Halina Szczotka
E-mail: halina.szczotka@zwrot.cz
CZESKI CIESZYN / Podczas spotkania promującego książkę „W cieniu Żywocic” Józefa i Karola Mrózków kawiarnia literacka „Avion” pękała w szwach. Wzruszające fragmenty wspomnieniowej literatury przeplatane były nastrojową muzyką instrumentalną w wykonaniu Františka Banáčka i Krystiana Danela. Fragmenty książki przeczytała Halina Paseková.
– Książka zajmuje bardzo poczesne miejsce w historii cieszyńskiej (i nie tylko) literatury faktu (…) Przez pryzmat Kątów opowiedziana jest historia europejska lat 30-tych i drugiej wojny światowej – mówił Daniel Kadłubiec.
Profesor odnajdywał symboliczne znaczenie pojęć umieszczonych w tekście: las odgraniczający Kąty od świata symbolizuje nieprzeniknioną granicę, studnia wolenterska oznacza dążenie do wolności, warsztat krawiecki jest symbolem życia i pracy, a czystość domu i obory przekładała się na czystość duszy, czyli religijność. Etnolog podkreślał także wartość „słowa” w książce, rozumianego jako siła modlitwy.
Publikacja opiera się głównie o pamiętnik, napisany po wojnie przez matkę autorów Annę Mrózek. Opisuje w nim dramatyczne losy wojenne swojej rodziny, a także trudy życia samotnej kobiety podczas nieprzychylnych rządów komunistycznych.
Świat widziany oczyma Anny skonfrontowany jest w książce ze wspomnieniami z dzieciństwa Józefa – starszego z braci. Niezwykle obrazowe opisy wywózki do lagru, powrotu do domu, oraz powojennego życia bez ojca decydują o jej atrakcyjności i walorach literackich.
– Jeśli dzieci chcą się dowiedzieć, czym jest wojna, to powinny tę książkę przeczytać. Bo gołe fakty nudzą młodzież – zabrała głos z widowni Danuta Chwajol. Zdaniem obecnych publikacja powinna znaleźć się na półkach bibliotek i szkół. – To literatura do wychowania obywatelskiego – powiedział profesor.
Chociaż wojenne losy głównych bohaterów są pełne dramatycznych wydarzeń, książka nie epatuje agresją, ani nienawiścią. Znajdują się w niej natomiast cenne i pełne ekspresji opisy prac polowych, takich jak młócka, mielenie zboża i sianokosy.
Pod koniec spotkania uczestnicy mogli poznać osobiście jedną z bohaterek książki. Łzy cieknące po policzku utrudniały wypowiedź pani Krystynie, najmłodszej z siedmiorga rodzeństwa, które podczas wojny straciło swoich rodziców wywiezionych do obozu koncentracyjnego.
Książka została wydana przez Koło Polskich Kombatantów w RC.
(EC)
Tagi: Anna Mrózek, Danuta Chwajol, František Banáček, Halina Paseková, Józef i Karol Mrózkowie, Karol Daniel Kadłubiec, Kąty, Kawiarnia Avion, Krystian Danel, prezes Koła Polskich Kombatantów w RC Bronisław Firla, tragiczne losty wojenne, W cieniu Żywocic, Żywocice