiczną JAXA czy też z Niemiecką Agencją Kosmiczną DLR. Zaś przystąpienie Polski w ubiegłym roku do porozumienia Artemis Accords daje polskim podmiotom możliwość udziału w wielostronnych programach NASA, dotyczących eksploracji Księżyca, Marsa i innych ciał niebieskich. Zwrot pisał o tym tutaj. Śląskie Centrum Naukowo-Technologiczne Przemysłu Lotniczego Uruchomione w 2012 roku ŚCNTPL (Śląskie Centrum Naukowo-Technologiczne Przemysłu Lotniczego) sp. z o.o. jest jednym z najnowocześniejszych w Europie ośrodków wytwarzania struktur kompozytowych w technologii autoklawowej wraz z laboratorium badawczym.…
Dzisiaj w nocy zmiana czasu. Śpimy o godzinę dłużej
W nocy z soboty na niedzielę (z 29 na 30 października 2022) powracamy do naturalnego, czyli środkowoeuropejskiego czasu, który często niepoprawnie nazywany jest czasem zimowym. Oznacza to, że śpimy o godzinę dłużej, ponieważ cofamy wskazówki zegarków o godzinę. W Unii Europejskiej wciąż obowiązuje zmiana czasu ze standardowego na letni i z powrotem. Dokładnie w niedzielę 30 października nastąpi zmiana czasu środkowoeuropejskiego letniego na czas środkowoeuropejski. Formalnie o godzinie 3:00 wskazania zegarów przedstawiamy na godzinę 2:00. W przypadku wielu urządzeń elektronicznych pokazujących czas, takich jak np. laptopy czy smartfony, nasz sprzęt samodzielnie dostosuje się do tej zmiany i nie trzeba go przestawiać ręcznie. https://www.youtube.com/watch?v=nW33QUnJW2Q Czas zimowy Przesunięciem o 1 godzinę do tyłu czasu strefowego (czasu standardowego) otrzymujemy czas zimowy. Zimowym czasem media błędnie oznaczają naturalny, strefowy, standardowy czas u nas środkowoeuropejski. Pamiętajmy więc, że teraz zmieniamy czas środkowoeuropejski letni na czas środkowoeuropejski (przesuwamy wskazania zegarów o godzinę do tyłu). Tylko w przypadku, kiedy przestawilibyśmy zegarki o dwie godziny do tyłu, otrzymalibyśmy…
W najbliższy wtorek nastanie częściowe zaćmienie Słońca
Jeżeli dopisze pogoda, we wtorek 25 października 2022 będziemy mieli okazję podziwiać zaćmienie Słońca. Będzie tylko częściowe, ale przebiegnie w bardzo sprzyjających warunkach obserwacyjnych. Ostatnie częściowe zaćmienie Słońca widoczne z Europy Środkowej mogliśmy obserwować 10 czerwca 2021. Przed nami zdecydowanie najbardziej fascynujące zjawisko astronomiczne 2022 roku – częściowe zaćmienie Słońca. We wtorek 25 października 2022 nasz satelita przemknie na tle tarczy Słońca, zakrywając ją w największym stopniu od ponad 7 lat – poprzednie głębsze częściowe zaćmienie Słońca obserwować mogliśmy z naszych terenów 20 marca 2015 roku. Częściowe zaćmienie Słońca nad Zatoką Manilską na Filipinach z 26 stycznia 2009. Źródło: NASA/APOD Zjawisko będzie widoczne prawie w całej Europie (poza Portugalią), na Bliskim Wschodzie i w zachodniej Azji. Największą fazą zaćmienia będą cieszyć się obserwatorzy na Syberii. W Polsce najlepsze warunki do obserwacji wystąpią w północno-wschodniej części kraju, najsłabsze w południowo-zachodniej. Istota zaćmień Słońca Słonce jest jedną z milionów gwiazd. Swym blaskiem rozjaśnia w dzień niebo tak, że wszystkie inne gwiazdy stają się niewidoczne. Słońce w porównaniu z…
Już można oglądać najnowszy kanał tematyczny Telewizji Polskiej – TVP Nauka
3 października 2022 roku ruszył oficjalnie nowy kanał tematyczny Telewizji Polskiej – TVP Nauka. Nowy kanał zapewni wszystkim widzom treści popularnonaukowe w naziemnej telewizji cyfrowej, kablowej oraz technologii satelitarnej. Jak podaje portal branżowy Wirtualnemedia.pl, nowy kanał śledzi 8,8 tys. widzów. Jest to średnia minutowa widownia od pierwszego dnia nadawania do 10 października. – Z profilu widowni wynika, że kanał śledzą głównie emeryci, mieszkańcy wsi i małych miast oraz osoby z wykształceniem podstawowym i średnim – można przeczytać w raporcie wirtualnemedia.pl. Nadawca zapowiada, że TVP Nauka będzie prezentować treści oparte na faktach i dowodach naukowych. Ma w planie popularyzować wiedzę z zakresu przyrody, technologii i technologii kosmicznych, biologii, medycyny, astronomii, fizyki, matematyki, chemii, ekologii, ekonomii i nauk społecznych. Kanał został podzielony na emitowane każdego dnia pasma tematyczne. Oferta programowa jest skierowana do odbiorcy powyżej 14 roku życia. https://www.youtube.com/watch?v=_T9W9ZdSbcg Co można oglądać na nowym kanale? TVP przekonuje, że widzowie TVP Nauka będą mogli uczestniczyć w najważniejszych wydarzeniach naukowych oraz poznawać dorobek polskich i…
