„Wałka 1942 – fakty nieoczywiste”. Wojenna zbrodnia sprzed 80 lat była tematem marcowego wykładu z cyklu „Spotkań Szersznikowskich”

CIESZYN / Marcowe (30.03) „Spotkanie Szersznikowskie” w Muzeum Śląska Cieszyńskiego poświęcone było hitlerowskiej zbrodni „Pod Wałką” w 1942 roku. Była to największa zbiorowa egzekucja o charakterze pokazowym na Śląsku Cieszyńskim.

W marcu w ramach upamiętnienia jej ofiar jak co roku zorganizowano uroczystości wspomnieniowe przy pomniku pomordowanych Pod Wałką (pisaliśmy) oraz otwarto wystawę poświęconą tej tematyce (pisaliśmy). Niejako w ramach podsumowania tegorocznego przypominania o tej wojennej tragedii Wojciech Święs wygłosił wykład „Wałka 1942 – fakty nieoczywiste”

Niektóre nazwiska na pomniku zapisano z błędami

Cóż było tymi nieoczywistymi faktami, na jakie uwagę zwrócił prelegent? Choćby nazwiska pomordowanych widniejące na pomniku. Okazuje się bowiem, że kilka z nich zapisano tam z błędami.

Święs przedstawił szczegółowo ofiary hitlerowskiego mordu. Mówił, z których miejscowości Śląska Cieszyńskiego, ofiary pochodziły, czym się zajmowały i jaka była ich działalność w ruchu oporu, pokazał przedstawiające ich fotografie. Skorygował także oczywiście błędy w nazwiskach.

Większość oprawców uniknęła odpowiedzialności

Prelegent mówił także o oprawcach. W egzekucji uczestniczyło co najmniej 48 katów. – Każdego skazańca prowadziło bowiem dwóch katów – wyjaśniał Święs. I podkreślił, że zaledwie dwóch spośród nich zostało po wojnie osądzonych i straconych (w Czeskim Cieszynie i Ostrawie), a dwaj kolejni dostali długoletnie wyroki. – Jednak zdecydowana większość z nich tej odpowiedzialności uniknęła – zauważył Święs.

Znaczne niedobory są także w zakresie materiałów historycznych na ten temat. Święs wspomniał kilka opracowań historycznych, jak Mečislava Boráka. Zauważył jednak, że temat ten został jednak dotychczas niedostatecznie dogłębnie opracowany.

– Temat odpowiedzialności był przez długi czas pomijany przez historyków. Aż do czasu wydania książki Mečislava Boráka w 1990 roku. On tam pewne informacje na temat funkcjonariuszy cieszyńskiego Gestapo ujawnił. Przy czym jest to, myślę, pewien wierzchołek góry lodowej – stwierdził Święs.

Jedyna osoba świecka, jaka znalazła się na liście męczenników, ofiar drugiej wojny światowej, rekomendowanych do beatyfikacji

Inną ciekawostką, jaką przedstawił prelegent, był fakt, że w roku 2009 jeden z zamordowanych pod Wałką, Rudolf Szostok z Wiślicy, jako jedyna osoba świecka znalazł się na liście męczenników, ofiar drugiej wojny światowej, rekomendowanych do beatyfikacji przez diecezję bielsko-żywiecką.

Nagranie całości wykładu dostępne będzie w sieci

Nagranie z całości prelekcji zostanie za jakiś czas udostępnione na kanale YouTube Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Kto więc nie był, a chciałby wysłuchać, będzie miał ku temu sposobność.

(indi)