Obchody Święta Zmarłych w Meksyku. Radość, kolory i wspomnienia

Podczas gdy u nas corocznie obchodzone jest święto Wszystkich Świętych, w Meksyku świętuje się Día de los Muertos, czyli Święto Zmarłych. To wyjątkowy czas, różniący się od naszego święta nie tylko formą, ale i atmosferą. Meksykańskie obchody są pełne radości, kolorów i wspomnień. Rodziny w sposób symboliczny i żywy przywołują pamięć o zmarłych bliskich. Wierzą, że dusze wracają na ziemię, by wspólnie świętować wśród żyjących.

– Día de los Muertos to przede wszystkim święto rodzinne, którego obchody skupiają się na kręgu najbliższych. Rodzina gromadzi się razem, by przygotować ofrendę – specjalny ołtarz ofiarny, na którym składa się dary dla zmarłych. Na stole ustawia się potrawy, które szczególnie lubiła osoba zmarła, a także typowe dla tego święta pieczywo, zwane po hiszpańsku pan de muerto (chleb zmarłych). Wśród darów znajdują się także zdjęcia zmarłych członków rodziny, które mają symbolicznie przywołać ich obecność. – tłumaczy naszej redakcji Ally Camargo, która pochodzi z Meksyku.

Cała idea Día de los Muertos polega na wierzeniu, że dusze zmarłych mogą na jeden dzień powrócić do świata żywych. Dzięki zdjęciom i ulubionym potrawom na ołtarzach wiedzą, gdzie się udać. Chociaż dusze nie mogą jeść w tradycyjny sposób, czerpią energię i radość z aromatów i obecności jedzenia, które zostało dla nich przygotowane. – W ten sposób mogą cieszyć się czasem spędzonym z żyjącą rodziną. Oczywiście nie chodzi o widzenie duchów ani nic takiego, to raczej jakby kolacja z całą rodziną – zarówno żyjącą, jak i tą, która odeszła. To jest po prostu świętowanie tego, że zmarli mogą spędzić noc z nami w miłej atmosferze – dodaje Ally.

W czasie obchodów rodziny zbierają się nie tylko przy ołtarzach, ale również nad grobami swoich bliskich. Spotykają się z dalszymi krewnymi, dzielą się wspomnieniami o tych, którzy odeszli, opowiadając sobie historie z ich życia. W te dni dominującym akcentem staje się intensywna pomarańczowa barwa margerytek, którymi dekoruje się groby. – Uczczenie zmarłych przy grobach ma również ogromne znaczenie, a obchody na cmentarzach pełne są muzyki, śmiechu i rozmów – komentuje Ally.

Wyjątkowa okazja do ponownego spotkania

Pozytywna atmosfera podczas Día de los Muertos odróżnia się mocno od polskiej tradycji zadumy. Dla Meksykanów jest to wyjątkowa okazja do ponownego spotkania z tymi, którzy odeszli. Wierzą, że ciepłe przyjęcie duchów zmarłych bliskich przynosi dobrobyt, zdrowie oraz ochronę przed nieszczęściami. Całe obchody są pełne radości i celebrują życie i pamięć o zmarłych.

W miastach odbywają się urocze verbeny – uliczne festiwale, wypełnione muzyką i śpiewem. Ulice zapełniają się straganami, na których można znaleźć najróżniejszse słodycze, w tym charakterystyczne czaszki cukrowe. Czaszka, znana jako calavera, od wieków stanowi symbol śmierci, sięgający czasów przedhiszpańskich.

– Jednym z głównych symboli tego święta jest czaszka. Meksykanie przedstawili śmierć jako elegancką kobietę w sukni i kapeluszu, znaną jako Catrina, którą w XX wieku stworzył José Guadalupe Posada. Ten obraz śmierci ma ironiczny charakter, ukazując wesołe podejście do tego tematu, które jest typowe dla meksykańskiej kultury – mówi Ally.

Nowa tradycja w Mexico City

Kilka lat temu tradycja Día de los Muertos w Mexico City zyskała nowy wymiar dzięki filmowi o Jamesie Bondzie. W jednej ze scen, kręconej do filmu Spectre z 2015 roku, bohater przechodzi przez ogromną paradę w strojach i makijażach inspirowanych Świętem Zmarłych. Co ciekawe, zanim film trafił na ekrany, taka parada nigdy nie była częścią tradycyjnych obchodów Día de los Muertos w Mexico City – święto obchodzono raczej w domach i na cmentarzach w różnych zakątkach Meksyku.

Jednak filmowa parada okazała się tak widowiskowa i zapadająca w pamięć, że wkrótce po premierze miasta i społeczności zaczęły organizować własne pochody inspirowane tą sceną. W Mexico City powstał pełnowymiarowy, coroczny festiwal, który przyciąga tysiące turystów z całego świata. – Wcześniej nie było to elementem tradycji. Dopiero od tamtego momentu zaczęto organizować festiwal na Día de los Muertos, jednak nie jest on częścią tradycji – dodaje Ally.

Día de los Muertos, czyli Dzień Zmarłych, to niezwykle ważne święto w meksykańskiej kulturze, które zostało wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Wspólne świętowanie, pełne symboliki i lokalnych zwyczajów, ukazuje głębokie więzi między żyjącymi a zmarłymi, podkreślając jednocześnie bogactwo kulturowe Meksyku.