„Pielęgnowanie polskich tradycji i przekazywanie ich młodym jest kluczowe dla przyszłości naszej społeczności” – mówi Desisława, Polka mieszkająca w Bułgarii

Desisława Skoczylas-Żeliazkowa mieszka w Bułgarii od około 20 lat. Nie trafiła tam przypadkowo – kraj ten fascynował ją od zawsze. Dziś, na co dzień, aktywnie uczestniczy w życiu polonijnym, angażując się w różne organizacje, które wspierają Polaków mieszkających w Bułgarii. Swym zaangażowaniem wspiera i pielęgnuje polskie tradycje, zwyczaje oraz kulturę.

Jak to się stało, że jako Polka znalazłaś się w Bułgarii? Co skłoniło Cię do przeprowadzki?

Moja przeprowadzka do Bułgarii nie była przypadkiem. Po ukończeniu studiów i wielu latach życia w Polsce los tak się ułożył, że zdecydowałam się na wyjazd. Przyjechałam do Bułgarii dobrowolnie, początkowo głównie z myślą o pracy, ale też z zainteresowania samym krajem. Bułgaria od zawsze mnie fascynowała – zarówno jej kultura i słowiańskie tradycje, jak i ciepłe morze, które ma swój wyjątkowy urok. Wszystko to złożyło się na moją decyzję, by zamieszkać właśnie tutaj.

Jak długo mieszkasz już w Bułgarii?

W Bułgarii mieszkam już prawie 20 lat. Wszystko zaczęło się bardzo niewinnie – od pobytu w Sofii, a potem wyjazdów nad morze. Praca odegrała pewną rolę w mojej decyzji o pozostaniu tutaj, ale nie przyjechałam do Bułgarii wyłącznie w celach zarobkowych. W moim przypadku była to świadoma, dobrowolna decyzja. Podobnie jest z większością Polaków tutaj – nie tworzymy emigracji politycznej ani zawodowej. Bułgaria przyciąga nas bliskością kulturową, ciepłym klimatem, słowiańskimi tradycjami i relatywnie niższymi kosztami życia.

Jak wygląda twoja praca?

Zaczynając pracę w Bułgarii, zdobywałam doświadczenie w polskich i bułgarskich firmach. Pracowałam między innymi w popularnej gazecie „Pari” (czyli „Pieniądze”), która miała siedzibę w Sofii i była finansowana przez kapitał szwedzki oraz polski. W gazecie zajmowałam się wymianą informacji między Polską a Bułgarią. Dzięki tym doświadczeniom mogłam się zawodowo rozwinąć i poszerzyć zakres swojej działalności, którą prowadzę do dziś.

Czym zajmujesz się na co dzień?

Na co dzień jestem tłumaczem przysięgłym od ponad 15 lat, a od 6-7 lat również tłumaczem sądowym. Po kilku latach doświadczenia w tłumaczeniach założyłam własną firmę, w ramach której prowadzę agencję tłumaczeniową i handlową. Zajmuję się pośrednictwem w relacjach biznesowych i kulturalnych między Polską a Bułgarią, a także promowaniem i utrzymywaniem tradycji polsko-bułgarskich.

Czy język polski okazał się przydatny w budowaniu twojej kariery?

Tak, chciałabym to bardzo mocno podkreślić. Nigdy wcześniej nie zdawałam sobie sprawy, jak ważny stanie się dla mnie język polski. Dzięki niemu nie tylko zbudowałam swoją karierę, ale również mogę się z niego utrzymywać, nawet mieszkając za granicą.

Jak wygląda działalność Polonii w Bułgarii?

Polonia w Bułgarii ma długą historię, ponieważ pierwsza organizacja polonijna – Towarzystwo Wzajemnej Pomocy – powstała już w 1878 roku. Obecnie Polonia jest dobrze zorganizowana i scentralizowana, z głównym zarządem i oddziałami w różnych miastach, takich jak Warna, Jamboł, Stara Zagora, czy Burgas.

Które organizacje są aktywne i na czym polega ich działalność?

Jak już wspomniałam, nie jesteśmy emigracją zarobkową, większość osób osiedliła się tutaj dobrowolnie. Nasze Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe skupia się przede wszystkim na zachowaniu polskiej kultury, pielęgnowaniu tradycji narodowych oraz trosce o edukację polonijną. Prowadzimy szkoły sobotnio-niedzielne w różnych miastach, klasy zerowe i grupy przedszkolne, a także współpracujemy z Centrum Kultury Polskiej i Polską Misją Katolicką w Sofii, prowadzoną przez braci kapucynów.

Czyli macie więcej organizacji, które jednoczą i wspierają Polonię w Bułgarii…

Tak, dbamy również o osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej, niestety, 30% Polonii ma niski status finansowy. Współpracujemy z Towarzystwem Łączności z Polonią Zagraniczną, Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska”, Fundacją Pomoc Polakom na Wschodzie, a także bierzemy udział w polonijnych igrzyskach zimowych i prowadzimy Polonijny Szkolny Klub Olimpijczyka. Nasza działalność jest bardzo wszechstronna, a celem jest wspieranie Polaków mieszkających w Bułgarii w różnych aspektach życia.

Czy otrzymujecie jakieś wsparcie, na przykład ze strony bułgarskiego rządu?

Otrzymujemy wsparcie, głównie w zakresie finansowym. Nasze Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe funkcjonuje dzięki dotacjom, które otrzymujemy od Senatu Rzeczypospolitej Polskiej za pośrednictwem Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” oraz przy pomocy Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Sofii. Środki te są dzielone pomiędzy zarząd główny i poszczególne oddziały, które działają na terenie Bułgarii. Dodatkowo, każdy członek stowarzyszenia jest zobowiązany do opłacania składki członkowskiej w wysokości 12 lewów (około 6 euro) rocznie.