Wyłoniono najlepszą polską książkę popularnonaukową. Złota Róża 2022 przyznana
Podczas debaty zamykającej 26. Festiwal Nauki w Warszawie ogłoszono laureata nagrody Złota Róża przyznawanej za najlepszą polską książkę popularnonaukową. W tegorocznej edycji nagrodę otrzymała Agnieszka Krzemińska za książkę Grody, garnki i uczeni. O archeologicznych tajemnicach ziem polskich wydaną przez Wydawnictwo Literackie w Krakowie. Jeżeli lubimy sięgać po ciekawe książki popularnonaukowe, które poszerzają naszą wiedzę o świecie i motywują do dalszych poszukiwań w określonej dziedzinie nauki, to warto inspiracji poszukać wśród tegorocznych nominacji do nagrody Złota Róża, która nagradza najlepsze książki popularnonaukowe. Nagroda Złota Róża Złota Róża jest nagrodą literacką, która powstała z inicjatywy Festiwalu Nauki w Warszawie, miesięcznika „Nowe Książki” oraz Instytutu Książki w 2007 roku. Otrzymuje ją autor najlepszej książki popularnonaukowej napisanej po polsku, która służy rzetelnemu upowszechnianiu wiedzy naukowej i wyróżnia się wybitną formą literacką. Książka musi być wydana w ostatnich 12 miesiącach. Złota Róża 2022 Spośród trzydziestu zgłoszonych w tym roku książek nominację do tegorocznej nagrody Złota Róża zyskali: Łukasz Kamieński, „Mimowolne cyborgi. Mózg i wojna przyszłości”,…
Sonda kosmiczna DART zderzy się z asteroidą. Przeprowadzony zostanie pierwszy test obrony planetarnej
Po blisko 10 miesięcznym locie sonda kosmiczna DART osiągnęła swój cel. Znalazła się w pobliżu podwójnej asteroidy Didymos – Dimorphos. Jutro, 27 września 2022, w przybliżeniu godzinę po północy, sonda DART zderzy się z Dimorphosem. Amerykańska agencja kosmiczna NASA przeprowadzi tak pierwszy test obrony planetarnej. Specjalny ładunek misji kosmicznej NASA DART (Double Asteroid Redirection Test) wystartował 23 listopada 2021 z bazy US Space Force Vanderberg w Kalifornii. Rakietą nośną był dwustopniowy Falcon 9 przedsiębiorstwa SpaceX. O misji DART pisaliśmy pod koniec ubiegłego roku: https://zwrot.cz/2021/12/start-misji-dart-test-obrony-przeciwko-planetoidom-zagrazajacym-ziemi/ Podwójna asteroida Didymos – Dimorphos Didymos (z greckiego – bliźniak) to asteroida o średnicy 780 metrów, wokół którego krąży niewielki (mierzy zaledwie 160 metrów) księżyc Dimorphos (z greckiego – mający dwie formy). Obecnie z pomiarów naziemnych wynika, że Dimorphos okrąża macierzysty obiekt w odległości 1200 metrów z okresem 11 godzin i 55 minut. Podwójny system Didymos – Dimorphos obiega Słońce po orbicie eliptycznej w odległości od 150 milionów kilometrów do 330 milionów kilometrów. Należy do grupy Obiektów Bliskich…
Rozpoczęła się jesień astronomiczna. Dzisiaj można dokładnie określić strony świata
Dziś trzy godziny po północy Słońce przeszło przez równik niebieski w drodze na południe i tym samym na północnej półkuli Ziemi rozpoczęła się astronomiczna jesień. Od dziś noc zacznie uzyskiwać dominację nad dniem każdej kolejnej doby aż do kulminacji podczas grudniowego przesilenia zimowego. Przez całe lato wysokość Słońca nad horyzontem malała, a dni stawały się coraz krótsze. Słońce w swej wędrówce po ekliptyce podążało ku równikowi niebieskiemu, nad którym znalazło się dziś dokładnie o godzinie 3:04 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego letniego. W tym momencie promienie słoneczne padają prostopadle na równik, oświetlając równomiernie północną i południową półkulę Ziemi. Dochodzi do zrównania nocy i dnia na całej Ziemi. Dziś w każdym miejscu na świecie dzień i noc trwają równe 12 godzin. Słońce osiągnęło tak punkt Wagi (nastała równonoc jesienna) co oznacza, że następnie „przejdzie” z półkuli północnej nieba na południową i tym samym rozpocznie się u nas (na półkuli północnej) astronomiczna jesień, na półkuli południowej astronomiczna wiosna. Na półkuli północnej jesień…
Polski sektor kosmiczny na Międzynarodowym Kongresie Astronautycznym w Paryżu reprezentuje 25 firm
