Pierwsza jesienna pełnia Księżyca. Kiedy najlepiej obserwować

Dziś 29 września 2023 o godzinie 11:58 czasu środkowoeuropejskiego letniego Srebrny Glob znalazł się po przeciwnej stronie Ziemi co Słońce i tym samym osiągnął pełnię. Jego tarcza będzie oświetlona niemal dokładnie w 100%. Nastała pierwsza jesienna pełnia Księżyca, którą nazywamy też Pełnią Kukurydzianą lub Plonów.

W wieczór przyszedłem nowym bawić się widokiem;
Wraca księżyc, twarz jego pełna i rumiana, …

Adam Mickiewicz Sonety odeskie, Sonet VII. Ranek i wieczór

Fazy Księżyca

Nasz naturalny satelita jest ciałem ciemnym, oświetlonym jedynie przez Słońce. Nie widzimy go wcale, gdy znajduje się między Ziemią i Słońcem podczas nowiu. Przeciwnie, gdy w dwa tygodnie później znajdzie się po drugiej stronie swej orbity (po przeciwnej stronie Ziemi co Słońce), widzimy całą tarczę oświetloną i nazywamy tę fazę pełnia. W położeniach pośrednich widzimy tylko cześć oświetlonej strony Księżyca.

Księżyc jest w pełni co 29 i nieco więcej niż pół doby. To dlatego w każdym kolejnym miesiącu pełnia czy nów wypadają innego dnia. Jest to pewien paradoks, bo właśnie zmiany wyglądu Księżyca sprawiły, że podzieliliśmy rok na 12 miesięcy. Jednak 12 lunacji, czyli cykli księżycowych, składa się tylko na nieco ponad 354 dni.

Pierwsza jesienna pełnia

Dziś 29 września 2023 dokładnie o godzinie 11:58 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego letniego Księżyc znalazł się w pełni. Znaczy to, że Srebrny Glob będzie na niebie przez całą noc i jego silny blask tłumić będzie światło większości gwiazd na niebie. Zaś na tarczy naszego satelity zupełnie zabraknie cieni, przez co jego powierzchnia będzie prezentować się wyjątkowo mało plastycznie.

Dzisiejszego wieczoru Księżyc na Zaolziu wschodzi w przybliżeniu 10 minut po zachodzie Słońca, zacznie wyłaniać się zza horyzontu około godziny 18:40. Będziemy go zatem obserwować na tle nie zupełnie ciemnego nieba. Pod horyzont zajdzie jutro (30 września 2023) około godziny 7:49. Słońce dziś na naszych terenach zachodzi około godziny 18:29 i jutro wschodzi około godziny 6:44 u nas obowiązującego czasu.

Jak obserwować wschód Księżyca

W przybliżeniu dziesięć minut po zachodzie Słońca wypatrujemy po przeciwnej stronie wschodzącego oświetlonego prawie w 100 procentach Księżyca na jeszcze dość jasnym niebie. Ponieważ niebo nie będzie zupełnie ciemne, pełnia wraz z ciekawym horyzontem (las, drzewa, budynki itd.) stwarza przepiękne i efektowne widoki. Na skutek interakcji z grubymi warstwami ziemskiej atmosfery, blask Księżyca przybierze ciemną pomarańczową barwę. Z powodu bliskości horyzontu będzie jawił się bardzo dużym na skutek iluzji optycznej. Zobaczymy okrągły Księżyc wiszący nisko nad wschodnim horyzontem, który wydawać się będzie, że jest wielki jak dynia, co potrafi wywołać duże wrażenie.

Żeby widzieć tak spektakularny wschód naszego satelity, należy poszukać miejsca z odsłoniętym horyzontem. Najlepiej prowadzić obserwacje z jakiegoś podwyższonego miejsca. Dobrym pomysłem jest wdrapać się na jakąś górkę. W oddali przy horyzoncie może znajdować się trochę chmur, dlatego warto nawet 10 – 20 minut poczekać.

Jeżeli dzisiejszy wschód Księżyca z jakiegokolwiek powodu nie mogliśmy widzieć, spróbujmy obserwacje powtórzyć o dobę później. Jutro 30 września 2023 Księżyc na naszych terenach wschodzi o godzinie 18:56, a Słońce zachodzi o godzinie 18:27 u nas obowiązującego czasu.

Pełnia Księżyca inspiracją

Księżyc od zawsze uważany był za niezwykłe ciało niebieskie. Wiele prehistorycznych i starożytnych kultur wyznawało Księżyc jako bóstwo. W każdym razie świat spowity poświatą Księżyca w pełni jest bardziej nastrojowy, tajemniczy, ma swój niepowtarzalny klimat. Księżyc od stuleci stymuluje wyobraźnię i natchnienie twórcze, poetyckie.

Podczas każdej pełni Księżyc widoczny jest przez całą noc. Silny blask naszego satelity sprawi, że noc będzie wyjątkowo jasna. Z tego powodu czekają nas znakomite warunki do wieczornych i nocnych romantycznych spacerów, a że mamy piątek, jutro nie musimy wstawać do pracy. Wszędzie będzie tak jasno, że można spokojnie spacerować bez latarek czy obecności latarni. Jednak należy uważać z kim. Z legend i ludowych podań wiadomo, że podczas pełni najczęściej dojrzali mężczyźni o bujnym zaroście na twarzy oraz na całym ciele, ale z wyjątkiem głowy, w porywie dzikości, niepohamowanym głodzie na ludzkie mięso, przemieniają się na skraju lasu w wilczopodobną postać – w wilkołaka.

Kacper i Gibbs utwór Księżyc z albumu Iluzja: