Wspominamy tych, którzy odeszli w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy

REGION/ 2 listopada obchodzimy Zaduszki, kiedy to wspominamy bliskich nam zmarłych. Przypominamy z tej okazji sylwetki osób związanych z naszym regionem, które zmarły w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

Wojciech Dębowski

Wieloletni Prezes Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Bielsku-Białej, wspaniały organizator Zimowych Igrzysk Polonijnych, bardzo lubiany i doceniany przez uczestników. Przyjaciel Polonii i Polaków za Granicą, oddany sprawom Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, wieloletni członek Rady Krajowej Stowarzyszenia. Związany blisko z Zaolziem, szczególnie z Polskim Związkiem Kulturalno-Oświatowym. Organizator wielu przedsięwzięć łączących środowisko bielskie i śląskie z Polakami zza granicy.

Zmarł 18 listopada 2021 roku.

Andrzej Niedoba

Dziennikarz, reportażysta, autor książek: „Siedemdziesiąt dziewięć godzin nocy”, „Piekło niebo”, zbioru reportaży pt. „Matka Ziemia” poświęconych bohaterom swojej Małej Ojczyzny – Ziemi Cieszyńskiej oraz najnowszej, wydanej w 2018 roku „Rzeki niepokornej. Sagi cieszyńskiej”. Był też autorem wielu sztuk teatralnych, m.in. „Rajskiej Jabłonki”, którą Scena Polska Teatru Cieszyńskiego wystawiła z okazji swego jubileuszu sześćdziesięciopięciolecia w 2016 roku. Nie sposób też nie przypomnieć, że był autorem słów niepisanego hymnu Beskidu Śląskiego – pieśni „Szumi jawor”, do której muzykę skomponował jego ojciec Adam.

Zmarł 25 listopada 2020 r.

Ks. Adam Rucki

Wikariusz biskupa ds. powołań Diecezji Ostrawsko-Opawskiej. Najpierw jako kapłan pracował w Hawierzowie-Błędowicach, później we Frydku i w Trzyńcu. W roku 1984 został uwięziony za prowadzenie nielegalnych spotkań biblijnych młodzieży. Po tym, jak został wypuszczony z więzienia, pracował jako robotnik w Jabłonkowie. W roku 1985 został wikariuszem w Valašskich Kloboukach. W 1989 roku został proboszczem w Napajedlach. W 2005 roku był mianowany wikariuszem biskupa ds. powołań Diecezji Ostrawsko-Opawskiej. W 2012 roku w „Zwrocie” ukazał się wywiad z księdzem Adamem Ruckim.

Zmarł 12 grudnia 2020 r. w wieku 69 lat.

Antoni Worek

Jako pedagog pracował w wielu szkołach na Zaolziu, uczył w PSP Grodziszczu, Nieborach, w Bystrzycy-Pasiekach. W roku 1976 został dyrektorem w Polskiej Szkole Podstawowej w Nawsiu. Dzięki jego zaangażowaniu wygospodarowano nowe lokale dla pokoju nauczycielskiego, otwarto Izbę Pamięci. Powstała sala gimnastyczna oraz płot koło szkoły. W roku szkolnym 1996/97 otwarto 5. rocznik. Dzięki jego staraniom został oddany do użytkowania nowy lokal dla klasy 5., który uzyskano po remoncie pomieszczeń na poddaszu.

Był aktywnym członkiem MK PZKO Nawsie, był również prezesem oraz inicjatorem i budowniczym Domu PZKO.

Antoni Worek zmarł 15 grudnia 2020.

Roman Berger

Pianista, kompozytor i teoretyk muzyki. Był autorem wielu prac z dziedziny teorii, muzykologii i filozofii muzyki. Wykładał grę na fortepianie w Bratysławskim Konserwatorium, a także w macierzystej uczelni. Pracował też (od 1967 roku) w telewizji w Bratysławie. W latach 1965-71 wykładał muzykę współczesną, propedeutykę kompozycji i muzykę elektroniczną na Wydziale Teorii. Później pracował w Instytucie Historii Sztuki Słowackiej Akademii Nauk, gdzie od 1984 prowadził wspólnie z matematykiem Beloslavem Riečanem nieoficjalne seminaria na temat zastosowania matematyki w muzyce.

