Na początku kwietnia Axiom Space oznajmił, że załoga misji Axiom 4, w skład której wchodzi również Polak Sławosz Uznański-Wiśniewski, na Międzynarodową Stację Kosmiczną ISS zakończyła szkolenia w NASA. W Houston zespoły szkoleniowe wraz z załogą świętowały zakończenie tego etapu przygotowań na misję tradycyjnym zawieszeniem emblematu misji i uroczystym krojeniem tortu.
Misja Axiom 4
Misja Axiom 4 (Ax-4) to kolejny komercyjny lot załogowy na Międzynarodową Stację Kosmiczną ISS realizowany przez Axiom Space. Udział w nim Polaka to rezultat umowy podpisanej między Ministerstwem Rozwoju i Technologii i Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA na przygotowanie i przeprowadzenie polskiej misji naukowo-technologicznej IGNIS na ISS.
W skład międzynarodowej załogi wchodzą: Peggy Whitson (USA) – dowódczyni misji; Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska/ESA) – specjalista misji; Shubhanshu Shukla (Indie) – pilot misji oraz Tibor Kapu (Węgry) – specjalista misji.
Start misji Ax-4 zaplanowano na przełom maja i czerwca 2025 z Centrum Kosmicznego Kennedy’ego na Florydzie. Na Międzynarodową Stację Kosmiczną ISS załogę wyniesie rakieta Falcon 9 wraz ze statkiem kosmicznym Dragon od SpaceX. W zaledwie dziewięć minut po starcie astronauci osiągną orbitę i rozpoczną podróż do ISS. Podróż do ich nowego domu i miejsca pracy na orbicie okołoziemskiej potrwa około 24 godzin. Statek kosmiczny będzie leciał autonomicznie, ale jego działanie będzie monitorowane na bieżąco, a w razie potrzeby załoga będzie miała możliwość przejęcia nad nim kontroli. Astronauci spędzą na stacji ISS około 14 dni.
Szkolenie w Centrum Kosmicznym Johnsona w Houston
Od sierpnia 2024 roku załoga Ax-4 szkoliła się w Centrum Kosmicznym Johnsona w Houston, koncentrując się na operacjach związanych ze stacją kosmiczną. Ich przygotowanie obejmowało połączenie zajęć teoretycznych, ćwiczeń w symulatorach oraz scenariuszy zespołowych w realistycznych makietach modułów Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS. Szkolenie obejmowało wszystko – od symulacji warunków normalnej pracy na orbicie po procedury bezpieczeństwa.
Podczas szkolenia astronauci są przygotowywani na wszelkie możliwości, które mogą zdarzyć się na orbicie. Szkolenie z sytuacji nominalnych, czyli sytuacje i procedury zapisane w planie misji, na stacji kosmicznej i wykonywania eksperymentów to mała część treningu. Zdecydowanie więcej czasu przeznaczonego jest na przygotowanie do sytuacji nieprzewidzianych oraz awaryjnych, które mogą astronautów zaskoczyć. Na nich głównie skupia się szkolenie. Mimo że są one mało prawdopodobne, to jednak najtrudniejsze i bardzo ważne.
Uroczyste zakończenie szkolenia w NASA
Współpraca między Axiom Space a Amerykańską Agencją Kosmiczną NASA zapewniło astronautom kompleksowe szkolenie i wsparcie w przygotowaniach do misji na Międzynarodową Stację Kosmiczną ISS, wykorzystując wiedzę i zasoby obu organizacji.
Po pomyślnym zakończeniu szkolenia w Centrum Kosmicznym Johnsona NASA w Houston w Teksasie załoga Ax-4 świętowała ten moment wspólnie z zespołami operacyjnymi NASA i Axiom Space podczas tradycyjnej ceremonii zawieszenia oficjalnego patchu (loga, naszywki) misji.
Tradycją Amerykańskiej Agencji Kosmicznej NASA jest również krojenie i zaproszenie wszystkich na tort z emblematem misji.
Załoga misji Ax-4 ukończyła szkolenie w NASA, co stanowi ważny kamień milowy w przygotowaniach do ich podróży na Międzynarodową Stację Kosmiczną ISS. Zakończenie programu szkoleniowego NASA przez czteroosobową załogę jest świadectwem ich ciężkiej pracy i ducha współpracy, który napędza eksplorację przestrzeni kosmicznej przez człowieka.
Drzewo – symbol misji IGNIS – zasadzone
Europejska Agencja Kosmiczna ESA ma na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS cały jeden moduł – laboratorium kosmiczne Columbus. To wyjątkowa placówka naukowa i inżynieryjna, która umożliwia prowadzenie szerokiego zakresu badań naukowych w warunkach kosmicznych. Columbus posiada 16 niezależnych stanowisk eksperymentalnych, co umożliwia równoczesne prowadzenie wielu badań i realizację różnych projektów badawczych.
W laboratorium Columbus będzie pracował Sławosz Uznański-Wiśniewski, który tam przeprowadzi eksperymenty podczas misji technologiczno-naukowej IGNIS. Z tego też powodu nasz astronauta miał specjalne szkolenie w ośrodku Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA w Kolonii w Niemczech. Jak podał na swoim FB, szkolenie to sfinalizował 16 kwietnia 2025.
Podczas uroczystego zakończenia szkolenia w ESA polski astronauta projektowy kontynuując tradycję sadzenia astronautycznych drzew w Europejskim Centrum Astronautów w Kolonii, zasadził drzewo misji IGNIS – ambrowiec balsamiczny. Drzewa astronautów sadzone są po to, aby upamiętnić europejskie misje kosmiczne. Każde drzewo symbolizuje wzrost, eksplorację i nierozerwalne połączenie Ziemi z kosmosem. To także symbol międzynarodowej współpracy w misjach kosmicznych.
Drzewo IGNIS przez lata będzie rosło, przypominając o polskiej misji naukowo-technologicznej. Symbolika ognia i lotu zawarta w nazwie misji IGNIS (łac. ogień) jest odzwierciedlona w wybranym do posadzenia drzewie. Ambrowiec balsamiczny (Liquidambar styraciflua) jesienią zmienia kolory na czerwony i pomarańczowy, przypominając ognisty ogon rakiety podczas startu misji.
Jeszcze przed startem
Przed startem w kierunku Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS załogę Ax-4 czeka jeszcze końcowe szkolenie i treningi w kapsule Dragon i rakiety Falcon 9, która wyniesie członków misji Ax-4 na ISS.
Zupełnie ostatnie dwa tygodnie przed startem czworo astronautów tworzących załogę misji Ax-4 spędzi na kwarantannie. To oznacza ścisłe zamknięcie, jakie znamy na przykład z pandemii COVID. Załoga i obsługa załogi – trener personalny, część ochrony, kucharze i ekipa filmowa – wszyscy będą odseparowani podczas oczekiwania na lot kosmiczny.
Te dwa tygodnie to nie moment przestoju i odpoczynku, tylko czas wytężonej pracy. Załoga Ax-4 przejdzie ostatnie badania medyczne i certyfikacje potwierdzające jej zdolność do lotu. Członkowie załogi zajmą się między innymi przeglądem ostatnich procedur, wykonywaniem eksperymentów albo powtarzaniem scenariuszy, które mogą zdarzyć się podczas startu rakiety lub już na ISS.
Źródło: POLSA, Axiom Space, ESA