W dniach 18-22 września 2022 roku w Paryżu odbywa się najważniejsze na świecie wydarzenie w sektorze kosmicznym – Międzynarodowy Kongres Astronautyczny (IAC International Astronautical Congress). Na przygotowanym przez Polską Agencję Kosmiczną POLSA stoisku polskiego sektora kosmicznego można zobaczyć produkty 25 polskich firm. Międzynarodowy Kongres Astronautyczny to najstarsze i największe wydarzenie targowo-konferencyjne poświęcone sektorowi kosmicznemu na świecie. W 2022 roku Międzynarodowy Kongres Astronautyczny odbywa się w Paryżu, stolicy europejskiego sektora kosmicznego. Organizacją goszcząca jest Francuska Agencja Kosmiczna Centre National d’Études Spatiales (CNES), członek Międzynarodowej Federacji Astronautycznej. Zwiastun – filmowe zaproszenie na Kongres: https://www.youtube.com/watch?v=zLPhdJMUKM4 Niebo jest dla wszystkich – to hasło tegorocznego IAC w Paryżu Tegoroczny pięciodniowy 73. Międzynarodowy Kongres Astronautyczny IAC 2022 przebiega w dniach 18-22 września 2022 roku w Paryżu. Mottem przewodnim akurat przebiegającego IAC 2022 jest Space for all czyli Niebo jest dla wszystkich. Prawie 6,5 tysięcy zarejestrowanych uczestników, ponad 3 tysięcy artykułów naukowych (w tym ponad 40 z Polski), 250 wystawców ze 113 krajów zgromadziła tegoroczna edycja Międzynarodowego Kongresu…
Powrót człowieka na Księżyc coraz bliżej. Dziś startuje misja Artemis 1
Już dziś, 29 sierpnia 2022 o godzinie 14:33 czasu środkowoeuropejskiego letniego, z Kennedy Space Center na Florydzie, wystartuje w kierunku Księżyca misja Artemis 1. Trwa odliczanie do pierwszego lotu superciężkiej rakiety NASA SLS. Celem programu Artemis jest powrót człowieka na Srebrny Glob, umożliwienie stałej obecności na nim, a w przyszłości wysłanie załogowych misji w kierunku Marsa. To będzie najważniejsze wydarzenie roku, jeżeli chodzi o eksplorację przestrzeni kosmicznej! 29 sierpnia 2022 między 14:33 a 16:33 czasu środkowoeuropejskiego letniego wyznaczone jest pierwsze okno czasowe dla startu misji Artemis 1. Jest zielone światło na start, lecz pozostaje niepewność dotycząca pogody. Transmisję ze startu można znaleźć tutaj. Program Artemis Artemis, czyli Artemida, była w mitologii greckiej bliźniaczą siostrą Apollo. Dlatego nieprzypadkowo NASA tak nazwała program powrotu człowieka na Księżyc i dalszych misji w stronę Marsa. Celem programu Artemis, w którym bierze udział również Polska, jest długotrwała i zrównoważona eksploracja na orbicie i powierzchni Księżyca, jak również przygotowanie do przyszłej eksploracji Marsa. Program Artemis to program…
Polacy stworzyli system przechwytywania, który może stać się częścią przyszłej stacji wokółksiężycowej Gateway
Firma SENER Polska opracowała technologię System Twardego Przechwytywania, która pozwoli na bezpieczne połączenie i szczelne przejścia między dwoma statkami kosmicznymi lub statkiem i stacją kosmiczną. Jej twórcy wskazują, że urządzenie może stać się standardem w przyszłych misjach załogowych, dokujących na przykład do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej czy wokółksiężycowej stacji Gateway. Polskie rozwiązanie dla bezpieczeństwa kosmicznych misji załogowych System Twardego Przechwytywania HCS (Hard Capture System) dla mechanizmu dokującego, pozwalającego na cumowanie i połączenie zarówno dużych, jak i małych statków kosmicznych IBDM (International Berthing and Docking Mechanism) opracowała firma inżynierii kosmicznej SENER Polska jako część międzynarodowego konsorcjum. Posłuży on do wytworzenia sztywnego i hermetycznego połączenia między dwoma elementami. Mogą to być dwa moduły stacji orbitalnej – jak w przypadku Lunar Gateway albo na przykład statek kosmiczny i stacja kosmiczna. Dzięki HCS możliwe będzie zapewnienie bezpiecznego przejścia pomiędzy dwoma statkami, a także stworzenie połączenia serwisowego. W awaryjnych sytuacjach system pozwoli na szybką separację pojazdów. Docelowo ma też pozwalać na transfer energii elektrycznej, danych i…
Nowe zdjęcia Jowisza wykonane Teleskopem Kosmicznym Webba. Widoczne są niesamowite detale
Amerykańska Agencja Kosmiczna NASA opublikowała kolejne zdjęcia wykonane przy pomocy Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Tym razem teleskop skierowano w kierunku największej planety naszego Układu Planetarnego – Jowisza. Nigdy dotąd nie patrzyliśmy na Jowisza w ten sposób. Teleskop Webba uchwycił nowe oblicze planety Najnowsze zdjęcia Jowisza z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba wyglądają rewelacyjnie. Specjalna kamera na podczerwień NIRCam dzięki filtrom, którym przypisano pewne kolory umowne, zarejestrowała delikatną strukturę kolorowych pasów atmosferycznych i Wielkiej Czerwonej Plamy, a także niezwykły widok zórz nad północnym i południowym biegunem planety. Na pierwszym zdjęciu oprócz ogromnej burzy nazywanej Wielką Czerwoną Plamą (jest to antycyklon, który jest tak duży, że mógłby pochłonąć Ziemię) widoczne są również liczne inne układy burzowe. Widać je jako małe, blade owale oraz maleńkie, jasne pióropusze złożone z cząsteczek chmur jowiszowych. Przejście pomiędzy zorganizowanymi przepływami strefowymi a chaotycznymi wzorami wirów na wyższych szerokościach geograficznych jest również łatwo dostrzegalne. Połączenie obrazów i widm zebranych w bliskiej i średniej podczerwieni pozwoli teraz astronomom zbadać wzajemne powiązania i…
