„Wałka 1942 – współczesność i pamięć”. Wystawę pod takim tytułem można oglądać w Muzeum Śląska Cieszyńskiego

CIESZYN / Do 29 maja w Galerii Wystaw Czasowych Muzeum Śląska Cieszyńskiego oglądać można ekspozycję „Wałka 1942 – współczesność i pamięć”.

Osiemdziesiąta rocznica

W tym roku przypada okrągła, osiemdziesiąta rocznica największej zbiorowej egzekucji o charakterze pokazowym na Śląsku Cieszyńskim podczas II wojny światowej. W parku „Pod Wałką” w Cieszynie Niemcy powiesili 24 członków polskiego ruchu oporu. Jak co roku pod pomnikiem pomordowanych odbyły się uroczystości mające na celu uczcić bohaterów i zachować o nich pamięć.

Materiały ze spuścizny świętej pamięci Antoniego Szpyrca

W związku z okrągłą rocznicą Muzeum Śląska Cieszyńskiego przygotowało wystawę „Wałka 1942 – współczesność i pamięć”. Jej wernisaż odbył się bezpośrednio po oficjalnych uroczystościach przy pomniku pomordowanych.

Kuratorem wystawy jest Wojciech Święs z Działu Fotografii Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Przygotował ją we współpracy z Janem Pawłem Borowskim.

– Prezentujemy materiały, których jeszcze na wystawach nie pokazywano. A są to materiały ze spuścizny świętej pamięci Antoniego Szpyrca, którego zaolziańskie zbiory trafiły do muzeum kilkanaście miesięcy temu – wyjaśniła podczas wernisażu dyrektor Muzeum Śląska Cieszyńskiego Irena French.

Co zobaczymy na wystawie?

– Jest to smutna wystawa. Drastyczna. Ale misją muzeum jest zachowanie pamięci o bohaterach, naszych bohaterach ze Śląska Cieszyńskiego – mówiła podczas wernisażu French.

Otwierając wernisaż dyrektorka muzeum nawiązała także do obecnej wojny na Ukrainie. – Wydawało się, że oddawanie życia za ojczyznę w dwudziestym pierwszym wieku będzie historią i przenośnią. A tu się okazuje, że to się staje – stwierdziła ze smutkiem.

Ekspozycja została podzielona na dwie części. Pierwsza prezentuje obiekty związane ze współczesnością czasów okupacji na Śląsku Cieszyńskim. – Omówienie egzekucji „Pod Wałką” nie byłoby możliwe bez przedstawienia kontekstu – ogólnej sytuacji na Śląsku Cieszyńskim podczas II wojny światowej, niemieckich zbrodni na polskiej ludności w tym okresie oraz działalności ruchu oporu – stwierdził Wojciech Święs.

Kurator wystawy przybliżył, że w pierwszej części wystawy zobaczyć można m.in. wybór nazistowskich afiszy i obwieszczeń, plan Cieszyna z 1940 r. z wyeksponowanym miejscem stracenia, kilka egzemplarzy replik broni (zarówno tej używanej przez hitlerowców, jak i przez polski ruch oporu), przykłady konspiracyjnych wydawnictw redagowanych przez członków polskiego podziemia, zbiór dokumentów ukazujących, jak mogły potoczyć się wojenne losy zwykłego cieszyńskiego nastolatka oraz zdjęcia z egzekucji „Pod Wałką” i biogramy ofiar.

Druga część ekspozycji poświęcona jest pamięci o tragedii. Kluczowym eksponatem jest tu blaszana tablica umieszczona pod brzozowym krzyżem na miejscu kaźni przypuszczalnie w 1950 r., jeszcze zanim stanął tam pomnik.

Na wystawie omówiono losy miejsca pamięci „Pod Wałką” od zakończenia II wojny światowej aż po czasy obecne. Poruszono również kwestię dokumentowania zbrodni z 20 marca 1942 r., m.in. przez urodzonego w Brennej prawnika Ludwika Kohutka, autora jedynej do tej pory zwartej publikacji na temat „Wałki” pt. „Gdy drzewa szubienic wyrosły”, którego spuścizna znajduje się w zbiorach Muzeum Śląska Cieszyńskiego.

Tematowi mordu pod Wałką poświęcone będzie także najbliższe Spotkanie Szersznikowskie

Tematowi mordu pod Wałką poświęcone będzie także najbliższe Spotkanie Szersznikowskie. Zaplanowano go na środę 30 marca o godz. 17.00 w Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Prelekcję „Wałka 1942 – fakty nieoczywiste” wygłosi jej autor i kurator wystawy Wojciech Święs.

(indi)