
Łyżwiarskie emocje w Cieszynie. Kurakowa i Samojłow na podium
Jekaterina Kurakowa zdobyła w Cieszynie tytuł mistrzyni Polski w łyżwiarstwie figurowym. W stawce 15 zawodniczek rywalizujących w ramach Mistrzostw Czterech Narodów była trzecia. Wygrała Słowaczka Vanesa Selmakova, zaś druga była jej rodaczka Ema Doboszova. Druga z Polek, Laura Szczęsna zajęła szóste miejsce, zaś trzecia, Karolina Białas ósme. Mistrzem Polski został Władimir Samojłow, który w klasyfikacji turniejowej był trzeci. Dwie pozycje niżej był Kornel Witkowski. Trzeci z biało-czerwonych, Jakub Lofel zajął siódme miejsce. Najlepszy w Cieszynie był Adam Hagara (Słowacja). Mistrzostwa Czterech Narodów Rywalizacja odbywała się w ramach Mistrzostw Czterech Narodów, z udziałem łyżwiarzy z Polski, Czech, Węgier i Słowacji. W tej klasyfikacji najlepsza była Słowacja. W parach sportowych, w gronie seniorów Polacy Julija Szczetinina i Artur Woźniak nie mieli konkurencji. Druga para – z Węgier - musiała się wycofać ze względów zdrowotnych. W parach tanecznych najwyższe miejsce z polskich reprezentantów zajęli Sofia Dowhal/Wiktor Kulesza (szóste), zaś za nimi byli: Anastasija Polibina/Paweł Gołowisznikow (siódme). Rywalizację wygrali Czesi: Natalie Taschlerova i Filip…

Wybrano Młodzieżowe Słowo Roku 2024. Wśród laureatów „sigma” i „czemó”
"Sigma" w slangu młodych ludzi oznacza osobę odnoszącą sukcesy, pewną siebie, wybitną, którą można podziwiać. I to właśnie to słowo – decyzją internautów – zostało Młodzieżowym Słowem Roku 2024. Na plebiscytowym podium znalazły się też "azbest" i "czemó". Kapituła natomiast wyróżniła słowo "czemó". W internetowym głosowaniu najwięcej głosów oddano na słowo "sigma" – powszechnie znane i popularne w środowiskach młodzieżowych przynajmniej od dwóch lat. "Sigma" to określenie osoby odnoszącej sukcesy, podziwianej, pewnej siebie, wiernej wyznaczonym zasadom. Sigma jest samotnym wilkiem przekonanym o swej nieprzeciętności, ale się z tym nie afiszuje. Ustala zasady, których bezwzględnie przestrzega. Słowo występuje też w połączeniach, np. "skibidi sigma", "sigma rizz", które wzmacniają jego pozytywny wydźwięk. Jury wybrało "czemó" Jury natomiast postanowiło wyróżnić słowo "czemó". Pochodzi ono z dialogu młodych graczy w "Fortnite'a" i zyskało popularność dzięki internetowym memom i wiralom. W użyciu, w zależności od kontekstu, "czemó" przyjmuje różne znaczenia – może być na przykład zabawnym lub ironicznym komentarzem do prezentowanych treści. Na plebiscytowym podium…

Irena Santor – pierwsza dama polskiej piosenki kończy 90 lat
90 lat temu, 9 grudnia 1934 r. urodziła się Irena Santor. "Maleńki znak", "Embarras", "Powrócisz tu", "Tych lat nie odda nikt", "Już nie ma dzikich plaż" – piosenki śpiewane przez artystkę, określaną mianem pierwszej damy polskiej piosenki, przed laty nuciła cała Polska. "Przyszłość przede mną" – mówi. Jednej z pierwszych piosenek nauczyła się już w przedszkolu. Były to "Bajki" ze słowami Juliana Tuwima. "Wówczas ten walc w wykonaniu Adama Astona, jednego z najpopularniejszych piosenkarzy dwudziestolecia wojennego, należał do największych przebojów muzyki popularnej. Pewnie dlatego wszedł w skład repertuaru Irenki, z którym występowała na rodzinnych spotkaniach. To była jej pierwsza zarobkowa praca" – czytamy w biografii "Irena Santor. Tych lat nie odda nikt" autorstwa Jana Osieckiego. Śpiew kochała już od dzieciństwa Artystka przyszła na świat 9 grudnia 1934 r. w Papowie Biskupim, jako Irena Wiśniewska. Dzieciństwo spędziła jednak w niedalekim Solcu Kujawskim, do którego Wiśniewscy przeprowadzili się rok po narodzinach córki. Już od najmłodszych lat przejawiała zainteresowania muzyczne, występując przed rodziną,…

Zakończyły się zdjęcia do drugiego sezonu „1670”. Nowe postacie i miejsca
Przy okazji Mikołajek, twórcy komediowego serialu „1670” podzielili się z fanami prezentem w postaci informacji o zakończeniu zdjęć do jego drugiego sezonu. Jedna z najpopularniejszych polskich produkcji Netfliksa zawita na tę platformę streamingową już w przyszłym roku, choć dokładna data jej premiery nie została jeszcze ogłoszona. Bartłomiej Topa, Katarzyna Herman, Martyna Byczkowska, Michał Sikorski i inni powracają. Netflix poinformował o zakończeniu zdjęć do drugiego sezonu swojej oryginalnej komediowej produkcji, zatytułowanej "1670". Zakomunikowano to w mediach społecznościowych tej platformy, gdzie można znaleźć fotografię zadowolonej z siebie obsady serialu. – Szlachta może nie pracuje, ale oni na planie dawali z siebie wszystko. Koniec zdjęć do 2. sezonu 1670. Do Adamczychy wrócimy w 2025! – można przeczytać w opisie. 1670 - więcej akcji i nowe postacie – Mam wrażenie, że o ile w pierwszym sezonie dopiero zarysowaliśmy ten świat, w drugim znacząco go rozszerzamy i myślę, że to będzie widoczne. Oczywiście Adamczycha i jej główni bohaterowie grają nadal najważniejszą rolę, ale jesteśmy też…

