Katowice Europejskim Miastem Nauki 2024. Jak powstaje Miasto Nauki

W Katowicach cały 2024 rok zapowiada się bardzo ciekawie. Miasto na prawach powiatu z siedzibą władz województwa śląskiego i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii uzyskało tytuł Europejskiego Miasta Nauki 2024. Tytuł ten przyznawany jest przez organizację EuroScience we współpracy z Komisją Europejską.

Tematyczne tygodnie w Mieście Nauki

Przez cały 2024 rok organizowane będą wydarzenia wokół tygodni tematycznych, poświęconych najważniejszych zagadnieniom naukowym, społecznym i kulturowym. Poszczególne aktywności zostaną skierowane do osób łaknących wiedzy, amatorów, a także specjalistów w danej dziedzinie, naukowców, nauczycieli czy przedstawicieli świata biznesu i mieszkańców Katowic.

Uczestnicy zostaną zaproszeni do wzięcia udziału w spotkaniach o charakterze popularnonaukowym, branżowym, jak również kulturalnym czy sportowym. Celem aktywności w ramach tygodni jest poruszenie istotnych problemów na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim oraz przedstawienie możliwych dla nich rozwiązań.

Pierwsze dwa tygodnie

Za nami drugi z 50 tygodni w Mieście Nauki. Pierwszy – Tydzień zimna, którego głównym organizatorem było Centrum Studiów Polarnych, otworzył cykl wydarzeń w ramach 50 tematycznych tygodni Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024.

W drugi poniedziałek 2024 roku (8 stycznia 2024) rozpoczęto Tydzień skarbów, którego głównym organizatorem była Politechnika Śląska. W ramach poszczególnych wydarzeń organizatorzy zachęcali do zajrzenia pod powierzchnię Ziemi i bliższego zapoznania się ze skamieniałościami oraz minerałami. Mowa była też o meteorytach i w licznych inicjatywach było można lepiej obeznać się w świecie surowców mineralnych.

Tydzień rysunku

Przed nami z kolei Tydzień rysunku (15 – 21 stycznia 2024), którego przodującym organizatorem jest Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach. Jest to doskonała okazja, by zgłębić sztukę rysunku w teorii i praktyce, a także od strony naukowej. Na uczestników czekają między innymi wystawy i warsztaty, wykłady na temat dziejów rysunku od minionych czasów do współczesności, performances oraz najnowsze wieści z artystycznego zaplecza badawczego. Dokładny opis Tygodnia rysunku i harmonogram wydarzeń znajduje się tutaj.

Warto już teraz zainteresować się kolejnymi styczniowymi tygodniami – Tygodniem żywności oraz Tygodniem sztucznej inteligencji.

Katowice Europejskie Miasto Nauki

Tytuł Europejskie Miasto Nauki 2024 (EMN 2024) przyznawany jest przez organizację EuroScience (działającą na rzecz rozwoju nauki i technologii i zrzeszającą przedstawicieli 75 państw) we współpracy z Komisją Europejską.

Uzyskanie tytułu Europejskie Miasto Nauki 2024 to efekt wysiłków Miasta Katowice oraz siedmiu publicznych uczelni Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki. Oczywiście nie byłoby to możliwe bez Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE – jednego z największych europejskich wydarzeń popularnonaukowych oraz istotnej platformy współpracy na rzecz nauki obywatelskiej. Portal zwrot.cz regularnie o tym wydarzeniu informuje, między innymi tutaj i tutaj.

Najważniejszym celem Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 jest zainicjowanie transformacji regionu poprzez naukę, zapewnienie mieszkańcom nieograniczonego dostępu do wiedzy oraz uczynienie z niej podstawowego instrumentu dialogu obywatelskiego. EMNK 2024 pozwoli na ukazanie bogactwa śląskiej nauki na europejskiej arenie badawczej oraz umożliwi jej bliskie poznanie mieszkańcom regionu.

Budujemy Miasto Nauki

Bez nauki nie można zmienić jakości i sposobu życia na Śląsku. To dobro naturalne, ważniejsze dla przyszłości mieszkańców, niż paliwa kopalne czy przemysł z nimi związany. W Mieście Nauki można uczynić z niej nowy przemysł.

