Ewa Gołębiowska opowiadała o designie na Wzgórzu Zamkowym

CIESZYN / Tematem kolejnego spaceru z cyklu ODKRYWAJ CIESZYN / ODHALUJ ČESKÝ TĚŠÍN był design na Wzgórzu Zamkowym. Spacer prowadziła Ewa Gołębiowska. 3 sierpnia zabrała słuchaczy w tajemniczy świat designu.

Często na co dzień przechodzimy koło różnych rozwiązań w przestrzeni publicznej. I nie zauważamy, w jak przemyślany sposób zostały one zaprojektowane.

Design to estetyka i funkcjonalność

Gołębiowska omówiła znajdujące się na Wzgórzu zamkowym, pomiędzy historycznymi budowlami, elementy współczesnej sztuki użytkowej. Opowiedziała zarówno o tych, które rzucają się w oczy (czasem budząc sporo kontrowersji, jak różowy jelonek), jak i o tych, obok których często przechodzimy, nawet ich nie zauważając.

Wyjaśniła, że w designie chodzi nie tylko o wygląd, ale o połączenie wyglądu z funkcjonalnością. – Pojawiły się nowe wyzwania. Chyba najbardziej istotne jest to, że żyjemy coraz dłużej. Ale nie żyjemy w pełni sprawnie. Dlatego musimy dostosować nie tylko przestrzeń publiczną, ale również komunikację, usługi do obniżonych sprawności. I klimat, który się zmienia – wyliczała, dlaczego projektowanie stało się tak ważne.

Słynny i budzący kontrowersje jelonek to „miejski projekt rozweselający”. Ale przykłady takiego jak on designu, który nie ma żadnej praktycznej funkcji, to zdecydowana mniejszość.

– W designie chodzi bowiem o to, by dany przedmiot dobrze spełniał swoją funkcję, a zarazem był estetyczny – tłumaczyła Gołębiowska.

Płot, który jest nie tylko płotem, ale i dziełem sztuki

Jej ulubionym na to przykładem są płoty. A są takie na zamkowej ekspozycji designu dwa. Jeden prezentowany jest przy wejściu do Sali Konferencyjnej naprzeciw Punktu Informacji Turystycznej. Jest to przykład płotu, który jak najbardziej spełnia swoją funkcję użytkową, a przedostanie się na jego drugą stronę jest raczej niemożliwe. A przy tym jest nie tylko estetyczny, ale i… rozweselający.

Szpikulce, którymi zakończone są pionowe stalowe pręty, nie są zwykłymi szpikulcami, a uszami królików o zabawnej formie. Tak więc zamiast zgrzebnych kolców są uśmiechnięte figurki. Nie zmienia to jednak faktu, że nadzianie się na takie szpiczaste, stalowe ucho królika dla potencjalnego złodzieja chcącego sforsować ogrodzenie nie byłoby ani przyjemne, ani bezpieczne. I na tym właśnie polega – jak tłumaczyła twórczyni Śląskiego Zamku Sztuki i Przedsiębiorczości – design.

Drugi płot wystawiany na zamku nawiązuje do koronki klockowej. Myliłby się jednak ten, kto pomyślałby, że jego projektant pochodzi z naszej Trójwsi. Twórcą tego jakże oryginalnego pomysłu jest belgijski artysta.

Jakie funkcje może spełniać ławka?

Sporo uwagi Gołębiowska poświęciła ławkom. Niby prosta sprawa – przedmiot, na którym można usiąść. Jak się jednak okazuje, wyróżniać je może nie tylko atrakcyjna forma wizualna, ale także funkcjonalna.

Przykładowo ławka stojąca na amfiteatrze przy Punkcie Informacji Turystycznej jest tak zaprojektowana, że można na niej usiąść, wygodnie się opierając, albo mieć przed sobą wygodny stolik do konsumpcji lub pracy.

Inne ławki z kolei, te ustawione wzdłuż Uliczki Cieszyńskich Kobiet, zostały tak zaprojektowane, by siadać na nich z dwóch stron i rozmawiać. Podobno też bardzo wygodnie jest się na nich całować. Jednak rzadko stoją tak, jak przewidział ich projektant – by dojście było do nich z obydwu stron. – Bo co ktoś je odsunie by usiąść tak, jak zakładał projektant, to nasz pan dozorca poprawia je i ustawia równo pod murem – wyjaśniała była dyrektorka Zamku.

To tylko niektóre z omówionych przez Gołębiowską przykładów designu, jakie znajdziemy w obrębie cieszyńskiego Wzgórza Zamkowego. Nic dziwnego, że miejsce to jest pełne ciekawych rozwiązań. Cieszyn od lat jest bowiem znaczącym ośrodkiem designu nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Przez ostatnie kilkanaście lat zorganizowano tutaj wiele wystaw designu. A część z eksponatów po wystawach takich pozostało. Choćby sławny różowy jelonek.

Podczas następnego spaceru Władysław Żagan zabierze słuchaczy w czasu dużo odleglejsze

Kolejny spacer – zatytułowany „Był sobie zamek… Dom rodzinny” zaplanowano na 10 lipca. Poprowadzi go, dzieląc się swą bogatą wiedzą historyczną, Władysław M. Żagan. Spacer, jak wszystkie w cyklu, rozpocznie się o godz. 11.00 przy Punkcie Informacji Turystycznej Zamku Cieszyn. Potrwa ok. 3 godz.

Udział jest bezpłatny, jednak ze względu na przepisy ograniczające liczbę uczestników obowiązują wcześniejsze zapisy w Punkcie Informacji Turystycznej Zamku Cieszyn, ul. Zamkowa 3c, tel. 0048 33 851 08 21 wew. 14.

Pełną listę terminów i tematów publikowaliśmy tutaj.

(indi)