Kolarze poznawali szlak powstańców śląskich

REGION / Pomimo nieprzychylnej aury odbył się w niedzielę 20 sierpnia startujący z Piotrowic koło Karwiny pierwszy Rajd Kolarski Szlakiem Walk Powstańców I Powstania Śląskiego. Jego uczestnicy odwiedzili miejsca walk, gdzie stanęły pomniki, i groby powstańców. W sierpniu minęła 98. rocznica wybuchu I Powstania Śląskiego.

W 1919 roku w gospodzie Krótki w Piotrowicach, w których w tym czasie schroniło się wielu uchodźców z Górnego Śląska, znajdował się sztab powstańców i tu zapadła decyzja o rozpoczęciu działań bojowych.

Na starcie przed Urzędem Gminy w Piotrowicach przywitał uczestników rajdu główny organizator Stanisław Gawlik, prezes Sekcji Historii Regionu Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego. Na trasie rajdu kolarzy prowadził Stanisław Grym, kierownik Koła Turystyki Rowerowej Gminy Godów.

Rowerzyści z Godowa stanowili najliczniejszą grupę, Zaolziaków na rowerach reprezentował Marcel Balcarek, prezes Miejscowego Koła PZKO w Wierzniowicach. Poranna ulewa spowodowała bowiem, że wiele zgłoszonych wcześniej osób zrezygnowało z rajdu. Niektórzy, jak np. przedstawiciele Zebrzydowic i jego Klubu Rowerowego Przerzutka z przewodniczącym Rady Gminy Henrykiem Frankiem, przebyli trasę samochodami.

Funkcję startera honorowego przyjął wójt gminy Piotrowice koło Karwiny Marian Lebiedzik. Za bardzo interesujący uznał pomysł połączenia rajdu rowerowego z historią i przypomnieniem wydarzeń, które rozegrały się w przeszłości na obszarze tej miejscowości i pobliskich.

– Wierzę, że będziemy się tu spotykać regularnie co roku przy tej okazji – stwierdził z przekonaniem. Podziękował organizatorom tego przedsięwzięcia, jak i wszystkim odważnym kolarzom, którzy zdecydowali się pojechać nawet w taki deszcz.

Droga pierwszego Rajdu Kolarskiego Szlakiem Walk Powstańców I Powstania Śląskiego wiodła najpierw przez przejście graniczne w Zawadzie pod drewniany kościół św. Anny w Gołkowicach. Tam pod pomnikiem dwunastu poległych w walkach o wolność Śląska zapalono pierwszy znicz. Następny zapłonął na cmentarzu w Godowie, gdzie znajduje się grób z nazwiskami pięciu powstańców.

Uczestnicy rajdu udali się potem w Godowie do miejsc, gdzie w sierpniu 1919 roku powstańcy toczyli walki z Niemcami o dworzec kolejowy. Dziś dawny budynek dworca to dom mieszkalny, przed nim ukryty nieco w krzakach stoi pomnik z nazwiskami trzech młodych ludzi, którzy, jak głosi napis, rozstrzelani zostali przez Grenzschutz. Znicz zapalili wójt Godowa Mariusz Adamczyk i przewodniczący Rady Gminy Antoni Tomas.

Kolejny przystanek był w Skrzyszowie. Najpierw zrobiono zdjęcie pamiątkowe pod tablicą upamiętniającą miejsce, gdzie w 1928 roku skrzyszowianie usypali kopiec wolności na cześć miejscowych powstańców śląskich. Kopiec zlikwidowali Niemcy podczas okupacji. Uczestnicy rajdu odwiedzili potem na cmentarzu w Skrzyszowie grób trzech bohaterów powstań śląskich.

Zginęli za wolność – głosił napis na wspólnym pomniku poległych podczas powstań śląskich w latach 1919-1921 oraz podczas II wojny światowej w latach 1939-1945, który stoi w Skrbeńsku, innej jeszcze miejscowości graniczącej z Piotrowicami. Tam również zapłonął znicz od uczestników rajdu.

Udali się potem z powrotem do Gołkowic, gdzie na cmentarzu przy kościele ewangelickim znajduje się grób poległych za ojczyznę w 1921 roku. W Gołkowicach, mimo że pogoda nieco się poprawiła, zakończono pierwszy Rajd Kolarski Szlakiem Walk Powstańców I Powstania Śląskiego.

Przy kawie i pączkach w gołkowickim klubie sportowym kolarze odpoczywali, słuchając przytaczanych przez Stanisława Gawlika informacji o I Powstaniu Śląskim i wspomnień z pamiętnika uczestnika ówczesnych wydarzeń.

Przedstawiciele Zaolzia i gminy Zebrzydowice pojechali jeszcze po oficjalnym zakończeniu rajdu ze zniczami na zebrzydowicki cmentarz, gdzie również spoczywają powstańcy śląscy.

Rajd zorganizowały Sekcja Historii Regionu ZG PZKO i Miejscowe Koło PZKO w Piotrowicach koło Karwiny oraz Towarzystwo Rowerowe Olza Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Sportowego Beskid Śląski i Turystyczny Klub Kolarski PTTK Ondraszek z Cieszyna.

Przebiegał pod patronatem honorowym konsula generalnego RP w Ostrawie Janusza Bilskiego oraz dyrektor Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach Haliny Biedy. Partnerami rajdu były gminy Piotrowice koło Karwiny, Godów wraz z Kołem Turystyki Rowerowej oraz Zebrzydowice wraz z Klubem Rowerowym Przerzutka.

Więcej na ten temat w wrześniowym „Zwrocie”.