Organizatorzy chcą, aby w województwie śląskim oczywiste było korzystanie z nauki do rozwiązywania codziennych problemów, a także by możliwe było udzielenie odpowiedzi na niemal każde pytanie. Dlatego w 2024 roku pragną wspólnie z mieszkańcami Katowic i całego województwa śląskiego zbudować Miasto Nauki, oparte na 3 fundamentach:

całoroczny program obchodów EMNK 2024 budowany wokół 50 tygodni tematycznych poświęconych najważniejszym problemów polskiej i światowej nauki, których rozwiązanie ma bezpośredni wpływ na nasze życie
doskonałość naukowa, w tym organizacja konferencji EuroScience Open Forum – europejskiej platformy dyskusji o przyszłości nauki
infrastruktura Miasta Nauki, czyli dążenie do utworzenia w Katowicach Zielonej Strefy Nauki oraz stworzenia w regionie Sieciowego Centrum Nauki prowadzonego przez uczelnie Konsorcjum. Sercem zmian i osią dla planowanych zmian infrastrukturalnych jest rzeka Rawa i dążenie do przywrócenia jej mieszkańcom.

Program tematycznych tygodni

Tematy poszczególnych tygodni będą odnosić się do najistotniejszych w XXI wieku obszarów badań. Zawarte zostaną w 6 ścieżkach tematycznych:

zdrowie i jakość życia – obejmuje m.in. odpowiednie planowanie przestrzeni publicznych, w tym zwiększenie dostępu do usług zdrowotnych oraz promocję zdrowia i zwrócenie uwagi na profilaktykę;
klimat i środowisko – dotyczy zagadnień związanych z zachodzącymi zmianami klimatycznymi i zanieczyszczeniem środowiska, a także zrównoważonych miast;
przemysły przyszłości – w ramach ścieżki będzie mowa o nowych rozwiązaniach transformacyjnych, rozwoju nowoczesnych technologii i sektorów kreatywnych, takich jak e-sport oraz gamedev;
innowacje społeczne – celem ścieżki jest zwrócenie uwagi m.in. na ważną rolę citizen science, czyli nauki obywatelskiej, która przy wsparciu mieszkańców ma realną szansę wpłynąć na pracę naukowców;
dziedzictwo przemysłowe i kulturowe – obejmie procesy transformacji społeczno-gospodarczej w regionach, w których obecny był przemysł ciężki oraz zwróci uwagę na specyficzną kulturę, jaka się wokół niego wytworzyła;
kreacja i krytyka – w ramach ścieżki poruszone zostaną zagadnienia kreowania i prowadzenia narracji – tego, w jaki sposób przyswajamy wiedzę i informacje, ale także dotyczyć będzie krytycznego namysłu nad przedsięwziętymi działaniami.

Nad doborem tematyki Tygodni, połączeniem licznych wątków i koordynacją powstającej oferty od początku czuwa dr Łukasz Lamża, dyrektor kreatywny EMNK 2024 do spraw 50 Tygodni nauki dla społeczeństwa. Posłuchajcie kilku słów (ubiegłorocznych) na ten temat od autora kilku znanych popularnonaukowych książek (np. Światy równoległe. Czego uczą nas płaskoziemcy, homeopaci i różdżkarze?)

Tematy i program wszystkich Tygodni w ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 znajduje się tutaj.

Organizatorzy Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024

Organizatorami obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 są: Konsorcjum Akademickie Katowice – Miasto Nauki, w skład którego wchodzą: Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, Politechnika Śląska, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach oraz Uniwersytet Śląski w Katowicach (lider konsorcjum), Miasto Katowice, Województwo Śląskie i Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Stokłosa Collective Orchestra oraz Cieszyńska Orkiestra Dęta Uniwersytetu Śląskiego.

Europejskie Miasto Nauki

Tytuł Europejskiego Miasta Nauki jest przyznawany w celu pogłębienia zmian towarzyszących transformacji społeczeństwa w stronę nauki. Ma na celu ukazanie bogactwa i różnorodności europejskiego krajobrazu naukowego oraz wspieranie samokształcenia, integracji naukowej, zainteresowania nauką wśród młodszych pokoleń i rozwój europejskich badań bez granic. Wzmacnia europejski i międzynarodowy profil społeczności naukowej w danym mieście oraz w regionie, zwiększa zaangażowanie obywateli i środowiska naukowego w problemy lokalne, uruchamia inwestycje publiczne w regionalną naukę oraz jej infrastrukturę, a także pobudza turystykę.

Katowice są pierwszym miastem w Europie Środkowo-Wschodniej, które zdobyło ten tytuł. Wcześniej piastowały go: Lejda, Tirest, Tuluza, Manchester, Kopenhaga, Dublin, Turyn, Barcelona, Monachium i Sztokholm.

Źródło: Uniwersytet Śląski w Katowicach