Morska woda zdatna do picia? Polska firma stworzyła nanotechnologię, która zakończy kryzys wodny na świecie
Odsalanie wody morskiej to niezwykle żmudny i energochłonny proces. Inżynierom gdyńskiej firmy Nanoseen udało się jednak stworzyć urządzenie, które wykorzysta tylko siłę grawitacji i w kilka minut zamieni słoną wodę morską w całkowicie zdatną do wypicia. Zespół z Nanoseen teraz pracuje nad upowszechnieniem tego rozwiązania. Z środkowoeuropejskiej perspektywy brak wody jest scenariuszem czarnym i skrajnym. Jednak wiele państw już zmaga się z problemami z dostępem do źródeł pitnej wody. Obecnie ponad 2 miliardów ludzi na świecie nie ma dostępu do czystej wody pitnej. Urządzenie NanoseenX Postępujący kryzys wody to wynik zmian klimatycznych, w wyniku których dochodzi do pustynnienia wielu obszarów na świecie. Sprawę może rozwiązać polskie urządzenie zaprojektowane przez firmę Nanoseen. Urządzenie NanoseenX to wielki filtr, który wygląda jak pionowa beczka. Jego wnętrze składa się ze specjalnych nanomembran, które filtrują morską wodę, czyli słoną wodę, do tego stopnia, że pozbywają ją nie tylko zanieczyszczeń, ale również soli. Wszystko dzieje się praktycznie bez żadnych nakładów energetycznych, bo woda spływa grawitacyjnie wzdłuż pionowej konstrukcji.…
Nowy rekord. Sześć startów w ciągu dwudziestu godzin
Astronautyka to jedna z najszybciej rozwijającej się dziedziny działalności człowieka. Dynamiczny rozwój sektora kosmicznego przedstawia ogromne biznesowe możliwości. Na orbicie okołoziemskiej ciągle coś się dzieje. W czwartek 4 sierpnia przeprowadzono sześć udanych startów rakiet w ciągu dwudziestu godzin. W ciągu dwudziestu godzin przeprowadzono sześć udanych startów rakiet. Cztery misje skierowane były na orbitę okołoziemską, w jednym przypadku chodziło o lot suborbitalny, a następna rakieta wyniosła sondę na lot w kierunku Księżyca. Start chińskiej rakiety Długi Marsz 4B Pierwszy start 4 sierpnia 2022 miał miejsce w Chinach. O godzinie 5:08 czasu polskiego (czasu obowiązującego na terenie RP, czyli czasu środkowoeuropejskiego letniego) z kosmodromu Taiyuan wystrzelono rakietę Długi Marsz 4B. Celem misji było wyniesienie na orbitę satelity TECIS (Terrestrial Ecosystem Carbon Monitoring Satellite). Rakieta Długi Marsz 4B startująca z satelitą TECIS. Źródło: Xinhua TECIS to satelita naukowy, który będzie wykonywał pomiary środowiskowe i pozwoli oceniać zalesienie, zmierzyć zawartość aerozoli w atmosferze i badać roślinność. W locie wysłano też dwa dodatkowe satelity: komunikacyjnego mikrosatelitę HEAD…
Już dziś w nocy maksimum roju Perseidów
Meteory z roju Perseidów należą do najbardziej spektakularnych, jakie latem możemy oglądać na nocnym niebie. Ich maksimum przypada w tym roku 13 sierpnia nad ranem kiedy to, przy idealnych warunkach, można widzieć co minutę jeden meteor. Jednak Księżyc w pełni będzie utrudniał obserwacje, dlatego zobaczymy tylko te najjaśniejsze. Niemniej warto wyjść i obserwować nocne niebo. Perseidy to jeden z najbardziej regularnych i bogatych rojów meteorów, które aktywne są corocznie od 17 lipca do 24 sierpnia, przy czym maksimum obserwuje się pomiędzy 12 a 14 sierpniem. Same Perseidy znane są od starożytności. Obecnie wiemy, że mają związek z kometą okresową Swift-Tuttle. Meteory z roju Perseidów obserwujemy, kiedy Ziemia przechodzi przez prąd pyłu rozproszonego właśnie za kometą Swift-Tuttle. Meteoroidy, meteory i meteoryty Meteory, potocznie zwanymi spadającymi gwiazdami, to świetlne zjawiska powstające podczas przelotu przez atmosferę drobin materii międzyplanetarnej wlatujących w nią z przestrzeni kosmicznej, a nazywanymi meteoroidami. Bardzo jasne meteory nazywamy bolidami. Większość meteorów ulega zniszczeniu w atmosferze, spala się całkowicie na wysokości…
Jak fizykę to tylko w Warszawie. Uniwersytet Warszawski znalazł się w pierwszej setce najlepszych uczelni świata w kategorii fizyka!