W latach 90. XX wieku był też członkiem zespołu do wypracowania nowych koncepcji edukacji artystycznej przy Ministerstwie Edukacji oraz członkiem Komitetu Doradczego Ministra Kultury. Był uznawany zarówno za kompozytora słowackiego, jak i polskiego. Mimo iż całe życie spędził na Słowacji, to nie zapomniał o polskich korzeniach, a jego twórczość jest przepełniona nawiązanymi do polskiej muzyki, kultury.

Zmarł 22 grudnia w wieku 90 lat.

Emilia Bobek (z domu Ruszówna)

Długoletnia aktorka Sceny Polskiej TC. Ze Sceną Polską była związana od 1952 do 1990 r. Tak jak jej mąż Janusz Bobek (zmarły w 2009 roku), należała do grona założycieli Sceny Polskiej. Emilia Bobek była ostatnią żyjącą z grona założycieli Sceny Polskiej. Debiutowała w 1952 roku jako Emilia Ruszówna w sztuce „Paweł Krieczet” Aleksandra Korniejczuka. Zmarła 16 stycznia 2021 r. w wieku 87 lat.

Adam Palowski

Miłośnik folkloru, kierownik zespołów regionalnych, choreograf. Był związany z nieistniejącym już ZPiT Górnik, współpracował też z innymi zespołami, m.in. z Gorolami z Mostów koło Jabłonkowa. Pracował jako długoletni kierownik zespołu regionalnego Błędowice. Zmarł 29 stycznia 2021 r. w wieku 78 lat.

Ks. biskup Jan Niedoba

Biskup Luterańskiego Ewangelickiego Kościoła Augsburskiego Wyznania w Republice Czeskiej. Jan Niedoba został wybrany na biskupa Luterańskiego Kościoła Ewangelickiego A.W przez Synod Kościoła w 2000 roku, po przejściu na emeryturę poprzedniego biskupa – ks. biskupa Wilhelma Stonawskiego. Jan Niedoba miał wówczas 51 lat i pełnił funkcję proboszcza w Bystrzycy.

Urodził się w Bystrzycy 19 października 1949 r. Po studiach teologicznych na Ewangelickim Wydziale Teologicznym w Bratysławie (1967-1972) i w CHAT w Warszawie (1970-1971). Zmarł 16 lutego 2021r. w wieku 72 lat.

Władysław Pasz

Długoletni nauczyciel Technikum Maszynowego w Karwinie. Pochodził z Orłowej-Łazów.

Zmarł 18 marca 2021 r. w wieku 91 lat.

Jan Tomiczek

Przez 24 lata (w latach 1994-2018) pełnił funkcję wójta Trzanowic. Jako członek zarządu Diakonii Śląskiej i wiceprzewodniczący Synodu był bardzo aktywny w Śląskim Kościele Ewangelickim. Był kuratorem zboru w Trzanowicach i jednym ze współzałożycieli Muzeum Trzanowskiego.

Jako wójt był też długoletnim przewodniczącym Stowarzyszenia Gmin Dorzecza Stonawki i Stowarzyszenia na Rzecz Odnowy Obszarów Wiejskich Województwa Morawsko-Śląskiego. Zmarł 16 kwietnia 2021 r. w wieku 71 lat.

Leszek Miłoszewski

Wieloletni dyrektor Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku – Białej, współorganizator Tygodnia Kultury Beskidzkiej. Polonista z wykształcenia urodził się 19 listopada 1955 roku i mieszkał przez całe życie w Andrychowie. Znany na Zaolziu w kręgach zajmujących się kulturą ludową. Zmarł 26 kwietnia 2021 r. w wieku 65 lat.

