Izabela Adámek
E-mail: iza@zwrot.cz
POLSKA / Jeszcze do piątku można zgłaszać uwagi i opinie do rządowej strategii współpracy z Polonią i Polakami za granicą na lata 2025-2030. Jest to kolejna, dodatkowa runda konsultacji, która prowadzona jest w środowiskach polonijnych i polskich poza granicami kraju. Wcześniej już przebiegły konsultacje międzyresortowe i publiczne.
Projekt strategii z uwzględnionymi uwagami z poprzednich konsultacji, można pobrać tutaj. Uwagi i opinie należy przesyłać na adres Marek.Orlinski@msz.gov.pl.
Unowocześnienie podejścia do relacji z rodakami
Polska rządowa strategia współpracy z Polonią i Polakami za granicą na lata 2025-2030 to projekt, który ma na celu unowocześnienie podejścia do relacji z rodakami żyjącymi poza krajem. Strategia przewiduje zarówno działania wspierające edukację i tożsamość narodową, jak i inicjatywy zachęcające do powrotu do Polski. W listopadzie 2024 roku projekt został zaakceptowany przez Międzyresortowy Zespół do spraw Polonii i Polaków za granicą.
Dokument był już przedmiotem konsultacji społecznych, a obecnie trwa ich drugi etap, który jest prowadzony z organizacjami polonijnymi oraz polskimi poza granicami kraju. W związku z tym każda osoba zaangażowana w życie Polonii może do 14 lutego przesyłać uwagi dotyczące aktualnej wersji dokumentu. To ważny moment dla wszystkich Polaków mieszkających za granicą – mogą oni aktywnie uczestniczyć w kształtowaniu polityki, która będzie miała realny wpływ na ich życie w nadchodzących latach. Ostateczna decyzja Rady Ministrów w sprawie strategii ma zapaść w pierwszym kwartale 2025 roku.
Nowy model współpracy z Polonią
Jednym z głównych założeń nowej strategii jest zmiana modelu współpracy z Polonią – zamiast jednostronnej opieki, rząd chce budować silniejsze partnerstwo oparte na wzajemnym wsparciu i integracji dwukierunkowej. Oznacza to zarówno wspieranie aktywności społecznej Polaków za granicą, jak i wzmacnianie ich więzi z ojczyzną. Kluczową rolę odegrają tu organizacje polonijne, które mogą działać na rzecz lokalnych społeczności, jednocześnie promując polską kulturę i wartości.
Wsparcie edukacyjne i gospodarcze
Edukacja i utrzymanie tożsamości narodowej to jeden z kolejnych ważnych obszarów strategii. Rząd dostrzega, że w kolejnych pokoleniach Polonii język polski coraz częściej staje się językiem obcym, a nie ojczystym. Dlatego planowane jest wsparcie szkół polonijnych, rozwój nauczania zdalnego oraz modernizacja materiałów dydaktycznych. Ponadto władze zamierzają promować studia w Polsce oraz wspierać kierunki polonistyczne na zagranicznych uczelniach, aby zainteresować młode pokolenie kulturą i językiem przodków.
Istotnym elementem polityki polonijnej będzie także gospodarka. Polacy mieszkający za granicą stanowią cenny kapitał ludzki, który może wesprzeć rozwój kraju. W szczególności rząd chce zachęcać specjalistów z takich sektorów jak medycyna, IT i inżynieria do powrotu do Polski. W tym celu planowane są uproszczenia administracyjne, wsparcie w uznawaniu kwalifikacji zawodowych oraz specjalne programy stażowe i przedsiębiorcze dla powracających rodaków.
Reorganizacja i nowe podejście do polityki polonijnej
Nowa strategia zakłada również reformy organizacyjne. Każdego roku na wsparcie Polonii przeznaczanych jest około 600 milionów złotych – rząd zamierza zoptymalizować te wydatki, aby zapewnić jak najlepsze rezultaty. Rząd chce lepiej dopasować swoje działania do różnych grup Polaków za granicą. Polonia jest różnorodna, dlatego ważne jest monitorowanie jej sytuacji i dostosowanie wsparcia do jej potrzeb.
Polskie dziedzictwo na świecie
Punktem strategii jest także dbanie o polską tożsamość i dziedzictwo kulturowe. Obejmuje to wsparcie organizacji zajmujących się polskimi miejscami pamięci, zachęcanie Polaków do promowania Polski na świecie oraz rozwój inicjatyw sportowych, które pomagają integrować polonijne społeczności. Ważne jest także finansowanie ochrony polskich archiwów i muzeów za granicą.