Znamy najlepsze na świecie uczelnie w 54 dyscyplinach naukowych. Pod koniec lipca 2022 roku opublikowano wyniki tzw. rankingu szanghajskiego, jednego z najbardziej prestiżowych i najważniejszych zestawień uczelni światowych. Uniwersytet Warszawski znalazł się w pierwszej setce najlepszych uczelni świata w „kategorii fizyka”. Warszawska fizyka jest najwyżej sklasyfikowaną dyscypliną naukową w rankingu wśród polskich uczelni. W tegorocznym rankingu odnotowano 25 polskich uczelni w 28 dyscyplinach. Łącznie w zestawieniu uwzględniono ponad 1800 uczelni (na 5000 zgłoszonych) z 96 krajów z całego świata. Najwyżej sklasyfikowane zostały uniwersytety amerykańskie: Harvard University (16 pierwszych miejsc w poszczególnych dziedzinach) oraz Massachusetts Institute of Technology (5 pierwszych miejsc). Zestawienie najlepszych uczelni na świecie dla poszczególnych dyscyplin naukowych Global Ranking of Academic Subjects (GRAS) to międzynarodowe zestawienie uczelni, w którym uwzględniane są 54 dyscypliny naukowe, podzielone na 5 dziedzin: nauk przyrodniczych, nauk medycznych, nauk społecznych, nauk o życiu oraz nauk technicznych i inżynierskich. W Globalnym Rankingu Przedmiotów Akademickich (GRAS) potocznie oznaczanym rankingiem szanghajskim analizowane są osiągnięcia uczelni osobno w każdym z…
Naukowcy Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach szczegółowo badali Odrę
15 lipca br. naukowcy związani ze Śląskim Centrum Wody Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach rozpoczęli w Ostrawie spływ Odry. Podczas 10-dniowego rejsu z Ostrawy do Zalewu Szczecińskiego badali m.in. jakość wody. To druga taka wyprawa Uniwersytetu Śląskiego – w ubiegłym roku badano Wisłę. Projekt „Czysta Wisła? Why Not” Śląskie Centrum Wody Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach wraz z Fundacją Why Not zrealizowało w lipcu 2021 r. projekt „Czysta Wisła? Why Not”(„Czysta Wisła? Dlaczego nie”). Celem projektu było zbadanie wód Wisły, największej dzikiej (nieuregulowanej) rzeki w Europie i jednocześnie promowanie zachowań proekologicznych. https://www.youtube.com/watch?v=iTW8TN7_P8c Wyniki badań zostały przedstawione na konferencji naukowo-technicznej „Rzeka Wisła 2021 – problemy i wyzwania”, która odbyła się 23 marca 2022 r. w ramach obchodów Światowego Dnia Wody. Święto Wody ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1992 roku obchodzimy corocznie 22 marca. Zapis konferencji jest dostępny na kanale YouTube tutaj. Projekt „Czysta Odra? Why Not” W tym roku Śląskie Centrum Wody Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach wraz z Fundacją Why Not realizuje badania…
Przebiegają castingi do trzech teleturniejów emitowanych w TVP
Obecnie Impresariat Telewizji Polskiej na zlecenie jednostek organizacyjnych Telewizji Polskiej S.A. przeprowadza castingi do dwóch nowych teleturniejów pt. „Polacy to wiedzą” i „Giganci Nauki” oraz do X. edycji teleturnieju „Giganci Historii”. Wszystkich zainteresowanych zaprasza do udziału w castingu! Jest szansa, żeby zobaczyć na ekranach uczestnika teleturnieju z Zaolzia? Nabór do programu „Polacy to wiedzą!” Celem nowego programu na TVP Polonia „Polacy to wiedzą!” jest zarówno rozrywka, jak i edukacja oraz promocja polskiej kultury w kraju i za granicą. Dzięki pytaniom z różnych kategorii dotyczącym między innymi geografii, historii i tradycji Polski widzowie oraz uczestnicy teleturnieju będą mogli pogłębiać swoją wiedzę, a także poznać wiele interesujących faktów, związanych z krajem. W każdym odcinku programu (w sumie w pierwszej edycji zaplanowano 15 odcinków) równocześnie pojawia się czterech uczestników – graczy, rywalizujących o główną wygraną. Uczestnik w danym odcinku może uzyskać maksymalną kwotę 43.000 złotych. Podczas rozgrywek telewidzowie będą mogli na bieżąco kibicować swoim faworytom w social mediach TVP Polonia oraz na fanpage'u…
W Szczecinie zwodowano ekologiczny statek do przewozu rakiet Europejskiej Agencji Kosmicznej Ariane 6
