E-mail: redaktor@zwrot.cz
CIEPLICE (TEPLICE) / Odnowiono grób ministra Leona Bilińskiego – profesora i rektora Uniwersytetu Lwowskiego, trzykrotnego ministra skarbu Austrii, który po odzyskaniu niepodległości przez Polskę po I wojnie światowej został ministrem skarbu II RP. Grób znajduje się na cmentarzu w Cieplicach (Teplice).
Obchody 100-lecia śmierci prof. Leona Bilińskiego (15.5.1846-15.6.1923) zorganizowały Kancelaria Prezesa Rady Ministrów wraz z Ambasadą RP w Pradze. W uroczystości wzięli udział minister Jan Dziedziczak, a także Wojciech Labuda – Pełnomocnik ds. ochrony miejsc pamięci, ambasador RP w Pradze Mateusz Gniazdowski, przedstawiciele władz miejscowych, parlamentarzyści, przedstawiciele Kościoła, Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” im. Jana Olszewskiego, jak i Klubu Polskiego w Pradze.
– Jeden z czołowych polityków największego ówczesnego mocarstwa świata (Austro-Węgier), który swoją władzę, swoją pozycję, swoją wiedzę wykorzystywał na rzecz niepodległości swojej ojczyzny, Polski, ale także na rzecz niepodległości, choćby przyszłego państwa czechosłowackiego – opisał Leona Bilińskiego podczas uroczystości minister Jan Dziedziczak.
Renowacja przebiegała przy współpracy Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”. Prace renowacyjne przebiegały pod kierownictwem profesora Janusza Smazy.
Leon Biliński
Prof. Leon Biliński herbu Sas (w Austro-Węgrzech Leon Ritter von Biliński) urodzony 15 czerwca 1846 r. w Zaleszczykach, zmarł 15 czerwca 1923 r. w Wiedniu – polski polityk, ekonomista, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego, dr honoris causa prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego z 1900 r., minister skarbu Austro-Węgier i Polski.
Syn Wiktora Bilińskiego herbu Sas i baronówny Malwiny Brunickiej. W latach 1863–1867 studiował prawo na Uniwersytecie Franciszkańskim we Lwowie; w 1867 r. uzyskał stopień doktora w zakresie prawa, a rok później uzyskał habilitację w zakresie ekonomii społecznej na tej uczelni. Od 1871 r. był profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Ekonomii Społecznej, od 1877 r. profesorem zwyczajnym. W czasie swojej pracy na Uniwersytecie Lwowskim (do 1892 r.) pełnił także funkcję dziekana, prorektora i rektora. Był także związany z Galicyjskim Towarzystwem Gospodarskim.
Jego działalność polityczna rozpoczęła się w 1867 r. od członkostwa w Namiestnictwie i Radzie Szkolnej we Lwowie. Następnie, od 1880 r. został członkiem Rady miasta Lwowa. Trzy lata później uzyskał mandat poselski do Reichsratu (Rady Państwa) Przedlitawii w Wiedniu. Sprawował tam także funkcję wiceprezesa i prezesem Koła Polskiego w Radzie Państwa. W latach 1893–1895 sprawował także funkcję prezydenta Cesarsko-Królewskich Austriackich Kolei Państwowych. Następnie, w latach 1895-1897 objął stanowisko ministra skarbu Austrii. Od 1900 roku, na 9 lat został mianowany gubernatorem Banku Austriacko-Węgierskiego by w latach 1909-1910 ponownie objąć stanowisko ministra skarbu Austrii, a następnie, w latach 1912-1915 został wspólnym ministrem skarbu Austro-Węgier i namiestnikiem cywilnym Bośni i Hercegowiny.
W latach 1916–1920 stał na czele Naczelnego Komitetu Narodowego i wspierał propolskie działania – m. in. działał na rzecz repolonizacji Uniwersytetu Lwowskiego. Jednocześnie był zwolennikiem funkcjonowania polskiej państwowości w ramach monarchii austrowęgierskiej. Jako polityk reprezentował poglądy konserwatywne; z życzliwością początkowo interesował się socjalizmem, ale w późniejszym okresie występował zdecydowanie przeciwko ekonomii socjalistycznej.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został powołany przez Ignacego Paderewskiego na funkcję ministra skarbu (w 1919 r.), jednak jeszcze w tym samym roku zrezygnował ze stanowiska i powrócił do Austrii. W ostatnich latach życia prowadził działania na rzecz nawiązania stosunków ekonomicznych polsko-austriackich, m.in. będąc prezydentem nowo utworzonego Banku Polsko-Austriackiego z siedzibą w Wiedniu.