Zmarł aktor, satyryk, scenarzysta i reżyser Stanisław Tym
W wieku 87 lat zmarł aktor, satyryk, scenarzysta i reżyser Stanisław Tym. Informację o jego śmierci przekazała w piątek redakcja tygodnika "Polityka", z którym Tym współpracował jako felietonista. "Z ogromnym żalem informujemy o śmierci Stanisława Tyma, wielkiej postaci polskiej kultury i mediów. Przez dekady meblował nam zbiorową wyobraźnię i kształtował poczucie humoru" - przekazano na stronie tygodnika. Legenda sceny kabaretowej i filmowej Stanisław Tym to legenda polskiej sceny kabaretowej i filmowej. Największą popularność zapewniły mu kreacje w "Misiu", którego był scenarzystą i współreżyserem, a także w "Rejsie" Marka Piwowskiego, "Rozmowach kontrolowanych" Sylwestra Chęcińskiego oraz "Rysiu", którego sam zrealizował. W swoim dorobku artystycznym miał również udział w takich serialach, jak "Czterdziestolatek", "Czterdziestolatek dwadzieścia lat później", "Bank nie z tej ziemi", "Tylko miłość" czy "Spadkobiercy". Pełnił m.in. funkcję dyrektora Teatru Dramatycznego w Elblągu (1983-1986). Jako reżyser współpracował z Teatrem Rampa w Warszawie (1987-1994) oraz stołecznym Teatrem Powszechnym (1994-2006). Pisał również sztuki teatralne (m.in. "Ciemny grylaż", "Kochany panie Ionesco!", "Rozmowy przy wycinaniu lasu")…

Historyczny awans Polek do piłkarskich ME po zwycięstwie nad Austrią
Polskie piłkarki w Wiedniu wygrały z Austrią 1:0 (0:0) w rewanżowym meczu decydującej rundy baraży o Euro 2025. Zwycięskiego gola strzeliła Ewa Pajor, która we wtorek obchodzi 28. urodziny. Biało-czerwone pierwszy raz w historii awansowały do mistrzostw Europy. Seniorska reprezentacja kobiet jeszcze nigdy w historii nie uczestniczyła w mistrzostwach Europy. Polskie piłkarki stały zatem przed wielką szansą, gdyż miały jednobramkową zaliczkę i do awansu wystarczył im remis. W pierwszym spotkaniu w Gdańsku biało-czerwone wygrały 1:0 po golu Natalii Padilli-Bidas. Czwarty mecz Polek z Austriaczkami Polki mierzyły się z Austriaczkami już po raz czwarty w tym roku. W Lidze Narodów dwukrotnie przegrały 1:3, ale jesienią prezentują znacznie lepszą formę. Biało-czerwone mogły objąć prowadzenie w ósmej minucie. Strzał Padilli-Bidas został obroniony przez Manuelę Zinsberger, a dobitka Eweliny Kamczyk trafiła w boczną siatkę. Polki grały wysokim pressingiem i atakowały rywalki już na ich połowie. Następnie Eileen Campbell uderzyła zza pola karnego, lecz Kinga Szemik interweniowała bez problemu. W 35. min Martyna Wiankowska wrzuciła…

Tradycja jarmarków bożonarodzeniowych. Skąd się wzięły i gdzie są najpiękniejsze?
Tradycja organizowania jarmarków bożonarodzeniowych sięga średniowiecza. To wówczas w krajach niemieckojęzycznych zaczęły się odbywać pierwsze targi. Były jednodniowe, mieszkańcy zaopatrywali się na nich w mięso - powiedział PAP Michał Świercz, kustosz z Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Z dostępnych źródeł pisemnych dowiadujemy się, że pierwsze jarmarki odbywały się w Wiedniu pod koniec XIII w. – Z Austrii migrowały w XIV wieku do Niemiec i rozpowszechniły się na terenie naszych zachodnich sąsiadów. Organizowano je w wielu dużych i mniejszych miastach. Jednym z najbardziej znanych jarmarków jest Striezelmarkt w Dreźnie, którego pierwsza edycja odbyła się w 1434 r. Trudno uwierzyć, w tym roku odbywa się on po raz 590. - powiedział PAP kustosz. Jarmark swoją nazwę zawdzięcza ciastu Striezel. To drożdżowy placek z bakaliami, suszonymi owocami, orzechami, niezwykle lubianym w Niemczech marcepanem, pokryte grubą warstwą cukru pudru. Handlarze nie tylko z Drezna – Pierwotnie drezdeński jarmark był jednodniowym targiem mięsnym, na którym okoliczni mieszkańcy mogli zaopatrzyć się w pieczeń na świąteczny…

