Karta Polaka w pigułce. Przeczytaj, jak się o nią ubiegać

Od 2019 roku Polacy z Zaolzia mogą ubiegać się o wydanie Karty Polaka, potwierdzającej przynależność do narodu polskiego. Posiadanie tego dokumentu wiąże się z szeregiem przywilejów. Przeczytaj, kto jest uprawniony do otrzymania Karty Polaka i co należy zrobić, aby ją otrzymać.

Czym jest Karta Polaka?

Karta Polaka jest dokumentem potwierdzającym przynależność do narodu polskiego. Należy jednak pamiętać, że Karta Polaka nie oznacza posiadania obywatelstwa polskiego, ani nie jest dokumentem uprawniającym do przekraczania granicy lub osiedlania się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Karta Polaka nie może zostać przyznana osobie posiadającej obywatelstwo polskie lub zezwolenie na pobyt stały na terytorium RP lub posiadającej status bezpaństwowca.

Kartę Polaka możemy otrzymać, jeśli:

1. wykażemy swój związek z polskością poprzez przynajmniej podstawową znajomość języka polskiego oraz znajomość i kultywowanie polskich tradycji i zwyczajów;
2. w obecności konsula złożymy pisemną deklarację przynależności do narodu polskiego;
3. wykażemy, że jesteśmy narodowości polskiej lub co najmniej jedno z naszych rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej albo przedstawimy zaświadczenie upoważnionej organizacji polskiej lub polonijnej potwierdzające nasze aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej przez okres co najmniej ostatnich trzech lat;
4. złożymy oświadczenie, że wy i wasi przodkowie nie repatriowali się z terytorium RP na podstawie umów zawartych przez Polskę w latach 1944-1957 z:
   • Białoruską Socjalistyczną Republiką Radziecką,
   • Ukraińską Socjalistyczną Republiką Radziecką,
   • Litewską Socjalistyczną Republiką Radziecką,
   • Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich,
5. mamy polskie pochodzenie, które zostało potwierdzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9.11.2000 r. o repatriacji pod warunkiem wykazania się znajomością języka polskiego w stopniu przynajmniej podstawowym.

Dokumentami potwierdzającymi znajomość języka polskiego są:

• świadectwo ukończenia szkoły lub studiów w Polsce,
• dyplom ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim,
• poświadczenie znajomości języka polskiego wydane na podstawie ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim,
• zaświadczenie o ukończeniu kursu języka polskiego nie wystarczy jako potwierdzenie znajomości języka w postępowaniu o przyznanie Karty Polaka.

Jeżeli wnioskodawca nie posiada żadnego z wyżej wymienionych dokumentów, znajomość języka oceni konsul. Rozmowa z konsulem, prowadzona w języku polskim, dotyczyć będzie m.in. polskich tradycji  i zwyczajów.

Jak długo ważna jest Karta Polaka

Karta Polaka jest ważna przez 10 lat od dnia jej przyznania. Ważność Karty można przedłużyć na kolejne 10 lat, jeśli posiadacz złoży wniosek najpóźniej na 3 miesiące przed utratą ważności Karty Polaka.

Karta Polaka przyznana osobie, która ukończyła 65 lat, jest ważna na czas nieokreślony.

Karta Polaka wydana małoletniemu jest ważna 10 lat, nie dłużej jednak niż rok po osiągnięciu pełnoletności. Ważność Karty można przedłużyć na kolejne 10 lat, jeśli jej posiadacz złoży wniosek najpóźniej na 3 miesiące przed utratą ważności Karty. Oznacza to, że po ukończeniu 18 lat, posiadacz Karty Polaka powinien złożyć wniosek o jej przedłużenie nie później niż w ciągu kolejnych 9 miesięcy.

Gdzie złożyć wniosek?

1. Wniosek o przyznanie Karty Polaka należy złożyć osobiście – ze względu na konieczność złożenia przed konsulem deklaracji o przynależności do Narodu Polskiego oraz wymóg wykazania się w rozmowie z konsulem znajomością języka polskiego.
2. Wniosek o przyznanie Karty Polaka dla osoby małoletniej składają osobiście oboje rodziców dziecka. Rodzic nieposiadający Karty Polaka zobowiązany jest wyrazić przed konsulem zgodę na przyznanie Karty Polaka małoletniemu.
3. Wniosek o przedłużenie ważności Karty Polaka, o wydanie nowej Karty po zmianie danych osobowych lub o wydanie duplikatu utraconej Karty można złożyć osobiście w urzędzie konsularnym.
4. Na wizytę w sprawie złożenia wniosku należy umówić się w systemie e-konsulat lub telefonicznie pod numerem:
   Wydział Konsularny RP w Pradze – + 420 220 400 120
   Konsulat Generalny RP w Ostrawie – +420 596 118 074.

Osoby pełnoletnie ubiegające się o przyznanie Karty Polaka składają:

• wypełniony wniosek o przyznanie Karty Polaka,
• dokument tożsamości ze zdjęciem oraz kopią,
• dokumenty potwierdzające polską narodowość wnioskodawcy lub jego przodków i ewentualne dokumenty potwierdzające pokrewieństwo z osobami, na które wnioskodawca się powołuje wraz z kopiami lub zaświadczenie upoważnionej organizacji polskiej lub polonijnej potwierdzające aktywne zaangażowanie wnioskodawcy w działalność na rzecz języka i kultury polskiej albo polskiej mniejszości narodowej,
• ewentualnie dokument potwierdzający znajomość języka polskiego z kopią.

Rodzice ubiegający się przyznanie Karty Polaka osobom małoletnim składają:

• wypełniony wniosek o przyznanie Karty Polaka,
• świadectwo urodzenia małoletniego z kopią,
• dokumenty tożsamości rodziców z kopiami,
• Karty Polaka rodziców lub Karta Polaka jednego z rodziców z kopią/kopiami.

Osoby ubiegające się o wydanie Karty Polaka ze zmienionymi danymi osobowymi (np. w wypadku zmiany nazwiska po ślubie) składają:

• wypełniony wniosek o przyznanie Karty Polaka,
• dokument tożsamości z kopią,
• dokument potwierdzający zmianę danych osobowych z kopią,
• Kartę Polaka z kopią.

Osoby ubiegające się o wydanie duplikatu składają:

• wypełniony wniosek o przyznanie Karty Polaka,
• dokument tożsamości wraz z  kopią.

Uroczyste wręczenie Karty Polaka w terminie wyznaczonym przez konsula

Wszystkie czynności związane ze złożeniem wniosku o wydanie Karty Polaka są wolne od wszelkich opłat.

Termin rozpatrzenia wniosku o wydanie Karty Polaka nie powinien przekraczać dwóch miesięcy. W przypadku wydłużenia się terminu, wnioskodawca zostanie poinformowany o nowym przewidywanym terminie zakończenia sprawy.

Uroczyste wręczenie Karty Polaka następuje w terminie wyznaczonym przez konsula.

Jeśli wnioskodawca nie zgadza się z decyzją konsula, może złożyć odwołanie do Rady do Spraw Polaków poza Granicami Kraju. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem konsula, który wydał decyzję w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji. 

Na postanowienie konsula wnioskodawca może złożyć zażalenie do Ministra Spraw Zagranicznych. Zażalenie wnosi się za pośrednictwem konsula, który wydał postanowienie, w terminie 7 dni od dnia doręczenia.

Źródło: https://www.gov.pl/web/czechy/karta-polaka-informacje-ogolne