To pierwszy oficjalny śpiewnik Unii Europejskiej. A w nim utwory Grechuty, Niemena i Woźniaka

Utwory ze wszystkich państw UE, w tym sześć od polskich artystów, znalazły się w Śpiewniku Europejskim opracowanym przez stowarzyszenie The European Union Songbook Association. Poszczególne kompozycje wyłoniono w publicznym głosowaniu.

Europejski śpiewnik dostępny jest od 5 listopada w każdym z państw członkowskich Unii Europejskiej, a także w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. To wydawnictwo multimedialne, które zawiera kody QR przekierowujące do specjalnej aplikacji. W niej można pobierać utwory, które wybrane zostały w publicznych głosowaniach w każdym z krajów, w tym w Polsce.

Grechuta, Niemen czy Woźniak. Polski wkład do europejskiego śpiewnika

Śpiewnik był opracowywany od 2018 roku. W Polsce za wstępną selekcję utworów odpowiadały Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Akademia Muzyczna im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu, Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz Polski Związek Chórów i Orkiestr. Za pośrednictwem TVP, TVP3 oraz TVN-u i Polsatu przeprowadzono głosowanie, w którym wzięło udział ponad 3600 osób. W efekcie wybrano po jednym utworze w sześciu kategoriach:

• Miłość: „Z Tobą Chcę Oglądać Świat” (1984) – Zbigniew Wodecki / Jonasz Kofta
• Natura i pory roku: „Wiosna, ach to ty” (1987) – Marek Grechuta
• Wolność i pokój: „Dziwny jest ten świat” (1967) – Czesław Niemen
• Pieśni ludowe: „Hej, Sokoły” – pieśń ludowa / Tomasz Padura
• Pieśni wiary: „Zegarmistrz światła purpurowy” (1972) – Tadeusz Woźniak / Bogdan Chorążuk
• Piosenki dziecięce: „Na Wojtusia z popielnika” (1925) – pieśń ludowa / Janina Porazińska

„To podróż przez wiele pokoleń”

Wprowadzenie do piosenek oraz zapisy nutowe i teksty utworów przygotowali polscy redaktorzy śpiewnika: dr Marcin Tomczak z Wydziału Dyrygentury Chóralnej oraz Dorota Stefaniak, bibliotekarka z Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku. Jak podkreślają, te sześć piosenek to swoista „podróż przez wiele pokoleń”.

– Cieszy nas ogromnie, że są to tak różne stylistycznie piosenki. Większość z nich kojarzonych jest zarówno przez młode, jak i starsze pokolenia w naszym kraju. W utworze „Hej sokoły” czuć weselną zabawę, beztroskę i wolność; w kołysance „Na Wojtusia z popielnika”, śpiewanej przez naszych dziadków czy rodziców, a nawet nas samych – nastrojowość; „Dziwny jest ten świat” jest uznany za pierwszy polski muzyczny manifest wobec wydarzeń społecznych i politycznych; „Zegarmistrz światła” to z kolei refleksja nad odchodzeniem; cztery pory roku, tak barwne w Polsce, czuć w utworze „Wiosna, ach to Ty”, a z kolei „Z Tobą chcę oglądać świat” to hymn miłości oraz wspólnej podróży przez życie. To wszystko wpływa na ludzkie emocje, przemyślenia i wspomnienia – zaznaczają redaktorzy.

Polskie utwory po angielsku

Pierwotny zamysł w opracowaniu śpiewnika był taki, by wszystkie utwory znalazły się w nim zarówno w oryginalne, jak i w tłumaczeniu na język angielski. Za przekład polskich kompozycji odpowiadali David i William Malcolmowie. To ojciec i syn – ojciec mieszka w Polsce od 1994 roku i jest profesorem na Uniwersytecie SWPS w Warszawie. Syn z kolei jest wokalistą, producentem i kompozytorem, absolwentem Akademii Muzycznej w Gdańsku.

– Chcieliśmy stworzyć przekłady, które jednocześnie są precyzyjne w tłumaczeniu oraz nadają się do śpiewania. Obaj mamy swoje ulubione teksty, moim jest „Hej Sokoły!” – to była duża radość tłumaczyć tak znaną i chwytliwą piosenkę na angielski język śpiewany – mówi David Malcolm.

O polskich utworach wypowiada się także Jeppe Marsling. To Duńczyk, który założył stowarzyszenie odpowiedzialne za przygotowanie śpiewnika. – Dla mnie osobiście odkrycie Grechuty, Porazińskiej, Niemena czy Woźniaka było wielkim darem – to zupełnie nowe planety w mojej galaktyce muzycznej – podkreśla.

A jakie utwory wybrali Czesi?

Skoro w śpiewniku znajdują się utwory z każdego państwa członkowskiego UE, nie mogło zabraknąć także czeskich. W podobnej procedurze jak w Polsce wybrano następujące kompozycje:

• Miłość: Lásko má, já stůňu (1982) – Karel Svoboda / Jiří Štaidl
• Natura i pory roku: Chválím Tě, Země má (1995) – J. Uhlíř / Z. Svěrák
• Wolność i pokój: : Modlitba pro Martu (1968) – Jindřich Brabec / Petr Rada
• Pieśni ludowe: Černé oči, jděte spát – pieśń ludowa
• Pieśni wiary: Kdož jsú Boží bojovníci – chorał średniowieczny
• Piosenki dziecięce: Není nutno (1993) – Jaroslav Uhlíř / Zdeněk Svěrák

Za wydanie śpiewnika europejskiego w Polsce odpowiada wydawnictwo Hal Leonard. Szczegółowe informacje na temat jego dostępności można znaleźć tutaj.