Dzisiaj rozpoczyna się adwent. Okres przygotowania do Bożego Narodzenia
W niedzielę rozpoczyna się adwent – okres przygotowania do uroczystości Bożego Narodzenia. Poza niedzielami o świcie w kościołach katolickich odprawiane są roraty, na które wierni przychodzą z lampionami. W parafiach organizowane są rekolekcje. Słowo adwent pochodzi od łacińskiego adventus (przyjście). W starożytnym Rzymie oznaczało oficjalny przyjazd cezara. We wczesnym chrześcijaństwie odnosiło się do podwójnego przyjścia Chrystusa – jako człowieka i jako sędziego na końcu świata. Początki obchodów adwentu Pierwsze wzmianki o przygotowaniu chrześcijan do obchodu świąt Narodzenia Pańskiego pochodzą z 380 r. z Hiszpanii. Zgodnie z postanowieniami synodu w Saragossie wierni zachęcani byli do gorliwego gromadzenia się na modlitwie w kościołach od 17 grudnia do 6 stycznia, kiedy przypadała uroczystość Epifanii, kiedy świętowano jednocześnie cztery wydarzenia – narodzenie Jezusa, pokłon mędrców, chrzest Chrystusa w Jordanie i pierwszy cud w Kanie Galilejskiej, które obecnie rozłożone są w czasie. W tradycji gallikańskiej adwent miał charakter pokutny i wiązał się z praktykami postnymi jak np. abstynencja. W V w. Perpetuus, biskup Tours, wprowadził…

Andrzejki jako część kultury ludowej, czy raczej pretekst do organizowania imprez?
Andrzejki przede wszystkim są pretekstem do organizowania imprez - powiedział Mirosław Pęczak kulturoznawca i ekspert od kultury młodzieżowej. Dodał również, że dzień imienin Andrzeja współcześnie jest mniej kojarzony z kulturą tradycyjną, a bardziej z kulturą imprezowania. W nocy z 29 na 30 listopada w Polsce obchodzona jest wigilia św. Andrzeja szerzej znana jako andrzejki. Jest to ostatnia okazja do zabawy i wróżb przed rozpoczynającym się rokiem liturgicznym w Kościele katolickim. Zdaniem kulturoznawcy i eksperta od kultury młodzieżowej Mirosława Pęczaka są "współczesną formą święta ludowego, która jest związana oczywiście z imieninami Andrzeja, ale także ma charakter konsumpcyjno-biesiadny". Andrzejki w PRL-u Choć wzmianki o wspomnianym święcie pojawiły się w Polsce już w XVI wieku, to nie było ono szczególnie obchodzone, szczególnie w czasach PRL-u, kiedy andrzejki nie były tak silnie obecne w wyobraźni ludzi jak obecnie. "Za PRL-u, owszem, to się pojawiało, ale to dlatego, że obchodziło się imieniny Andrzeja - to imię było popularne, więc oczywiście stanowiło w pewnym sensie wydarzenie"…

Polskie kolędy na amerykańskiej scenie – trasa koncertowa Zespołu „Śląsk”
Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk" im. Stanisława Hadyny wyrusza w trasę koncertową do Stanów Zjednoczonych - przekazała we wtorek rzeczniczka zespołu. W dniach 7-20 grudnia artyści zaprezentują amerykańskiej publiczności program zawierający polskie kolędy i pastorałki, które będą połączeniem bożonarodzeniowych tradycji z polskim folklorem. Rzeczniczka zespołu Agnieszka Kukuła poinformowała, że trasa koncertowa "Śląska" obejmie występy w kilku amerykańskich miastach, w tym Chicago, Los Angeles, San Francisco, Denver oraz Phoenix. Program koncertów, opracowany przez dyrektora artystycznego Zespołu Stanisława Hadynę, ma na celu oddanie magii polskich Świąt Bożego Narodzenia, a także ukazanie bogactwa polskiego dziedzictwa muzycznego. Kolędy i pastorałki W repertuarze znajdą się zarówno popularne kolędy, jak i mniej znane pastorałki, które zostały opracowane przez Stanisława Hadynę i Kazimierza Szemiotha. Utwory te, w specjalnych aranżacjach, zostaną wykonane przez chór i orkiestrę Zespołu "Śląsk". Na zakończenie każdej z imprez publiczność usłyszy także największe ludowe przeboje zespołu. "Każda kolęda to opowieść pełna ciepła i nadziei, która przypomina o uniwersalnych wartościach takich jak miłość, rodzina i…

250 statystów i lustra z Paryża. W pszczyńskim zamku kręcą film „Chopin, Chopin!”
PSZCZYNA / W pszczyńskim zamku powstają zdjęcia do filmu „Chopin, Chopin!”. Podczas poniedziałkowej konferencji prasowej poinformowano, że w sali lustrzanej, którą zdobią dwa ogromne XIX-wieczne lustra, filmowcy nakręcą scenę balu z udziałem 250 statystów. Film „Chopin, Chopin!” opowiada o kilkunastu wybranych momentach z ostatnich 15 lat życia Fryderyka Chopina, który wówczas chorował na gruźlicę. W rolę wirtuoza fortepianu wciela się Eryk Kulm. Za reżyserię odpowiada Michał Kwieciński. Zamek w Pszczynie Część zdjęć do filmu powstaje w pszczyńskim zamku. Udokumentowane początki murowanego zamku w tym miejscu sięgają XV w., po licznych przebudowach obecnie ma formę pałacu w stylu neobarokowym z parkiem angielskim. Zamek w Pszczynie był siedzibą magnatów przemysłowych. Jednym z nich był książę Hans Heinrich XV von Pless. Zamek zyskał popularność wśród turystów m.in. dzięki opowieściom o jego żonie, którą była Mary Theresa Olivia Cornwallis-West. Ze względu na niezwykłą urodę nazywano ją księżną Daisy, czyli Stokrotką. „Niemiecka arystokracja czerpała wzorce z tego, co było modne, a moda skupiała się wokół…

