Halina Szczotka
E-mail: halina.szczotka@zwrot.cz
LESZNA GÓRNA, LESZNA DOLNA / W piątkowe popołudnie, 21 czerwca, w Lesznej Górnej odbyło się uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej upamiętniającej 170-lecie istnienia pierwszej murowanej szkoły w tej miejscowości oraz jej pierwszego nauczyciela, Jerzego Mrowca, który pracował w Lesznej przez 51 lat. W wydarzeniu oprócz mieszkańców Lesznej i okolicy uczestniczyli też przedstawiciele władz lokalnych, konsulatu RP w Ostrawie oraz prawnuczki Jerzego Mrowca – Maria Roman i Barbara Dwulit.
Początki szkolnictwa w Lesznej Górnej
Warto zaznaczyć, że pierwsza szkoła w Lesznej powstała prawdopodobnie już w XIV wieku przy parafii katolickiej. Pierwsza udokumentowana wzmianka o szkole, znajdującej się obok kościoła św. Marcina w Lesznej Górnej (obecnie w Polsce), pochodzi z roku 1679. Chodziły do niej dzieci katolickie i dzieci pochodzące z mniej zamożnych rodzin ewangelickich z Lesznej Górnej i Lesznej Dolnej. Dzieci bardziej zamożnych ewangelików chodziły do szkół w Cisownicy, Puńcowie, Wędryni i Końskiej.
– Ale przyszedł rok 1848, pamiętny rok Wiosny Ludów, i rok 1849, które to lata przyniosły ewangelikom całkowite równouprawnienie, co skwapliwie wykorzystali nasi przodkowie, obywatele wyznania ewangelickiego z obu Lesznych, i w 1849 roku zdobyli się na odwagę i otworzyli prywatną wyznaniową szkołę ewangelicką. Ta pierwsza znajdowała się kilometr niżej, na terenie Lesznej Dolnej, w takim małym domeczku. Trudno sobie dziś wyobrazić, że tam się zmieściło ponad 20 uczniów razem z nauczycielem. Po roku okazało się, że jest za mało miejsca, więc przenieśli ją do innego budynku prywatnego mieszkalnego. A w międzyczasie starali się u władz zyskać pozwolenie na wybudowanie nowej murowanej szkoły – przybliżył historię szkoły Tadeusz Szkucik, kronikarz Miejscowego Koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Lesznej Dolnej i inicjator wmurowania tablicy pamiątkowej.
W 1851 roku położono kamień węgielny pod budowę nowej szkoły. Pierwsza murowana szkoła znajdująca się w Lesznej Górnej (obecnie na terenie Republiki Czeskiej) została otwarta 8 września 1853 roku. Pierwszym nauczycielem został Jerzy Mrowiec. Był nie tylko nauczycielem. Pomagał miejscowym jako ogrodnik, znany homeopata, bibliotekarz.
Uroczystość odsłonięcia tablicy
Uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej odbyła się przed budynkiem, który do dziś służy do celów edukacyjnych, znajduje się w nim przedszkole („Církevní mateřská škola”). W wydarzeniu uczestniczyli m.in. Stanisław Bogowski, wicekonsul Konsulatu Generalnego RP w Ostrawie, zastępca burmistrza Trzyńca Radim Kozlovský, pastor Michał Klus z parafii Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania w Trzyńcu oraz Renata Szkucik, prezes Miejscowego Koła PZKO. Podczas ceremonii zabrzmiała pieśń „Ojcowski dom” oraz wiersz Ewy Milerskiej, który recytowała uczennica klasy 9, Joanna Kulig.
Wystawa archiwalnych materiałów
Po uroczystości uczestnicy udali się na pobliski cmentarz, gdzie złożyli kwiaty i zapalili znicze na grobie Jerzego Mrowca. Następnie w Domu PZKO w Lesznej Dolnej można było obejrzeć wystawę archiwalnych materiałów związanych ze szkołą, przygotowaną przez Tadeusza Szkucika, kronikarza miejscowego koła PZKO.
Wystawa obejmowała m.in. podręczniki z początku XX wieku, najprawdopodobniej najstarsze zachowane świadectwo szkolne, zawiadomienia szkolne z XIX wieku, kopię kroniki szkolnej.
Podczas spotkania w Domu PZKO można było też wysłuchać wykładu Tadeusza Szkucika na temat historii szkolnictwa w Lesznej.