Halina Branna

Nauczycielka, wieloletnia działaczka PZKO, kierowniczka Klubu Kobiet MK PZKO Czeski Cieszyn Centrum, bardzo zaangażowana organizatorka wielu imprez. Była nauczycielką chemii i biologii wpierw w szkole w Bystrzycy, później, przez większość życia zawodowego, w szkole w Trzyńcu na ul. Dworcowej. A będąc już na emeryturze, uczyła w gnojnickiej szkole. bardzo aktywna działaczka MK PZKO Czeskim Cieszyn – Centrum organizowała nie tylko wspomniane już majowe wystawy Klubu Kobiet, ale także pomagała przy organizacji kilkunastu zagranicznych wycieczek poznawczych MK PZKO Czeski Cieszyn – Centrum. Pomagała również, jako szefowa Klubu Kobiet, przy organizowanej przez Koło przez kilka lat wielkiej imprezie folklorystycznej na rynku w Czeskim Cieszynie czy wspólnym kolędowaniu na cieszyńskim rynku. Zmarła 29 kwietnia 2021 r. w wieku 82 lat.

Wiesław Przeczek

Długoletni fotografik miesięcznika „Zwrot” i naszego portalu, redaktor prasowy, radiowy i telewizyjny. Wiesław Przeczek urodził się 25 września 1960 roku. Od lipca 1985 roku pracował w Zarządzie Głównym PZKO, gdzie był zatrudniony do sierpnia 1990 roku. Karierę dziennikarską rozpoczął w 1990 roku w redakcji „Głosu Ludu”. Współpracował też z polską redakcją Radia Ostrawskiego przy tworzeniu audycji „Luz”. Związany był też z redakcją stonawskiej telewizji regionalnej. Od wielu lat związany był też ze środowiskiem teatralnym. Od roku 1995 do 2005 pracował jako fotograf Teatru Cieszyńskiego. Zmarł 15 maja 2021 r. w wieku 60 lat.

Anna Wacławik

Współzałożycielka i choreografka Zespołu Regionalnego „Sibica“, który działał przy Miejscowym Kole Polskiego Związku Kulturalno – Oświatowego w Sibicy przeszło 35 lat. Pod jej kierownictwem było wystawione widowisko pt. „Wesele śląskie“ w ramach I Ogólnopaństwowej Spartakiady w Pradze, gdzie „Sibica“ zdobyła trzecie miejsce w swej kategorii. W latach 1958 – 1962 zespół „Sibica“ pod kierownictwem Anny Wacławik został odznaczony „Złotą Odznaką KSUT“ i medalem pamiątkowym Ministerstwa Kultury i Szkolnictwa CSRS.

Wśród licznych odznaczeń otrzymała w 2008 roku nagrodę „Ondraszka” Koła Macierzy Ziemi Cieszyńskiej nr 6 za wieloletnią pracę społeczną i kierownictwo zespołem “Sibica”, oraz napisanie książki “ Starczyn Dukat”, która jest zbiorem scenariuszy opisujących zwyczaje i obyczaje kultywowane na Śląsku Cieszyńskim

Zmarła 15 lipca 2021 w wieku 97 lat.

Ks. Paweł Motyka

Proboszcz parafii w Siedliszczu. Urodził się 29 czerwca 1958 roku w Czeskim Cieszynie. Święcenia przyjął 26 czerwca 1982 roku w Ołomuńcu. Był wikariuszem w Czeskim Cieszynie, następnie w Trzyńcu, skąd administrował parafią w Trzycieżu i Karwinie. Następnie był proboszczem w miejscowościach Břidličná, Huzová, Lomnice koło Rýmařova. Następnie jako wikariusz sprawował służbę w Morawskiej Ostrawie, Nowym Boguminie i Hawierzowie. Od 2000 roku był proboszczem w parafii w Siedliszczu, skąd administrował parafią w Bruzowicach aż do roku 2020, gdy poważnie zachorował. Zmarł 7 sierpnia 2021 r. w Gnojniku w wieku 63 lat.

Kazimierz Czapla

Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Od roku 1984 do 1989 występował w Scenie Polskiej. Zaolziańska widownia pamięta go zapewne z takich ról jak np.: Burmistrz w Ptaku Szaniawskiego, Podgórski w Popiele i diamencie, Policjant w Romku i Julce, Smutny Król w Królu Maciusiu I, a przede wszystkim tytułowy Znachor. Związany również z Teatrem Polskim w Bielsku-Białej. Wystąpił w wielu rolach teatralnych, telewizyjnych, a także w słuchowiskach radiowych. W latach osiemdziesiątych trzykrotnie zwyciężył w plebiscycie na najlepszą kreację aktorską. Zmarł 14 sierpnia 2021 r. w wieku 70 lat.