Pod koniec czerwca 2022 roku w Szczecinie został zwodowany hybrydowy ekologiczny statek Canopée, który będzie służył do transportu elementów rakiet Ariane 6 z francuskich fabryk do europejskiego kosmodromu Kourou w Gujanie Francuskiej. Statek dla ArianeGroup zbudowała polska firma Partner Stocznia Sp. z o.o. z Polic. W przetargu ogłoszonym przez konsorcjum kosmiczne ArianeGroup spółka Alizés zdobyła zlecenie na realizację przewozów komponentów nowej generacji rakiet z serii Ariane 6. Armator zamówił budowę statku w grupie Neptune Marine, która z kolei zleciła budowę w wysokim stopniu wyposażonego kadłuba polskiej firmie Partner Stocznia z Polic. Statek Canopée został zaprojektowany przez okrętowe biuro projektowo-konsultingowe VPLP. Statek będzie czarterowany od armatora – Jifmar Offshore Services SAS przez Alizés – spółkę joint-venture Jifmar oraz Zephyr & Borée. Transport kadłuba statku Canopée na zwodowanie. Źródło: Neptune Marine. Statek Canopée Statek Canopée (z fr. daszek, zadaszenie, baldachim) ma 121 metrów długości, 23 metry szerokości, nośność 7,5 tysięcy ton i będzie mógł osiągnąć prędkość do około 30 kilometrów na godzinę. Na statku zaplanowano nadbudówkę…
Przed 150 laty urodził się genialny wynalazca i konstruktor zwany polskim Edisonem – Jan Szczepanik
Jan Szczepanik (13 czerwca 1872 – 18 kwietnia 1926) jest autorem 50 wynalazków i aż kilkuset opatentowanych pomysłów technicznych. Jego patenty zrewolucjonizowały przemysł tkacki, umożliwiły wykonanie barwnej fotografii i emisję kolorowego, udźwiękowionego filmu. Chcąc upamiętnić tę ważną postać w 150. rocznicę jego urodzin, zaplanowano szereg wydarzeń, a sam rok 2022 został ustanowiony Rokiem Jana Szczepanika. 13 czerwca 2022 roku obchodziliśmy 150. rocznicę urodzin Jana Szczepanika – genialnego wynalazcy i konstruktora, który nazywany był galicyjskim geniuszem, polskim Da Vinci i Edisonem, co w jego wypadku nie było ani trochę przesadzone. Każda dziedzina, którą się zajmował, przechodziła technologiczną rewolucję i owocowała rozwiązaniami wyprzedzającymi dziesięciolecia. Krótki życiorys Jan Szczepanik urodził się 13 czerwca 1872 roku w Rudnikach koło Mościsk, niedaleko Lwowa. Przez pierwszy rok życia wychowywała go matka Maria Rudzińska we wsi Zręcin pod Krosnem. Po śmierci matki na wychowywanie wzięła go ciotka Salomea Gradowiczowa, której mąż Wawrzyniec był woźnym w starostwie w Krośnie. Szkołę ludową ukończył w Krośnie, dalszą naukę pobierał w gimnazjum…
Nastanie tzw. burzowa pełnia – pierwsza letnia pełnia
Dziś 13 lipca 2022 roku o godzinie 20:37 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego letniego nastanie pierwsza letnia pełnia Księżyca. W przybliżeniu 9,5 godzin wcześniej (o godzinie 11:05) Księżyc znalazł się w perygeum swojej orbity wokół Ziemi (w punkcie położonym najbliżej Ziemi). Wzajemna odległość obu ciał w tym momencie wynosiła 357 263 kilometrów. Sytuację, kiedy podczas pełni Księżyc dodatkowo znajduje się w pobliżu perygeum swojej orbity wokół Ziemi, czyli w najmniejszej odległości od Ziemi, media nazywają superpełnią albo superksiężycem. Oczywiście na niebie nic super nie obserwujemy i nawet dobrze wyszkolone oko doświadczonego obserwatora z trudnościami może zauważyć zmiany w wielkości i jasności naszego naturalnego satelity. Spokojnie możemy twierdzić, że podczas tzw. superpełni tarcza Księżyca jawi się tylko nieco większa i jaśniejsza niż zwykle. Jednak okazyjny obserwator niczego nie zauważy. Fazy Księżyca Nasz naturalny satelita jest ciałem ciemnym, oświetlonym jedynie przez Słońce. Nie widzimy go wcale, gdy znajduje się między Ziemią i Słońcem podczas nowiu. Przeciwnie, gdy w dwa tygodnie później znajdzie…
NASA udostępniła pierwsze zdjęcie z Teleskopu Webba
