Chiński łazik Zhurong wylądował na powierzchni Marsa

Chińska Agencja Kosmiczna CNSA w środę 19. 5. 2021 pokazała pierwsze zdjęcia z łazika Zhurong z misji Tianwen 1, który pięć dni temu wylądował na Marsie. Chiny stały się trzecim państwem, które dokonało udanego lądowania sondy na powierzchni Marsa.

Łazik Zhurong to część pierwszej samodzielnej chińskiej misji marsjańskiej Tianwen 1. Zestaw orbiter-lądownik-łazik został wysłany w kierunku Marsa na rakiecie Długi Marsz 5 w lipcu 2020 r. W tym oknie startowym w stronę Marsa poleciała też amerykańska sonda Mars 2020 z łazikiem Perseverance, który w lutym br. wylądował na Marsie oraz orbiter Al Amal Zjednoczonych Emiratów Arabskich. O nowych misjach marsjańskich pisałem na portalu zwrot.cz 10. 2. 2021.

Pierwsze chińskie lądowanie na Marsie

Nad ranem 15 maja 2021 r. nastąpił kluczowy moment dla dalszego przebiegu chińskiej misji Tianwen 1 – umieszczenie systemu lądownika wraz z robotycznym łazikiem na powierzchni Marsa. Kapsuła, w której znajdował się łazik z lądownikiem odłączyła się od orbitera Tianwen 1 już 14 maja br. Wcześniej orbiter wykonał wraz z kapsułą manewr deorbitacji, po którym powrócił na orbitę okołomarsjańską.

Kapsuła, wchodząc do atmosfery, wyhamowała prędkość, którą następnie jeszcze bardziej zmniejszył wypuszczony spadochron. Po odrzuceniu hamującego spadochronu i dolnej części kapsuły, będącą osłoną termiczną, dalsza część hamowania odbywała się przy użyciu napędu rakietowego lądownika. Lądownik powoli zaczął się opuszczać, lądując na 4 nogach w wybranym miejscu w południowej części rozległej równiny Utopia Planitia leżącej na północnej półkuli Czerwonej Planety. Tej samej, na której w 1976 r. lądował amerykański lądownik Viking 2.

Lądownik, za pomocą którego przeprowadzono lądowanie, służył tylko jako platforma dla łazika i nie posiada żadnych urządzeń badawczych. Przez kilka dni Zhurong badał swoje otoczenia i przeprowadzał potrzebne testy systemów i kalibracji. W sobotę 22. 5. 2021 zjechał z platformy lądownika na powierzchnię planety.

Łazik Zhurong, nazwany tak na cześć bóstwa ognia ze starożytnej chińskiej mitologii, jest zasilany energią słoneczną, ma sześć kół, 1,85 metra wysokości i waży 240 kilogramów. Jego zadaniem jest przemierzać Czerwoną Planetę przez około trzy miesiące, zbierając i analizując próbki skał. Może się poruszać z prędkością blisko 200 metrów na godzinę.

Chiny stały się tym samym trzecim państwem świata, którego sprzęt dokonał miękkiego lądowania na powierzchni Marsa – po Stanach Zjednoczonych i Związku Radzieckim. Co więcej, to pierwszy przypadek, gdy w trakcie debiutanckiej misji udało się za jednym zamachem doprowadzić do umieszczenia sondy na orbicie Marsa, a także lądownika i łazika badawczego na samej powierzchni planety.

Misja Tianwen-1 uznawana jest za przykład rosnących ambicji kosmicznych Pekinu. Chiny wysłały również niedawno na okołoziemską orbitę kluczowy element budowanej własnej stacji kosmicznej i planują budowę – wspólnie z Rosją – stacji badawczej na Księżycu.

Eksploracja Marsa

W pobliżu Marsa i na jego powierzchni jest coraz żywiej. W styczniu br. wokół Czerwonej Planety krążyło w sumie sześć działających sztucznych satelitów (3 amerykańskie, 2 europejskie i 1 indyjska), przesyłających informacje o tej planecie na Ziemię. Do ich grona na początku lutego (9. 2. 2021) dołączyła sonda międzyplanetarna Al Amal (znana też pod angielską nazwą Hope, czyli Nadzieja) ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Głównym zadaniem tej misji jest badanie marsjańskiej atmosfery i klimatu. O dobę później (10. 2. 2021) orbitę okołomarsjańską osiągnęła opisywana chińska sonda Tianwen1.

Na powierzchni Marsa w tym momencie pracują trzy amerykańskie sondy. Od 2012 roku łazik Curiosity szuka pozostałości po ewentualnych mikroorganizmach, od 2018 roku lądownik InSight bada budowę wewnętrzną Marsa i od 18 lutego br. nowy łazik Perseverance misji Mars 2020. Do trzech amerykańskich bezzałogowych robotów teraz dołączył czwarty chiński łazik Zhurong.