Krok po kroku: jak upiec wanoczkę z masą orzechową?

Vánočka, vianočka, wanoczka, chałka, kukiełka – bez niej wielu mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej nie wyobraża sobie Wigilii. Puszystą chałkę w formie warkocza piecze się z ciasta drożdżowego. Niektórzy posypują ją tylko kruszonką i jedzą później z masłem, miodem i dżemem. Inni zaś nadziewają ją jeszcze przed upieczeniem orzechami czy makiem.

Pochodzenie tego pieczywa, które dawniej miało charakter obrzędowy, jest dyskusyjne. Jedni uważają, że chałka pochodzi z kuchni żydowskiej, gdzie tego typu pieczywo spożywane jest do dzisiaj podczas szabatu i świąt. Chałka w Polsce południowej została najprawdopodobniej rozpowszechniona dzięki piekarniom prowadzonym przez Żydów. Z kolei według czeskich badaczy wanoczka stała się kulinarną czeską tradycją bożonarodzeniową dzięki niemieckim kolonistom.

My nie będziemy się spierać, co do pochodzenia tego wyjątkowego pieczywa, a tym bardziej rozstrzygać, skąd na Zaolziu wzięła się wanoczka. Mamy natomiast dla państwa przepis z jednego z naszych domów. Oto wanoczka „na bogato” – z masą orzechową w środku.

Ciasto:

250 ml mleka
40 g drożdży
l łyżka cukru pudru
1 łyżka mąki „gładkiej”
500 gr „poluhrubej”
50 gr cukru pudru
sól
3 żółtka
1 łyżka soku z cytryny
100 gr roztopionego masła
jajko do smarowania

Z mleka, drożdży, cukru i mąki robimy zaczyn w większej misce. Do zaczynu dodajemy mąkę, cukier, szczyptę soli, żółtka, sok z cytryny i roztopione masło, wyrabiamy gładkie ciasto i zostawiamy do wyrośnięcia.

Rozdzielamy ciasto na trzy równe części. Każdą z nich wałkujemy w formie prostokąta, nakładamy masę orzechową, zwijamy w roladę (średnica każdej rolady powinna wynosić ok. 6-7 cm). Delikatnie z trzech rolad zaplatamy warkocz. Smarujemy rozbełtanym jajkiem. Pieczemy w temperaturze 170 °C ok. 40 minut.

Masa orzechowa: