Beata Tyrna
E-mail: indi@zwrot.cz
CIESZYN / Tematem majowego (31.05) Spotkania Szersznikowskiego w Muzeum Śląska Cieszyńskiego były najstarsze mapy Księstwa Cieszyńskiego. Omówił je Jan Paweł Borowski kierujący Działem Historii, Numizmatyki, Kartografii i Techniki Muzeum Śląska Cieszyńskiego.
Jan Paweł Borowski podczas wykładu na temat najstarszych map Księstwa Cieszyńskiego opowiadał głównie o Jonaszu Nigrinim i mapie jego autorstwa, która znajdowała się kiedyś w posiadaniu księdza Szersznika, a następnie o norymberskim jej wydaniu. Wspomniał także o istnieniu jeszcze starszych map Księstwa.
Niedoceniona praca
Borowski opowiedział również o trudnościach, jakie Nigrini przeżył w związku z wydaniem mapy. Samodzielnie pracował nad jej przygotowaniem przez siedem lat. Niestety, zamiast zdobyć uznanie, doświadczył czegoś zupełnie przeciwnego. Najpierw został aresztowany, a następnie wydalony z Cieszyna. Co więcej, mapa została wycofana, zarekwirowana i zniszczona. Zachowało się tylko kilka jej egzemplarzy.
Nie do końca znane są powody takiego potraktowania kartografia — amatora (zawodowo pracował jako organista w Zborze Jezusowym w Cieszynie). Zastanawiali się nad tym już jemu współcześni historycy.
Jak wyjaśnił prelegent, jednym z możliwych powodów był fakt, iż autor mapy nie miał pozwolenia władz na jej przygotowanie i wydanie. Kolejnym zarzutem było to, że granicę Księstwa Cieszyńskiego z Węgrami zaznaczył rzekomo niekorzystnie dla Księstwa. Był bowiem Węgrem, przynajmniej tak został zapisany, gdy studiował na uniwersytecie Wittenberdze. Urodził się na dzisiejszej Słowacji, czyli ówczesnych Górnych Węgrzech. Kolejną hipotezą jest to, że na swojej mapie zaznaczył takie obiekty strategiczne, jak Wielki Szaniec i całą sieć umocnień na Przełęczy Jabłonkowskiej.
Reprint tego ciekawego dzieła każdy może mieć w domu
Muzeum Śląska Cieszyńskiego posiada w swych zbiorach egzemplarz wydania norymberskiego omawianej mapy (posiadany przez Szersznika egzemplarz pierwszego — cieszyńskiego wydania zaginął). A w muzealnej kasie za 15 zł można nabyć jej reprint. Skan pierwszego, cieszyńskiego wydania mapy, znajdziemy natomiast tutaj.
Kto nie był, za jakiś czas wykładu odsłuchać będzie mógł w sieci
Zainteresowani całości wykładu będą mogli wysłuchać niebawem na muzealnym kanale YouTube.
(indi)