Kraków: ceremonia osadzenia chochoła na pamiątkę historii z „Wesela”
KRAKÓW / Osadzanie chochoła, czyli obrzęd okrywania krzaka róży słomą na zimę, odbyło się w sobotę w muzeum Rydlówka w krakowskich Bronowicach. Tradycja ta upamiętnia ślub Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, który stał się inspiracją "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego. Tegoroczna uroczystość rozpoczęła się weselnym korowodem z udziałem Pana i Panny młodych, artystów z Teatru Złoty Róg, lokalnych muzyków, artystów, mieszkańców i zaproszonych gości. Barwny orszak przeszedł ulicami dawnych Bronowic Małych. W trakcie przemarszu śpiewano lokalne piosenki i przyśpiewki, a pracownicy muzeum przybliżyli uczestnikom historię tej wsi, a także ślubu i wesela Lucjana i Jadwigi. Obrzęd osadzania chochoła Przed budynkiem Rydlówki nastąpił obrzęd osadzania chochoła w wykonaniu przedstawicieli Towarzystwa Przyjaciół Bronowic, potem dzieci z miejscowych szkół w strojach krakowskich tańczyły wokół krzaka róży opatulonego słomą. Uczniowie zaprezentowali także program artystyczny przygotowany specjalnie na tę uroczystość. W godzinach popołudniowych i wieczornych wszyscy chętni mogli zwiedzać muzeum Rydlówka. W tym dniu w jego przestrzeniach pojawili się bohaterowie "Wesela" - państwo młodzi i zaproszeni na…

Muzeum Auschwitz: ukazały się wspomnienia byłego więźnia Jana Kupca
Wspomnienia Jana Kupca, które przybliżają losy jego i pięciorga braci, żołnierzy ruchu oporu z Podhala aresztowanych przez Niemców i osadzonych w Auschwitz ukazały się nakładem wydawnictwa Muzeum Auschwitz – podała placówka. – Książka "Pozostawała nadzieja. Historia sześciu braci więzionych w Auschwitz" autorstwa Jana Kupca przybliża dramatyczne losy sześciu braci Kupców z Poronina, którzy podczas II wojny uczestniczyli w ruchu oporu na Podhalu, za co zostali aresztowani przez gestapo i wywiezieni do niemieckiego obozu Auschwitz. Jan Kupiec, jeden z trzech ocalałych braci, szczegółowo opisuje przeżycia, opisując brutalne początki KL Auschwitz, pracę w obozowej stolarni, codzienność pełną wyzwań oraz działalność konspiracyjną w obozie – oznajmił Paweł Sawicki z biura prasowego muzeum. Wspomnienia Jana Kupca spisane w 1977 roku Paweł Sawicki podał, że Jan Kupiec napisał swoje wspomnienia w 1977 roku. Są one znacznie poszerzoną wersją jego relacji złożonej w archiwum Muzeum Auschwitz 14 lat wcześniej. Książkę otwiera opis aresztowania braci w styczniu 1940 roku przez gestapo. Po brutalnych przesłuchaniach w niemieckiej katowni…

Katowice szykują się na święta. Jarmark Bożonarodzeniowy startuje już 22 listopada
KATOWICE / Na katowickim rynku trwają przygotowania do Jarmarku Bożonarodzeniowego, który odbędzie się od 22 listopada do 5 stycznia. Na odwiedzających czekać będą liczne atrakcje, w tym ponad 100 stoisk z rękodziełem i świątecznymi dekoracjami, a także nowe instalacje świetlne i dekoracje 3D. Jak poinformował katowicki urząd, montaż jarmarku już się rozpoczął, a na rynku ustawiono drewniane domki handlowe, które będą oferować szeroki wybór wyrobów artystycznych oraz świątecznych ozdób, takich jak bombki wykonane techniką decoupage. Nowe atrakcje W tym roku pojawią się dodatkowe atrakcje, takie jak sanie z zaprzęgiem reniferów oraz sferyczne kopuły, w tym jedna wyposażona w fotobudkę 360 st., umożliwiającą wykonanie zdjęć w niecodzienny sposób. Dzieci będą mogły zobaczyć bajkowy domek z zaprzęgiem polarnych niedźwiadków. Natomiast na rynku pojawią się nowe, statyczne dekoracje 3D. Rozbudowany Park Świateł na placu Obrońców Katowic zostanie uzupełniony o dodatkowe elementy świetlne. Nie zabraknie także znanych z poprzednich lat atrakcji, takich jak 33-metrowy Mega Młyn z widokiem na Katowice, wiktoriańska karuzela z motywami…

Nowy etap bezpieczeństwa: amerykańska baza tzw. tarczy antyrakietowej w Redzikowie oficjalnie otwarta
POLSKA / W Redzikowie odbyła się w środę uroczystość otwarcia zarządzanej przez amerykańską marynarkę wojenną bazy tzw. tarczy antyrakietowej. – Stany Zjednoczone poprzez stacjonujących w Polsce żołnierzy są gwarantem bezpieczeństwa Rzeczypospolitej i całego NATO - podkreślił podczas uroczystości prezydent Andrzej Duda. W ceremonii w pomorskim Redzikowie, oprócz prezydenta Dudy, wzięli udział m.in. wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz, szef MSZ Radosław Sikorski, ambasador USA w Polsce Mark Brzezinski oraz przedstawiciele USA i NATO. Otwarcie bazy jest ważne dla bezpieczeństwa tak narodu amerykańskiego, jak i polskiego Podczas uroczystości jako pierwszy głos zabrał admirał Stuart B. Munsch, dowódca US Navy na Europę i Afrykę. Admirał stwierdził, że otwarcie bazy jest ważne dla bezpieczeństwa tak narodu amerykańskiego, jak i polskiego. "Narody polski i amerykański ramię w ramię stoją w awangardzie obrony przeciwko - w przeszłości sowieckiemu - a obecnie rosyjskiemu imperializmowi i agresji" - powiedział. "Mamy tutaj do czynienia z inteligentną, przemyślaną i wyrafinowaną tarczą obronną, pozwalającą skutecznie przeciwdziałać uderzeniom, działaniom ofensywnym, które nie…