W nocy z poniedziałku na wtorek NASA udostępniła pierwsze naukowe zdjęcie wykonane przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Prezentacji dokonał Joe Biden – prezydent USA. Na fotografii widać od teraz nazwane Pierwsze Głębokie Pole Webba z gromadą galaktyk SMACS 0723. We wtorek po południu zaprezentowane zostały kolejne zdjęcia. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba to największy teleskop kosmiczny zbudowany przez człowieka w historii. Naukowcy pokładają w jego obserwacjach wielkie nadzieje, licząc, że przyczyni się do dokonania wielu przełomowych odkryć, podobnie jak przez ostatnie lata czynił Kosmiczny Teleskop Hubbleʼa. Najgłębszy i najostrzejszy jak dotąd obraz w podczerwieni odległego wszechświata Na specjalnie zwołanej w Białym Domu konferencji, Prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden zaprezentował pierwsze zdjęcie wykonane przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, które już teraz zyskało miano Pierwszego Głębokiego Pola Webba – na wzór podobnych fotografii wykonywanych przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a. Pierwsze Głębokie Pole Webba / Źródło:NASA Fotografia prezentuje rozległą gromadę galaktyk odległą od nas o 4,6 miliarda lat świetlnych, której ogromna masa działa jak wielkoskalowa…
Wyłoniono zwycięzców konkursu „Polski Produkt Przyszłości”
W wtorek 5 lipca 2022 roku Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wręczyli nagrody i wyróżnienia dla najbardziej innowacyjnych polskich wyrobów i technologii. Główne nagrody za swoje projekty – i tym samym tytuł Polskiego Produktu Przyszłości – otrzymały Politechnika Poznańska i Nanoseen sp. z o.o. Celem Konkursu Polski Produkt Przyszłości jest wyłonienie i wypromowanie opracowanych w Polsce innowacyjnych wyrobów i technologii, które mają potencjał, by zaistnieć nie tylko na rynku krajowym, ale również światowym. Przedsięwzięcie organizują wspólnie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) i Narodowe Centrum Badan i Rozwoju (NCBR). W 24-letniej historii konkursu zgłoszono ponad 1400 innowacyjnych projektów z różnych branż gospodarki, m.in. medycznej, farmaceutycznej, elektronicznej i elektrotechnicznej, chemicznej, automatyki przemysłowej. Nagrody otrzymało dotychczas 61 projektów i 153 wyróżniono. 24. edycja Konkursu Polski Produkt Przyszłości 5 lipca 2022 roku, już po raz 24. wręczono nagrody i wyróżnienia w konkursie Polski Produkt Przyszłości. Projekty zgłoszone do rywalizacji ocenione zostały przez ekspertów branżowych oraz Kapitułę Konkursu. W tym roku…
Wystartowała misja CAPSTONE. To pierwsza misja w ramach powrotu człowieka na Księżyc!
W tym tygodniu rakieta Electron firmy Rocket Lab wyniosła na orbitę okołoziemską niewielką sondę NASA CAPSTONE. Sonda poleci do specjalnie wybranej orbity wokółksiężycowej i zbada ją pod kątem zbudowania tam w przyszłości załogowej stacji Gateway w ramach programu Artemis, którego głównym celem jest powrót ludzi na Księżyc. Sonda amerykańskiej agencji kosmicznej NASA CAPSTONE została wyniesiona w przestrzeń kosmiczną z wykorzystaniem dwustopniowej rakiety Electron firmy Rocket Lab. Start odbył się 28 czerwca 2022 roku z prywatnego kompleksu startowego firmy Rocket Lab na półwyspie Mahia w Nowej Zelandii. Po osiągnięciu wstępnej niskiej orbity okołoziemskiej wypuszczony został dodatkowy górny (trzeci) stopień Lunar Photon wraz z przymocowaną do niego sondą CAPSTONE. Rakieta Electron startująca z misją CAPSTONE Przy pomocy członu Lunar Photon wykonywane są codziennie odpalenia stopniowo zwiększające orbitę, aż do osiągnięcia trajektorii transferowej do Księżyca. Po 5 dniach takich manewrów stopień uruchomi swój pojedynczy silnik po raz ostatni, wykonując transfer satelity w kierunku Księżyca. Strona misji: nasa.gov/capstone. Pierwsza misja programu Artemis CAPSTONE (skrótowiec z:…
Polska Agencja Kosmiczna organizuje konkurs „Moje kosmiczne wakacje”
