Dziś trzy godziny po północy Słońce przeszło przez równik niebieski w drodze na południe i tym samym na północnej półkuli Ziemi rozpoczęła się astronomiczna jesień. Od dziś noc zacznie uzyskiwać dominację nad dniem każdej kolejnej doby aż do kulminacji podczas grudniowego przesilenia zimowego.
Przez całe lato wysokość Słońca nad horyzontem malała, a dni stawały się coraz krótsze. Słońce w swej wędrówce po ekliptyce podążało ku równikowi niebieskiemu, nad którym znalazło się dziś dokładnie o godzinie 3:04 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego letniego. W tym momencie promienie słoneczne padają prostopadle na równik, oświetlając równomiernie północną i południową półkulę Ziemi. Dochodzi do zrównania nocy i dnia na całej Ziemi. Dziś w każdym miejscu na świecie dzień i noc trwają równe 12 godzin.
Słońce osiągnęło tak punkt Wagi (nastała równonoc jesienna) co oznacza, że następnie „przejdzie” z półkuli północnej nieba na południową i tym samym rozpocznie się u nas (na półkuli północnej) astronomiczna jesień, na półkuli południowej astronomiczna wiosna. Na półkuli północnej jesień potrwa aż do momentu przesilenia zimowego, czyli do 21 grudnia 2022.
Można dokładnie określić strony świata
Podczas równonocy (jesiennej i wiosennej) Słońce wschodzi dokładnie na wschodzie i zachodzi dokładnie na zachodzie. A więc przy bezchmurnej pogodzie obserwując dziś (lub nawet jutro czy pojutrze) zachód Słońca, które na naszych terenach zachodzi około godziny 18:42 u nas obowiązującego czasu, możemy dla miejsca obserwacji określić dokładnie zachodni kierunek. Podobnie jutro wschodzące Słońce (około godziny 6:33) określi nam dokładnie wschodni punkt na horyzoncie.
Pięć rodzajów jesieni
Rozróżniamy pięć jesieni:
- Jesień meteorologiczna trwa od 1 września do 30 listopada. Obejmuje trzy miesiące: wrzesień, październik i listopad. Ustalona została dla potrzeb meteorologów i klimatologów do obliczania średnich statystycznych, aby zawsze porównywać ten sam okres.
- Jesień astronomiczna trwa od 22 lub 23 września do 21 lub 22 grudnia. Podstawą wyznaczenia dat zmian astronomicznych pór roku jest górowanie Słońca w zenicie nad równikiem lub zwrotnikami.
- Jesień kalendarzowa zaczyna się zawsze 23 września i trwa do 21 grudnia
- Jesień klimatyczna (termiczna) obejmuje dni ze średnią dobową temperaturą od 5°C do 15°C.
- Jesień fenologiczną obserwujemy w przyrodzie i związana jest między innymi ze zmianą barwy i opadaniem liści drzew. Szczyt jesieni fenologicznej zwykle przypada na październik.
W tym roku początek jesieni astronomicznej i kalendarzowej przypada w tym samym dniu.
Polska złota jesień
Babie lato, złota polska jesień to jesienny okres słonecznej i ciepłej pogody w czasie utrzymywania się układu wyżowego nad Europą Środkową. Rozpoczyna się, kiedy drzewa zmieniają zieloną szatę na tę w różnych odcieniach żółtego czy czerwonego. Jest to spowodowane mniejszą ilością światła słonecznego docierającego o tej porze roku do naszej szerokości geograficznej, a także obniżającą się temperaturą. Ma to wpływ na całą przyrodę.
Dla drzew i krzewów zbliżający się czas zimowego odpoczynku jest sygnałem do zaprzestania produkcji chlorofilu, który uczestniczy w procesie fotosyntezy i jest odpowiedzialny za zielony kolor liści. Wówczas dominującą rolę w kolorystyce liścia zaczynają grać karotenoidy – jest to grupa barwników roślinnych nadających im między innymi żółty kolor. (Karotenoidy to związki chemiczne, które występują również np. w marchewce, dyni czy papryce).
Park czy las w jesiennej odsłonie potrafi zachwycić różnorodnością mieniących się odcieni barw. Jednak gdy wystąpią pierwsze przymrozki, silny wiatr czy deszcz liście szybko opadną i nam pozostanie czekać do wiosny, gdy drzewa znów się zazielenią.
Miejmy nadzieję, że w tym roku doczekamy się jeszcze pięknej pogody i barwnych scenerii w przyrodzie. Niemniej jednak przez najbliższe dni ciągle jeszcze będziemy pod grubymi warstwami chmur.
Tagi: Jesień
