Dziś wieczorem sierp Księżyca w pobliżu Wenus i maksimum roju Kwadrantydów. Warto spojrzeć w niebo

Nowy rok zapowiada się ciekawie. Księżyc po nowiu pojawił się na wieczornym niebie, gdzie dziś wieczorem 3 stycznia 2025 spotka się z Wenus i dobę później zakryje Saturna. W nocy z 3 na 4 stycznia 2025 osiąga maksimum rój meteorów Kwadrantyd.

Koniunkcja Księżyca z Wenus

Nasz Naturalny Satelita po osiągnięciu 30 grudnia 2024 nowiu przeszedł na wieczorne niebo w postaci wąskiego sierpa. Dziś 3 stycznia 2025 znajdzie się w pobliżu Wenus, która nadal pełni rolę Gwiazdy Wieczornej. Po zachodzie Słońca znajduje się coraz wyżej nad horyzontem i jej blask również wzrasta. Przy bezchmurnym niebie nastaje wyjątkowa okazja na obserwację spotkania dwu najjaśniejszych obiektów nocnego nieba – cieniutkiego sierpika Księżyca i bardzo jasnej Wenus.

Słońce 3 stycznia 2025 w Cieszynie zachodzi o godzinie 15:57 czasu środkowoeuropejskiego. W moment zachodu naszej Dziennej Gwiazdy nad południowo-zachodnim horyzontem z łatwością odnajdziemy sierp Księżyca i nieco powyżej błyszczącą drugą pod względem odległości od Słońca planetę Układu Słonecznego. Z upływem czasu niebo będzie ciemnieć i sierp Księżyca wraz z Gwiazdą Wieczorną będzie wyraźniej ozdabiał wieczorne niebo. Przy wyraźnie już ciemnym niebie w lewo i wyżej od Księżyca z Wenus widoczny będzie Saturn. Wzajemne położenie Księżyca, Wenus i Saturna widoczne jest na dołączonej mapce nieba. Duże czerwone litery oznaczają międzynarodowe skróty stron (kierunków) świata: S (south) – południe, SW (southwest) – południowy zachód.

Podczas pierwszej koniunkcji w 2025 roku dystans dzielący Młody Księżyc od lśniącej Wenus wyniesie tylko 2 stopnie. Tarcza oświetlonego w 15% Księżyca dopełniona będzie światłem popielatym, które tylko podkreśli urokliwość koniunkcji. Żeby widzieć opisane wyżej zjawisko, należy poszukać miejsca z odsłoniętym niezabudowanym horyzontem. Księżyc i Wenus zajdą około godziny 20:00 obowiązującego u nas czasu strefowego, Saturn w przybliżeniu półtora godziny później.

Maksimum Kwadrantydów

Przed nami pierwsza w 2025 roku okazja na wypatrywanie spadających gwiazd. Kwadrantydy to jeden z bardziej aktywnych rojów meteorów. Widoczne są od 1 do 7 stycznia, a ich maksimum przypada na noc 3/4 stycznia 2025. Przy bezchmurnym niebie będziemy mieli szansę zaobserwować nawet ponad 80 zjawisk na godzinę.

Źródłem Kwadrantydów jest planetoida 2003 EH1, która jak się podejrzewa, jest wygasłym jądrem starej komety C/1490 Y1. Nazwa roju sugeruje powiązanie z gwiazdozbiorem Kwadrantu, a dokładnie Kwadrantu Ściennego, jednak dziś takiego gwiazdozbioru na niebie nie znajdziemy. Gwiazdozbiór ten wyszedł z użycia pod koniec XIX wieku. Nawiązywał do instrumentu astronomicznego służącego do wyznaczania położenia gwiazd. Dziś ten fragment nieba stanowi część gwiazdozbioru Wolarza, a sam radiant Kwadrantydów, czyli miejsce, z którego zdają się wylatywać, znajduje się na pograniczu gwiazdozbiorów Smoka, Wolarza oraz Wielkiego Wozu.

Aby podziwiać meteory, najlepiej znaleźć miejsce z dala od sztucznego oświetlenia z dobrym widokiem głównie na wschodni i południowy horyzont. Możemy ich jednak wypatrywać na całym niebie. Kwadrantydy są rojem bardzo wolnym, co oznacza wiele bardzo wolnych i długich zjawisk. Rój Kwadrantydów jest aktywny od 1 do 7 stycznia, więc trwa dosyć krótko. Jednak pamiętajmy, że 2 noce przed i po maksimum aktywność roju też będzie stosunkowo wysoka.

Jak obserwować? W ciepłym ubraniu i z termosem

Meteory mogą pojawić się na całej powierzchni nieba i podczas obserwacji staramy się ogarniać wzrokiem jak największą połać nieba. Kwadrantydy obserwujemy, gdy tylko nadarzy się okazja. Obserwacje warto rozpocząć o wcześniejszej porze wieczornej, nawet około godziny 19:00. Obserwować można przez całą noc nawet godzinę dwie przed wschodem Słońca.

Jednak najwięcej meteorów zobaczymy między północą i godziną drugą. Jeżeli niebo będzie zakryte chmurami, spróbujmy następnej nocy – nadal jeszcze możemy zobaczyć wiele spadających gwiazd, które według legendy spełniają nasze życzenia.

Obserwacje warto prowadzić z dala od zaświetlonego nieba. Pamiętać musimy też o ciepłym ubraniu, najlepiej ubrać się na cebulkę. Ocieplane spodnie, czapka, szalik, rękawiczki, grube skarpety. Warto też zabrać termos z gorącą herbatą lub kawą. Jeśli będzie jasne niebo, będzie bardzo chłodno. Im dłużej obserwujemy, tym więcej meteorów zobaczymy. Dlatego warto być cierpliwym.