Sto lat temu Władysław Reymont otrzymał Nobla za powieść „Chłopi”
13 listopada 1924 roku Akademia Szwedzka przyznała Literacką Nagrodę Nobla Władysławowi Reymontowi za powieść "Chłopi". Akademicy docenili uniwersalizm powieści, archetypiczność postaci, harmonię kompozycji, epicki rozmach, plastyczność obrazowania, uznając "Chłopów" za "prawdziwy epos prozą". "W uzasadnieniu werdyktu z 1924 r. Komitet Noblowski pisał, że "Chłopi" to arcydzieło, "prawdziwy epos prozą"; podkreślano uniwersalizm powieści, archetypiczność postaci, harmonię kompozycji, epicki rozmach, plastyczność obrazowania. Ujęła akademików prawda o polskim ludzie – jakkolwiek ją rozumieli – oraz prawda o człowieku w ogóle: jego namiętnościach, lękach, nadziejach, pragnieniach, troskach. Nade wszystko jednak dostrzegli w "Chłopach" mocną wiarę w potęgę życia - pisano, że to "potężny hymn na cześć życia", co w okresie wychodzenia Europy z powojennej traumy mogło mieć dla werdyktu niebagatelne znaczenie" - powiedziała PAP literaturoznawczyni dr hab. Beata Utkowska, profesor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Uwarunkowania polityczne Czy Nobel dla Reymonta, którego konkurentami do nagrody byli m.in. Tomasz Mann i Maksym Gorki, był uwarunkowany politycznie? Według badaczki z UJK europejska opinia publiczna po I…

Bieg Niepodległości w Warszawie – blisko 19 tysięcy uczestników uczciło święto narodowe
Punktualnie o godzinie 11.11 w Warszawie wystartował 34. Bieg Niepodległości na 10 km. Wygrał go Węgier Levente Szemerei, który uzyskał czas 29.10. Najszybszą kobietą była Ukrainka Maria Mazurenko - 33.00. Przed startem odśpiewano Mazurka Dąbrowskiego. Około 19 tysięcy biegaczy ubranych w białe i czerwone koszulki utworzyło symboliczną flagę narodową, przemierzając Aleję Jana Pawła II i Aleje Niepodległości. Jako pierwszy do mety dotarł Szemerei. Zwycięzca zaledwie o siedem sekund wyprzedził drugiego Belga Aarona Decloedta i o 31 sekund trzeciego Mateusza Kaczora. Mazurenko była szybsza od drugiej Sabiny Jarząbek o osiem sekund, a od trzeciej Elżbiety Glinki o 34 sekundy. Oprócz głównego biegu na 10 km, o godz. 10 wystartowała Mila Niepodległości na symbolicznym dystansie 1918 m. Odbyły się także bieg dla młodzieży w wieku 10-14 lat, zawody dla osób na wózkach z napędem aktywnym oraz tandemach na 10 km, a także zawody nordic walking na 5 km. Bieg Niepodległości zaliczany jest do Warszawskiej Triady Biegowej, wraz Biegiem Konstytucji 3 Maja i…

Trwa nabór do 48. Wyprawy Polarnej na Spitsbergen – nie tylko dla naukowców
Nie trzeba być naukowcem ani mieć doświadczenia pracy w rejonach polarnych, aby zostać członkiem ekspedycji do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie. Jeszcze do 22 listopada potrwa nabór do 48. Wyprawy Polarnej IGF PAN. Polska Stacja Polarna Hornsund im. Stanisława Siedleckiego jest położona w południowo-zachodniej części Spitsbergenu - największej wyspie archipelagu Svalbard, za północnym kołem podbiegunowym. Instytut Geofizyki (IGF) PAN, który zarządza tym miejscem, poszukuje chętnych do wzięcia udziału w dwóch grupach: zimującej (całorocznej) oraz letniej. W ramach grupy zimującej (na okres: czerwiec 2025 r. - lipiec 2026 r.) poszukiwani są: meteorolog (3 stanowiska), specjalista ds. monitoringu środowiska / oceanograf-hydrolog, geofizyk-elektronik, a także informatyk, mechanik i konserwator. Z kolei w ramach grupy letniej (czerwiec 2025 r. - wrzesień 2025 r., choć są wyjątki) poszukiwani są: pracownik techniczny (2 stanowiska), administrator / asystent terenowy oraz kucharz i asystent kucharza. Istotne cechy charakteru Obok wymaganych kwalifikacji, które są dostępne w ogłoszeniu na stronie stacji, dodatkowymi atutami są m.in. ukończenie kursów medycznych, znajomość…

Elektryzujące odkrycie rękopisu Chopina. Utwór utrzymany w tonacji a-moll składa się z 48 taktów
To jedno z ciekawszych odkryć ostatnich lat. Oryginalne rękopisy chopinowskie są niezwykle rzadkie, a sama sugestia, że możemy mieć do czynienia z nieznaną wcześniej muzyką Chopina, elektryzuje muzykologów — komentuje dr Artur Szklener, dyr. Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. O odkryciu rękopisu przypisanego Fryderykowi Chopinowi w Morgan Library i Muzeum na Manhattanie poinformował dziennik „New York Times”. Niepublikowany dotąd walc Chopina został odnaleziony przez kompozytora i naukowca Robinson McClellan, kuratora zbiorów muzycznych. Przeglądając archiwa, trafił na obiekt o numerze 147 – rękopis nutowy zatytułowany jako "Valse". Na górze zapisu nutowego widnieje autor: "Chopin", choć wydaje się, że nazwisko zostało dopisane przez kogoś innego. „Słowo +Chopin+ nie jest pisane jego ręką. Nie można wykluczyć, że rękopis jest śladem działalności pedagogicznej, w której Chopin współtworzył z uczniem w trakcie lekcji kompozycji” — ocenia muzykolog Artur Szklener, dyrektor Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. Niewiele ponad 80 sekund Utwór utrzymany jest w tonacji a-moll, składa się z 48 taktów. Powstał prawdopodobnie pomiędzy 1830 a 1835 rokiem,…