Tadeusz Smugała

Tadeusz Smugała był długoletnim prezesem Miejscowego Koła PZKO w Cierlicku-Kościelcu. Co roku organizował dla uczniów klas szóstych szkół podstawowych Młode Żwirkowisko. Dbał o to, by pamięć o polskich lotnikach Żwirce i Wigurze nie zginęła. Starał się, by te spotkania w Cierlicku-Kościelcu nigdy nie były nudne dla najmłodszych. Dzięki jego niespotykanej energii i zaangażowaniu do Cierlicka przyjeżdżali ministrowie, wojskowi. Żwirkowisko stało się ważnym punktem na mapie wydarzeń historycznych. Był również wiceprezesem Zarządu Głównego PZKO. Równie zaangażowany w działalność tejże organizacji, zawsze chętny do pomocy. W roku 2017 Tadeusz Smugała został prezesem Macierzy Szkolnej w Republice Czeskiej. Wcześniej pełnił funkcję wiceprezesa. Kawaler Krzyża Orderu Polonia Restituta. Zmarł 19 sierpnia 2021 r. w wieku 55 lat.

Piotr Żabiński

Pedagog, społecznik, działacz Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego, Towarzystwa Nauczycieli Polskich, były prezesa Związku Działkowców w Stonawie. Urodził się i wychował w Orłowej. Żył i pracował w Stonawie. Uczył w szkołach zawodowych i średnich szkołach zdrowotnych, był długoletnim dyrektorem szkoły pielęgniarek w Karwinie. Przez całe życie uzupełniał swoją wiedzę, kochał muzykę, literaturę, poezję. Zmarł 27 września 2021 w wieku 84 lat.

Oton Hila

Oton Hila na naszym terenie znany jest jako prowadzący kursy tańca towarzyskiego, w których uczestniczyły całe pokolenia młodzieży z naszego terenu. W 1982 roku założył Klub Taneczny „Elán“. Swoje doświadczenia wykorzystywał jako członek jury konkursów tanecznych, był instruktorem kursów. Oton Hila uzyskał nagrody „Třinecký kobzol“ czy „Królowa Stal“. W roku 2017 otrzymał Nagrodę Miasta Trzyńca za sukcesy Klubu Tanecznego „Elán“. Rada miasta doceniła jego zaangażowanie, wytrwałość oraz entuzjazm, z jakim podchodził do nowych wyzwań. Zmarł 11 października 2021 r.

Ks. Edward Górecki

Duchowny rzymskokatolicki i specjalista od prawa kanonicznego. Studia uniwersyteckie rozpoczął pod koniec lat 40. XX wieku w Ołomuńcu na Wydziale Teologicznym Cyryla i Metodego. Tam studiował w latach 1949–1950, po czym władze komunistyczne uniwersytet zlikwidowały. Wówczas Edward Górecki przeniósł się na Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, który ukończył w roku 1963. W 1972 roku obronił doktorat z prawa kanonicznego. W 1990 r. Został habilitowany na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu, w 1995 r. uzyskał tytuł profesora. Pracował jednocześnie w sądzie kościelnym i kurii arcybiskupiej we Wrocławiu.

Zmarł 18 października, w wieku 91 lat.

Janusz Kamocki

Od zakończenia studiów do przejścia na emeryturę był zawodowo związany z Muzeum Etnograficznym im. Seweryna Udzieli w Krakowie, dla którego prowadził liczne badania terenowe w Azji. Do końca życia był żywo zainteresowany sprawami Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i starał się w nim aktywnie działać. Naukowo interesował się kulturą orientu i sytuacją Polonii i Polaków za granicą, czego wyrazem jest kilkadziesiąt publikacji naukowych i liczne pozycje książkowe. Był wielkim przyjacielem Zaolzia, wspierał działania różnych organizacji i póki pozwalało mu na to zdrowie był na każdym Gorolskim Święcie w charakterze prelegenta czy honorowego gościa. Żołnierz Armii Krajowej, muzealnik i podróżnik. Zmarł 22 października 2021 roku w wieku 94 lat.