Upamiętnienie Marii Skłodowskiej-Curie. Wizerunek Polki ozdobi francuską 50-centówkę

Mennica francuska wyemituje trzy nowe monety. Będą na nich twarze zasłużonych paryżanek, które mają już miejsce w Panteonie narodowych bohaterów. Na jednej z nich pojawi się podobizna Marii Skłodowskiej-Curie. Oprócz naszej rodaczki zostaną uhonorowane jeszcze Simone Veil i Josephine Baker.

Profil Marii Skłodowskiej-Curie znajdzie się na nowych francuskich monetach o nominale pięćdziesięciu centów. Zaś profil Simone Veil znajdzie się na nowych monetach dziesięciocentowych a Josephine Baker na monetach dwudziestocentowych.

‒ Te trzy kobiety są symbolem wierności wartościom Republiki i źródłem codziennych inspiracji – skomentował wybór dyrektor francuskiej mennicy Marc Schwartz. Monety z ich profilami wejdą do obiegu w połowie 2024 roku.

Wszystkie trzy wybrane przez mennicę kobiety pochowane są w Panteonie wśród innych francuskich bohaterów narodowych. Panteon to okazała budowla w Dzielnicy Łacińskiej w Paryżu, którą wzniesiono pod koniec XVIII wieku jako kościół pod wezwaniem świętej Genowefy ‒ patronki Francji. Od 1885 roku pełni rolę mauzoleum wybitnych Francuzów.

Maria Skłodowska-Curie

Na nowej monecie pięćdziesięciu centów będzie profil Marii Skłodowskiej-Curie (1867-1934). To niezwykłe wyróżnienie i wszystkich nas cieszy fakt, że monety z wizerunkiem Polki trafią do obiegu. Maria Skłodowska-Curie była już kilkukrotnie upamiętniana na monetach i banknotach, między innymi polskich, francuskich i hiszpańskich.

Maria Skłodowska-Curie miała 24 lata, kiedy przyjechała do Paryża i spędziła w nim 40 lat, robiąc niebywałą karierę. Zajmowała się fizyką i chemią, prowadziła pionierskie badania nad radioaktywnością. Była pierwszą kobietą w historii Sorbony, która zdała egzamin wstępny na wydział fizyki i chemii. Była pierwszą, która uzyskała stopień doktora fizyki, była pierwszą profesor na Sorbonie. W 1903 roku wraz z mężem Piotrem Curie i fizykiem Henrim Becquerelem została laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki.

W 1911 roku odkrycie pierwiastków radu i polonu przyniosło jej drugą Nagrodę Nobla, tym razem w dziedzinie chemii. Była pierwszą kobietą, która zdobyła to najważniejsze naukowe wyróżnienie i jedyną osobą, która kiedykolwiek zdobyła Nobla w dwóch różnych dziedzinach nauki.

Maria Skłodowska-Curie nadal jest symbolem kobiety nowoczesnej, wolnej, wyemancypowanej przez naukę. Zmarła w 1934 roku. Niecałe 60 lat później jej prochy przeniesiono do paryskiego Panteonu. Żadna kobieta przed nią nie dostąpiła takiego zaszczytu.

Josephine Baker

Na monecie dwudziestocentowej znajdzie się Josephine Baker (1906-1975) ‒ tancerka, aktorka, piosenkarka, aktywistka i feministka, działaczką na rzecz praw obywatelskich, a podczas wojny również agentka francuskiemu ruchu oporu pochodzenia afroamerykańskiego. Urodziła się w slumsach w Saint Louis w stanie Missouri. Szokowała pełnym erotyki tańcem, kostiumami i stylem bycia – przyznawała się do biseksualizmu.

Po drugiej wojnie światowej zaczęła aktywnie występować przeciwko rasizmowi. Dla niej istniała tylko jedna rasa ‒ rasa ludzka. Zaadoptowała dwanaścioro dzieci różnych ras i religii – ze względu na to nazywano je Tęczowym Plemieniem. Przemawiała u boku Martina Luthera Kinga podczas Marszu na Waszyngton w 1963 roku.

Jest pierwszą czarnoskórą kobietą we francuskim Panteonie, gdzie w 2021 roku umieszczono jej symboliczny nagrobek.

Simone Veil

Simone Veil (1927-2017) – polityczka i prawniczka, obrończyni praw kobiet, wieloletnia minister zdrowia, ocalała z Holokaustu. Eurodeputowana i pierwsza przewodnicząca Parlamentu Europejskiego wybranego w wyborach powszechnych. Pochodziła z rodziny francuskich Żydów.

Środowiska liberalne cenią ją za ułatwienie dostępu do legalnego przerywania ciąży (zalegalizowanej w 1975 roku tzw. ustawą Veil wprowadzającej dopuszczalność przerywania ciąży na żądanie kobiety) oraz środków antykoncepcyjnych.

Na początku marca 2024 roku dziedzictwo Veil ożyło – nie tylko za sprawą umieszczenia jej wizerunku na francuskiej dziesięciocentówce, ale też z powodu ustanowienia „ustawy Veil” wolnością konstytucyjną, co czyni Francję pierwszym krajem na świecie, który wpisał do konstytucji prawo przerywania ciąży. W tej historycznej chwili prezydent Francji Emmanuel Macron wyraził także chęć wpisania prawa do aborcji do Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.

Simone Veil zmarła w 2017 roku. Rok później jej szczątki złożono w paryskim Panteonie.