„Gwiazdy dla opornych – gdy nie było GPS”. Planetarium Śląskie oferuje nowy seans
Planetarium Śląskie oferuje już nowy seans "Gwiazdy dla opornych – gdy nie było GPS". To odświeżona i wykorzystująca obecne możliwości projekcyjne wersja klasycznego pokazu, który przed przebudową placówki cieszył się dużym zainteresowaniem widzów. "To fascynująca podróż po nocnym niebie, podczas której autorzy pokazu wraz ze słynnymi podróżnikami takimi jak Krzysztof Kolumb, czy Marco Polo wykorzystują gwiazdozbiory jak drogowskazy, by znaleźć drogę do celu. W seansie prezentowany jest wygląd nieba o różnych porach roku" - przekazał rzecznik Planetarium - Śląskiego Parku Nauki Jarosław Juszkiewicz. Zaznaczył, że pokaz zawiera zupełnie nowe grafiki i animacje, ale przede wszystkim miliony gwiazd, wyświetlanych na największym sferycznym ekranie w Polsce za pośrednictwem analogowego projektora Chiron GOTO III. Pokaz dla wszystkich "To pokaz dla wszystkich - zarówno tych, którzy tęsknią za klimatem klasycznych pokazów, w których w głównych rolach występują gwiazdy, jak i tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z astronomią" - ocenił Juszkiewicz. Nowy pokaz jest kolejną już ofertą planetarium, które zyskało nazwę Śląskiego Parku Nauki…

Grzegorz Jarzyna w Kijowie. Teatralny sojusz w obliczu wojny
Były dyrektor TR Warszawa Grzegorz Jarzyna w ubiegłym tygodniu odwiedził Teatr Dramatyczny im. Łesi Ukrainki w Kijowie. Reżyser przyjechał do ukraińskiej stolicy, by rozpocząć negocjacje w sprawie projektu, który pojawi się w repertuarze w 2025 roku. Polski twórca spotkał się z aktorami i omówił szczegóły premiery nowej produkcji z dyrektorem artystycznym Kyryłem Kaszlikowem oraz producentką generalną Oksaną Nemczuk. Na razie administracja ukraińskiego teatru nie ujawnia szczegółów projektu, ale podkreśla, że spektakl wejdzie na afisz już w kolejnym sezonie. Jarzyna obejrzał przedstawienie z bieżącego repertuaru sceny, a mianowicie sztukę irlandzkiego autora Briana Friela, w Polsce znanego przede wszystkim z dramatu "Tańce w Ballybeg". "Przekłady" (ang. Translations) wyreżyserował Kaszlikow, a rzecz dotyczy irlandzkiej walki o wolność. Członkowie obsady twierdzą, że poruszone tu wątki opowiadają nie tylko o losach Irlandczyków, ale także o Ukraińcach i ich próbach ocalenia samych siebie i własnej tożsamości. Wyraz wsparcia dla ukraińskich artystów Kijowscy przedstawiciele środowiska teatralnego zaznaczają, że dla nich to pierwsze od początku pełnoskalowej rosyjskiej inwazji odwiedziny…

Straty.pl – Twoja pomoc w zachowaniu pamięci o ofiarach II wojny światowej
Stwórzmy wspólnie cyfrowy pomnik pamięci o ofiarach II wojny światowej - zaapelował w czwartek prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki. W Gdańsku zainaugurowano ogólnopolską kampanię informacyjną o projekcie IPN straty.pl. W czwartek na Westerplatte, przy Cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego, zainaugurowano ogólnopolską kampanię informacyjną o programie IPN "Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945" i bazie "straty.pl". 5,5 mln rekordów w bazie Instytutu Prezes IPN dr Karol Nawrocki podkreślił, że baza Instytutu, które od wielu lat jest uzupełniana przez archiwistów IPN, posiada ponad 5,5 mln rekordów. Są to informacje o ofiarach i osobach represjonowanych przez niemiecki reżim podczas II wojny światowej. "Doszliśmy w IPN do sytuacji, w której bez pomocy wszystkich państwa, bez pomocy naszych wspaniałych wolontariuszy, bez społecznego zaangażowania, tej bazy nie uda się dokończyć" - powiedział. "Wszyscy jesteście państwo potrzebni do tego, aby odnaleźć każdą pojedynczą ofiarę II wojny światowej: waszych pradziadków, prababcie, dziadków, babcie czy rodziców, o których wiecie, a o których nie wie…

