W tym roku mija 80 lat od Tragedii Żywocickiej. Uroczystość wspomnieniowa upamiętniająca to wydarzenie odbędzie się w sierpniu

ŻYWOCICE / Miasto Hawierzów zaprasza do udziału w uroczystości wspomnieniowej upamiętniającej 80. rocznicę zamordowania 36 mieszkańców gminy Żywocice i okolicznych wsi przez nazistów niemieckich. Uroczystość odbędzie się w sobotę 3 sierpnia 2024 roku o godzinie 10:00 pod pomnikiem upamiętniającym tragedię żywocicką. Muzeum Tragedii Żywocickiej będzie dostępne od godziny 9 rano.

Uroczystość organizuje statutowe miasto Hawierzów we współpracy z Zarządem Głównym Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej oraz Czeskim Związkiem Bojowników o Wolność, Muzeum Ziemi Cieszyńskiej i Czechosłowackim Związkiem Legionistów.

– Zapewniam, że program tegorocznych obchodów 80-lecia zostanie przygotowany w sposób godny i profesjonalny, z wszelkimi należnymi mu honorami. W tym roku podobnie jak w latach ubiegłych, program będzie prowadzony w języku czeskim i polskim – powiedziała Rosalie Seidl Pokorná, rzeczniczka prasowa miasta Hawierzów.

Uroczystość upamiętni zamordowanych Polaków i Czechów

Rankiem 6 sierpnia 1944 roku Żywocice otoczyło gestapo. Niemcy posiadali spis osób, które odmówiły podpisania volkslisty. Odwiedzali domy, sprawdzając tożsamość mieszkańców. Jeśli wśród nich znaleźli mężczyznę, którego nazwisko znajdowało się na tej liście, nakazywali mu uciekać, a następnie strzelali mu w plecy. Zginęło 36 osób, 27 Polaków, 8 Czechów i jedna osoba, która posiadała kategorię III volkslisty. Kolejne osoby zostały aresztowane, wywiezione na roboty przymusowe lub do obozów koncentracyjnych, większość nie wróciła.

Akcja cieszyńskiego gestapo w Żywocicach i okolicy była reakcją na strzelaninę w gospodzie Izydora Mokrosza. 4 sierpnia partyzanci AK z oddziału Józefa Kamińskiego, pseudonim Strzała, zrealizowali wyrok śmierci wydany przez Polskie Państwo Podziemne na dwóch gestapowcach znanych ze swojej brutalności. Gestapowcy ci biesiadowali w gospodzie w Żywocicach. Podczas wymiany ognia zginęli również ich kierowca, właściciel gospody oraz jeden z partyzantów.

Przygotowania do uroczystości trwają

Jak zaznaczyła rzeczniczka prasowa miasta Hawierzów Rosalie Seidl Pokorná, w obecnej chwili trwają intensywne przygotowania do uroczystości. Opracowywany jest scenariusz i program, ustalane jest rozmieszczenie miejsc siedzących dla gości, a przed budynkiem muzeum prowadzone są prace remontowe.

Uczestnicy uroczystości będą mieli okazję zobaczyć odnowiony pomnik

Uczestnicy uroczystości będą mieli okazję zobaczyć odnowiony pomnik. Muzeum Ziemi Cieszyńskiej postanowiło przystąpić do całkowitego remontu całego obszaru Miejsca Pamięci Tragedii Żywocickiej. We współpracy z miastem Hawierzów postanowiono podzielić prace na dwa etapy. Pierwszym z nich jest odnowienie pomnika i jego otoczenia. Prace zostaną skończone do 3 sierpnia, właśnie przed uroczystością wspomnieniową.

W ramach następnego etapu zostanie odnowiony budynek obok pomnika, a także znajdująca się w nim stała ekspozycja, której autorem jest profesor Mečislav Borák. Prace budowlane w budynku i stworzenie nowoczesnej ekspozycji będą wymagały nie tylko starannego przygotowania, ale także dodatkowych kosztów finansowych. Nowa ekspozycja mogłaby zostać otwarta za około trzy aż pięć lat.

Wystawa oraz publikacje z okazji 80. rocznicy Tragedii Żywocickiej

Z okazji zbliżającej się 80. rocznicy tragedii w Żywocicach Muzeum Ziemi Cieszyńskiej przygotowało polsko-czeską wystawę panelową „Żywocice 1944”. Za pomocą 14 banerów przedstawia ona w szerszym kontekście okoliczności zamordowania 36 niewinnych mężczyzn z Żywocic i okolicznych wsi. Wystawa, oparta na publikacji Mečislava Boráka o tragedii w Żywocicach, zawiera dokumenty, fotografie, mapy i zeznania naocznych świadków i ocalałych o egzekucjach członków ich rodzin. Wystawę będzie można oglądać w czerwcu w Galerii Kina Centrum w Hawierzowie, natomiast w lipcu i sierpniu na wystawie stałej w Muzeum Tragedii Żywocickiej.

Z tejże okazji na początku bieżącego roku Muzuem Ziemi Cieszyńskiej wydało również drugie, poprawione i uzupełnione wydanie książki czeskiego historyka Mečislava Boráka „Svědectví ze Životic. Těšínsko za druhé světové války a okolnosti životické tragédie.” oraz pierwsze wydanie w języku polskim. „Świadectwo z Żywocic. Śląsk Cieszyński w okresie drugiej wojny światowej i okoliczności tragedii żywocickiej.”, które na język polski przetłumaczyła Irena Prengel Adamczyk. Obie wersje językowe do druku przygotował Radim Jež.