Polska Agencja Kosmiczna po raz kolejny zaprasza uczniów szkół podstawowych do twórczej zabawy podczas letnich miesięcy. Dzieląc się swoją pasją do obserwacji nocnego nieba i odkrywania tajemnic Wszechświata, można przy okazji wygrać atrakcyjne nagrody. Właśnie wystartowała trzecia edycja konkursu „Moje kosmiczne wakacje 2022”. Polska Agencja Kosmiczna POLSA (Polish Space Agency) już po raz trzeci zaprasza młodych ludzi do aktywnego spędzenia wakacji i udziału w konkursie „Moje kosmiczne wakacje 2022”. Celem Konkursu jest pobudzanie zainteresowania dzieci szeroko pojętą eksploracją kosmosu oraz zachęcanie ich do realizowania powiązanych z tym aktywności. Motywem przewodnim jest poznawanie Wszechświata oraz dorobku ludzkości w zakresie badań i eksploracji przestrzeni kosmicznej. Zgłoszenia do 5 października Do 5 października 2022 r. przyjmowane będą zgłoszenia indywidualne oraz 2–4-osobowych zespołów. Najciekawsze efekty dziecięcych poszukiwań i kreatywności zostaną uhonorowane atrakcyjnymi nagrodami (wśród nagród znajdą się m.in. zestawy książek, gier planszowych i map nieba). Organizatorzy czekają na prace konkursowe: plastyczne (m. in. akwarele, pastele, plakatówki, wycinanka, kredki, masa plastyczna, prace przestrzenne itp.); literackie (m.…
Planetarne przedstawienie na porannym niebie. Do pięciu planet dołączył Księżyc
W drugiej połowie czerwca br. przed wschodem Słońca możemy bez pomocy jakiegokolwiek przyrządu astronomicznego obserwować wszystkich sześć obiektów kosmicznych, które człowiek zna już od starożytności. Są to planety Saturn, Jowisz, Mars, Wenus, Merkury i Księżyc, który akurat teraz przemieszcza się w pobliżu wymienionych planet. Pięć najjaśniejszych planet z Księżycem Pierwszy około północy wschodzi Saturn nad południowo-wschodnim horyzontem. Wyraźnie jaśniejszy Jowisz wschodzi godzinę po północy. Pół godziny później wschodzi słaby Mars o charakterystycznym rudawym kolorze. Około godziny trzeciej nad horyzontem pojawia się bardzo jasna Wenus w roli Jutrzenki. Dopiero podczas świtu, około godziny 3:30 u nas obowiązującego czasu można obserwować wschód Merkurego nad północno-wschodnim horyzontem. Jeżeli będziemy mieli bezchmurną pogodę, to na niebie możemy widzieć wszystkie najjaśniejsze planety naszego Układu Planetarnego widoczne gołym okiem i to prawie na jednej prostej i w poprawnej kolejności w kierunku od Słońca: Merkurego, Wenus, Marsa, Jowisza i Saturna. Widoczne jest to na dołączonych mapkach nieba. To przedstawienie dopełnia Księżyc, który 18 czerwca br. znajdował się w…
Dziś początek lata astronomicznego. Mamy zatem najdłuższy dzień i najkrótszą noc tego roku
W 2022 roku koniec astronomicznej wiosny i początek lata przypada na wtorek 21 czerwca o godzinie 11:14 obowiązującego u nas czasu. Lato astronomiczne to okres od przesilenia letniego do równonocy jesiennej. Na półkuli północnej trwa od 21 czerwca do 23 września. Na półkuli południowej w tym czasie trwa zima astronomiczna. Przesilenie letnie Druga połowa czerwca to okres najkrótszych nocy i najdłuższych dni w roku. Słońce w swej rocznej wędrówce po niebie oddala się najbardziej na północ aż osiągnie punkt przesilenia letniego (zwanego punktem Raka) w dniu 21 czerwca br. o godzinie 11:14 obowiązującego u nas czasu środkowoeuropejskiego letniego. W czasie przesilenia letniego następuje najdłuższy dzień i najkrótsza noc w roku. W całej strefie podbiegunowej na półkuli północnej rozpoczyna się wtedy dzień polarny, a na drugiej półkuli (południowej) wokół bieguna noc polarna. W Cieszynie 21 czerwca br. Słońce weszło o godzinie 4:37 i zachodzi o godzinie 20:57. Słońce znajduje się nad horyzontem 16 godzin i 20 minut, noc trwa tylko 7…
Najnowszy numer
Newsletter
Kalendarium wydarzeń
Najczęściej czytane
- Bomba w kasynie w Nawsiu? Ewakuowano 30 osób [aktualizacja]
- Kalendarz dożynkowy, czyli gdzie i kiedy pójść w tym roku na dożynki
- Kalendarz dożynkowy. Sprawdź, gdzie i kiedy wybrać się na dożynki
- ZWROT ASTRONOMICZNIE: Dziś na niebie zobaczymy trzy planety i sierp Księżyca
- Zaplanuj z nami weekend. Najciekawsze wydarzenia na Śląsku Cieszyńskim
ZWROT W KOMÓRCE
Reklama
Reklama
POGOTOWIE JEZYKOWE
![Kolejne pozdrowienia znad Bałtyku. Uczestnicy Zielonej Szkoły korzystają z letniej pogody [zdjęcia]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2023/09/zielona-szkola-baltyk-2023-18-300x225.jpg)
![Jola i Renia – inne, a jednak takie same. Obie lubią pomagać potrzebującym [rozmowa]](https://zwrot.cz/wp-content/uploads/2023/09/Jola_Byrtus_2023-5-1-300x200.jpg)