W wieku 66 lat zmarła aktorka Elżbieta Zającówna
POLSKA / Elżbieta Zającówna - aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z filmu "Vabank" czy serialu "Matki, żony i kochanki" - zmarła w wieku 66 lat, poinformował we wtorek Związek Artystów Scen Polskich. O śmierci aktorki poinformował we wtorek Związek Artystów Scen Polskich. – Z wielkim smutkiem i niedowierzaniem żegnamy Elżbietę Zającównę, członkinię ZASP-u, absolwentkę krakowskiej PWST (dzisiaj AST), którą ukończyła, grając Dziewczynę i Bajaderę w przedstawieniu dyplomowym "Pieszo" Mrożka w reżyserii Jerzego Jarockiego, pamiętną Natalię z filmu "Vabank" i "Vabank II", czy Hankę Trzebuchowską z popularnego serialu "Matki, żony i kochanki" Juliusza Machulskiego, u którego zagrała też Aktorkę Krystynę w obrazie "V.I.P", czy Strażniczkę w blokhauzie w "Seksmisji". W "Nadzorze" Wiesława Saniewskiego wcieliła się w postać Alicji Krawiec - przypomniano we wpisie, opublikowanym na stronie internetowej ZASP. Zającówna występowała także w warszawskich teatrach Syrena, Na Targówku, Komedia, Bajka i Rampa, a także Teatrze Nowym w Łodzi, Teatrze Miejskim w Lesznie czy Teatrze Muzycznym w Gdyni. Na scenie zadebiutowała w…

Znamy laureatów Nagrody Polin 2024. W gronie finalistów znalazła się Irena French
WARSZAWA / Laureatami głównej Nagrody POLIN 2024 zostali Ewa Teleżyńska-Sawicka i Paweł Sawicki. Nagrodę Specjalną POLIN Kultura i Media odebrał ksiądz Adam Boniecki, a Nagrodę Specjalną POLIN 2024 – Fundacja Borussia z Olsztyna. Nagrody wręczono w poniedziałek w Warszawie. Laureaci Nagrody POLIN 2024 - Ewa Teleżyńska-Sawicka i Paweł Sawicki – są członkami zarządu Fundacji „Pamięć Treblinki”. Od lat upamiętniają osoby zamordowane w tym obozie zagłady. Tworzą Księgę Imion – internetową bazę ofiar. Jest w niej już prawie 109 tys. osób, a na opracowanie czeka kolejnych 20 tysięcy. W każdą ostatnią sobotę miesiąca – na terenie dawnego obozu – czytają Imiona Żydów wraz z historiami, które udało się o nich odnaleźć. Tworzą także bazę uciekinierów, bazę transportów czy wielojęzyczną ścieżkę edukacyjną z uwzględnieniem nowych technologii. Adam Boniecki laureatem Nagrody Specjalnej Kultura i Media W tym roku, po raz pierwszy w historii konkursu, dyrektor Muzeum POLIN Zygmunt Stępiński przyznał Nagrodę Specjalną w kategorii Kultura i Media. Jej laureatem został ksiądz Adam Boniecki.…

Odeszła Jadwiga Barańska – niezapomniana Barbara Niechcic z „Nocy i dni”
Zmarła Jadwiga Barańska. O śmierci aktorki poinformował w mediach społecznościowych mąż Jerzy Antczak i syn Mikołaj. Wśród wielu jej ról najbardziej zapamiętana została jako Barbara Niechcic z filmu "Noce i dnie". "Kochani, przed trzema godzinami Jadzia odeszła. Bardzo nam ciężko. Jerzy i Mikołaj" – napisał w nocy z czwartku na piątek w mediach społecznościowych mąż aktorki Jerzy Antczak. Początek kariery Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Łodzi ukończyła w 1958 r. Karierę aktorską rozpoczęła na deskach Teatru Klasycznego (1959–1966). Następnie grała w Teatrze Polskim w Warszawie (do 1972 r.). Można ją było również oglądać w Teatrze Telewizji. W karierze filmowej aktorki najważniejsze były dwa dzieła – w 1968 r. zagrała tytułową rolę w filmie "Hrabina Cosel", uwikłaną w dworskie intrygi kochankę Augusta II Mocnego. Największą sławę przyniosła jej jednak rola Barbary Niechcic w filmie "Noce i dnie", kobiety silnej, a zarazem subtelnej. W jednym z wywiadów Barańska tak mówiła o swojej drodze do aktorstwa: "Myślę, że miłość do teatru odziedziczyłam w…

Apel o ekologiczną postawę na cmentarzach
O ekologiczną postawę na cmentarzach 1 listopada zaapelowały Unia Metropolii Polskich, Polska Rada Ekumeniczna i Inicjatywy (Nie)zapomniane Cmentarze. We wspólnym apelu podkreśliły, że dla zmarłych najważniejsza jest pamięć, a nie liczba przedmiotów na ich grobach. Szacunek dla zmarłych i natury Unia Metropolii Polskich, Polska Rada Ekumeniczna i społeczna Inicjatywa (Nie)zapomniane Cmentarze wydały apel "Szacunek dla zmarłych i natury", który zachęca do bardziej odpowiedzialnych wyborów podczas obchodów Wszystkich Świętych. Celem inicjatywy jest uświadomienie społeczeństwu, że pamięć o zmarłych można wyrazić w sposób ekologiczny, ograniczając ilość odpadów i dbając o porządek na cmentarzach. Symboliczne znicze i naturalne wiązanki Autorzy apelu zachęcają do postawienia jednego symbolicznego szklanego znicza wykonanego własnoręcznie z wosku pszczelego lub sojowego w ceramicznej podstawce. Jako alternatywę dla chryzantem w plastikowych doniczkach zaproponowano naturalne wiązanki. "Plastikowe ozdoby szybko stają się nieprzetwarzalnymi odpadami, co szczególnie widać po 1 listopada" – zwrócili uwagę sygnatariusze apelu. Przypomnieli również o segregacji śmieci na cmentarzu. Wsparcie dla organizacji charytatywnych Zaapelowali, aby zaoszczędzone dzięki bardziej ekologicznym…