Jak wygląda zaangażowanie młodzieży polonijnej w Bułgarii? Jakie macie sposoby, by motywować młodych ludzi do działania w organizacjach polonijnych?

Młodzież polonijna w Bułgarii jest, ale staramy się ją jeszcze bardziej zachęcać do współpracy i angażowania się. Organizujemy różne spotkania, takie jak spotkania opłatkowe, które odbywają się przy kościele, oraz inne wydarzenia, na przykład wspólne śpiewanie tradycyjnych polskich piosenek – zarówno tych znanych, jak i mniej popularnych. Spotykamy się również nad morzem, zwłaszcza latem, chociaż nie zawsze jest to łatwe, bo wielu młodych ludzi jest wtedy w rozjazdach. Mimo to, staramy się stworzyć przestrzeń do poznawania nowych osób i nawiązywania więzi z innymi Polakami. Dodatkowo, w tym roku odbył się zjazd młodzieżowy organizowany przez Radę Polonii Świata w Polsce, w którym wzięłam udział i mam nadzieję, że zainspiruje młodych ludzi do aktywności w Polonii i pielęgnowania polskich tradycji.

Czy osobiście uważasz, że utrzymywanie polskich tradycji, języka i kultury poza granicami Polski jest ważne? Jakie ma to dla Ciebie znaczenie?

Uważam, że jest to bardzo ważne. Przekazywanie polskich tradycji, kultury i języka, zarówno tych dobrych, jak i trudniejszych aspektów, jest kluczowe, ponieważ prowadzi do lepszego zrozumienia i dialogu międzynarodowego wśród Polonii. Utrzymywanie tych wartości pomaga także w budowaniu spójności międzypokoleniowej. Dzięki językowi możemy przekazywać trzy podstawowe idee: tradycję, miłość do kraju i solidarność, które są niezmiernie ważne, szczególnie w trudnych czasach, w których żyjemy. Zjazdy młodzieżowe, jak ten zorganizowany przez Radę Polonii Świata, przypominają młodym, jak ważna jest ich rola w przyszłości Polonii.

Jakie największe wyzwania stoją przed Polonią mieszkającą w Bułgarii i w jakich obszarach widzisz największe trudności?

Największym wyzwaniem są kwestie finansowe, które mają wpływ na naszą działalność. Kolejnym wyzwaniem jest zachęcanie młodszych osób do angażowania się w utrzymywanie polskich tradycji. W szczególności starsza generacja stara się przekazać te wartości młodszym, ale brakuje odpowiednich środków. W związku z tym organizujemy różne wydarzenia, takie jak Jasełka, konkursy czy spotkania poświęcone naszym patronom, jak Władysław Warneńczyk, aby angażować młodych Polaków w integracyjny dialog. Współpracujemy również z Instytutem Polskim, organizując koncerty i inne wydarzenia, które pozwalają pokazać dorobek Polaków w Bułgarii. Utrzymywanie pamięci o znanych postaciach, takich jak wybitni lekarze czy handlowcy, którzy żyli na przełomie XVIII i XIX wieku, jest dla nas ważne, ponieważ pielęgnowanie tych tradycji i przekazywanie ich młodym jest kluczowe dla przyszłości naszej społeczności.

Czym może się pochwalić Polonia w Bułgarii?

Organizujemy wiele wydarzeń mających na celu promowanie polskiej kultury, w tym tradycyjne msze z okazji Święta Niepodległości, spotkania opłatkowe oraz koncerty polskiej muzyki. W naszej społeczności mamy także wielu działaczy, którzy zostali uhonorowani odznaczeniami za swoją działalność. W Bułgarii działa również kilku ambasadorów kultury polskiej, w tym pan Jacek Todorow, Bułgar polskiego pochodzenia, który ukończył szkołę filmową w Łodzi i zrealizował około 50 filmów dokumentalnych. Ponadto, spośród osób aktywnie angażujących się w życie Polonii w Bułgarii, warto wymienić polskich lekarzy, takich jak anestezjolodzy, kardiolodzy, stomatolodzy, okuliści i ginekolodzy, a także wykładowców i nauczycieli akademickich, którzy poświęcają swój czas i energię, by wspierać rodaków.

Często wracasz do Polski?

Staram się wracać do Polski jak najczęściej. Zwykle są to wyjazdy zawodowe, ale zawsze staram się łączyć je z osobistymi odwiedzinami. Polska to dla mnie kraj, z którym wiąże się wiele wspomnień z dzieciństwa i miejsc, które mają dla mnie szczególne znaczenie. Kiedyś koncentrowałam się głównie na Wielkopolsce, ale teraz staram się poznawać różne regiony kraju. Jeśli tylko mogę, staram się łączyć sprawy zawodowe z osobistymi. Zwykle przyjeżdżam do Polski 2-3 razy w roku.

Co chciałabyś przekazać Polakom mieszkającym za granicą, szczególnie w kontekście Polonii w Bułgarii?

Chciałabym przekazać, że Polonia w Bułgarii jest dość nietypowa. My nie znaleźliśmy się tu przypadkowo – wiele osób przyjechało tutaj dobrowolnie, bo Bułgaria to kraj słowiański, a także miejsce, które cieszy się popularnością w kontekście wypoczynku, rekreacji i turystyki. Choć Bułgaria to mały kraj z populacją wynoszącą około sześciu milionów, to kryje w sobie bogate dziedzictwo cywilizacyjne – od czasów greckich i rzymskich. To kraj, który ma wiele do zaoferowania, zarówno pod względem historycznym, jak i współczesnym, i warto go poznać.