Barbara Kubiczek z Centrum Pedagogicznego zdradza, jak przygotowywane są testy do egzaminów wstępnych z języka polskiego

CZESKI CIESZYN / Egzaminy wstępne do szkoły średniej z języka polskiego przygotowuje Centrum Pedagogiczne dla Polskiego Szkolnictwa Narodowościowego w Czeskim Cieszynie. W Centrum Pedagogicznym zajmuje się tą kwestią Barbara Kubiczek – metodyk języka polskiego przy współpracy z Katarzyną Ziołą-Zemczak – ekspertem Wojewódzkiego Ośrodka Metodologicznego w Bielsku-Białej. Barbara Kubiczek zgodziła się zdradzić szczegóły powstawania testów.

Jakie kompetencje ewentualnych przyszłych uczniów polskiego gimnazjum i polskiej klasy Akademii Handlowej sprawdzają przygotowywane przez panie testy?

Egzamin musi oczywiście sprawdzać to, co ujęte jest w podstawie programowej do nauczania języka polskiego. Nie koncentrujemy się jednak na sprawdzaniu wiedzy, ważniejsze bowiem są umiejętności, które umożliwiają sprawną komunikację. Celem zadań jest sprawdzenie poziomu czytania ze zrozumieniem, wyciągania i opisania wniosków, uczuć, przeżyć, a także napisanie krótkiego tekstu. Egzamin sprawdza więc poziom użytkowania języka polskiego.

Na czym panie się wzorują, tworząc testy?

Będę się chyba powtarzać, ale kluczowa jest komunikacja. Chodzi o to, żeby uczniowie potrafili swobodnie posługiwać się językiem polskim w mowie i piśmie. I tak też budowane są te egzaminy. Proponujemy trzy teksty źródłowe i do tych tekstów przygotowane są różne pytania: zamknięte, otwarte, sprawdzające umiejętność czytania ze zrozumieniem, a również to, czy uczeń potrafi wyciągnąć jakieś wnioski, napisać swoje zdanie na dany temat. Na podstawie napisanych tekstów sprawdzane jest słownictwo, np. bogactwo elementów opisu, a przy okazji poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna, stylistyczna itp.

A więc przygotowywane przez panie testy stawiają głównie na praktyczne wykorzystanie znajomości języka polskiego.

Jak najbardziej. Tylko i wyłącznie. Nie sprawdzamy żadnych kwestii wiedzowych, czyli encyklopedycznych, tj. teorii języka, definicji itd.

Jak w tym ma się język literacki znany z lektur, które są w programach szkolnych, do współczesnej potocznej polszczyzny? Czy jakieś elementy tej potocznej polszczyzny również sprawdzacie?

Nauczyciele w naszych szkołach pracują z różnymi tekstami – literackimi, popularno-naukowymi, pisanymi w języku literackim, współczesnym, młodzieżowym. Młodzież chętniej sięga po propozycje współczesnych autorów. Takie teksty właśnie wykorzystywane są w testach egzaminacyjnych – w języku bliskim dla ucznia.

Nowsze, aniżeli z czasów Reja i Kochanowskiego…

Z całym szacunkiem do mistrzów… Oczywiście uczniowie znają teksty pisarzy z wcześniejszych epok, to klasyka, natomiast jak już wspomniałam, z pewnością tematyka poruszana we współczesnej literaturze jest bliższa młodemu człowiekowi.

Jakie na przykład teksty źródłowe były w ubiegłych latach?

Fragmenty powieści współczesnych pisarzy, teksty z internetu o zainteresowaniach młodzieży, ciekawostkach przyrodniczych. Były też współczesne wiersze, a nawet teksty piosenek. Poprzednie testy można znaleźć na stronach internetowych Centrum Pedagogicznego w zakładce dla ucznia.

Mówimy o testach sprawdzających znajomość języka polskiego. A czy egzaminy z matematyki również tłumaczą panie na język polski?

Egzaminy z matematyki są tłumaczone na język polski, ale przez CERMAT (Centrum pro zjišťování výsledků vzdělávání). Uczeń, idąc do szkoły z polskim językiem wykładowym (do Polskiego Gimnazjum lub do Akademii Handlowej) decyduje się, w jakim języku chce zdawać egzamin z matematyki. W zgłoszeniu musi jednak zaznaczyć swój wybór.

Czy egzamin z języka polskiego odbywa się łącznie z innymi egzaminami wstępnymi do szkół średnich, czy w innym terminie?

W tym roku egzamin z języka polskiego do gimnazjum będzie wcześniej, aniżeli państwowe egzaminy wstępne do szkół średnich z języka czeskiego i matematyki. Z praktyki wiemy, że zdawanie egzaminu z trzech przedmiotów w jednym dniu jest dużym obciążeniem dla ucznia.

rozmawiała: indi