Nie Zakopane a Stadion Śląski gospodarzem Sylwestra 2024. TVP wygrał przetarg na organizację wydarzenia
POLSKA / – Największa impreza sylwestrowa w woj. śląskim odbędzie się ponownie na należącym do samorządu tego regionu Stadionie Śląskim, jednak tym razem zorganizuje ją Telewizja Polska - przekazał w środę marszałek województwa śląskiego Wojciech Saługa. "Już dziś zapraszam do wspólnej zabawy na największej w Polsce imprezie sylwestrowej" - napisał na swoich social mediach Saługa. Jak przekazało PAP biuro prasowe Stadionu Śląskiego, na organizację sylwestra wpłynęły 2 oferty, Music Company oraz TVP. Music Company zaproponowało kwotę 6 mln 457 tys. 500 zł, a TVP 3 mln 690 tys. Wykonawcę wyłoniono na podstawie najkorzystniejszej ceny. Gospodarzem sylwestra województwo śląskie Gospodarzem wydarzenia będzie województwo śląskie, a patronem Stadion Śląski. Przez ostatnie 8 lat sylwester na Stadionie Śląskim lub w Parku Śląskim organizowany był przez telewizję Polsat, natomiast Telewizja Polska organizowała swoje imprezy w Zakopanem. Sylwester z Polsatem na Stadionie Śląskim odbył się w 2023 r. z udziałem ponad 40 tys. osób. Podczas kilkugodzinnej zabawy zaprezentowało się na niej około 20 wykonawców, wśród…

Internetowe OFF Radio Kraków. Sztuczna inteligencja prowadzi audycje, dziennikarze biją na alarm
Wprowadzenie sztucznej inteligencji do prowadzenia audycji w internetowym OFF Radiu Kraków to eksperyment, który nie wiąże się ze zwolnieniem pracowników spółki – zapewnił likwidator Radia Kraków Marcin Pulit. Osoby tworzące do tej pory OFF Radio Kraków protestują i alarmują, że straciły pracę. W poniedziałek Radio Kraków poinformowało o wprowadzeniu od wtorku nowej formuły OFF Radia Kraków - tematycznego kanału rozgłośni nadawanego w internecie oraz w technologii DAB+, którego program ma być adresowany do młodszego audytorium w wieku 18-26 lat. Zgodnie z nią program będzie niemal w całości tworzony przez narzędzia sztucznej inteligencji (AI), a poprowadzą go trzy postaci wykreowane przez AI. List otwarty We wtorek osoby tworzące do tej pory OFF Radio Kraków poinformowały w liście otwartym, że w związku z nową formułą stacji na początku września kilkanaście osób – cenionych i doświadczonych w świecie krakowskiej kultury dziennikarzy, twórców, muzyków – straciło pracę. „Niektórzy z nich od blisko dekady pracowali nad powstaniem, rozwojem i współtworzeniem redakcji OFF Radia Kraków” -…

Państwowe Muzeum na Majdanku. 80 lat pamięci i wyzwań w edukacji historycznej
POLSKA / Państwowe Muzeum na Majdanku jest pierwszym na świecie muzeum poświęconym ofiarom II wojny światowej – podkreślił w rozmowie z PAP jego dyrektor Tomasz Kranz. Zaczęło działać, kiedy trwała jeszcze wojna i funkcjonowały inne obozy koncentracyjne. W tym roku instytucja obchodzi 80-lecie działalności. Dyrektor Państwowego Muzeum na Majdanku Tomasz Kranz przypomniał, że ostateczna likwidacja obozu KL Lublin nastąpiła 22 lipca 1944 r. Niemcy wywieźli wcześniej część wyposażenia, a na miejscu spalili dokumenty z kancelarii obozowej. „Wojska sowieckie weszły na teren Majdanka kilkadziesiąt godzin po opuszczeniu go przez ostatnich więźniów. Żołnierze zastali obóz w zasadzie niezniszczony, niemal z całą zabudową” – zaznaczył dyrektor. Ślady zbrodni W magazynach znajdowały się ubrania i buty, które należały do zamordowanych na Lubelszczyźnie Żydów, paszporty i inne dokumenty osobiste deportowanych. Stały komory gazowe, piece krematoryjne, baraki więźniarskie. W różnych miejscach obozu znajdywano kopce z prochami zmarłych i zamordowanych. „W jednym z baraków odkryto puszki z cyklonem B i stalowe butle z tlenkiem węgla. Znaleziono wiele…

W Łodzi odsłonięto mural poświęcony Joannie Kulmowej
ŁÓDŹ / Mural z portretem pisarki, poetki i autorki sztuk teatralnych, a z pochodzenia łodzianki - Joanny Kulmowej - został w poniedziałek odsłonięty w Parku im. Sienkiewicza w Łodzi. To kolejna realizacja z cyklu "Twarze literatury. Łódzka Galeria Graffiti" przygotowana przez Dom Literatury w Łodzi. Joanna Kulmowa była pisarką, poetką, autorką sztuk teatralnych, słuchowisk, librett operowych dla dzieci i dla dorosłych. Wydała 30 tomików wierszy, pięć tomów prozy. Ponad 30 utworów scenicznych i słuchowisk radiowych stworzonych przez Kulmową zostało zaadaptowanych na potrzeby teatru, radia i telewizji. Projekt "Twarze literatury. Łódzka Galeria Graffiti" Namalowany na ścianie szkoły w Parku im. Sienkiewicza portret poetki, powstał w ramach projektu "Twarze literatury. Łódzka Galeria Graffiti" firmowanego przez Dom Literatury w Łodzi. "Joanna Kulmowa była mocno związana z Łodzią i mam nadzieję, że także dzięki tej akcji, poetka stanie się jeszcze bardziej rozpoznawalna w rodzinnym mieście. Chciałbym przy tej okazji przypomnieć, że w korespondencji między Kulmową i Wisławą Szymborską, druga z pań podkreślała, że to…