Wypatrywanie pierwszej gwiazdki na niebie w wigilię Bożego Narodzenia to czynność, która nie tylko ma zająć i pobawić dzieci. Według tradycji do wigilijnej wieczerzy zasiadamy właśnie wtedy, gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazda, która symbolizuje Gwiazdę Betlejemską z Ewangelii Mateusza zwiastującą narodziny Jezusa. A więc zadanie nader ważne.
Jednak patrząc dziś z okna, chyba będzie bardzo trudno zobaczyć nawet naszą Dzienną Gwiazdę. Prognoza pogody nie zapowiada się optymistycznie, możemy liczyć tylko na lokalne rozpogodzenia. Co robić w takiej sytuacji? Tak, na szczęście mamy aplikacje astronomiczne, ale warto spróbować bez nich. W ten wyjątkowy dzień wszyscy na moment stajemy się astronomami. A więc sprawdźmy, w której części nieba należy w tym roku wypatrywać pierwszej gwiazdki i co nią będzie.
Pierwszym będzie Jowisz
Dziś 24 grudnia 2023 Słońce na Zaolziu weszło około godziny 7:41 i pod horyzont zanurzy się około godziny 15:48 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego. Przy bezchmurnej pogodzie już w momencie zachodu Słońca na niebie będą widoczne pierwsze obiekty astronomiczne.
Pierwszym obiektem, który dostrzeżemy na niebie po zachodzie Słońca, a w zasadzie nawet jeszcze przed jego zachodem jest Księżyc, który w niedzielę 24 grudnia 2023 wzejdzie około godziny 13:30 u nas obowiązującego czasu.
Pierwszy jasny obiekt, który mylnie możemy wziąć za pierwszą gwiazdkę, to Jowisz – największa planeta w Układzie Słonecznym i aktualnie najjaśniejszy obiekt punktowy na wieczornym niebie. Znajduje się nieco na prawo i powyżej Księżyca nad południowo-wschodnim horyzontem. Jowisz na pierwszy rzut oka przypomina gwiazdę, ale w przeciwieństwie do prawdziwych gwiazd nie migocze. Blask planet jest niezmienny, co pozwala je wizualnie odróżnić od gwiazd.
Pierwsze gwiazdki
Żeby nie popełnić wigilijnego falstartu z kolacją, musimy szukać dalej. Przynajmniej wiemy już czego szukać – obiektów, które do nas mrugają. W około 30 minut po zachodzie Słońca niebo już będzie wystarczająco ciemne, że zaczną ukazywać się prawdziwe gwiazdy. Mniej więcej w tym samym czasie na niebie będą widocznie dwie jasne gwiazdy.
Nad zachodnim horyzontem, gdzie kilkadziesiąt minut wcześniej zaszło Słońce, pojawi się Wega – najjaśniejsza gwiazda z letniego gwiazdozbioru Lutni i piąta pod względem jasności gwiazda na całym niebie.
Nad wschodnim horyzontem zabłyśnie Kapella z konstelacji Woźnicy. Blask Kapelli jest niezauważalnie słabszy od Wegi, jednak o tej porze niebo będzie nad wschodnim horyzontem już wyraźnie ciemniejsze, co pozwoli na łatwiejsze jej dostrzeżenie.
Wzajemne położenie Księżyca, Jowisza i pierwszych gwiazdek – Wegi i Kapelli pokazuje nam dołączona mapka nieba.
Czekanie na pierwszą gwiazdkę umilić nam może Kapela Lipka z Natálią Lýskovą.